Schiphol moet een heel ander soort luchthaven worden, en moet af van de overstapfunctie. Dat zegt SP-lijsttrekker Jimmy Dijk in Amsterdam Kiest. Als dat een faillissement voor KLM zou betekenen, moet de overheid niet zomaar weer instappen, zoals dat tijdens de coronacrisis gebeurde: "Werknemers en omwonenden moeten dan ook een stem krijgen in de koers van het bedrijf."

"Bij iedere vorm van staatssteun die toegepast wordt, vindt de SP dat er zeggenschap moet worden afgedwongen. Dat betekent dat als de staat steun verleent aan een bedrijf, we er ook wat over te zeggen moeten hebben", vertelt Dijk. Die zeggenschap betekent volgens hem niet dat de overheid in haar eentje de macht zou krijgen over een bedrijf - bijvoorbeeld KLM. "Werknemers en omwonenden moeten dan ook een stem krijgen in de koers van het bedrijf." 

Dijk is kritisch op de luchtvaartindustrie: "We zien dat er veel te veel vluchten van onder de vijfhonderd kilometer zijn." Volgens hem wordt Schiphol te veel gebruikt als luchthaven om over te stappen. "Als je dat niet zou doen zou je veel vluchten kunnen beperken. Dat is beter voor het milieu en voor omwonenden. Andere partijen kijken daarvan weg." 

Een van de grootste inkomstenbronnen van luchtvaartmaatschappij KLM is echter juist die overstap van passagiers. Toch hoeft een inperking van Schiphol niet het einde van KLM te betekenen, vindt Dijk, maar er moet wel een verandering in beleid komen. "Als dat niet kan, is het de vraag of je dat bedrijf in stand moet houden."  

Met indirect bijna tweehonderdduizend banen verhoogt Schiphol de werkgelegenheid in de regio flink, inperkingen zouden daar dus ook invloed op hebben. De SP is een partij die erom bekend staat op te komen voor de werkende klasse. "Als het betekent dat er baanverlies zou zijn, zouden we mensen moeten om- en bijscholen. Dat geld haal je bij het bedrijf waar het om gaat." 

Overlast door hangjongeren, hoe ga je daarmee om? De burgemeester van Haarlem greep, na onrust in de Vogelenwijk, nog naar het wapen van het gebiedsverbod. Iets verderop, in Delftwijk, wordt de rust bewaard door buurtouders: vrijwilligers die elke avond een ronde maken over straat. Ismail Köse (37) ziet dat er nu minder onrust is dan vroeger. "We moeten oppassen dat het niet té rustig wordt."

Het was de eerste maand van 2021, Schalkwijk werd opgeschud door coronarellen, en Ismail dacht: dat moeten we hier niet hebben. 's Avonds stapte hij, samen met buurtgenoten Onur en Serdar, af op een groepje jongeren dat zich ophield op het Marsmanplein. Met het ene deel voerden zij een gemoedelijk gesprekje, het andere deel was al vertrokken voordat er iets was gezegd. In Delftwijk bleef het rustig. 

Dat was, achteraf gezien, de avond dat Ismail buurtouder werd. Sindsdien maakt hij samen met veertien andere buurtgenoten dagelijks een ronde over straat. Ze werken met een rooster, zodat er in ieder geval zes dagen per week een afvaardiging in pad. "Er gebeurt nog steeds weleens wat, maar over het algemeen is het een stuk rustiger sinds coronatijd", zegt Ismail. "Soms denk ik weleens: misschien wordt het te rustig."

Tekst loopt door onder de foto.

Hoewel Haarlem-Noord gemiddeld gezien een rustig en welvarend stadsdeel is, hebben enkele buurten een geschiedenis van overlast door hangjongeren. Onlangs nog gaf burgemeester Wienen een gebiedsverbod aan vijf jongeren van 14 tot 16 jaar: zij mogen zich niet meer vertonen in de Vogelenwijk en Indische Wijk. Al langere tijd zorgen jongeren op en rond het Roerdompplein voor lawaai en vernielingen.

Minst welvarend

Delftwijk, volgens cijfers van de gemeente het minst welvarende gedeelte van Noord, heeft al enige decennia een reputatie op gebied van overlast. Toch zijn er hier de afgelopen jaren weinig escalaties op straat, zo bevestigen meerdere bewoners, ondanks tal van andere sociale problemen. Dat is mede te danken aan de buurtouders, die op vrijwillige basis trouw hun avondlijke wandeltochten door de wijk maken. 

Het geheim? "Contact zoeken", zegt Ismail. "En dan bedoel ik: echt contact. De jongeren als gelijke zien en gewoon eens vragen hoe het gaat. Dat is anders dan de meeste politieagenten of handhavers, die toch al snel met een boete dreigen. Wij kennen hier de meeste mensen. En de meeste mensen kennen ons. Dan bouw je een ander soort relatie op."

Tekst loopt door onder de foto.

Ismail is de eerste om te bekennen dat er wel degelijk nog irritaties zijn tussen buurtbewoners. "Vaak gaat het dan om spanningen tussen jong en oud. Dat zijn dan eigenlijk botsende levensstijlen. Om dat te overbruggen is er begrip nodig, van beide kanten. Het is ook weer niet zo dat vier jongeren die met elkaar op een pleintje staan te geinen gelijk criminelen zijn. Het is maar net hoe je op elkaar reageert."

Niet binnen zitten

Wat Ismail betreft, is de oplossing niet om jongeren van straat af te halen. Integendeel, betoogt hij op de stoep voor de moskee. "Je leert zovéél op straat. Dat moeten we niet vergeten. Je leert om te gaan met mensen die je nog niet kent, die ouder zijn of uit een andere cultuur komen. Je gaat soms op je bek of je maakt nieuwe vrienden. Daar heb je de rest van je leven profijt van. Je moet als jongere niet binnen zitten gamen, maar juist de straat op."

Tekst loopt door onder de foto.

Ismail zegt het met een lach. Hij beseft dat zijn eigen levensloop zijn punt onderstreept. Hij hing zelf veel op straat en voetbalde er nog vaker. Hij groeide op rond de flats van de P.C. Boutenstraat. Hij haalde kattenkwaad uit, maar vond ook steun in de buurt en werd met de tijd steeds rustiger. Ismail is nu buurtouder, voorzitter van het wijkplatform en zegt consequent elke passant gedag.

Ismail voelt zich honderd procent Delftwijk. "Ik baal er soms een beetje van", zegt hij lachend, "dat ik in de buurt van de Kinderhuissingel ben geboren. Pas toen ik een half jaar oud was, zijn we hier komen wonen. Ik wil hier echt niet meer weg. Ik zeg je eerlijk: onze familietraditie is dat we in Turkije een graf krijgen, maar als ik mocht kiezen, zou ik het liefst in Delftwijk begraven worden."

Zeven kunstwerken op de wandelroute Loop van de Hoop langs het Pepijnpad in Noord zijn zaterdag vernield. Het pad ligt er ter ere van Pepijn Remmers. Die overleed daar in 2021 op 14-jarige leeftijd in een tentje aan een combinatie van drugs en een koolstofmonoxidevergiftiging. Hij worstelde met de coronamaatregelen. De vernielingen doen de vader van Pepijn veel.

Een wandelaar zag de vernielingen zaterdagmiddag en stuurde meteen een berichtje naar Gaston Remmers, de vader van Pepijn. "Dan ga je het hele pad aflopen en dan zie je daar een vernieling en daar een vernieling", zegt Gaston. "Ik voel ongelooflijke boosheid, razernij en daaronder zit natuurlijk het verdriet. Waarom moet je nou iets wat met zoveel liefde en aandacht is opgebouwd vernielen? Wat behelst mensen om dit stuk te maken?"

Het pad werd gemaakt door vrienden en familie van Pepijn en in 2021 geopend door de burgemeester. Doel was om van een negatieve plek iets moois te maken. De vernielingen komen op een extra vervelend moment. Op 1 november wordt een kunstzinnig ritueel georganiseerd. Bezoekers kunnen dan stilstaan bij een dierbare overledene. "Het betekent dat we onze aandacht voor de voorbereidingen moeten verdubbelen, want dit kunnen we natuurlijk niet zo laten staan", zegt Gaston. 

Stadsdeel Noord noemt de vernielingen ontzettend verdrietig en zegt samen met de ouders van Pepijn te gaan kijken hoe de route hersteld kan worden. Gaston heeft inmiddels aangifte gedaan bij de politie. En voor de daders heeft hij tot slot nog een boodschap. "Wees een opbouwende kracht en geen vernietigende kracht."

Ex-wetenschapper Laurens Buijs van de Universiteit van Amsterdam (UvA) moet volgens het Openbaar Ministerie een voorwaardelijke celstraf van twee maanden krijgen en een werkstraf van 60 uur. Hij wordt beschuldigd van het doen van ernstige bedreigingen en doxing van journalisten, artsen en wetenschappers. Ook zette hij via sociale media anderen aan tot geweld. Een opvallend verhaal dat begint bij een conflict met de universiteit in 2023. Volgens Buijs zelf was hij "een verbitterde man die mensen wilde terugkwetsen".

Buijs wordt verdacht van onder andere doxing: het online openbaar maken van persoonsgegevens om daarmee te intimideren. Het gaat daarbij om meerdere slachtoffers bij wie hij dit zou hebben gedaan. Hij heeft daarmee volgens het OM overlast, angst en hinder veroorzaakt bij deze slachtoffers. Dat alles gebeurde zo'n jaar geleden.

Het eerste was Buijs vandaag in de rechtbank zei was dat het allemaal klopt wat hij heeft gezegd en geschreven en dat hij er spijt van heeft. De wetenschapper wordt begin dit jaar aangehouden. In januari krijgt de politie een hele reeks aangiften vanuit het academisch ziekenhuis, via Facebook heeft Buijs berichten gedeeld over verschillende mensen die onder andere te maken hebben met de coronapandemie, artsen, UvA-staf en journalisten die over hem schreven. 

Op sociale media zou hij hebben aangezet tot bijvoorbeeld 'een volksgerecht op de Dam voor coronapsychopaten' en zei hij richting een 'we komen je gauw kaalscheren kutwijf, moet je niet vluchten?' tegen een virologe. 

Hij beledigt en doet aan opruiing tegen de burgemeester. Ook schaadt hij het imago van UvA-personeel en stafmedewerkers door bijvoorbeeld te spreken van satanistische sekte, snuffmovies met pedofiele netwerken en kinderporno. In posts werden ook contactgegevens van UvA-staf gedeeld.

Buijs in de rechtszaal: "Ik vind het heel kwalijk dat ik dat heb gedaan, en met name naar ziekenhuispersoneel." Hij noemt het een vulkaan van woede die tot uitbarsting is gekomen. "Het was boosheid in mijzelf en dat betreur ik." Hij noemt zichzelf van toen een verbitterde man met een 'cry for help'. "Ik zou er absoluut niet mee kunnen leven als er ook maar iets was gebeurd met de mensen die ik aan het kruis genageld heb."

Opspraak sinds jaren

De feiten waar hij van wordt beschuldigd gaan terug tot 2024. Maar Buijs raakt al een jaar eerder in opspraak als hij in het universiteitsblad Folia een opiniestuk schrijft waarin hij spreekt van een geradicaliseerde woke-cultuur waardoor de onderwijsinstelling wordt bedreigd. Hij noemt zichzelf 'klokkenluider'. Dat is voor hem, zo stelt hij vandaag zelf, het begin van dit alles.

Daardoor zou de academische vrijheid dermate in het geding zijn dat een wet wordt overtreden. Daarin richt hij zich tot verschillende collega's en het universiteitsbestuur. Buijs wordt dan op non-actief gesteld. Uiteindelijk wordt een rechtszaak geschrapt, gezien hij zelf samen met de UvA tot een vertrekregeling komt.

Journalist Chris Klomp is ook een van zijn slachtoffers. Buijs noemde hem meermaals via e-mail en sociale media een pedoseksueel. "Ik heb de heer Buijs meerdere mails gestuurd om te zeggen: stop nou, je hebt alleen jezelf ermee", vertelt de journalist.

Het enige wat hij terugkreeg, zo zegt Klomp in de rechtszaal: "Vieze kankerpedo, ik weet waar je huis woont." Klomp benadrukt de impact die het op hem heeft, ook nu nog: "Ik loop al vijf naar met een noodknop. Laatst vroeg een van mijn kinderen me: waarom zeggen mensen dat je een pedo bent?" Hij kreeg stenen door de ruit en werd belaagd voor de rechtbank. Hij wil dat de ex-wetenschapper begrijpt dat dat door hem komt.

Wappieboek dicht

Buijs ziet alles wat er is gebeurd als iets van vroeger: "Het is niet dat ik ervoor wegloop, maar ik denk dat het heel goed om over een heleboel dingen die ik heb gezegd niet meer te spreken." Volgens het OM is er een patroon te zien bij dit soort gebeurtenissen dat mensen terugvallen als ze stoppen met het nemen van medicatie. Maar Buijs zegt niet te gaan stoppen met medicatie als een arts dat niet zegt. Ook een van de rechters ziet herhaling als mogelijkheid, want volgens haar stapt hij wel heel erg af van wat hij toentertijd deed.

Buijs benadrukt dat hij mensen wil waarschuwen: "Als je in die boosheid zit, later komt het schuldgevoel." Hij wil niets goedpraten, maar zegt in de afgelopen maanden flink veel geleerd te hebben. "De les die ik heb geleerd: op de manier waarop ik het heb gedaan en het afreageren op anderen, dat is onacceptabel."

De oud-wetenschapper gaat van sociale media af en wil zijn rug naar de wetenschap toekeren: "Het wappieboek gaat dicht", zo omschrijft hij. Hij wil dit hoofdstuk afsluiten. Ik ga een ander leven leiden, daar kijk ik naar uit."

Het OM ziet een voorwaardelijke celstraf van 2 maanden en een werkstraf van zestig uur voor zich. Mogelijk moet er een korte behandeling in een kliniek bijkomen. Dat komt doordat Buijs van zijn eigen problemen andermans problemen heeft gemaakt en het 'open debat' dat volgens de wetenschapper kon worden gevoerd zien zij niet ontstaan door dit soort uitingen.

Uitspraak is op dinsdag 4 november.

Een explosie, een beschieting, drugs- of wapenvondsten of een illegaal gokhuis. Het zijn redenen waarom de burgemeester een pand voor een aantal maanden kan sluiten. Het is een maatregel die in Amsterdam veel wordt ingezet. De (loco)burgemeester sloot van 2020 tot 1 juli 2025 431 panden in de stad, gemiddeld anderhalf pand per week. Is de maatregel een goed instrument, of gaat de bevoegdheid van de burgemeester soms te ver? Want een sluiting kan verstrekkende gevolgen hebben voor bewoners of ondernemer.

De ramen en glazen deur zijn afgeplakt van een restaurant in een straat achter het Mercatorplein. Bij de zaak is een explosie geweest en aan de ruiten is dat nog goed te zien. Bij de deur hangt een poster van de gemeente Amsterdam: pand gesloten in opdracht van de burgemeester. Bij de nis van de deur hangt een zegel, om te zien of de deur niet is geopend. Het pand ziet er verlaten uit en dat zal nog wel een paar maanden zo blijven, het restaurant moet voor zes maanden dicht. 

Drugs, geweld of een combinatie

Er zijn honderden voorbeelden zoals het restaurant bij de Mercatorstraat. Van horecazaken tot kantoorgebouwen en van woningen tot garageboxen. 431 keer koos de burgemeester ervoor om over te gaan tot sluiting om zo de openbare orde rond het gebouw te herstellen. Want dat is namelijk de bedoeling van een sluiting: geen straf, maar het herstellen van de rust in de buurt na een incident. En dat kan om verschillende soorten incidenten gaan. 

In veruit de meeste gevallen ging het om de vondst van een handelshoeveelheid drugs, 288 keer. Bijna de helft daarvan, 118 keer, had het te maken met de vondst van harddrugs. Ook het oprollen van een hennepkwekerij kwam met 62 keer vaak voor. De hoeveelheid drugs die bij de panden werd gevonden verschilt behoorlijk, het kan gaan om enkele tientallen grammen tot meerdere kilo's. De burgemeester kan namelijk bij meer dan 5 gram softdrugs, 0.5 gram harddrugs of meer dan vijf wietplanten overgaan tot sluiting. 

Maar de burgemeester sluit ook panden vanwege explosies, beschietingen of andere geweldsincidenten. In de afgelopen 4,5 jaar deed Halsema dat 77 keer. Bij dit soort incidenten kan de burgemeester ook kiezen voor cameratoezicht en kiest daar jaarlijks dan ook vaker voor dan sluitingen. Vorig jaar werd bijvoorbeeld 54 keer cameratoezicht ingesteld, tegenover elf sluitingen dat jaar vanwege een geweldsincident.

Daarnaast werden 26 panden gesloten na de vondst van vuurwapens en gingen 40 sluitingen om overige zaken zoals een illegaal gokhuis of het overtreden van de coronamaatregelen. Laatstgenoemde speelde alleen in 2020, tevens het jaar dat Halsema de meeste panden sloot: 132 keer.

Soms is het ook een combinatie van factoren. Zoals bij een sluiting aan de Alfred Döblinstraat in Venserpolder vorig jaar. Na een schietpartij in de buurt arresteerde de politie twee verdachten, één van hen woonde in het gesloten pand. Na de arrestatie deed de politie een huiszoeking waarbij ruim zes kilo cannabis, een Glock 19-pistool en ruim 80.000 euro in een slaapkamer werden gevonden. Voor burgemeester Halsema reden genoeg om de woning voor drie maanden te sluiten.

Slapen op een achterbank

Dat had verstrekkende gevolgen voor alle bewoners: een vrouw, haar partner en twee meerderjarige zoons. Eén van de zoons was betrokken bij de schietpartij en was al gearresteerd, de spullen werden ook aangetroffen in zijn slaapkamer. Volgens de voorzieningenrechter had de burgemeester daar rekening mee moeten houden en bijvoorbeeld eerst een waarschuwing kunnen geven aan de rest van de bewoners. 

Voordat de rechter uitspraak had gedaan in de zaak, moesten de bewoners wel het huis uit. "Het was een traumatische ervaring voor hem", zo legt Ricardo Bos uit, de advocaat van de andere zoon. "Je gaat van een stabiele situatie, naar een situatie waarin je zwerft. Hij had niet de middelen om een Airbnb te boeken en heeft op de achterbank van een auto van een familielid geslapen voor een week." De rechter floot de burgemeester een week na de sluiting terug. "Ondanks de korte periode was het heftig. Hij heeft er nog steeds weleens slapeloze nachten van."

Opvallend is dat niet veel sluitingen uiteindelijk voor de voorzieningenrechter komen. Van de 76 sluitingen van het afgelopen anderhalf jaar, waren er dat maar vijftien. Twee keer werd de gemeente teruggefloten door de rechter, omdat de onderbouwing niet op orde was. 

Stappen mensen wel naar de rechter?

Dat het er maar vijftien zijn geweest vindt advocaat Olivier Smits opvallend weinig, maar hij schrikt er niet van. "De meeste mensen wie dit overkomt, staan wat lager op de sociale ladder. Zij komen bij het bezwaar niet verder dan 'ik kom dan op straat te staan'. Zij vechten het dan niet verder aan", aldus Smits.

Volgens Smits mist er in de fase dat de gemeente laat weten te willen sluiten een belangrijk punt. "Mensen kunnen dan nog geen gebruikmaken van een pro-Deoadvocaat. Er is namelijk nog geen officieel besluit genomen." De advocaten denken dan ook dat sommige kansrijke zaken nooit voor de rechtbank zijn gekomen daardoor. "Ik vrees dat het er heel wat zijn", aldus Bos.

Criminoloog Jasper van der Kemp zet daar wel tegenover dat het bekend is dat de gemeente juist vaak zorgvuldig is met de procedures. "In de grootste gevallen zullen die argumenten valide zijn. Er is dan in principe geen grond om het aan te vechten."

Vorige week kreeg de gemeente bijvoorbeeld nog gelijk van de rechtbank in een zaak over een sluiting van een woning op de Haarlemmer Houttuinen in het centrum. In de woning werd, nadat hij had gedreigd om een ander huis op te blazen, een geknutseld explosief aangetroffen en veroorzaakte hij veel overlast. De man betwiste de feiten van de gemeente en wilde weer terug naar zijn huis, maar ving bot bij de rechtbank. 

Van huiszoeking naar sluiting

Meestal gaat het bij de sluitingen om woningen of bergingen, 280 van de 431 keer. Die worden gesloten voor drie maanden. Kantoorpanden (27 keer), horecazaken (44 keer) en winkels (46 keer) worden juist gesloten voor een half jaar. 

De sluitingen vinden plaats over de hele stad. Er is namelijk geen gebied binnen de stadsgrenzen waar geen gesloten pand is geweest in de afgelopen jaren. De meeste panden werden gesloten in Osdorp, 48 keer. Ook in Centrum-West, waar de Wallen onder vallen, werd er vaak een pand gesloten; 35 keer koos de burgemeester hiervoor. De meeste gebieden in de stad zitten rond de tien sluitingen sinds 2020. Alleen Buitenveldert/Zuidas (6), het Westelijk Havengebied (4), Weesp/Driemond (3) en Bijlmer-West (1) zitten daar ruim onder. 

Maar hoe komt zo'n sluiting nou tot stand? Het sluiten van een woning kan op twee verschillende manieren plaatsvinden: een spoedsluiting of een normale sluiting. Een spoedsluiting kan worden gedaan na explosies, beschietingen of bij concrete dreiging (zoals bij het sluiten van vier panden van De Pizzabakkers). Vaak gaat de burgemeester dan snel over tot sluiting, niet veel later dan een paar dagen. 

Maar aangezien drugsvondsten of vuurwapens het grootste gedeelte van de sluitingen bevatten, zijn de meeste sluitingen niet met spoed. Dat begint bij een huiszoeking door de politie na een onderzoek of een tip. Van wat er wordt aangetroffen in de woning wordt dan een zogenoemde bestuurlijke rapportage opgesteld door de politie, met informatie, achtergrond en advies. De afdeling Openbare Orde en Veiligheid (OOV) van de gemeente maakt aan de hand van het rapport een advies voor de burgemeester. Halsema moet daarna bepalen of zij meegaat in het advies, er dingen moeten worden aangepast of dat ze het er niet mee eens is. 

Vanuit zo'n bestuurlijke rapportage komt het niet altijd tot een sluiting of het plaatsen van camera's. Vorig jaar werden 331 rapportages door de politie opgesteld, 121 keer werden er maatregelen genomen. Soms krijgen bewoners ook een waarschuwing van de gemeente. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als er drugs worden aangetroffen, maar dat het om een kleinere hoeveelheid gaat of dat er geen overlast of handel is. 

Als de burgemeester besluit om wel over te gaan tot een sluiting, dan krijgt de bewoner of ondernemer eerst een brief op de mat waarin staat dat de gemeente het voornemen heeft om het pand te sluiten. Daar kan dan door de bewoner of ondernemer een zogenoemde zienswijze tegen worden ingediend, waarin je kan uitleggen waarom het pand niet zou moeten worden gesloten. Daarna komt het definitieve besluit of het pand voor maanden dicht moet. 

Is er nog een noodzaak?

Dat hele proces, van huiszoeking tot sluiting, duurt soms weken. Zo kan aan het begin van de maand een inval worden gedaan in een drugspand, maar krijgt de bewoner of ondernemer pas aan het einde van de maand de brief binnen waarin staat dat de gemeente wil sluiten. Dan hebben zij nog een week of twee om een zienswijze in te dienen. Waardoor je van moment tot moment op zo'n zes weken uitkomt.

Te lang vinden advocaten die tijd die daar tussen zit, omdat 'noodzaak' een criterium is om te sluiten. "Het valt moeilijk uit te leggen dat je na een week of zes zegt dat er een noodzaak is om een pand drie maanden te sluiten voor het herstellen van de openbare orde, terwijl je tegelijkertijd al die weken wacht en er niets is gebeurd", aldus advocaat Olivier Smits. "Hoe noodzakelijk is het dan?"

Vooral omdat bij de huiszoekingen aanhoudingen worden verricht en de handel wordt meegenomen, zo zeggen de advocaten. De 'agressor' is daardoor weg. Criminoloog Jasper van der Kemp snapt het punt van de advocaten. "De bedoeling van de maatregel is om de rust terug te laten keren in de buurt, dan wil je dat ook snel kunnen doen. Wel wil je ook een zorgvuldige procedure hebben." 

De gemeente laat aan AT5 weten dat het sluiten van een woning een zorgvuldige aanpak vereist. Met het politierapport, de zienswijze en het bekijken van eventuele overlast gaat daar wel wat tijd in zitten. "Het streven is altijd om zo min mogelijk tijd te laten verstrijken."

Er zijn weleens opvallende sluitingen waarbij vraagtekens zijn. Zoals bij een viswinkel aan het Waterlandplein die voor een tweede keer werd gesloten direct na de heropening door een nieuwe beschieting. De eigenaar vertelde eerder aan AT5 niet te begrijpen dat de zaak doelwit werd. Omdat hij na de eerste sluiting de zaak had overgenomen en pas net open was.

Ook al begreep de visboer het niet, ging de zaak wel weer opnieuw dicht voor een half jaar. Dat is omdat de maatregel pandgericht is en niet als straf tegen een bewoner of ondernemer. Daarnaast is mogelijkheid op herhaling van het incident een reden voor de burgemeester om te sluiten. 

Dat zag je ook bij de sluiting van vier restaurants van De Pizzabakkers na een explosiereeks. De keten heeft meerdere restaurants, maar toch werden er 'maar' vier filialen gesloten door de locoburgemeester. Het opvallende was dat bij drie een explosief was afgegaan en bij de vierde nog niet, de sluiting was in dit geval vanwege de mogelijkheid dat het ook daar zou gebeuren. 

Misbruik maken van de maatregel?

"Er loopt iemand rond die ons zo haat dat diegene ons en ons bedrijf wil kapotmaken", zei één van de eigenaren van De Pizzabakkers over de recente sluitingen. Het roept de vraag op of er geen misbruik van de maatregel kan worden gemaakt om zo concurrenten uit te schakelen. "Je kan er best bij veronderstellen dat mensen die conflicten of belangen hebben, er in zekere zin gebruik van kunnen maken. Je kan zorgen dat het pand gesloten wordt of in ieder geval een slechte naam krijgt", legt Van der Kemp uit. 

Ondanks dat criminelen in de kaart kunnen worden gespeeld, stelt de criminoloog wel dat de openbare orde wel wordt verstoord door de incidenten. "Je kan denken dat als je sluit en de mensen dan weg zijn, dat het dan wel zinvol is."

Volgens de gemeente wordt er maatwerk toegepast om misbruik van het beleid te voorkomen. "Er wordt altijd een zorgvuldige belangenafweging gemaakt voordat tot sluiting wordt overgegaan. De politie informeert de burgemeester over mogelijke scenario’s. Bij herhaling wordt het risico voor de omgeving te groot en kan een sluiting in die gevallen onvermijdelijk zijn. Na een sluiting kan ook een heropeningsverzoek worden ingediend. Bij de beoordeling hiervan wordt actuele politie-informatie betrokken. Het beleid dat betrekking heeft op sluitingen en heropeningen wordt altijd op maat toegepast om het risico op misbruik te verkleinen."

Ga het gesprek meer aan

Het sluiten van panden is een maatregel die veel is voorgekomen en met de explosiegolf en actieve drugshandel nog vaker terug gaat komen. Maar heeft het sluiten van woningen nou echt nut? Volgens criminoloog Van der Kemp maar ten dele. "Dat sluiten is een selectieve maatregel om tijdelijk rust te creëren. Maar je moet meer doen om daarna het incident structureel op te lossen."

Volgens advocaat Bos moet het veel minder vaak voorkomen dat er daadwerkelijk over wordt gegaan tot een sluiting. "Als er spullen worden gevonden die niet iedereen thuis heeft, vind ik dat je niet meteen kan zeggen we gaan sluiten. We moeten meer kijken naar wat voor gevolgen het heeft voor iemand die z'n woning wordt uitgezet. Dat gesprek moet de gemeente beter aan gaan om echt de belangen te snappen."

Advocaat Smits is juist van mening dat de gemeente wél actief op zoek is naar die belangen, maar hoopt dat pro-Deoadvocaten eerder kunnen helpen. "In elke brief waarin de gemeente bekendmaakt een voornemen te hebben voor een sluiting, moeten ze ook het nummer van het juridisch loket neerzetten. Dan sta je uiteindelijk sterker als gemeente én als burger."

De vriendinnen van One Lung Choir bestaan pas drie maanden, maar hebben inmiddels een paar optredens achter de rug en een wachtlijst met daarop zo'n veertig mensen die graag willen meezingen. En dit is niet het enige zangkoor met een lange wachtlijst, blijkt uit een korte rondgang van AT5. Zingen in een koor lijkt populairder dan ooit. 

Om de week oefenen de meiden van One Lung Choir in cultureel studentencentrum CREA op het Roeterseiland. De zussen Kee en Tina hebben het een beetje in gang gezet. Tina: "We vonden het heel gezellig om met vriendinnen te zingen. Kee zit op het conservatorium en die moest een stage lopen, en zo is het ontstaan eigenlijk. Toen gingen we samen zingen"

Kee: "We begonnen in deze ruimte met een groepje van zeven mensen. Nu zitten er in de groepschat iets van dertig mensen, maar we zijn meestal met een groep van rond de twintig." Tina: "Met een wachtrij van 25 ongeveer."

"Nee, want we hebben ook nog de DM's," onderbreekt Kee haar zus. "Dus iets van 40 mensen in de wachtrij."

In het Westerpark oefenen de mannen van het Gay Men's Chorus voor een optreden in Londen. Het zangkoor viert het 10-jarig bestaan en bestaat uit zo'n 90 man. Maar dat hadden er gemakkelijk twee keer zo veel kunnen zijn, vertelt koorlid Tim. "Waar we 3 of 4 jaar geleden nog open aanmeldingen hadden - dus als je wilde kon je er gelijk bij - hebben we nu een wachtlijst van 100 mensen."

Corona

Volgens Tim is het aantal geïnteresseerden toegenomen sinds corona. "Veel mensen zijn toch weer hobby's of groepshobby's gaan zoeken. Het is ontzettend populair geworden inderdaad."

Het koor telt meer dan dertig nationaliteiten. Joey uit Libanon kwam vijf jaar geleden bij het koor. "Als een gay persoon was het moeilijk om in het Midden-Oosten geaccepteerd te worden. Dus ik voel me gezegend en ik ben dankbaar voor de kans die ik hier heb gekregen." Nicky zingt nu vier jaar mee met het Gay Men's Chorus. "Ik was op zoek naar een community en ook een plek waar ik een hobby kon delen. Ik hou van muziek en van zingen. Vandaar dat ik bij het Gay Men's Chorus terechtkwam."

AT5 is bij twee zangkoren langsgegaan, maar heeft ook nog een rondje gebeld. Daaruit blijkt dat ook andere koren merken dat het samenzingen in populariteit is toegenomen:

De vriendinnen van One Lung Choir gaan inmiddels helemaal los op 'Father Figure' van George Michael. Had het zangkoor ooit een stoffig imago misschien, stoffig is dit zangkoor zeker niet. "Voor ons in ieder geval niet," zegt Kee. "Maar dat er zoveel jonge mensen geïnteresseerd zijn hadden wij ook niet verwacht."

 Muziekdocent Ilse te Lintel Hekkert - die ook andere koren onder haar hoede heeft - heeft er wel een verklaring voor. "Ik denk sowieso dat als mensen dit koor zien optreden, zien dat er heel veel plezier van afspat. Hippe liedjes met leuke jonge meiden bij elkaar." Kee: "Ik denk dat we het leuker aankleden met muziek die we zelf leuk vinden. Je kan van een koor maken wat je wil natuurlijk." Tina: "Ja, en je wordt er gewoon heel vrolijk van."

De vriendinnen van One Lung Choir bestaan pas drie maanden, maar hebben inmiddels een paar optredens achter de rug en een wachtlijst met daarop zo'n veertig mensen die graag willen meezingen. En dit is niet het enige zangkoor met een lange wachtlijst, blijkt uit een korte rondgang van AT5. Zingen in een koor lijkt populairder dan ooit. 

Om de week oefenen de meiden van One Lung Choir in cultureel studentencentrum CREA op het Roeterseiland. De zussen Kee en Tina hebben het een beetje in gang gezet. Tina: "We vonden het heel gezellig om met vriendinnen te zingen. Kee zit op het conservatorium en die moest een stage lopen, en zo is het ontstaan eigenlijk. Toen gingen we samen zingen"

Kee: "We begonnen in deze ruimte met een groepje van zeven mensen. Nu zitten er in de groepschat iets van dertig mensen, maar we zijn meestal met een groep van rond de twintig." Tina: "Met een wachtrij van 25 ongeveer."

"Nee, want we hebben ook nog de DM's," onderbreekt Kee haar zus. "Dus iets van 40 mensen in de wachtrij."

In het Westerpark oefenen de mannen van het Gay Men's Chorus voor een optreden in Londen. Het zangkoor viert het 10-jarig bestaan en bestaat uit zo'n 90 man. Maar dat hadden er gemakkelijk twee keer zo veel kunnen zijn, vertelt koorlid Tim. "Waar we 3 of 4 jaar geleden nog open aanmeldingen hadden - dus als je wilde kon je er gelijk bij - hebben we nu een wachtlijst van 100 mensen."

Corona

Volgens Tim is het aantal geïnteresseerden toegenomen sinds corona. "Veel mensen zijn toch weer hobby's of groepshobby's gaan zoeken. Het is ontzettend populair geworden inderdaad."

Het koor telt meer dan dertig nationaliteiten. Joey uit Libanon kwam vijf jaar geleden bij het koor. "Als een gay persoon was het moeilijk om in het Midden-Oosten geaccepteerd te worden. Dus ik voel me gezegend en ik ben dankbaar voor de kans die ik hier heb gekregen." Nicky zingt nu vier jaar mee met het Gay Men's Chorus. "Ik was op zoek naar een community en ook een plek waar ik een hobby kon delen. Ik hou van muziek en van zingen. Vandaar dat ik bij het Gay Men's Chorus terechtkwam."

AT5 is bij twee zangkoren langsgegaan, maar heeft ook nog een rondje gebeld. Daaruit blijkt dat ook andere koren merken dat het samenzingen in populariteit is toegenomen:

De vriendinnen van One Lung Choir gaan inmiddels helemaal los op 'Father Figure' van George Michael. Had het zangkoor ooit een stoffig imago misschien, stoffig is dit zangkoor zeker niet. "Voor ons in ieder geval niet," zegt Kee. "Maar dat er zoveel jonge mensen geïnteresseerd zijn hadden wij ook niet verwacht."

 Muziekdocent Ilse te Lintel Hekkert - die ook andere koren onder haar hoede heeft - heeft er wel een verklaring voor. "Ik denk sowieso dat als mensen dit koor zien optreden, zien dat er heel veel plezier van afspat. Hippe liedjes met leuke jonge meiden bij elkaar." Kee: "Ik denk dat we het leuker aankleden met muziek die we zelf leuk vinden. Je kan van een koor maken wat je wil natuurlijk." Tina: "Ja, en je wordt er gewoon heel vrolijk van."

Aanstaande zaterdag vertrekken 21 sporters met een 'uitdaging' - van Downsyndroom tot ADHD – naar Italië, voor het WK-Taekwondo. Ze zijn er klaar voor om te laten zien dat sport geen grenzen kent en dat dit avontuur veel meer is dan een wedstrijd.

"Natuurlijk is het spannend, maar we hebben er heel veel zin in", zegt trainer en nationaal coach David Chung. "Iedereen kan aan het toernooi meedoen, we hebben deelnemers in allerlei categorieën", vertelt Chung, die in ons land Taekwondo 'special needs' introduceerde.

"Het brengt ze ook echt samen. Er is een sterk familiegevoel. En het is heel mooi dat we deze mensen zo een platform kunnen geven. Want dít is ook Nederland."

Zes jaar geleden viel het Taekwondo-team in de prijzen op het WK Taekwondo in Nieuw-Zeeland. Dat was toen het allereerste wereldkampioenschap voor deze doelgroep ooit. NH legde toen deze onvergetelijke reis vast, die werd bekroond met maar liefst 27 medailles.

Tekst gaat verder onder de foto. 

Dit is de eerste keer sinds corona dat er weer een toernooi wordt georganiseerd waar iedereen fysiek bij kan zijn. En dat is voor de sporters iets waar ze al tijden naar uit hebben gekeken.  

De brul van Tim 

Tim Brouwer (37) uit De Kwakel is dit jaar in Italië van de partij. Tim staat bekend om zijn liefde voor vlaggen én zijn imitatie van de oranje leeuw. "Italië is een mooi land en heeft ook een mooie vlag", zegt Tim blij. In Nieuw-Zeeland behaalde hij een zilveren en bronzen medaille. Dit jaar legt hij de lat nog iets hoger. Mocht je nieuwsgierig zijn: de brul heeft hij al geoefend...

Verliefd naar het WK

Lovebirds Feroz Mahboeb en Odette van Dijk kenden elkaar in 2019 al, maar gingen toen nog niet samen naar het WK. Feroz won dat jaar vier gouden medailles waardoor hij zich viervoudig wereldkampioen mag noemen. Tja, probeer dat maar eens te overtreffen. 

Dit jaar mag Odette ook naar het WK en ze heeft grote ambities: "een gouden plak binnenslepen." Het liefdeskoppel heeft ook een nieuwtje:

Gewoon betalen met de euro

Natuur- en cultuurliefhebber Bram van Schagen genoot in Nieuw-Zeeland van de mooie uitzichten, de vogeltjes en de Māori-cultuur. Dat de wereldkampioenschappen nu dichter bij huis zijn, vindt Bram totaal geen probleem. "Geen jetlag, het is gewoon EU (Europa, red), je kunt gewoon met de euro betalen, dat heeft absoluut voordelen", zegt hij. 

De sporters zijn druk bezig met inpakken en oefenen om in Italië te schitteren. Dat gebeurt ook thuis, in de woonkamer of slaapkamer, met behulp van filmpjes die David voor de sporters heeft gemaakt. Het toernooi vindt zondag 5 oktober plaats en duurt een dag. 

Britt Stolker krijgt hulp van haar moeder met het inpakken van haar tas. "Ik heb er erg zin in, met mijn Taekwondo-vrienden. Ik heb een goede klik met iedereen, ook met meester David. Een soort vrienden voor het leven", zegt ze. Waar ze het meest naar uitkijkt? "Genieten met het team."

NH Nieuws reist dit jaar ook met de sporters mee om verslag te doen van de wereldkampioenschappen. Dit zal de komende tijd te zien en horen zijn op de verschillende kanalen van NH. 

Benieuwd naar wat de sporters in Nieuw-Zeeland meemaakten? In de onderstaande documentaire bekijk je hun bijzondere reis terug. 

In het onderzoek naar 'brede welvaart' van de gemeente blijven bewoners in Zuidoost ver achter op Amsterdammers uit andere stadsdelen. Dat blijkt uit een groot onderzoek van onderzoeksbureau O&S. Met name bewoners van Zuidoost beoordelen de samenleving, hun welzijn, welvaart en gezondheid als veel slechter dan gemiddeld.

Het is terug te zien in cijfers uit de 'Staat van de Stad', een rapport dat elke twee jaar gepubliceerd wordt. Met de term 'brede welvaart' wordt bedoeld dat er naar meer wordt gekeken dan alleen het besteedbare inkomen: ook aspecten als gezondheid, mobiliteit en sociale participatie worden gemeten.

Hoger gemiddelde dan in 2022

Een van de conclusies is dat het over het algemeen beter gaat met Amsterdammers dan twee jaar geleden. Voor het eerst sinds de uitbraak van het coronavirus is er qua welzijn weer een stijgende lijn te zien. Dat komt onder meer omdat er meer mensen werken en omdat er minder criminaliteit is dan in de afgelopen jaren. Ook zijn mensen meer gaan verdienen.

Amsterdam meet de levenskwaliteit aan de hand van verschillende aspecten. De woonsituatie bijvoorbeeld, maar ook de gezondheid, mobiliteit en het sociale netwerk van mensen wordt meegenomen in de zogenoemde 'standaardleefsituatieindex'.

Zuidoost loopt achter

Zoom je verder in op de scores, dan zie je al een paar jaar hetzelfde beeld: sommige stadsdelen (Centrum, Oost, West, Zuid) scoren al jarenlang een stuk hoger op deze brede welvaart dan andere (Zuidoost, Noord en Nieuw-West). Noord en Zuidoost scoren, in tegenstelling tot de rest van de stad, zelfs slechter dan twee jaar geleden.

Met name in Zuidoost zijn veel mensen er op verschillende vlakken op achteruit gegaan, blijkt uit het onderzoek. Zo heeft de helft (47 procent) van de inwoners bijvoorbeeld moeite om rond te komen. Het gemiddeld besteedbaar inkomen ligt hier het laagst van alle stadsdelen: 41.339 euro. Dat is dus het gemiddelde: door uitschieters in inkomen verdienen de meeste huishoudens minder. Het gemiddeld besteedbaar inkomen in de hele stad ligt op 55.311 euro.

Dat soort kwetsbaarheid kan negatieve gevolgen hebben op andere terreinen, schrijven de onderzoekers. Het kan bijvoorbeeld bijdragen aan een slechtere woonsituatie, maar ook aan somberheid en sociale isolatie. 

Misschien wel het meest in het oog springend in Zuidoost is het aantal mensen dat wekelijks contact met de buren zegt te hebben is sinds 2016 met een derde afgenomen. Toen zei 61 procent nog wekelijks een praatje te maken met buren, in 2022 was dag nog 49 procent, maar inmiddels zegt nog maar 38 procent wekelijks contact met de buren te hebben. Onder het stedelijk gemiddelde van 46 procent.

In 2016 was Zuidoost het stadsdeel met relatief de meeste vrijwilligers (44 procent). Nu is dat percentage gedaald naar 30, het laagste van alle stadsdelen. 

Maar ook op andere vlakken scoort Zuidoost (veel) slechter dan andere stadsdelen. Bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid. Volgens het onderzoek heeft 55 procent van de inwoners van Zuidoost overgewicht of obesitas, het gemiddelde in de stad ligt op 40 procent. Die cijfers zijn de afgelopen jaren overigens stabiel gebleven.

Nog iets anders: in heel Amsterdam is het aandeel mensen dat tijdens het onderzoek in 2024 gelukkig zei te zijn veel lager dan acht jaar eerder (van 77 naar 66 procent). In Zuidoost kelderde dat percentage nog veel harder: van 72 procent in 2016 naar 56 procent in 2024.

Verschil met andere stadsdelen

Net als Zuidoost en Noord scoort ook Nieuw-West een stuk lager dan andere stadsdelen, maar hoger dan het twee jaar geleden deed. Het percentage (zeer) gezonde mensen is bijvoorbeeld gegroeid, net als het inkomen dat mensen hebben.

Toch zit er volgens de onderzoekers nog altijd een groot verschil in levenskwaliteit met andere stadsdelen of -gebieden. Stadsgebied Weesp scoort daarbij het best en op bijna alle vlakken bovengemiddeld.

Van alle stadsdelen scoort Centrum het hoogst. Opvallend is dat centrumbewoners hun woonsituatie bovengemiddeld hoog waarderen. Hun huis geven ze gemiddeld een 8, hun buurt gemiddeld een 7,8. Bovendien is het gemiddelde inkomen het hoogst en scoren bewoners ook op gezondheid het best. Wel schrijven de onderzoekers dat er in het centrum problemen zijn op het gebied van leefbaarheid.

Kelsey Verbrugge (25) is stukadoor én volkszanger. Dit jaar vertegenwoordigt de Hoofddorper onze provincie tijdens het Regio Songfestival met zijn nummer: 'Bij jou ben ik thuis'. "Een liefdeslied, maar het gaat niet per se over mijn vriendin hoor", lacht hij.

Zijn zangcarrière begon zes jaar geleden toen hij op de verjaardag van zijn broer 'voor de grap' de microfoon pakte. "Blijkbaar vonden mensen het wel leuk", zegt hij droog. Een jaar later, toen hij de kroeg in mocht, pakte hij steeds vaker 'voor de grap' de microfoon tijdens karaokeavonden. "Dat viel wel in de smaak."

Als Kelsey in 2020 auditie doet voor een grote talentenjacht in de Amsterdamse kroeg Jantjes Verjaardag, schopt hij het tot de finale. Helaas gooide corona roet in het eten en kon de finale niet doorgaan. Uiteindelijk bleek de winst niet nodig, want boekingen stroomden binnen. 

"Ik had nooit gedacht dat ik zanger zou worden, maar nu ben ik het toch", zegt hij. Toch komt hij wel uit een muzikale familie: zijn tante is bekende zangeres Willeke Alberti. 

Grote namen in de zangwereld zoals Yves Berendse en Tino Martin zijn voor Kelseys grote inspiratiebronnen. Om zich te onderscheiden van de massa wil Kelsey richting het zogenoemde genre 'popvolk'. "Een mix van volksmuziek en pop."

Zangers en stukadoors
Kelsey staat doordeweeks gewoon op de steiger als stukadoor, een beroep dat opvallend vaak samengaat met muzikale talenten. Ook de zangers van de Haagse Goldband waren stukadoors voordat ze de hitlijsten bestormden. "Veel stukadoors kunnen goed zingen", zegt Kelsey. "We luisteren veel radio en werken op plekken met veel echo. Dan zing je snel mee."

Voor het Regio Songfestival is er voor hem een nummer geschreven genaamd 'Bij jou ben ik thuis'. 

"In het lied zit ik in de kroeg en verlang ik naar de persoon bij wie ik thuiskom", legt hij uit. In de muziekstijl van het nummer kan hij zich erg vinden, in het verhaal niet heel erg. "Ik heb wel een vriendin, maar het gaat niet echt over haar", zegt hij. "Ik wil vooral nummers maken waar iedereen zich in kan vinden."

'Ik wist niet wat het was'

Kelsey heeft inmiddels meerdere nummers uitgebracht en treedt regelmatig op bij allerlei feesten. Dat hij gevraagd zou worden voor het Regio Songfestival had hij niet verwacht. "Ik wist eerlijk gezegd niet eens wat het was", geeft hij toe. 

Het Eurovisie Songfestival kende hij al wel. "Daar kijken we ieder jaar naar met de familie." Dus na wat research over de regiovariant is hij er dan ook helemaal klaar voor om Noord-Holland te vertegenwoordigen. "Het lijkt me hartstikke leuk om te doen, en nog leuker om te winnen. Daar gaan we natuurlijk wel voor", zegt hij vastberaden.

Luister hier naar de inzending van Kelsey en stem op 1 november op hem tijdens de finale van het Regio Songfestival.

Kelsey Verbrugge (25) is stukadoor én volkszanger. Dit jaar vertegenwoordigt de Hoofddorper onze provincie tijdens het Regio Songfestival met zijn nummer: 'Bij jou ben ik thuis'. "Een liefdeslied, maar het gaat niet per se over mijn vriendin hoor", lacht hij.

Zijn zangcarrière begon zes jaar geleden toen hij op de verjaardag van zijn broer 'voor de grap' de microfoon pakte. "Blijkbaar vonden mensen het wel leuk", zegt hij droog. Een jaar later, toen hij de kroeg in mocht, pakte hij steeds vaker 'voor de grap' de microfoon tijdens karaokeavonden. "Dat viel wel in de smaak."

Als Kelsey in 2020 auditie doet voor een grote talentenjacht in de Amsterdamse kroeg Jantjes Verjaardag, schopt hij het tot de finale. Helaas gooide corona roet in het eten en kon de finale niet doorgaan. Uiteindelijk bleek de winst niet nodig, want boekingen stroomden binnen. 

"Ik had nooit gedacht dat ik zanger zou worden, maar nu ben ik het toch", zegt hij. Toch komt hij wel uit een muzikale familie: zijn tante is bekende zangeres Willeke Alberti. 

Grote namen in de zangwereld zoals Yves Berendse en Tino Martin zijn voor Kelseys grote inspiratiebronnen. Om zich te onderscheiden van de massa wil Kelsey richting het zogenoemde genre 'popvolk'. "Een mix van volksmuziek en pop."

Zangers en stukadoors
Kelsey staat doordeweeks gewoon op de steiger als stukadoor, een beroep dat opvallend vaak samengaat met muzikale talenten. Ook de zangers van de Haagse Goldband waren stukadoors voordat ze de hitlijsten bestormden. "Veel stukadoors kunnen goed zingen", zegt Kelsey. "We luisteren veel radio en werken op plekken met veel echo. Dan zing je snel mee."

Voor het Regio Songfestival is er voor hem een nummer geschreven genaamd 'Bij jou ben ik thuis'. 

"In het lied zit ik in de kroeg en verlang ik naar de persoon bij wie ik thuiskom", legt hij uit. In de muziekstijl van het nummer kan hij zich erg vinden, in het verhaal niet heel erg. "Ik heb wel een vriendin, maar het gaat niet echt over haar", zegt hij. "Ik wil vooral nummers maken waar iedereen zich in kan vinden."

'Ik wist niet wat het was'

Kelsey heeft inmiddels meerdere nummers uitgebracht en treedt regelmatig op bij allerlei feesten. Dat hij gevraagd zou worden voor het Regio Songfestival had hij niet verwacht. "Ik wist eerlijk gezegd niet eens wat het was", geeft hij toe. 

Het Eurovisie Songfestival kende hij al wel. "Daar kijken we ieder jaar naar met de familie." Dus na wat research over de regiovariant is hij er dan ook helemaal klaar voor om Noord-Holland te vertegenwoordigen. "Het lijkt me hartstikke leuk om te doen, en nog leuker om te winnen. Daar gaan we natuurlijk wel voor", zegt hij vastberaden.

Luister hier naar de inzending van Kelsey en stem op 1 november op hem tijdens de finale van het Regio Songfestival.

Kelsey Verbrugge (25) is stukadoor én volkszanger. Dit jaar vertegenwoordigt hij onze provincie tijdens het Regiosongfestival met zijn nummer: 'Bij jou ben ik thuis'. "Een liefdeslied, maar het gaat niet per se over mijn vriendin hoor", lacht hij.

Zijn zangcarrière begon zes jaar geleden toen hij op de verjaardag van zijn broer 'voor de grap' de microfoon pakte. "Blijkbaar vonden mensen het wel leuk", zegt hij droog. Een jaar later, toen hij de kroeg in mocht, pakte hij steeds vaker 'voor de grap' de microfoon tijdens karaokeavonden. "Dat viel wel in de smaak."

Als Kelsey in 2020 auditie doet voor een grote talentenjacht in de Amsterdamse kroeg Jantjes Verjaardag, schopt hij het tot de finale. Helaas gooide corona roet in het eten en kon de finale niet doorgaan. Uiteindelijk bleek de winst niet nodig, want boekingen stroomden binnen. 

"Ik had nooit gedacht dat ik zanger zou worden, maar nu ben ik het toch", zegt hij. Toch komt hij wel uit een muzikale familie: zijn tante is bekende zangeres Willeke Alberti. 

Grote namen in de zangwereld zoals Yves Berendse en Tino Martin zijn voor Kelseys grote inspiratiebronnen. Om zich te onderscheiden van de massa wil Kelsey richting het zogenoemde genre 'popvolk'. "Een mix van volksmuziek en pop."

Zangers en stukadoors

Kelsey staat doordeweeks gewoon op de steiger als stukadoor, een beroep dat opvallend vaak samengaat met muzikale talenten. Ook de zangers van de Haagse Goldband waren stukadoors voordat ze de hitlijsten bestormden. "Veel stukadoors kunnen goed zingen", zegt Kelsey. "We luisteren veel radio en werken op plekken met veel echo. Dan zing je snel mee."

Voor het regiosongfestival is er voor hem een nummer geschreven genaamd 'Bij jou ben ik thuis'. 

"In het lied zit ik in de kroeg en verlang ik naar de persoon bij wie ik thuiskom", legt hij uit. In de muziekstijl van het nummer kan hij zich erg vinden, in het verhaal niet heel erg. "Ik heb wel een vriendin, maar het gaat niet echt over haar", zegt hij. "Ik wil vooral nummers maken waar iedereen zich in kan vinden."

'Ik wist niet wat het was'

Kelsey heeft inmiddels meerdere nummers uitgebracht en treedt regelmatig op bij allerlei feesten. Dat hij gevraagd zou worden voor het regiofestival had hij niet verwacht. "Ik wist eerlijk gezegd niet eens wat het was", geeft hij toe. 

Het Eurovisie Songfestival kende hij al wel. "Daar kijken we ieder jaar naar met de familie." Dus na wat research over de regiovariant is hij er dan ook helemaal klaar voor om Noord-Holland te vertegenwoordigen. "Het lijkt me hartstikke leuk om te doen, en nog leuker om te winnen. Daar gaan we natuurlijk wel voor", zegt hij vastberaden.

Een dorp verdeeld in voor- en tegenstanders van Tata Steel: dat was het beeld dat fotograaf Mark Rammers had van Wijk aan Zee. Tot hij ontdekte dat het in werkelijkheid een hechte gemeenschap is, waarin juist de stille, genuanceerde meerderheid de toon zet. In zijn fotoserie Wijk laat hij die andere kant van het dorp zien. "Mensen voelen zich hier ook thuis."

Een idyllisch huisje op camping Aardenburg, gefotografeerd op een zonnige dag. Daar begint de expositie van fotograaf Mark Rammers mee.

Foto voor foto neemt Mark je mee in zijn tocht door Wijk aan Zee. Naast dat hij de bewoners op intieme wijze portretteert in hun thuisomgeving, focust hij ook op het andere gezicht van het kustdorp: Tata Steel. De fabriek doemt op, soms nadrukkelijk, soms subtiel, achter de zachte voorgrond van duinen en helmgras. Onvermijdelijk, maar nooit het hele verhaal.

Ruim de helft van zijn leven woont Mark in de Amsterdamse grachtengordel, waar het heersende beeld van de IJmondse fabriek niet al te best is. Waarom mensen überhaupt in zo'n toxische omgeving willen leven? Velen vragen het zich af.

Tekst loopt door onder afbeelding.

Giftig en toch vertrouwd

Mark zelf ook. Toch voelt Wijk aan Zee, ondanks alle rapporten en data over giftige stoffen, hem vertrouwd. Als kind kwam hij er al op het strand. Hij waait graag uit op de pier, en tijdens de coronapandemie werkte hij er bij strandtent Timboektoe, toen zijn fotografie even stilviel. "Ik leerde er mensen kennen, het dorp zelf, en kwam tot de conclusie dat mijn beeld - gevoed door de media - niet klopt", zegt hij. "Er is geen continu conflict en de mensen zijn niet allemaal zuur. Er zijn geen twee kampen. Het ligt veel genuanceerder."

Die openbaring liet hem niet meer los. In 2023 besloot Rammers werk te maken van dat onvertelde verhaal. "Wijk aan Zee is een gastvrij en rustig dorp, met een hechte gemeenschap gelegen in een prachtig gebied", beschrijft hij. "Het is makkelijk het vast te leggen in een duister jasje, maar ik wilde de zachte kant van het dorp laten. Mensen zijn echt wel op de hoogte van wat er zich speelt, maar gaan ook verder met hun leven. Hebben er hun vrienden, huis, thuis en tuin. Dat beeld ontbreekt in die discussie."

Zet dingen in perspectief

In zijn fotoreeks ging hij langs bij 'Ome Frits' van camping Aardenburg die hem met open armen ontving en zijn hele levensverhaal deelde. Hij ontmoet een Syrische familie dat van Syrië naar Oekraïne vluchtte, en vanuit daar weer naar Nederland. "Wat bij ons een 'onveilig gebied' is om te leven, is voor hen het veiligste waar ze ooit zijn geweest. Dat zet dingen in perspectief."

Hij sprak bewoners die liever een wijntje doen dan eindeloos 'over die fabriek lullen' en oud-medewerkers die echt wel begrijpen dat er iets moet veranderen, maar Tata ook als een hele fijne werkgever hebben ervaren. 

Tekst loopt door onder afbeelding.

Verruimde grachtengordel-visie

Moet de fabriek weg of blijven? "Het is niet zo makkelijk", weet Mark nu ook. "Er is geen duidelijke goed of kwaad. In beide keuzes zit ook een beetje van het ander. Maar ik merkte dat mensen heel fijn vonden, zelf een opluchting, dat ik de andere kant van het verhaal wilde vertellen."

Het project heeft in ieder geval zijn eigen grachtengordel-visie verruimd. "Als je alleen leest wat er in de krant staat, lijkt het alsof mensen elkaar continu de tent uit vechten en dat de fabriek het enige is waar ze mee bezig zijn. Dat is dus niet zo. Het is belangrijk je te blijven verdiepen, verder kijken dan je neus lang is."

Die lijn wil hij ook in zijn volgende werk doorzetten. "Ik denk dat het thema van thuis en gemeenschapsgevoel - juist op plekken waar dat niet vanzelfsprekend is, of waar frictie is - iets is dat ik wil blijven volgen: verhalen uit gemeenschappen. Ook wereldwijd speelt dit thema, dat stopt nooit."

De expositie Wijk is tot en met 5 oktober te zien in het Kennemer Theater in Beverwijk. 

Het is een traditie die al meer dan zeven decennia bestaat. Elk jaar met oud en nieuw slepen inwoners van Floradorp in Noord kerstbomen en pallets naar het veldje bij de Floraweg, om het daar in de fik te steken. En dan is het feest. De gemeente wil het vuur in de toekomst niet meer toestaan, omdat het volgens de brandweer te onveilig is. Maar eigenlijk kwam het evenement de afgelopen jaren al steeds meer op de tocht te staan. Hieronder een overzicht van wat er de afgelopen jaren gebeurde. 

Gesteggel over het vuur in Floradorp met oud en nieuw: je zou kunnen zeggen dat het onderdeel van de traditie is. Want zo lang als het vuur bestaat, gaat dat gepaard met incidenten. Maar het idee van helemaal geen vreugdevuur, dat is meer iets van de laatste jaren.  

Nog maar zes jaar geleden, toen 2019 op zijn einde liep, stond de gemeente een stuk positiever tegenover het volksfeest in Noord. Burgemeester Halsema noemde de kerstboomverbranding toen 'ons eigen volksfestijn'. "Daar ga ik ook zelf kijken dit jaar, daar heb ik echt zin in."

Niet dat álles toen op rolletjes liep. Een jaar eerder leek het vreugdevuur al eens niet door te kunnen gaan. De initiatiefnemers, die het niet eens waren met de door de gemeente opgelegde veiligheidsvoorwaarden, vroegen volgens het stadsdeel te laat een vergunning aan. Pas negen dagen voor oud en nieuw kregen de Floradorpers toch nog groen licht.

Bewoners negeren verbod

In de jaren die volgden zou het vreugdevuur steeds vaker, en steeds vroeger in het jaar, op losse schroeven komen te staan. In 2021 en 2022 kon het feest door de uitbraak van het coronavirus niet doorgaan. Bij de jaarwisseling van 2023 leek het na drie jaar eindelijk wél te kunnen, maar ook toen trok de gemeente haar toestemming op het allerlaatste moment in. Door de harde windstoten vond de driehoek het te gevaarlijk worden.

Maar de bewoners, die al begonnen waren met het opbouwen van de brandstapel, staken het vuur toch aan. Tot grote woede van burgemeester Halsema, die daarna lang twijfelde of ze opnieuw toestemming wilde geven. Er volgde een onderzoek en een evaluatierapport. Daarin werd geconcludeerd dat de gemeente zelf eerder had moeten beslissen of ze het evenement zouden laten doorgaan.

Toestemming kwam er later in 2023 alsnog voor de jaarwisseling van 2023/2024. Waardoor er tijdens oud en nieuw 2024 eindelijk weer een legaal vreugdevuur oplaaide. Het zou de laatste keer blijken dat dat op oudjaarsdag mocht van de gemeente.

Het afgelopen jaar werd het aansteekmoment vanwege de weersomstandigheden met een dag vervroegd. Iets waar veruit de meeste Floradorpers zich bij neerlegden. Deze editie verliep trouwens niet zonder incidenten, want later zou blijken dat er iemand zwaargewond was geraakt omdat hij in het vuur belandde tijdens een ruzie.

Definitief einde

Het was een van de aanleidingen die de driehoek begin dit jaar deed beslissen om definitief een einde te maken aan het vreugdevuur in Floradorp. "De afgelopen jaren waren er te vaak lastig beheersbare en onveilige situaties tijdens en in aanloop naar de ontsteking van het vuur", zei een woordvoerder van de burgemeester destijds.

"Ondanks beschermende maatregelen is er meerdere keren sprake geweest van brandgevaarlijke situaties. Ook vonden er ongeregeldheden plaats tijdens de opbouw van de brandstapel en rondom het ontsteken van het oudejaarsvuur."

Op de grimmige informatieavond die gisteren georganiseerd werd, hoopten veel van de aanwezige buurtbewoners dat ze de burgemeester op andere gedachten konden brengen. Het lijkt er voorlopig niet op dat ze daar in slagen.

"Er liggen kraakheldere negatieve adviezen vanuit de brandweer", reageerde Halsema vandaag. "We kunnen simpelweg niet langer een vergunning verlenen voor een evenement dat niet veilig plaats kan vinden en waarbij elk jaar weer zaken mislopen. Ook al heeft Flora4Life de afgelopen jaren echt haar best gedaan om het goed te organiseren. Het is wachten tot het een keer misgaat en er huizen in brand vliegen, of nog erger."

Jarenlang leek het Haarlemmermeerse Rijsenhout in het verdomhoekje te zitten. Geen nieuwe woningen, geen nieuwe bewoners en geen perspectief op verandering. Maar het kan verkeren. Met een hele woonwijk in de planning, en sinds zaterdag officieel een gloednieuw sportcomplex, kijken dorpelingen de toekomst weer met vertrouwen tegemoet.

Honderden dorpelingen verzamelden zich zaterdag bij de opening van het gloednieuwe sportcomplex aan de rand van Rijsenhout. Waar drie verenigingen voorheen alleen de schutting deelden, maken ze nu allemaal gebruik van dezelfde faciliteiten. Ook de rest van het dorp is uitgenodigd zo vaak als ze willen langs te komen, want lange tijd ontbrak aan zo'n verzamelplaats

"Rijsenhout leek ten dode opgeschreven, wij dachten er binnen vijf jaar de brui aan te moeten geven." Het zijn de woorden van Gideon Schoof, bestuurslid van de lokale voetbalvereniging. Een stelselmatig gebrek aan nieuwe jeugdspelers dreigde het verenigingsleven in het dijkdorp de nek om te draaien.

Zonder landingsbaan weer toekomst

"Geen nieuwe woningen betekent geen nieuwe mensen", gaat hij verder. "En door de landingsbaan die Schiphol jarenlang naast het dorp wilde leggen zat bouwen er al die tijd niet in. Dat dat plan nu van de baan is heeft het dorp weer frisse lucht gegeven."

Nu er weer ruimte is om te bouwen worden er volgens de laatste plannen vierhonderd woningen aan het dorp toegevoegd. En die timing is uitstekend, nu het sportcomplex een complete facelift heeft gekregen.

Ook daar is veel tijd in gaan zitten, vertelt Edwin Aelbers van de tennisvereniging. "Ten eerste moesten alle deelnemende verenigingen de neuzen dezelfde kant op krijgen. Tel daar de krappe financiën, coronacrisis en de daaropvolgende inflatie bij op, en je snapt waarom we er 14 jaar over hebben gedaan."

Aelbers kijkt tevreden over de mensenmassa uit. "We hebben dit echt allemaal samen gedaan, dat is iets om heel trots op te wezen. En met de nieuwe woningen die in het dorp zijn gepland, zitten de kleedkamers over een paar jaar weer bomvol met jonge sporters."

Als je in West-Friesland aan de kermis denkt, gaan de gedachten al snel naar de vele borrels die worden georganiseerd. Sommigen groeiden zelfs uit tot heuse festivals, anderen blijven kleinschaliger. Maar in hoeverre hebben de borrels invloed op omzet van de horeca, en zijn ze daarom een vloek of een zegen?

De traditie van kermisborrels hoort bij het grote saamhorigheidsgevoel in de regio, stelt Renee Jong van het kermiscomité in Lutjebroek. Samen met zijn zwager Arjan organiseerde hij vorige week nog een borrel voor zo'n 50 vrienden en familieleden.

"De mensen zijn heel graag met elkaar, het is ons kent ons", zegt Jong. Op de vraag of de kroeg zo geen omzet misloopt, antwoordt hij: "Nee, want ik verwacht niet dat ze anders nu in de kroeg hadden gezeten."

Kermisborrel met 150 bezoekers

Lutjebroekers Bram en Gijs ontvingen in hetzelfde weekend zo'n 150 bezoekers op hun kermisborrel. "Je ziet dat veel mensen op onze borrel daarna naar de kroeg gaan, ook als ze uit andere dorpen komen. Aan de ene kant ben je door de borrel minder lang in het café. Maar aan de andere kant geef je in de latere uren misschien wel het meeste geld uit, omdat het je dan wat minder uitmaakt."

In dorpen als Berkhout, Hoogkarspel en Wervershoof bestaan er kermisborrels die zijn uitgegroeid tot heuse festivals. Ook in Nibbixwoud worden jaarlijks veel kermisborrels gehouden. Enkele daarvan groeiden uit een groot evenement, inclusief gemeentelijke vergunning.

Meepraten en eindtijden aanpassen

Dit gaat volgens Herman op den Kelder - lid van het kermiscomité in het dorp - goed, mits er goede afspraken zijn. "Na de oprichting van het comité zijn de grote borrels benaderd. Van de organisatoren zitten een aantal in ons comité", legt hij uit. "Ze praten mee over het programma, en passen de eindtijden aan op het programma van de kermistent."

Op den Kelder noemt de grote borrels een zegen, aangezien veel bezoekers daarna richting het plaatselijke café gaan. "Het wordt daarnaast moeilijker voor echt grote borrels, vanwege het regelwerk en de vergunning", gaat hij verder.

'Morele verplichting om naar de kroeg te gaan' 

"Dan is het ook aan horeca om er in te stappen. Enkele jaren geleden stond Jan Schouten van De Dres bij een borrel om bonnen voor een gratis eerste drankje uit te delen. En verder zie je een soort 'morele verplichting' bij kleinere borrels met jeugd, om op tijd te stoppen en naar kroeg te gaan."

Steeds meer horeca kiezen eveneens voor een soort festivalsfeer tijdens de kermis. In sommige gevallen kost dit tienduizenden euro's. Kermis is voor de horeca een hoogtepunt van het jaar, maar door stijgende prijzen en strengere en toenemende regelgeving houden ze er minder aan over. "Vroeger kon je er een jaar op teren", zegt Rob Baltus, regiovoorzitter van Koninklijke Horeca Nederland.

Volgens de regiovoorzitter blijft de kermis in West-Friesland een mooi evenement. "Het is een grote reünie. Je komt veel bekenden tegen, die je soms jaren niet gezien hebt", licht Baltus toe. "Zit je bij iemand thuis in een klein kringetje, ga je daarna verder en kom je nog meer bekenden tegen."

'Kleine borrels van alle tijden'

Baltus: "Natuurlijk zouden eigenaren liever hebben dat mensen eerder naar de kroeg of het café komen", gaat hij verder. "En die kleinere borrels zijn van alle tijden. Maar eigenlijk zijn de contacten in West-Friesland met de organisatoren van grote borrels wonderbaarlijk goed. Het is een stuk professioneler geworden. Ook voor de ondernemers zelf."

Zeker in vergelijking met jaren geleden ziet hij vooruitgang. "Vooral vroeger hadden we meer klachten over borrels. Na de coronapandemie wordt het minder, of de klachten worden niet meer gemeld. Dus ik denk dat meeste kroegen er beter mee omgaan."

De Amsterdamse bokser Finn Bos is op dit moment actief op het WK boksen in Liverpool. De 24-jarige bokser steekt zijn doel niet onder stoelen of banken: "Olympisch goud"

Boksen doet Boss pas zo'n vijf jaar. "Tijdens de coronaperiode ben ik begonnen. Ik lag de hele dag op bed niets te doen en toen zei mijn zus: 'ga naar de boksschool'", aldus Bos.

Boksen in Trinidad en Tobago

Zijn eerste stoten deelde hij uit in Trinidad en Tobago, waar Bos toen woonde. "Ik heb daar één jaar gebokst. Een lekker leven, maar er is niet veel te doen", vertelt de bokser. 

Tekst loopt door onder foto.

Inmiddels woont Bos al een aantal jaren in Nederland. In Amsterdam traint hij met trainer Behdad Safavi en Ilona Lenten. "Als hij heel serieus aan de slag gaat met het boksen, dan kan deze jongen heel ver komen", zegt Lenten. 

Op het WK boksen won Bos zijn eerste twee partijen. De Amsterdammer wist in de eerste ronde te winnen van de Hongaar Makszim Pilipec en in de tweede ronde moest de Indiër Hitesh Hitesh eraan geloven.

Voor zijn vertrek naar Engeland zocht NH Sport hem op in de Amsterdamse sportschool KOPS Gym en maakte de bovenstaande reportage. 

Ze zijn een grote last voor boeren en Schiphol én belandden tot voor kort met duizenden bij het afval: ganzen. Daar moet nu verandering in komen met nieuwe koelcellen in de provincie. Staat er binnenkort bij jou ook ganzenbitterbal, -hamburger of -shoarma op het menu? 

"Het is prachtig rood vlees", vertelt Wenche Dikstaal, die op ganzen jaagt. Ook vandaag neemt ze weer een gans mee naar huis. "Heerlijk. Mensen zeggen vaak: een wildsmaak, daar moet je van houden, maar een gans is redelijk mild."

Jagers roepen al langer dat het vlees opgegeten moet worden. "Geen antibiotica, het is gewoon een wild vrij dier geweest waar we in Nederland een overschot van hebben, dus waarom niet?", aldus Dikstaal. "Het is jammer dat het nu pas aan de man wordt gebracht."

In coronatijd begon Jasper Holla - zelf ook jager - met een vriend ganzen om te toveren tot worsten, shoarma en hamburgers. Als eerste in de regio, en nu wil hij het hele land veroveren.

Geen verspilling

Nieuwe koelcellen moeten een afgeschoten gans na de jacht op de juiste manier koel kunnen houden, zodat ze vanuit daar verspreid kunnen worden naar poeliers en vleesverwerkingsbedrijven. 

"We zijn schadebestrijders. Doodschieten van ganzen is natuurlijk naar, maar het moet wel gebeuren", legt Holla uit. "Je kunt er nu echt een mooi stukje eten van maken waar mensen van kunnen genieten. Dat is top", zegt Holla over de komst van de koelcellen.

Een koelcel in de buurt van Schiphol bestaat er nog niet, maar gestreefd wordt naar een dekkend netwerk. 

Een paar jaar geleden ging Texelaar Piet Kooiman met zijn schapen over de weg naar de jaarlijkse schapenfokdag in het centrum van Den Burg. Maar de fokdag, altijd op de eerste maandag in september, ging dit jaar niet door wegens gebrek aan belangstelling. Twaalf Texelse fokkers hielden dit weekend wel open dagen op hun bedrijf. Zo ook de 80-jarige Kooiman, die voorlopig nog niet aan stoppen denkt.

Hij fokt ruim zestig jaar schapen. Piet Kooiman is een bekende in de Texelse schapenwereld. De Texelse schapenfokdag vindt al decennialang plaats, maar liefst 115 jaar. Kopers komen voorafgaand aan de fokdag van heinde en verre naar Texel om schapenboeren en hun bedrijven te bezoeken en de koopwaar te bekijken. Op enkele onderbrekingen na - in tijden van corona en blauwtong - was er altijd een fokdag op de Groeneplaats. Maar dit jaar dus niet meer. En dat vindt Kooiman bijzonder jammer.

Waar hij in het verleden een paar honderd schapen had, loopt nu nog een koppel van 25 dieren bij zijn boerderij aan de Hoornderweg nabij Den Burg. Het gaat niet meer om de verdiensten, maar het is de liefhebberij waar hij al zestig jaar intensief mee bezig is. 

"Als ik economisch moet rekenen, dan kan ik beter morgen een vrachtwagen langs laten komen om de schapen in te laden", zegt Kooiman. "Als ik geen schapen meer heb, zit ik thuis duimen te draaien en met mijn benen op de bank. Daar heb ik geen zin in. Ik was achttien jaar dat ik in de fokkerij ben gestart. Dat wil ik niet zomaar opgeven." Toch voegt hij eraan toe: "Tenminste: zo lang het goed met mij gaat."

Hij is bescheiden als het om het fokken van schapen gaat. "Ik doe het al zestig jaar, maar ik kan het nog steeds niet", zegt hij met een glimlach. "Soms heb je een prachtige ram die het bij een ander geweldig doet, maar bij jou doet hij er niets aan." De Texelaars staan bekend om hun uitzonderlijk goede vleeskwaliteit. Ze zijn meestal sterk en gespierd. "De dieren waar je niet mee verder kan fokken, gaan naar de slager."

Om de lammerij in de gaten te houden, sliep hij dit jaar twee maanden in de schuur. Vanwege de kou heerlijk onder een elektrisch dekentje. "Maar dat was me vijf weken te lang. Ik wil erbij zijn als een schaap moet lammeren. Want een schaap verspelen, heeft een boer ook een hekel aan. Ik moet me bijna aan mijn vrouw opnieuw voorstellen als ik weer thuis kom slapen", zegt Kooiman met een lach. 

Toen de schapenfokdag nog wel werd georganiseerd, ging Kooiman lopend met zijn vee naar de markt. "Zo heb ik er jaarlijks wel vijftig Den Burg ingejaagd", zegt hij met een Texels dialect. Dat was nog even puzzelen, omdat hij tussen het drukke verkeer op de Pontweg vanaf de veerboot met de kudde moest oversteken. "We wachtten 's morgens om zes uur tot de auto's naar de eerste boot waren. Dan gingen we 'jagen' met de beesten, want ze moesten om zeven uur al op de markt staat voordat de marktkooplui aankwamen."

Kooiman vreest dat de schapenfokkerij niet zo'n grote toekomst meer heeft. "Onder de jongelui is er te weinig animo", zegt hij. "Bij de jonge fokkers die er nog zijn, zit te weinig daadkracht. En dat is niet alleen op Texel een probleem, dat speelt ook landelijk een rol. De hele schapenfokkerij is een vergrijzend gebeuren."

Volendam maakt zich op voor vier dagen kermisplezier, maar er ontbreekt dit jaar iets op het Europaplein: het vertrouwde reuzenrad. En dat is voor veel Volendammers een flinke domper.

Al ruim veertig jaar is het reuzenrad van de familie Lamberink vaste prik op de Volendammer kermis. Alleen tijdens corona en twee jaar geleden - toen het rad in Zandvoort stond voor de Formule 1 -  moesten ze overslaan. Begin deze week rolden de vrachtwagens met attracties Volendam weer binnen, maar die van het reuzenrad bleven weg.

"Komt er dan dit jaar geen reuzenrad?" vroegen veel dorpsbewoners zich af toen een andere attractie op de vaste plek werd opgebouwd.

Vingerwijzen

Volgens de gemeente Edam-Volendam is het simpel: de exploitant van het reuzenrad heeft zich dit jaar niet ingeschreven. "De gemeente is verantwoordelijk voor de draaikermissen in Edam en Volendam en heeft de organisatie van beide kermissen, en daarmee dus ook van de attracties die er staan en wie inschrijven voor de kermissen, neergelegd bij Buro de Kermisgids", schrijft gemeentewoordvoerder Leendert Klein.

Hij vervolgt: "Het klopt dat er geen reuzenrad is dit jaar. De exploitant van het reuzenrad heeft dit jaar niet ingeschreven voor de kermis in Volendam. Wat daar de reden van is, is bij ons niet bekend."

Maar reuzenradbouwer Jan Lamberink ziet dat anders: "Wij hadden er heel graag gestaan, maar hebben geen vergunning gekregen."

De organisator van de kermis, André Vonk van Buro de Kermisgids, weerspreekt dit: "Ze hebben zich nooit ingeschreven, dus krijg je ook geen vergunning. Dat moet iedereen doen, en ik heb het meerdere keren aangegeven."

Volgend jaar terug

Ondanks de verwarring komt er volgend jaar weer een reuzenrad en zijn ze altijd welkom, belooft Vonk. "We weten alleen nog niet precies op welke plek."

Volendam maakt zich op voor vier dagen kermisplezier, maar er ontbreekt dit jaar iets op het Europaplein: het vertrouwde reuzenrad. En dat is voor veel Volendammers een flinke domper.

Al ruim veertig jaar is het reuzenrad van de familie Lamberink vaste prik op de Volendammer kermis. Alleen tijdens corona en twee jaar geleden - toen het rad in Zandvoort stond voor de Formule 1 -  moesten ze overslaan. Begin deze week rolden de vrachtwagens met attracties Volendam weer binnen, maar die van het reuzenrad bleven weg.

"Komt er dan dit jaar geen reuzenrad?" vroegen veel dorpsbewoners zich af toen een andere attractie op de vaste plek werd opgebouwd.

Vingerwijzen

Volgens de gemeente Edam-Volendam is het simpel: de exploitant van het reuzenrad heeft zich dit jaar niet ingeschreven. "De gemeente is verantwoordelijk voor de draaikermissen in Edam en Volendam en heeft de organisatie van beide kermissen, en daarmee dus ook van de attracties die er staan en wie inschrijven voor de kermissen, neergelegd bij Buro de Kermisgids", schrijft gemeentewoordvoerder Leendert Klein.

Hij vervolgt: "Het klopt dat er geen reuzenrad is dit jaar. De exploitant van het reuzenrad heeft dit jaar niet ingeschreven voor de kermis in Volendam. Wat daar de reden van is, is bij ons niet bekend."

Maar reuzenradbouwer Jan Lamberink ziet dat anders: "Wij hadden er heel graag gestaan, maar hebben geen vergunning gekregen".

De organisator van de kermis, André Vonk van Buro de Kermisgids, weerspreekt dit: "Ze hebben zich nooit ingeschreven, dus krijg je ook geen vergunning. Dat moet iedereen doen, en ik heb het meerdere keren aangegeven."

Volgend jaar terug

Ondanks de verwarring komt er volgend jaar weer een reuzenrad en zijn ze altijd welkom, belooft Vonk. "We weten alleen nog niet precies op welke plek."

Onder de Nollenbrug in Alkmaar, een afgelegen plek langs het water, staat het door daklozen opgezette tentenkamp er na een jaar nog steeds. Adriaan (52) en Marcel (51) wonen er tegenwoordig nog maar met z'n tweetjes. Al moeten ze hun plek wel delen met een familie ratten, die - in verschillende formaten - tussen de lege verpakkingen over de grond schieten. "Het is gek, maar je raakt eraan gewend."

Op het eerste gezicht lijkt het onder de brug een onhygiënische bende. Het ruikt naar urine en overal ligt troep. Maar wie beter kijkt, ziet dat er wat is opgeruimd. Het is "schoner" dan bij het eerdere bezoek van vorige zomer. Rommel is opgestapeld en er ligt minder plastic afval op de grond. Er staat een tafeltje, met daarop een geïmproviseerd kookstelletje en een grote pan.

Toch blijft het een overduidelijke noodoplossing. Geen thuis. De gemeente gedoogt het, omdat 'deze mensen geen andere plek hebben om te verblijven', was de verklaring vorig jaar.

Rustige ratten 

Adriaan rekent uit dat hij samen met Marcel nu zo'n drie jaar onder de Nollenbrug woont. Terwijl hij zijn verhaal doet, rennen en springen de ratten om ons heen. Een enkeling komt brutaal dichtbij. "Ik geef ze regelmatig wat te eten, dan blijven ze een beetje rustig", vertelt hij. 

Tekst gaat verder na foto. 

Met Marcel voelt hij zich meestal wel veilig. Maar alleen niet. "Dan hoor je 's nachts geluiden en weet je niet wie of wat het is. Soms komen jongeren ons hier lastigvallen. Vorig jaar werd mijn tent in de fik gestoken terwijl ik erin lag te slapen. Gelukkig heb ik een nieuwe", zegt Adriaan, wijzend naar een legergroen tentje verderop.

'Alles viel uit elkaar'

In 2012 raakte hij zijn woning kwijt. Daarna woonde hij zes jaar op kamers. Hij had werk, een relatie - een leven. "Maar toen dat allemaal uit elkaar viel, ging het hard. Mijn relatie ging uit en ik raakte mijn huursubsidie kwijt, waardoor ik mijn vaste lasten amper kon betalen. Toen raakte ik door corona ook nog eens zijn baan kwijt."

Ondanks alles probeert Adriaan zijn leven weer op orde te krijgen. Hij staat onder bewind en krijgt 75 euro leefgeld per week. Wel met een sport- en bioscoopabonnement. "Voor 22 euro kan ik de hele maand naar de film. Dat houdt me van de straat. Ook ben ik graag op het strand van Luna. Anders zou ik alleen maar hier hangen."

Tekst gaat verder na foto. 

Toch wonen ze liever onder een brug dan in de 24-uursopvang van Alkmaar. "Daar voelen we ons opgesloten. Hier zijn we vrij om te gaan en te staan waar we willen."

'Skaeve Huse' als alternatieve woonoplossing 

"Sommige mensen vinden het heel vervelend om in groepsverband te worden opgevangen. Er zijn daklozen die je niet kunt handhaven, omdat ze verslaafd zijn of gevaarlijk gedrag vertonen in de richting van begeleiders en cliënten. In zo'n situatie is iemand ook niet meer welkom in de opvang", verklaarde de directeur van daklozenorganisatie dnoDoen vorig jaar.

Alternatieve woonoplossingen, zoals de Skaeve Huse van Heiloo voor daklozen, zijn er momenteel niet. Daar lijkt verandering in te komen. Vorig jaar september gaf de gemeente Alkmaar nog aan geen plek te hebben, maar wordt nu serieus gezocht naar een geschikte locatie voor zes tot acht wooncontainers.

Tekst gaat verder na foto. 

Dat gaat in samenspraak met de omgeving, belooft wethouder Robert te Beest. Die verwacht dat het daarom nog wel een aantal jaren zal duren voordat de eerste bewoners daar de sleutel van krijgen. 

Weer meedoen

Zijn buurman Marcel is niet direct enthousiast, maar Adriaan tekent ervoor. "Geef me een plek waar ik de deur op slot kan doen, waar ik kan douchen en rustig kan slapen. Dat is alles wat ik wil. Als ik een vaste plek heb, kan ik misschien weer aan de slag. Weer meedoen. Anders zie ik mezelf hier over tien jaar nog zitten. En dat wil ik niet."

Onder de Nollenbrug in Alkmaar, een afgelegen plek langs het water, staat het door daklozen opgezette tentenkamp er na een jaar nog steeds. Adriaan (52) en Marcel (51) wonen er tegenwoordig nog maar met z'n tweetjes. Al moeten ze hun plek wel delen met een familie ratten, die - in verschillende formaten - tussen de lege verpakkingen over de grond schieten. "Het is gek, maar je raakt eraan gewend."

Op het eerste gezicht lijkt het onder de brug een onhygiënische bende. Het ruikt naar urine en overal ligt troep. Maar wie beter kijkt, ziet dat er wat is opgeruimd. Het is "schoner" dan bij het eerdere bezoek van vorige zomer. Rommel is opgestapeld en er ligt minder plastic afval op de grond. Er staat een tafeltje, met daarop een geïmproviseerd kookstelletje en een grote pan.

Toch blijft het een overduidelijke noodoplossing. Geen thuis. De gemeente gedoogt het, omdat 'deze mensen geen andere plek hebben om te verblijven', was de verklaring vorig jaar.

Rustige ratten 

Adriaan rekent uit dat hij samen met Marcel nu zo'n drie jaar onder de Nollenbrug woont. Terwijl hij zijn verhaal doet, rennen en springen de ratten om ons heen. Een enkeling komt brutaal dichtbij. "Ik geef ze regelmatig wat te eten, dan blijven ze een beetje rustig", vertelt hij. 

Tekst gaat verder na foto. 

Met Marcel voelt hij zich meestal wel veilig. Maar alleen niet. "Dan hoor je 's nachts geluiden en weet je niet wie of wat het is. Soms komen jongeren ons hier lastigvallen. Vorig jaar werd mijn tent in de fik gestoken terwijl ik erin lag te slapen. Gelukkig heb ik een nieuwe", zegt Adriaan, wijzend naar een legergroen tentje verderop.

'Alles viel uit elkaar'

In 2012 raakte hij zijn woning kwijt. Daarna woonde hij zes jaar op kamers. Hij had werk, een relatie - een leven. "Maar toen dat allemaal uit elkaar viel, ging het hard. Mijn relatie ging uit en ik raakte mijn huursubsidie kwijt, waardoor ik mijn vaste lasten amper kon betalen. Toen raakte ik door corona ook nog eens zijn baan kwijt."

Ondanks alles probeert Adriaan zijn leven weer op orde te krijgen. Hij staat onder bewind en krijgt 75 euro leefgeld per week. Wel met een sport- en bioscoopabonnement. "Voor 22 euro kan ik de hele maand naar de film. Dat houdt me van de straat. Ook ben ik graag op het strand van Luna. Anders zou ik alleen maar hier hangen."

Tekst gaat verder na foto. 

Toch wonen ze liever onder een brug dan in de 24-uursopvang van Alkmaar. "Daar voelen we ons opgesloten. Hier zijn we vrij om te gaan en te staan waar we willen."

'Skaeve Huse' als alternatieve woonoplossing 

"Sommige mensen vinden het heel vervelend om in groepsverband te worden opgevangen. Er zijn daklozen die je niet kunt handhaven, omdat ze verslaafd zijn of gevaarlijk gedrag vertonen in de richting van begeleiders en cliënten. In zo'n situatie is iemand ook niet meer welkom in de opvang", verklaarde de directeur van daklozenorganisatie dnoDoen vorig jaar.

Alternatieve woonoplossingen, zoals de Skaeve Huse van Heiloo voor daklozen, zijn er momenteel niet. Daar lijkt verandering in te komen. Vorig jaar september gaf de gemeente Alkmaar nog aan geen plek te hebben, maar wordt nu serieus gezocht naar een geschikte locatie voor zes tot acht wooncontainers.

Tekst gaat verder na foto. 

Dat gaat in samenspraak met de omgeving, belooft wethouder Robert te Beest. Die verwacht dat het daarom nog wel een aantal jaren zal duren voordat de eerste bewoners daar de sleutel van krijgen. 

Weer meedoen

Zijn buurman Marcel is niet direct enthousiast, maar Adriaan tekent ervoor. "Geef me een plek waar ik de deur op slot kan doen, waar ik kan douchen en rustig kan slapen. Dat is alles wat ik wil. Als ik een vaste plek heb, kan ik misschien weer aan de slag. Weer meedoen. Anders zie ik mezelf hier over tien jaar nog zitten. En dat wil ik niet."

Voor duizenden studenten begint volgende week het nieuwe collegejaar. Een spannend moment, zeker als je de eerste bent in je gezin die naar de hogeschool of universiteit gaat. NH sprak met drie van deze eerstegeneratiestudenten. Ze blikken terug op hun eigen, soms moeizame studententijd. "Ik had het gevoel dat ik hier niet hoorde." 

De introductieweken voor nieuwe studenten zitten erop. In Amsterdam, met twee universiteiten en meer dan tien hogescholen, wemelde het de afgelopen dagen van de eerstejaarsstudenten. Met een mix van spanning en enthousiasme trokken ze door de stad, klaar voor wat vaak 'de tijd van hun leven' wordt genoemd. 

Paul Tol (26) uit Volendam herinnert zich die periode nog goed. Op zijn achttiende rondde hij het Don Bosco College af, de enige middelbare school in het vissersdorp. Vol goede moed schreef hij zich in voor een opleiding tot leraar Duits aan het hbo. Hoewel hij plezier had in de lesstof en een paar goede vrienden maakt, viel niet alles meteen op zijn plek.

"Het eerste jaar van mijn opleiding was best zwaar", vertelt Paul, zittend op de bank in zijn huurappartement. "Ik had me ingeschreven voor een school in Amstelveen, maar een week van tevoren kreeg ik te horen dat de opleiding was opgeheven. Plots moest ik uitwijken naar Utrecht. Maar hoe moest ik daar komen? Moest ik op kamers? En stond ik eigenlijk wel goed ingeschreven?"

Zelf uitzoeken

Zijn ouders hadden geen antwoorden. Na de middelbare school gingen zij direct aan het werk: zijn vader bij een recyclingbedrijf, zijn moeder in winkels en de schoonmaak. De toen nog piepjonge Paul moest daardoor veel zelf uitzoeken, wat hem een hoop stress bezorgde. "Ik ben het eerste jaar voortdurend bezig geweest met praktische dingen die niet goed gingen. Die kennis was er bij mij thuis gewoon niet", verzucht hij.

Tekst loopt door onder de foto. 

Ook merkte de 26-jarige Volendammer dat hij inhoudelijk niet altijd bij zijn ouders terechtkon. Ze waren trots en geïnteresseerd, maar begrepen niet precies wat hun zoon deed. Dit zorgde voor een bepaalde afstand, legt hij uit. "Mijn pa en ma snapten het niveau niet. Soms kwam ik thuis met een slecht cijfer en dan zeiden ze: hoe kun je nu een vier halen? Het is maar een toetsje."

Om hen een beter beeld te geven, betrok hij zijn ouders bewust bij zijn studie. "Dan liet ik mijn moeder me overhoren. Toen ze de stof voor het eerst zag, schrok ze. 'Is dit nu bachelor?', vroeg ze. 150 pagina's vol academische tekst had ze natuurlijk nog nooit gezien."

Tekst loopt door onder de foto. 

De eerstegeneratieobstakels zijn ook herkenbaar voor Madelief Mühren (23). Net als Paul groeide ze op in Volendam. Op haar zeventiende vertrok ze naar de kunstacademie in Enschede voor een bachelor in crossmedia design. Veel moest ze zelf uitzoeken; haar moeder haalde pas op latere leeftijd een mbo-diploma en werkt nu in de ouderenzorg.

Madelief merkte al snel dat veel medestudenten uit creatieve gezinnen kwamen, waarvan de ouders zelf een kunstopleiding hadden gevolgd. Dat gaf hen een duidelijke voorsprong, vertelt ze. "Zij hadden een ontwikkelde smaak en wisten precies welke richting ze op wilden met hun carrière. Ik had op de middelbare school kunst gehad en vond het gewoon leuk om te schilderen in mijn vrije tijd." 

Ook hadden ze meer praktische handvatten, wat haar soms onzeker maakte. "Als klasgenoten feedback gaven, gebruikten ze dure woorden. Of ze verwezen naar allerlei hoogdravende kunstenaars", herinnert ze zich tegenover NH. "Die taal heb ik niet van huis uit meegekregen. Ik zag gewoon vette kleuren." 

Met dit gebrek aan zelfvertrouwen worstelde ook Amber Witkamp uit Abbekerk. Haar vader volgde de lagere technische school (lts) en is projectmanager. Haar moeder werkte in een reisbureau tot ze kinderen kreeg. Toen Amber midden in de coronaperiode begon aan een dubbele bachelor in notarieel recht en rechtsgeleerdheid aan de VU in Amsterdam, moest ze flink haar weg vinden.

"Ik had het gevoel dat ik hier niet hoorde", zegt ze, terugdenkend aan haar eerste weken als student. "Ik wist dat ik slim was en goed kon studeren. Maar bij ons thuis was het concept van een universiteit nooit gevallen. Het pad was altijd: naar school gaan en werken. Dat ik een andere weg koos, vormde een onbewust obstakel." 

Toch besefte Amber gaandeweg dat ze haar plek op de universiteit wel degelijk had verdiend. "Na een paar maanden realiseerde ik me: iedereen hier heeft vwo gedaan, net als ik. We lezen dezelfde boeken, maken dezelfde tentamens. Waarom zou ik het niet kunnen?" 

Tekst loopt door onder de foto. 

Die boodschap geeft ze inmiddels door aan aankomende eerstegeneratiestudenten. Als studentcoach begeleidt ze hen bij hun eerste stappen op de universiteit. Ze leert hen vooral te genieten van hun studietijd, maar ook hun achtergrond niet uit het oog te verliezen. 

"Dat is uiteindelijk juist onze kracht", zegt ze. "Wij zijn ons bewust van alle lagen van de samenleving. Niet iedereen wordt professor of advocaat. Ook de schoonmakers, beveiligers en monteurs doen betekenisvol werk en hebben bijzondere verhalen." 

Voor duizenden studenten begint volgende week het nieuwe collegejaar. Een spannend moment, zeker als je de eerste bent in je gezin die naar de hogeschool of universiteit gaat. NH sprak met drie van deze eerstegeneratiestudenten. Ze blikken terug op hun eigen, soms moeizame studententijd. "Ik had het gevoel dat ik hier niet hoorde." 

De introductieweken voor nieuwe studenten zitten erop. In Amsterdam, met twee universiteiten en meer dan tien hogescholen, wemelde het de afgelopen dagen van de eerstejaarsstudenten. Met een mix van spanning en enthousiasme trokken ze door de stad, klaar voor wat vaak 'de tijd van hun leven' wordt genoemd. 

Paul Tol (26) uit Volendam herinnert zich die periode nog goed. Op zijn achttiende rondde hij het Don Bosco College af, de enige middelbare school in het vissersdorp. Vol goede moed schreef hij zich in voor een opleiding tot leraar Duits aan het hbo. Hoewel hij plezier had in de lesstof en een paar goede vrienden maakt, viel niet alles meteen op zijn plek.

"Het eerste jaar van mijn opleiding was best zwaar", vertelt Paul, zittend op de bank in zijn huurappartement. "Ik had me ingeschreven voor een school in Amstelveen, maar een week van tevoren kreeg ik te horen dat de opleiding was opgeheven. Plots moest ik uitwijken naar Utrecht. Maar hoe moest ik daar komen? Moest ik op kamers? En stond ik eigenlijk wel goed ingeschreven?"

Zelf uitzoeken

Zijn ouders hadden geen antwoorden. Na de middelbare school gingen zij direct aan het werk: zijn vader bij een recyclingbedrijf, zijn moeder in winkels en de schoonmaak. De toen nog piepjonge Paul moest daardoor veel zelf uitzoeken, wat hem een hoop stress bezorgde. "Ik ben het eerste jaar voortdurend bezig geweest met praktische dingen die niet goed gingen. Die kennis was er bij mij thuis gewoon niet", verzucht hij.

Tekst loopt door onder de foto. 

Ook merkte de 26-jarige Volendammer dat hij inhoudelijk niet altijd bij zijn ouders terechtkon. Ze waren trots en geïnteresseerd, maar begrepen niet precies wat hun zoon deed. Dit zorgde voor een bepaalde afstand, legt hij uit. "Mijn pa en ma snapten het niveau niet. Soms kwam ik thuis met een slecht cijfer en dan zeiden ze: hoe kun je nu een vier halen? Het is maar een toetsje."

Om hen een beter beeld te geven, betrok hij zijn ouders bewust bij zijn studie. "Dan liet ik mijn moeder me overhoren. Toen ze de stof voor het eerst zag, schrok ze. 'Is dit nu bachelor?', vroeg ze. 150 pagina's vol academische tekst had ze natuurlijk nog nooit gezien."

Tekst loopt door onder de foto. 

De eerstegeneratieobstakels zijn ook herkenbaar voor Madelief Mühren (23). Net als Paul groeide ze op in Volendam. Op haar zeventiende vertrok ze naar de kunstacademie in Enschede voor een bachelor in crossmedia design. Veel moest ze zelf uitzoeken; haar moeder haalde pas op latere leeftijd een mbo-diploma en werkt nu in de ouderenzorg.

Madelief merkte al snel dat veel medestudenten uit creatieve gezinnen kwamen, waarvan de ouders zelf een kunstopleiding hadden gevolgd. Dat gaf hen een duidelijke voorsprong, vertelt ze. "Zij hadden een ontwikkelde smaak en wisten precies welke richting ze op wilden met hun carrière. Ik had op de middelbare school kunst gehad en vond het gewoon leuk om te schilderen in mijn vrije tijd." 

Ook hadden ze meer praktische handvatten, wat haar soms onzeker maakte. "Als klasgenoten feedback gaven, gebruikten ze dure woorden. Of ze verwezen naar allerlei hoogdravende kunstenaars", herinnert ze zich tegenover NH. "Die taal heb ik niet van huis uit meegekregen. Ik zag gewoon vette kleuren." 

Met dit gebrek aan zelfvertrouwen worstelde ook Amber Witkamp uit Abbekerk. Haar vader volgde de lagere technische school (lts) en is projectmanager. Haar moeder werkte in een reisbureau tot ze kinderen kreeg. Toen Amber midden in de coronaperiode begon aan een dubbele bachelor in notarieel recht en rechtsgeleerdheid aan de VU in Amsterdam, moest ze flink haar weg vinden.

"Ik had het gevoel dat ik hier niet hoorde", zegt ze, terugdenkend aan haar eerste weken als student. "Ik wist dat ik slim was en goed kon studeren. Maar bij ons thuis was het concept van een universiteit nooit gevallen. Het pad was altijd: naar school gaan en werken. Dat ik een andere weg koos, vormde een onbewust obstakel." 

Toch besefte Amber gaandeweg dat ze haar plek op de universiteit wel degelijk had verdiend. "Na een paar maanden realiseerde ik me: iedereen hier heeft vwo gedaan, net als ik. We lezen dezelfde boeken, maken dezelfde tentamens. Waarom zou ik het niet kunnen?" 

Tekst loopt door onder de foto. 

Die boodschap geeft ze inmiddels door aan aankomende eerstegeneratiestudenten. Als studentcoach begeleidt ze hen bij hun eerste stappen op de universiteit. Ze leert hen vooral te genieten van hun studietijd, maar ook hun achtergrond niet uit het oog te verliezen. 

"Dat is uiteindelijk juist onze kracht", zegt ze. "Wij zijn ons bewust van alle lagen van de samenleving. Niet iedereen wordt professor of advocaat. Ook de schoonmakers, beveiligers en monteurs doen betekenisvol werk en hebben bijzondere verhalen." 

Op 27 september kan iedereen met acute gebitsproblemen en een kleine portemonnee terecht bij tientallen tandartspraktijken in heel Nederland. De organisatie is nog op zoek naar sociale tandartsen die mee willen doen met het initiatief. 

Vaak gaat een slecht gebit gepaard met veel schaamte, vertelt Danielle Verhaeg, tandarts in Hilversum. "Sommige mensen durven niet meer te lachen of bijvoorbeeld te solliciteren." 

Voor veel mensen is de zorg bovendien te duur geworden. "Terwijl de schaamte over hun gebit groeit, durven ze niet meer naar de tandarts."

Zo kreeg Verhaeg een man in haar tandartsstoel, die tijdens corona zijn baan als kok verloor, van zijn vrouw scheidde en op straat belandde. Zijn gebit was eronder gaan lijden, maar hij kon zich geen tandartsbezoek permitteren. 

Voor deze mensen wordt nu de Landelijke Tandartsendag georganiseerd, waarbij tientallen tandartsen in heel Nederland patiënten gratis helpen met hun gebit. In Noord-Holland kunnen mensen terecht bij praktijken in Amsterdam, Hilversum, Aalsmeer, Uithoorn, Amstelveen en Alkmaar.

Kiezen trekken, of opvullen

Het is de eerste editie, dus de organisatie is nog op zoek naar tandartsen die mee willen doen. "Laten we met zijn allen de schouders eronder zetten", roept Verhaeg haar collega's op mee te doen. "Het is heel mooi om anderen te kunnen helpen." 

Een afspraak duurt drie kwartier. In die tijd worden de meest acute problemen eerst opgelost, legt Verhaeg uit. "Bijvoorbeeld kiezen trekken, of opvullen. Als daarna blijkt dat er meer nodig is, plannen we een nieuwe afspraak in."

Mensen die een beetje hulp van de tandarts kunnen gebruiken, kunnen zich aanmelden via NH Helpt. "Vooral doen", zegt Verhaeg tegen hen.

Op 27 september kan iedereen met acute gebitsproblemen en een kleine portemonnee terecht bij tientallen tandartspraktijken in heel Nederland. De organisatie is nog op zoek naar sociale tandartsen die mee willen doen met het initiatief. 

Vaak gaat een slecht gebit gepaard met veel schaamte, legt Danielle Verhaeg, tandarts in Hilversum, uit. "Sommige mensen durven niet meer te lachen, of bijvoorbeeld te solliciteren." 

Voor veel mensen is de zorg bovendien te duur geworden. "Terwijl de schaamte over hun gebit groeit, durven ze niet meer naar de tandarts."

Zo kreeg Verhaeg een man in haar tandartsstoel dit tijdens corona zijn baan als kok verloor, van zijn vrouw scheidde en op straat belandde. Zijn gebit was eronder gaan lijden, maar hij kon zich geen tandartsbezoek permitteren. 

Voor deze mensen wordt nu de Landelijke Tandartsendag georganiseerd, waarbij tientallen tandartsen in heel Nederland patiënten gratis helpen met hun gebit. In Noord-Holland kunnen mensen terecht bij praktijken in Amsterdam, Hilversum, Aalsmeer, Uithoorn, Amstelveen en Alkmaar.

Kiezen trekken, of opvullen

Het is de eerste editie, dus de organisatie is nog op zoek naar tandartsen die mee willen doen. "Laten we met z'n alle de schouders eronder zetten", roept Verhaeg haar collega's op mee te doen. "Het is heel mooi om anderen te kunnen helpen." 

Een afspraak duurt drie kwartier. In die tijd worden de meest acute problemen eerst opgelost, legt Verhaeg uit. "Bijvoorbeeld kiezen trekken, of opvullen. Als daarna blijkt dat er meer nodig is, plannen we een nieuwe afspraak in."

Mensen die een beetje hulp van de tandarts kunnen gebruiken, kunnen zich aanmelden via NH Helpt. "Vooral doen", zegt Verhaeg tegen hen.

Dit weekend kleurt Tilburg rood tijdens de Redhead Days. Vanuit de hele wereld komen tienduizenden roodharigen bij elkaar om hun haarkleur te vieren. De familie Kuipers-Mol uit Wervershoof is ook van de partij. Zowel vader Patrick, moeder Nikita en hun drie kinderen hebben rood haar: "Als we op vakantie zijn worden we elke dag aangesproken door mensen die onze rode haren zo bijzonder vinden."

"Ik wilde eigenlijk nooit iemand met rood haar", vertelt moeder Nikita (38) lachend. Maar het lot bepaalde toch anders. Want ondanks het rode haar van haar man Patrick, sloeg de vonk toch over. "Nu is het vooral juist heel leuk, het is toch fijn om bijzonder te zijn."

En ook kinderen Lua (7), Tio (6) en Asa (3) zijn getooid met een rossig kapsel. En dat trekt de aandacht: "Vooral mijn jongste dochter heeft een prachtige bos rode krullen, het is net een rode Shirley Temple. Mensen zijn meteen gruwelijk verliefd op haar."

Vroeger vaak gepest

Het zijn dus nu vooral positieve reacties, maar dat was vroeger volgens Nikita wel anders. "Ik werd wel vaak gepest vanwege mijn rode haar. Dan noemden ze me vuurtoren. Daar hebben mijn kinderen gelukkig geen last van. Zo'n roodharigendag is ook om ze te laten zien dat je trots mag zijn op je haarkleur en je niet alleen bent." Ook vader Patrick (45)  kijkt uit naar de dag: "Dit weekend giert het van de roodharigen in Tilburg, overal waar je kijkt. Dat is best uniek."

De geestelijk vader van de bijeenkomst is kunstschilder Bart Rouwenhorst. Hij was voor een tentoonstelling op zoek naar roodharige modellen en plaatste een oproepje in de krant. Hij hoopte op vijftien modellen, maar uiteindelijk kwamen er maar liefst 150 dames langs. In de jaren die volgden werd het festival steeds groter. Het kreeg zelfs een vermelding in het Guinness Book of World Records, met 1.672 roodharigen op één foto.

Een aantal jaren geleden zou de familie Kuipers-Mol ook naar de Roodharigendag in Tilburg gaan, maar toen gooide corona roet in het eten (tekst gaat verder onder de video):

Tijdens het Redhead Days Festival zijn er speeddates, muziek, workshops, een naaldhakkenrace en natuurlijk een groepsfoto waarbij alle roodharigen op de gevoelige plaat worden gezet.

Meer vitamine D

Slechts ongeveer 1 tot 2 procent van de wereldbevolking heeft van nature rood haar. De deelnemers komen uit meer dan tachtig landen. "Je komt lotgenoten tegen uit de hele wereld", vertelt Nikita. "Ook uit continenten waar rood haar echt heel zeldzaam is, zoals Azië. Het festival verbroederd, met sommige mensen heb ik nog steeds goed contact."

Want de rode kleur haar is niet het enige wat de deelnemers gemeen hebben. "Zo hebben we meer vitamine D in ons lichaam vanwege onze licht huid. Ook hebben roodharigen een lagere pijngrens en een vurig karakter", vertelt Nikita. "Al is dat niet wetenschappelijk bewezen hoor, maar bij ons thuis is dat zeker het geval."