Het blijft opboksen tegen de stijgende coronacijfers. Naderen de intensive care-afdelingen ’code zwart’ en stevenen we af op een nieuwe lockdown? Lees in ons liveblog de laatste updates uit binnen- en buitenland.

Nederland loopt internationaal voorop, schrijft het demissionaire kabinet. Met het klimaatbeleid? Tuurlijk. Met daadkrachtig coronabeleid? Uiteraard. Met de bouw van voldoende woningen? Vast. Maar deze keer heeft staatssecretaris Hans Vijlbrief van Financiën een andere reden om op de borst te kloppen: Nederland loopt internationaal voorop in de aanpak van belastingontwijking.

Zwaardere coronamaatregelen zijn in aantocht. Welke waarden het demissionaire kabinet laat meewegen bij het bepalen ervan, is een vraag die Jasper Bovenberg en Dick Bijl bezighoudt. „De rechten van de mens bepalen de grens aan ingrepen door de Staat.”

Is code zwart nu dichtbij of niet? Tijdens de coronacrisis buitelen steeds meer experts over elkaar heen met op het eerste gezicht tegenstrijdige visies. Wie moeten we nog geloven? Communicatiedeskundigen pleiten voor meer helderheid. „Het kabinet en de zorgverleners praten langs elkaar heen.”

Wat gaat er gebeuren? De vraag wordt me een paar keer per week gesteld als de cijfers tijdens de coronacrisis oplopen. Bij het tankstation, in de kroeg, bij vrienden, bij familie of soms zelfs in het parlement. Hoewel al het relevante nieuws door ons onmiddellijk op de site en in de krant wordt gezet, is de informatiehonger naar mogelijke nieuwe coronamaatregelen nimmer gestild.

Morgen, de dag na het Amerikaanse Thanksgiving, is het Black Friday. Het fenomeen grijpt ook om zich heen in Nederland. Het betekent dat de drukte in de winkels groter zal worden, terwijl coronamaatregelen op de loer liggen. Moet Black Friday aan banden worden gelegd, of zal het wel meevallen met de drukte?

De Gezondheidsraad brengt donderdag een nieuw advies over boosterprikken tegen het coronavirus naar buiten. Dat advies gaat over een volgende stap in het vaccinatieprogramma, dat is bedoeld om de afweer van gezonde mensen tegen het virus een oppepper te geven.

Wat iedereen al zag aankomen, wordt morgen door het kabinet bekrachtigd. Er komen nieuwe, ingrijpende maatregelen om het coronavirus terug te dringen. Een beschouwing over hoe een zwabberkoers tot nieuwe coronapaniek uitmondde, met dank aan kabinet, Kamer en het Outbreak Management Team.

Voor sommige partijen werd het een lange nacht met weinig slaap en veel feestvreugde, voor andere partijen een nacht om de wonden te likken. Na drie dagen stemmen is duidelijk welke partijen uiteindelijk die felbegeerde zetels in gemeenteraad van de nieuwe gemeente Dijk en Waard mogen bezetten. NH Nieuws sprak met winnaars en verliezers. 

Alle partijen waren gisteravond aanwezig tijdens de verkiezingsavond in het gemeentehuis van Heerhugowaard. Alleen Forum voor Democratie, dat voorlopig met drie zetels in de raad komt, volgde de uitslagenavond vanaf een andere locatie.

De fractievoorzitters mochten in de raadszaal zitten om de spannende ontknoping van de verkiezingen te volgen. Kandidaat-raadsleden moesten het doen met tv-schermen in de naastgelegen kantine. Ze werden daarbij wel flink voorzien van hapjes en drankjes. 

Langste eind

Rond 22.00 uur werd al duidelijk dat de lokale partijen de grote winnaars zijn van de herindelingsverkiezingen. In de strijd om de meeste zetels gingen Dijk&Waardse Onafhankelijke Partij (DOP)  en Lokaal Dijk en Waard lange tijd nek aan nek, maar uiteindelijk trok DOP aan het langste eind.

Met maar liefst zeven zetels komen zij in de nieuwe gemeenteraad. DOP heeft nu voor de derde keer op rij de gemeenteraadsverkiezingen gewonnen maar volgens fractievoorzitter John Does gaat het nog niet wennen.

Artikel gaat door onder video.

In totaal ging bijna 36 procent van de stemgerechtigden in Heerhugowaard en Langedijk naar de stembus. Dit aantal ligt een stuk lager dan bij vorige gemeenteraadsverkiezingen in Heerhugowaard en Langedijk. Volgens burgemeester Bert Blase van Heerhugowaard is dat wel te verklaren.

Aandacht

"Het is bij een herindelingsverkiezing standaard dat er minder opkomst is. Dat komt waarschijnlijk ook omdat er landelijk weinig aandacht voor is en misschien speelt corona ook een rol. Het had beter gekund maar we doen het ermee", aldus burgemeester Bert Blase die net als zijn collega Leontien Kompier van Langedijk hoopt dat hij per 1 januari als waarnemend burgemeester aan de slag kan in de nieuwe gemeente. 

Als het zetelaantal voor de partij Lokaal Dijk en Waard wordt opgenoemd kan fractievoorzitter Floris de Boer het niet laten om even drie keer hard op zijn tafel te slaan. Vanuit de naastgelegen zaal klinkt er luid gejuich. Met zes zetels komt de nieuwe partij de gemeenteraad in. Fractievoorzitter Floris de Boer kan het eigenlijk nog steeds niet geloven zoals te zien is in onderstaande video.

Artikel gaat door onder video.

Terwijl de aanhang van de winaars feest vierden, was er teleurstelling bij de verliezers. Authentiek Dijk en Waard en one-issuepartij Rob Planken - die wil dat Sint Pancras en Koedijk-Noord over twee jaar bij Alkmaar aansluiten - bemachtigden bij de voorlopige uitslag geen zetel(s).

Toch blijft Rob Planken van de Lijst Planken strijdbaar. "Ik hoop dat er nog een grote envelop met alleen maar stemmen voor mijn partij is zoekgeraakt", vertelt hij lachend aan NH Nieuws.  

Hoewel de verplichte vaccinaties en periodiek herhaalde inentingen voor bijvoorbeeld difterie en tetanus onder militairen nauwelijks voor discussie zorgen, doet het coronavaccin dat wel. Een algemene vaccinatieplicht ligt uitermate gevoelig, zo onderkent het ministerie ook door te benadrukken hier niet op af te koersen.

De rechter heeft in 2020 minder strafzaken aangeleverd gekregen en heeft hier ook minder vaak een oordeel over geveld. De oorzaak ligt bij de uitbraak van het coronavirus. Magistraten behandelen tijdens de eerste lockdown alleen spoedeisende zaken. Bovendien zorgde de pandemie er ook op verschillende manieren voor dat het Openbaar Ministerie (OM) minder zaken doorstuurde naar de rechter.

Milena (14) en haar juriste Eliza Tsjoepieva gingen vanmiddag om 15.00 uur in gesprek met de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in Amsterdam. Milena kreeg naar alle waarschijnlijkheid: dankzij de verkregen media-aandacht, de eerdere demonstratie en de gestelde kamervragen van Tweede Kamerlid Jasper van Dijk (SP), vandaag opnieuw de kans om tijdens de hoorzitting haar situatie uit te leggen en alle vragen van het IND te beantwoorden. 

12.26 uur: Vertrek
Vanmiddag vertrokken Milena en haar familie vanuit West-Friesland naar Amsterdam om de hoorzitting bij te wonen. Op weg naar het IND was de spanning voelbaar in de auto. Er werd amper gesproken en Milena staarde vooral uit het raam, kijkende naar de weilanden en gebouwen die ze al jaren niet meer had gezien. Eenmaal op de A10, toen de hoge woontorens in zicht kwamen, mompelde Milena: "Ik ben al heel lang niet meer in Amsterdam geweest." De conclusie van Milena maakte zichtbaar impact op de passagiers en de stilte werd vervolgd.

13.20 uur: Aangekomen
Eenmaal aangekomen werd de auto geparkeerd en het herkenbare oranje T-shirt waarop staat: 'laat deze kinderen hier blijven' aangetrokken. Meerdere spandoeken werden aan het IND-gebouw opgehangen, waarop beveiligers zich vervreemd achter de oren krapte.

Ondertussen kwamen enkele demonstranten van Milena aangelopen en hadden zich aangesloten bij de familie. "Dit zijn hele goede mensen en ze verdienen het om hier te wonen", vertelt een demonstrant, die helemaal vanuit Enkhuizen de familie en Milena kwam steunen. Een andere demonstrant had vrij van haar werk genomen en zat twee uur in de trein om Milena te steunen. "Dit onrecht moet bestreden worden en daar wil ik mijn steentje aan bijdragen."

Tekst gaat verder onder video:

15.00 uur: Hoorzitting
Vlak voordat de hoorzitting begon kwam ook juriste Eliza Tsjoepieva aangelopen. Ze begroette de familie en gaf Milena een knuffel. "Ben je er klaar voor?", vroeg de juriste aan Milena. Ze knikte, deed haar mondkapje op en nam afscheid van haar familie. Het tweetal liep daarna samen naar de ingang van het IND en verdwenen in de wandelgangen van het gebouw.

15.56 uur: Buiten
Binnen het uur stonden Milena en haar juriste alweer buiten voor het pand aan de Pieter Calandlaan. Beiden liepen ze met een tevreden glimlach de familie tegemoet, die vanwege strengere coronamaatregelen, niet allemaal naar binnen mochten. 

"Het gesprek ging best heel goed", concludeert Milena opgelucht. "Ik heb alle vragen rustig kunnen beantwoorden en ik heb het gevoel dat ze echt begrip hadden voor mijn situatie." 
Ook juriste Eliza Tsjoepieva kan na het gesprek met het IND haar glimlach niet onderdrukken. "Het was een positief gesprek. Het IND heeft aangegeven dat ze opnieuw naar de zaak gaan kijken, dus ze gaan opnieuw een beslissing nemen."

De juriste verwacht snel een reactie van het IND. "Binnen een paar weken komen ze met een beslissing, dus ik heb het goed ervaren."

De Europese Commissie legt donderdag een nieuwe aanbeveling op tafel over het gebruik van de Europese coronapas bij reizen in de Europese Unie. Het dagelijks EU-bestuur reageert daarmee op verwarring over de geldigheid van de QR-code in de CoronaCheck-app.

Niet Slavia Praag maar ‘FC Corona’ is de grootste tegenstander van Feyenoord in deze Europese week. In Tsjechië kunnen de Rotterdammers zich nog een misstapje veroorloven richting overwintering in de Conference League, maar meer coronagevallen buiten de uitgeschakelde doelman Justin Bijlow mogen er beslist niet bij komen.

De grote scholenkoepels in West-Friesland houden rekening met sluiting en een eventuele nieuwe lockdown. Dat blijkt uit een rondgang van NH Nieuws/WEEFF. Hoewel schoolbesturen een nieuwe sluiting als extreem onwenselijk ervaren, worden scholen ingehaald door de feiten. Veel besmettingen komen uit de hoek van de basisscholen, blijkt ook na navraag bij de schoolbesturen. “Klassen waarbij een kwart besmet is komt vaak voor.”

“Bij meerdere besmettingen sturen we een klas in zijn geheel naar huis. Twee of drie klassen naar huis per week is zeker geen uitzondering”, voegt John Deckers van scholenkoepel Kopwerk aan. De organisatie heeft 22 scholen onder haar hoede.

Deckers houdt rekening met een lockdownscenario en/of sluiting van de basisscholen. Zeker nu de eerstvolgende coronapersconferentie is vervroegd naar komende vrijdag. “De vrees was er natuurlijk al. We hebben onze scholen gevraagd om zich weer voor te bereiden op thuisonderwijs.”

Zolang les op school mogelijk blijft, doet de koepel dat bij haar scholen, benadrukt Deckers. Toch wordt ook hij ingehaald door oplopende besmettingen onder zijn scholen. “Bij meerdere besmettingen in klassen sturen we klassen of soms zelfs hele scholen naar huis.” Gistermiddag moest een school in Den Oever in zijn geheel dicht. “En twee, drie klassen per week naar huis zijn niet uitzonderlijk.”

Andere scholenkoepels schetsen een vergelijkbaar beeld. Ruurd Bijlsma, bestuurder van Stichting Present. Bijlsma wil niet vooruitlopen op besluiten die nog niet genomen zijn en houdt met alle scenario’s rekening. “Als het tot een lockdown of sluiting komt, dan gaan we dat op basis van de ervaringen uit eerdere lockdowns, zo goed mogelijk vormgeven.”

Noodzaak

Hoewel ook hij veel besmettingen ziet onder zijn scholen – vorige week moest een gehele school dicht en momenteel zitten zo’n vier klassen in zijn geheel thuis – is een sluiting volgens Bijlsma ‘de meest verregaande maatregel, met veel vervelende gevolgen’.

Toch erkent hij een mogelijke noodzaak. “Feit is dat de meeste besmettingen plaatsvinden onder kinderen van basisscholen. En hoewel kinderen niet heel erg ziek worden, kunnen ze mijn personeel wel besmetten. Ik maak me zorgen om mijn personeel.”

Vanavond komt het OMT bijeen voor spoedadvies. Vrijdag maakt het kabinet een besluit over eventuele nieuwe maatregelen.

De Tweede Kamer wil eerst weten welke coronamaatregelen het demissionaire kabinet vrijdag gaat aankondigen, voordat het verder gaat praten over een steunpakket voor ondernemers. De politieke wensenlijstjes liggen al wel klaar.

Wat iedereen al zag aankomen, wordt vrijdag door het kabinet bekrachtigd. Er komen nieuwe, ingrijpende maatregelen aan om het coronavirus terug te dringen. Een beschouwing over hoe een zwabberkoers tot nieuwe coronapaniek uitmondde, met dank aan kabinet, Kamer én het Outbreak Management Team.

Een intensive care-verpleegkundige van het Zuyderland ziekenhuis in Heerlen was op de radio. Ze vertelde onder meer over de waardering die zij en haar collega’s hadden gevoeld tijdens de eerste coronagolf. Het was de periode dat er nog geklapt werd voor de zorg. Het lijkt een eeuwigheid geleden. Een sentiment uit een ander universum.

Een recordaantal verpleeghuizen heeft te maken met een corona-uitbraak. In 894 locaties zijn in de afgelopen vier weken bewoners positief getest. Dat is meer dan een derde van alle verpleeghuizen in Nederland. In Zuid-Limburg heeft meer dan de helft van de verpleeghuizen onlangs te maken gehad met besmettingen.

Voor het Noordwest Ziekenhuis in Alkmaar komt binnenkort beveiliging te staan. Dit is nodig omdat personeel nu 'heel vaak in discussie moet' met mensen die zich niet aan de regels houden, vertelt ziekenhuiswoordvoerder Rinske de Wit. "Mensen zijn dan al vaak in het ziekenhuis. Wij willen met de beveiligers voorkomen dat er in het ziekenhuis geruziet wordt."

Nu zijn er al extra beveiligers ingehuurd bij de hoofdingang van het ziekenhuis, maar binnenkort worden bij beide ingangen van het ziekenhuis aan de Metiusgracht tenten neergezet waar beveiligers een oogje in het zeil houden. Dat bevestigt de woordvoerder naar aanleiding van een artikel in het NHD.  

Vaak gaan de discussies over het maximumaantal bezoekers dat tegelijkertijd in het ziekenhuis wordt toegelaten of het niet willen dragen van een mondkapje, vertelt De Wit. "Ruzie maken in een ziekenhuis kan echt niet", zegt ze. "Niet alleen willen wij ons personeel een goede werkplek bieden, ook is het niet bevordelijk voor de sfeer op een plek waar mensen komen om te genezen." Het personeel 'heeft geen zin om elke keer politieagentje te spelen', aldus de woordvoerder.

Korte lontjes

Hoeveel vaker ruzies in het ziekenhuis nu voorkomen ten opzichte van voor de coronacrisis, kan de woordvoerder niet exact zeggen. "Maar voorheen waren onze regels een stuk minder streng. Bovendien zie je in de hele maatschappij dat de lontjes korter zijn. Ook in het ziekenhuis."

In Den Helder is een beveiligingstent voor de deur van het ziekenhuis niet nodig, vertelt De Wit. "Daar is het aantal incidenten een stuk minder, maar dat is ook een kleiner ziekenhuis, zonder COVID-afdeling."

Wanneer de beveiligers precies voor de deur van het Alkmaarse ziekenhuis komen te staan, is nog niet bekend. 

IC-baas Diederik Gommers verwacht dat er binnen nu en tien dagen sprake is van code zwart in ziekenhuizen. Als coronaminister Hugo de Jonge met die uitspraak wordt geconfronteerd, reageert hij kortaf.

Het demissionaire kabinet wil zelftesten breed gaan inzetten nu de GGD’s tegen de limieten van hun testcapaciteit aanlopen. Op die manier kunnen mensen sneller testen en kunnen coronabesmettingen sneller worden opgespoord.

Nu het aantal coronabesmettingen in de stad iedere dag stijgt, neemt ook het aantal patiënten in de ziekenhuizen weer toe. En dat terwijl het personeel van de Intensive Care (IC) van het Amsterdam UMC nog maar net is bijgekomen van de eerdere golven. "Maar van code zwart is nog geen sprake", zegt hoofdverpleegkundige Susanne Heijmenberg.  

Drie weken geleden testten 2600 Amsterdammers positief op het coronavirus, een week later zijn dat er 4000.  En vanmiddag werd bekend dat vorige week er bijna 5700 coronabesmettingen geconstandeerd zijn. "In de Amsterdamse ziekenhuizen zien we dagelijks een toestroming van covid-patiënten. Niet alleen op de IC, maar in het hele ziekenhuis en ook op de eerste hulp", aldus Susanne Heijmenberg.

Stijging

Stijgende aantallen patiënten op de IC betekent ook een stijgende werkdruk voor Heijmenberg en haar collega's. Heijmenberg merkt dat collega's het zwaarder hebben dan hiervoor. "Wat je nu merkt is dat mensen sneller aan hun taks zitten. Dat is niet alleen fysiek, maar dat is ook emotioneel. Dat klinkt lastig, aan je taks zitten, maar iedereen is iets eerder vermoeid", vertelt Heijmenberg. "En dan moet je toch nog even door en dan weet je uit eerdere ervaring wat er mogelijk allemaal gaat komen. Dat vooruitzicht helpt nu niet mee."

Code zwart

Code zwart is het scenario dat er een moment komt dat er op de IC keuzes moeten worden gemaakt wie wel en wie niet behandeld kan worden. Maar wanneer je echt een code zwart hebt is volgens Heijmenberg lastig te zeggen. "Iedereen interpreteert dat op een eigen manier. Het feit is dat we zeker alleen nog maar aan het opschalen zijn en dat de rek er op alle gebieden uit is, dus dat we wel veel meer toegaan naar een situatie waarin we lastige keuzes moeten maken. We zijn er nu nog niet."

Op dit moment liggen er in de regio Amsterdam ongeveer 70 covid-patiënten op de IC. "Ik hoop wel echt dat alles wat we nu aan het doen zijn enig effect heeft. Anders wordt het een hele lange winter."

Het demissionaire kabinet geeft waarschijnlijk aanstaande vrijdag weer een persconferentie over de coronasituatie en eventuele nieuwe maatregelen. Dat is een week eerder dan gepland.

De grote steden treffen maatregelen om de verwachte drukte rond Black Friday en de verplichte 1,5 meter afstand wegens corona in goede banen te leiden. Zo worden in Rotterdam op vrijdag en zaterdag extra boa’s ingezet en werkt Utrecht op die dagen met zogenoemde publieksbegeleiders op drukke plekken. Verder proberen ondernemers in de steden het prijzencircus wat te spreiden, zodat ook het publiek meer momenten heeft de winkels te bezoeken.

Met Black Friday en Cyber Monday voor de deur is het koopseizoen aangebroken, en door de aangescherpte coronamaatregelen is de verwachting dat de online verkopen records gaan breken. Keerzijde is dat een deel retour komt en de kosten daarvan zijn niet gering. Helemaal voorkomen gaat niet, maar er zijn wel tips en trucs om het beheersbaar te houden.

In heel Duitsland is ’3G’ vanaf vandaag verplicht op het werk, in winkels en in het openbaar vervoer. Dus zonder prik, coronatest, of ’bewijs van genezing’ mag niemand meer naar het werk of reizen met trein, bus, tram of metro. Bij overtreding dreigt een boete van maar liefst 2500 euro.

Een recordaantal Nederlanders is in de afgelopen dag positief getest op het coronavirus. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) kreeg tussen dinsdagochtend en woensdagochtend 23.789 meldingen van positieve tests.

Het gaat nog niet hard met het aantal stemmen dat in Purmerend en Beemster binnenkomt. Rond 12.00 uur was 14,5 procent van de stemmen binnen. NH Nieuws en RTV Purmerend peilden de stemming op straat en in de stembureau's.

Kandidaatsraadslid Wout Zeekant bij het stembureau in de Keyserkerk in Middenbeemster. Hij maakt zich zorgen over de lage opkomst. "Je kan niet zeggen wat er de rest van de dag gaat gebeuren, maar ik denk dat de invloed van corona toch een drempel is voor de mensen om te komen stemmen."

Zeekant helpt mee bij het stembureau. Is dat niet gek als je zelf verkozen kan worden? "Beemsterlingen zijn betrokken bij wat er in de polder gebeurt. Ik zit nu 28 jaar in de politiek en nu sta ik weer op de lijst bij de STADSPARTIJ-Beemster Polder Partij. Wij doen daar niet moeilijk over, dat is me nooit ter ore gekomen."

Onverschilligheid op de markt

Op de markt wisten veel mensen nog niet of ze gingen stemmen. Zo sprak verslaggever Mischa Korzec de volgende man die binnenkort gaat verhuizen. Kan het hem nog wat schelen?

Aankomende vrijdag is er opnieuw een persconferentie. Dat heeft minister De Jonge woensdag bekend gemaakt.

Voor het eerst in bijna twee weken is het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen woensdag iets afgenomen. Er liggen nu 2535 patiënten met Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 5 minder dan dinsdag, aldus cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).