De eurolanden hebben in november 1 procent minder geëxporteerd dan in dezelfde maand van 2019. Daarmee kwam de uitvoer van de eurozone weer bijna op het niveau van voor de coronacrisis, meldt het Europese statistiekbureau Eurostat.

DEN HELDER - Tijdens de beide lockdownperioden hebben in de gemeente Den Helder meer mensen een beroep gedaan op de bijstand, dan in de perioden daarbuiten. Er is duidelijk een kleine piek zichtbaar tijdens de eerste lockdown in maart en nu, tijdens de tweede strenge lockdown. "De mensen die in de bijstand kwamen, waren veelal jongeren met kortdurende contracten en te weinig WW-opbouw", aldus wethouder Pieter Kos.

Op 1 januari 2020 telde de gemeente Den Helder 1.584 bijstandsgerechtigden. In de provincie zitten, na Amsterdam, in Den Helder relatief gezien de meeste mensen in de bijstand. "We zagen dat we tijdens de eerste lockdown in maart even omhoog gingen naar 1.640", vertelt wethouder Pieter Kos. "Na de versoepelingen in mei, juni daalden we weer naar iets onder de 1.600 en tijdens deze tweede lockdownperiode zien we weer een stijging." Gisteren waren er om precies te zijn 1.623 bijstandsgerechtigden, veertig meer dan een jaar daarvoor.

De gemeente was juist op de weg terug. Kos: "We hebben 25 jaar te maken gehad met economische tegenwind door regelmatige bezuinigingen bij de marine. Twee, drie jaar geleden zaten we op 1.850 bijstandsgerechtigden. Dat is de afgelopen jaren dus met een kleine driehonderd gedaald." Alleen tijdens de coronacrisis schoot het even omhoog.

Meer op individu

De daling komt volgens Kos door verschillende zaken. "We hebben onder andere de dienstverlening anders ingericht. Zo zijn we gestopt met collectieve cursussen waarbij mensen in groepen leren om bijvoorbeeld een curriculum vitae te schrijven. In plaats daarvan richten we ons meer op het individu: welk werk ze willen doen en hoe we ze kunnen helpen."

In de praktijk koppelt de gemeente werkzoekenden en bedrijven aan elkaar. "Aan bedrijven vragen we wat ze nodig hebben en dan kijken wij of wij mensen in ons bestand hebben die daar zouden kunnen werken. Dat levert veel matches op. Daarnaast hebben we economisch meer de wind in de rug gekregen. Daar kun je als wethouder niet tegenop boksen."

Veel reacties

Een gevolg van de coronacrisis is dat mensen eerder lijken te kiezen voor een baan in het onderwijs. Dat merken ze ook bij de Helderse scholenkoepel Scholen aan Zee. "Normaal moeten we voor vacatures van bijvoorbeeld administratief werk echt ons best doen om het onder de aandacht te brengen", zegt schoolbestuurder Nils van Heijst. "Maar nu krijgen we, zonder veel moeite, veel reacties. Zo hadden wij afgelopen herfst een vacature voor office manager. Daar waren 70 reacties op gekomen, waarvan 50 echt serieus. Zo'n twaalf mensen gaven aan te solliciteren, omdat ze ofwel hun baan kwijt dreigden te raken of nog wel loonbehoud hadden maar aan het eind van het jaar zonder werk zouden zitten."

Van Heijst kan nog niet zeggen of er ook een stijging is van het aantal zij-instromers voor een baan in het onderwijs, en dat de coronacrisis dus in zekere zin bijdraagt aan het oplossen van het lerarentekort. "Maar het is wel zo dat wij zien dat in algemene zin meer interesse is in het onderwijs als de onzekerheid groter wordt. Vaak spelen economische motieven een rol."

Meer dan negen op de tien mensen met een hypotheek verwachten de komende drie maanden geen betalingsproblemen door de coronacrisis, meldt de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Ook maken huizenbezitters zich ten opzichte van april minder zorgen om hun inkomen als gevolg van de coronacrisis.

NOORD-HOLLAND - Steeds meer NH Nieuws-panelleden willen zich zo snel mogelijk laten vaccineren. Dat blijkt uit onderzoek onder 1.437 leden. Was het in december nog 59 procent, nu is dat 75 procent. 

Bovendien heeft nog eens twee procent zich al laten vaccineren, of staat er een afspraak. Het aantal panelleden dat eerst nog wil wachten daalde naar tien procent. En de groep die zich helemaal niet laat vaccineren, nam af van dertien naar negen procent.

Veel mensen zien in het vaccin het licht aan het eind van de tunnel en hopen daardoor ook verlost te zijn van alle strenge maatregelen. Maar er is ook een groep mensen die zorgen heeft over de gevolgen voor hun gezondheid.

Op de vraag aan de twijfelaars en de mensen die zich niet willen laten vaccineren, zegt de grootse groep (43%) eerst te willen aankijken hoe het bij anderen werkt, vooral uit angst voor bijwerkingen. Daarnaast is er een groep die twijfelt of zich helemaal niet wil laten inenten omdat ze (chronisch) ziek zijn (11%) of omdat ze zwanger zijn of willen worden (3%). En daarnaast denkt 21 procent van deze groep dat een vaccin helemaal niet nodig is. 

Weinig last van vaccinatiedruk

Op de vraag in hoeverre mensen druk ervaren om zich te laten inenten, zegt meer dan de helft helemaal geen druk te ervaren en 21 procent nauwelijks. Negen procent voelt redelijk wat druk, en hetzelfde percentage in hoge tot zeer hoge mate.

Met een ’coronapaspoort’ moeten mensen die al een vaccinatie hebben gekregen zonder belemmeringen door Europa kunnen reizen. Het is een voorstel van de Griekse premier Mitsotakis, dat volgende week besproken zal worden tijdens een videotop. Maar zijn plan kan ook op veel scepsis rekenen.

NOORD-HOLLAND - Steeds meer NH Nieuws-panelleden willen zich zo snel mogelijk laten vaccineren. Dat blijkt uit onderzoek onder 1.437 leden. Was het in december nog 59 procent, nu is dat 75 procent. 

Bovendien heeft nog eens twee procent zich al laten vaccineren, of staat er een afspraak. Het aantal panelleden dat eerst nog wil wachten daalde naar tien procent. En de groep die zich helemaal niet laat vaccineren, nam af van dertien naar negen procent.

Veel mensen zien in het vaccin het licht aan het eind van de tunnel en hopen daardoor ook verlost te zijn van alle strenge maatregelen. Maar er is ook een groep mensen die zorgen heeft over de gevolgen voor hun gezondheid.

Op de vraag aan de twijfelaars en de mensen die zich niet willen laten vaccineren, zegt de grootse groep (43%) eerst te willen aankijken hoe het bij anderen werkt, vooral uit angst voor bijwerkingen. Daarnaast is er een groep die twijfelt of zich helemaal niet wil laten inenten omdat ze (chronisch) ziek zijn (11%) of omdat ze zwanger zijn of willen worden (3%). En daarnaast denkt 21 procent van deze groep dat een vaccin helemaal niet nodig is. 

Weinig last van vaccinatiedruk

Op de vraag in hoeverre mensen druk ervaren om zich te laten inenten, zegt meer dan de helft helemaal geen druk te ervaren en 21 procent nauwelijks. Negen procent voelt redelijk wat druk, en hetzelfde percentage in hoge tot zeer hoge mate.

Het kabinet zal aftreden, als teken dat het zich het falen in de toeslagenaffaire aantrekt. Maar wat maakt zo’n zelfverkozen val eigenlijk uit? De gedupeerde ouders krijgen er geen cent extra door en de coronacrisis vergt hoe dan ook een kabinet in actie. En als het kabinet verantwoording wil afleggen, dan moet het zéker niet vandaag aftreden, maar netjes bij het debat in de Tweede Kamer, vindt hoogleraar staatsrecht Wim Voermans.

Het coronavirus blijft de wereld in zijn greep houden. Ook nu er een begin is gemaakt met vaccineren, blijft het virus mondiaal voor ontwrichting zorgen. In Europa zijn inmiddels meer dan 25 miljoen coronabesmettingen vastgesteld. Ruim een op de duizend Amerikanen overleed aan het uit China afkomstige virus. Van een einde aan de tweede golf is ook in Nederland nog geen sprake. Volg in dit live-blog het laatste coronanieuws.

Dagelijks kijkt Marco Moling als accountant ‘onder de motorkap’ bij mkb-bedrijven. De landelijk voorzitter van de branchevereniging van mkb-accountants ziet hoe de coronalockdown bedrijven financieel van binnenuit opeet. „Als er niet snel iets gebeurt, vallen de bedrijven straks als dominostenen na elkaar om.”

We lijken het steeds moeilijker te vinden om ons aan de coronaregels te houden. Ondanks herhaalde oproepen van het kabinet werken we minder thuis en trekken we er vaker op uit dan een paar weken geleden.

In Martiniplaza in Groningen is vrijdagochtend begonnen met het vaccineren van het zorgpersoneel. In zes weken tijd worden hier zo’n 7000 medewerkers van verpleeghuizen en verzorgingshuizen ingeënt tegen het coronavirus.

De aanstaande Amerikaanse president Joe Biden heeft in de nacht van donderdag op vrijdag plannen voor een steunpakket van 1,9 biljoen dollar (ongeveer 1560 miljard euro) aangekondigd. Het pakket, het "Amerikaanse reddingsplan" genoemd, moet de Verenigde Staten helpen om de coronapandemie en de zware economische omstandigheden waarin het land verkeert, door te komen. Eerder gaf vertrekkend president Donald Trump al toestemming voor twee andere steunpakketten.

De voormalige Italiaanse premier Silvio Berlusconi ligt weer in het ziekenhuis, deze keer wegens hartproblemen. De 84-jarige miljardair bracht in september vanwege een coronabesmetting meer dan een week door in het ziekenhuis. Hij zei toen na zijn ontslag dat hij voor zijn leven had gevreesd.

Dua Lipa riep in april haar volgers op om netjes thuis te blijven tijdens de coronacrisis, maar nu is ze zelf op vakantie. Fans zijn ontstemd over het snoepreisje van de zangeres.

Marianne Kunz uit Middelburg is hoogzwanger en wil dolgraag naar Nederland om te bevallen. Ze zit echter al maanden vast in Zuid-Afrika. „Omdat ik en mijn Zuid-Afrikaanse man Heinrich hier corona hadden opgelopen, testen we nog steeds positief. We hebben echter geen symptomen en zijn niet meer besmettelijk. Toch kunnen we niet naar huis vliegen. Ik smeek om hulp.”

De meeste geldverstrekkers zijn het nieuwe jaar begonnen met renteverlagingen. Gemiddeld is de hypotheekrente nu zelfs weer terug op het laagterecord voordat de coronacrisis toesloeg, meldt De Hypotheekshop. Met name de langjarige NHG-leningen zijn goedkoper geworden.

De 66 boetes die donderdagavond in het Noord-Hollandse Lijnden werden uitgedeeld wegens het overtreden van de coronaregels, zouden bestemd zijn voor mensen die daar aanwezig waren voor opnames van een videoclip van Famke Louise.

In het AZ Sint-Jan campus Henri Serruys in het Belgische Oostende is het eerste dodelijke slachtoffer van de Zuid-Afrikaanse variant van het coronavirus bij onze zuiderburen gevallen. Het gaat om een 83-jarige vrouw. Ze had geen reisgeschiedenis. „Ook de klachten waren anders”, zegt Hans Rigauts, algemeen directeur van het ziekenhuis. „Niet de typische longklachten, maar wel maag- en darmklachten.”

Vaccineren blijft de belangrijkste troef om uit de coronacrisis te komen. Liggen we op schema en verloopt alles wel goed? Elke week geven we een update over de stand van zaken binnen het vaccinatieprogramma. Deze keer: na een late en langzame start komen we eindelijk op gang, maar niet overal gaat het goed.

Stel, ik heb haast. Ik wil niet wachten totdat, ergens vanaf maart, een vaccin tegen Covid-19 voor me klaarstaat. Zal ik het nu online kopen? Op de berichtendienst Telegram vind ik een verkoper. Hij biedt ampullen (10 doseringen van 0,5 milligram) aan van alle beschikbare vaccins: Pfizer-BionTech, Moderna en AstraZeneca. Wat doe je dan?

Vooral vanwege de uitbraak van het coronavirus stierven in 2020 ruim 15.000 meer mensen dan verwacht. Ook vorige week lag het aantal sterfgevallen hoger dan gebruikelijk.

Onderzoek moet uitwijzen of mensen die eerder Q-koorts hebben gehad een grotere kans hebben op het krijgen van Covid-19. Ook wordt gekeken of een infectie met Covid-19 ernstiger verloopt bij mensen die ook Q-koorts hebben gehad.

Gevangenissen zijn in de greep van coronabesmettingen. In Ter Apel is momenteel zelfs een complete inrichting in quarantaine. De NOS meldde donderdagavond dat nu duizend Nederlandse gedetineerden in quarantaine zitten.

Het aantal bedrijven in Nederland is vorig jaar toegenomen ondanks de coronacrisis. Wel was de stijging lager dan in 2019, meldt de Kamer van Koophandel (KVK) op basis van zijn Jaaroverzicht Bedrijvendynamiek. Er waren iets meer starters dan een jaar eerder, maar veel meer ondernemers die besloten hun bedrijf stop te zetten.

In het AZ Sint-Jan campus Henri Serruys in het Belgische Oostende is het eerste dodelijke slachtoffer van de Zuid-Afrikaanse variant van het coronavirus bij onze zuiderburen gevallen. Het gaat om een 83-jarige vrouw.

LIJNDEN - Bij de opnames van de videoclip van rapper Famke Louise heeft de politie gisteravond 66 coronaboetes uitgedeeld voor het overtreden van de coronamaatregelen. De opnames vonden plaats in een loods in Lijnden. Op beelden van rapper Blacka, die ook meewerkte aan de clip, is te zien dat de politie in de loods aanwezig is. 

Op de Instagrampagina van Famke Louise is een foto te zien waaruit blijkt dat zij op dezelfde locatie was als rapper Blacka. 

De politiewoordvoerder wil geen uitspraken doen over wie in de loods aanwezig waren.

Filmopnames in loods

Gisteravond maakte de politie samen met de Koninklijke Marechaussee (politiedienst Schiphol) een einde aan de filmopnames in de loods aan de Raasdorpweg in Lijnden. De woordvoerder laat weten dat de aanwezigen zich niet aan de coronamaatregelen hielden. Ze droegen bijvoorbeeld geen mondkapje.

Het management van Famke Louise is om een reactie gevraagd.

De Amsterdamse haven merkt veel van de coronacrisis en de energietransitie. De overslag, goederen of producten die via schepen aankomen, is vorig jaar met 14 procent gedaald. 

Dat meldt het havenbedrijf, Port of Amsterdam, vanochtend. Er zijn met name minder kolen aangekomen. Het ging om een halvering, waarmee het aantal kolen uitkwam op 7,5 miljoen ton.

Sluiting Hemwegcentrale

Directe oorzaken van deze forse daling waren de sluiting van de Hemwegcentrale in december 2019, het feit dat er meer duurzame energiebronnen waren en dat de gasprijs vorig jaar laag was. Die lage gasprijs zorgde ervoor dat kolen verhoudingsgewijs duurder waren.

Ook was er vanaf half maart door de coronacrisis veel minder vraag naar brandstoffen voor transport. Daardoor is er minder benzine en diesel vervoerd.

Cruiseschepen

In 2020 heeft Amsterdam geen zeecruiseschepen ontvangen, in 2019 waren het er nog 117. In de zomermaanden kwamen er nog wel een aantal riviercruiseschepen aan.

'De haven en haar klanten zijn hard geraakt door corona en tegelijkertijd zien wij dat de energietransitie zichtbaar wordt door de forse afname van de kolenoverslag', concludeert Koen Overtoom, CEO van Port of Amsterdam. Hij hoopt dat de situatie dit jaar herstelt. Er wordt door de haven in 2021 onder meer ingezet op verduurzaming en digitalisering. 

Eerder recordoverslag

In 2019 was er juist sprake van een recordoverslag. Volgens het havenbedrijf is het voor het eerst sinds lange tijd dat er een daling te zien was.

De ziekenhuizen in Drenthe, Groningen en Friesland verzorgden vrijdagochtend 214 coronapatiënten. Afgelopen maandag waren dat er nog 224.

Het vertrouwen van Nederlanders in het coronabeleid van de Nederlandse overheid daalt. Was in november nog 58 procent van de Nederlanders (zeer) positief over de aanpak van de overheid, rond de jaarwisseling was dat nog maar 45 procent.

De lockdownmaatregelen beginnen wat effect te laten zien in Friesland. De afgelopen week is het aantal coronabesmettingen met ruim 10 procent gedaald ten opzichte van de voorgaande week, tot 1523.

ALKMAAR - Een 52-jarige Alkmaarder moet, als het aan justitie ligt, 4,5 jaar de cel in omdat hij zich schuldig zou hebben gemaakt aan de verkrachting van drie vrouwen. De slachtoffers werden tijdens seksdates gedrogeerd en zwaar mishandeld. "Het is een nachtmerrie waar je niet uit kunt ontsnappen", aldus één van de slachtoffers. 

"Er is wel grensoverschrijdende seks geweest, maar er zijn grenzen overschreden", zo noemde de 52-jarige Erno B. een sm-date die hij en een vriendin hadden met een sekswerker in oktober 2016 in een hotel bij Schiphol. Eigenlijk wilde hij carte blanche om met haar te  laten doen wat hij wilde, maar daar ging de vrouw niet mee akkoord. Het zou gaan om lichte sm, maar al bij binnenkomst kreeg ze meteen een harde klap in haar gezicht. 

Het bleef niet bij slaan volgens de vrouw, die ook bij de rechtszaak aanwezig was om een slachtofferverklaring voor te lezen. Ze kreeg een drugscocktail en werd tegen haar wil anaal verkracht. Ook werden er sigarettenpeuken op intieme delen van haar lichaam uitgedrukt en werd ze gedwongen tot poep- en plasseks.

Ze werd uiteindelijk wakker in de badkuip nadat haar keel net zo lang was dichtgeknepen totdat ze flauwviel. "Hij heeft de hoop en het licht bijna uit mijn leven geslagen. Ik was bang om mijn leven te verliezen", vertelde ze huilend tijdens de zitting. "De gevolgen van die nacht voel ik nog steeds. Ik durfde pas jaren later weer in bad."

'Spelen'

Erno B. zag in haar ogen wel dat ze het spannend vond, maar dat was vooral aan het begin van de avond. "Ze nam vooral zelf veel initiatief en vond het wel geil allemaal. Ik heb nooit angst bij haar gezien. Ze heeft nooit aangegeven dat ze weg wilde of het niet leuk vond." De sekswerker werd uiteindelijk slapend achtergelaten in het hotel en kreeg de helft (400 euro) van het afgesproken bedrag. "Het was niet gegaan zoals we hadden gehoopt. We zouden vier uur 'spelen' maar ze had twee uur naast ons op bed gelegen."

De officier van justitie rekende het de verdachte zwaar aan dat hij grenzen heeft overschreden. De Alkmaarder was bovendien al een 'gewaarschuwd man'. In 2016 werd Erno B. tot vier jaar cel veroordeeld voor het verkrachten van twee vrouwen. Dat de vrouwen wisten dat ze op een sm-date waren en dat daar bepaalde seksuele handelingen bij horen, was volgens de officier geen excuus. Ze vergeleek het met een voetbalwedstrijd waarbij er spelregels zijn.

Tekst loopt door onder de video .

"Een horrordate", zo noemde een andere sekswerker de date bij een growshop in Amsterdam. Ze wist pas achteraf dat in het glas limonade dat ze kreeg GHB zat. "Ik heb eerder een overdosis GHB gehad en ik voelde met nu hetzelfde. Ik voelde me vrijer en had minder gevoel." De verdachte ontkende het drogeren ten stelligste. "Ik heb nog nooit in mijn leven iemand gedrogeerd."

Ook zij kreeg te maken met fysiek geweld. Sigaretten werden op haar lichaam gedrukt en toen ze huilde en smeekte om te stoppen kreeg ze straf. "Hij was de meester en hij bepaalde wat er gebeurde. Ik mocht alleen maar 'ja meester' en 'nee meester' zeggen." Toen ze hem uiteindelijk aan wilde vallen, werd ze naar eigen zeggen in een nekklem genomen en raakte ze buiten bewustzijn. 

Angst

"Die nacht heeft me gebroken, het is je gelukt mijn ziel te breken", vertelde een ander slachtoffer tijdens een emotionele slachtofferverklaring. De vrouw en de verdachte hadden een beginnende relatie. Maar die ene nacht in 2014 in een Amsterdams hotel was voor haar  toch reden genoeg om drie jaar later aangifte te doen. "Ik durfde het niet uit pure angst. Je bent zo manipulatief, dat heb je er goed ingekregen." 

'Bont en blauw', zo zag het slachtoffer er naar eigen zeggen uit na de bewuste nacht. De verdachte had haar proberen te wurgen met een touw. Toen ze naakt naar de deur van het hotel rende om te vluchten, kreeg ze de deur niet open en werd ze tegen gehouden. "Je sleurde me met zoveel kracht aan mijn haren terug. Ik moest mezelf uitschakelen om te overleven."

Jaloezie

De advocaat van de verdachte gelooft daar niets van; als ze had willen vluchten had dat makkelijk gekund. "Een deur van een hotelkamer gaat gewoon open", vertelde hij tijdens zijn pleidooi. Er was volgens hem geen sprake van dwang. Het was eerder een vorm van jaloezie aangezien de verdachte een vrouw met twee kinderen thuis had in Alkmaar. Hij pleit dan ook voor vrijspraak. 

De officier van justitie wil dat Erno B. een onvoorwaardelijke straf krijgt van vijf jaar. Aangezien het proces vanwege de coronacrisis nu pas wordt gehouden, krijgt de verdachte een korting van tien procent. Dat komt uit op 4,5 jaar cel. "De verdachte heeft zich alleen bekommerd om zijn eigen lusten en verlangens. Slachtoffer ondervinden langdurige psychische schade. De gebeurtenissen zullen nog lang doorspelen in de levens van deze vrouwen."

Tekst loopt door onder video.

De slachtoffers hopen dat de man zo lang mogelijk achter slot en grendel wordt gezet. De kans op herhaling is volgens hen namelijk levensgroot. "Deze man is een monster", vertelt een van hen aan NH Nieuws. "Er zijn waarschijnlijk veel meer vrouwen slachtoffer van hem geworden die geen aangifte durven te doen. Hij moet zo snel mogelijk gestopt worden." 

De rechtbank doet over twee weken uitspraak. 

Na de generale repetitie van eerder deze week, is vrijdagochtend om 7.30 uur het eerste coronavaccin toegediend in het Leeuwarder WTC.

Voor wie nu denkt: niet wéér corona... Dit moet anders worden dan wat we onderhand wel kennen. Geen welles nietes. De nieuwe talkshow Corona Dialoog wil mensen juist verbinden. In deze aflevering een persoonlijk gesprek tussen student Franka en de gepensioneerde Peter.

LIJNDEN - De politie heeft gisteravond een einde gemaakt aan een bijeenkomst in een loods op de Raasdorperweg . Bij aankomst leek het te gaan om een filmopname. De 66 aanwezigen hebben een boete gekregen vanwege het overtreden van de coronamaatregelen. 

De Koninklijke Marechaussee (politiedienst Schiphol) en de politie Haarlemmermeer hebben een einde gemaakt aan de filmopname. 

Het is niet de eerste keer dat er in regio Haarlemmermeer inwoners zich niet aan de coronamaatregelen houden. Vorig jaar werd er een groot illegaal feest georganiseerd in het Haarlemmermeerse bos. Hier waren honderden feestgangers aanwezig. De jongeren hadden met pallets een soort dj-booth gebouwd. Ook stond er een geluidsinstallatie en was er stroom aanwezig.

De landelijke politie is begin deze week al begonnen te bedenken hoe een avondklok gehandhaafd kan worden. Mocht de avondklok er inderdaad komen, dan zal dat invloed hebben op de andere taken die de politie heeft.

Dat vertelde politiechef Willem Woelders, verantwoordelijk voor het coronabeleid bij de politie, gisteravond tegen Nieuwsuur. Hij zegt het idee al zo serieus te nemen dat er veel voorbereidingen getroffen moeten worden. 

Instructies

'We zullen instructies voor collega's moeten maken, we zullen moeten zorgen dat er afstemming is met het Openbaar Ministerie over hoe je handhaaft', zei Woelders. 'En je zult moeten kijken hoeveel capaciteit je hier op zou kunnen zetten en waar je eventueel nog extra capaciteit kunt vrijmaken om die handhaving te doen.'

Daarom zal de politie onder meer overleggen met burgemeesters, omdat de prioriteiten mogelijk anders moeten worden. Zo is het denkbaar dat wijkagenten tijdens een avondklok 's avonds en 's nachts werken in plaats van overdag. Ook wordt overwogen om rechercheurs in uniform de straat op te sturen. 

Niet onomstreden

De mogelijke invoer van de avondklok, die bedoeld is om het aantal contactmomenten te beperken, is niet onomstreden. Het Veiligheidsberaad, dat bestaat uit 25 burgemeesters waaronder burgemeester Halsema, heeft zich deze week tegen het plan uitgesproken.

Voorzitter Hubert Bruls zat gisteravond nog aan tafel bij OP1. Hij vindt dat het kabinet een overtuigender verhaal moet hebben om de maatregel in te voeren en denkt ook dat de handhaving lastig wordt. 'Als ik met de auto hierheen kom op de snelweg, denk je dan werkelijk dat de politie iedere automobilist op de snelweg gaat aanhouden? Dat gaat gewoon niet gebeuren.'

Spoedadvies

De deskundigen uit het OMT komen deze week met een spoedavies over de avondklok. In Frankrijk is ondertussen gisteren al besloten dat inwoners vanaf 18.00 uur de straat niet meer op mogen en Duitsland zou de invoer van een avondklok serieus overwegen. In België geldt er al een avondklok.

NOORD-HOLLAND - Nadat de afgelopen weken al ziekenhuismedewerkers in de acute zorg hun eerste prik konden halen, wordt vandaag een begin gemaakt met de rest van het zorgpersoneel. Medewerkers van verpleeghuizen, thuiszorg en gehandicaptenzorg kunnen vanaf vandaag op vijf locaties in Noord-Holland op afspraak terecht voor hun eerste inenting. NH Nieuws zocht uit welke route jouw vaccin aflegde, van fabriek tot priklocatie. 

Het Europees Medicijn Agentschap (EMA) heeft tot nog toe twee vaccins goedgekeurd. Wie de komende weken wordt gevaccineerd krijgt óf het Pfizer/Biontech-vaccin óf het Moderna-vaccin. Dat zijn beide vaccins van Amerikaanse farmaceuten, al worden die niet uitsluitend in de Verenigde Staten geproduceerd. Het derde vaccin, waar het EMA zich momenteel over buigt, is dat van de Brits-Zweedse farmaceut AstraZeneca. 

Allereerst het Pfizer/Biontech-vaccin: op haar website meldt farmaceut Pfizer dat de 1,3 miljard vaccins die dit jaar wereldwijd worden geleverd op twee locaties worden geproduceerd. Een van die locaties is de plaats Kalamazoo in de Amerikaanse staat Michigan, de andere fabriek staat in het Belgische Puurs, zo'n twintig kilometer ten zuiden van Antwerpen, langs de A12 richting Brussel. 

Van Puurs (B) naar Oss (NB)

Hoewel het Pfizer-vaccin veel landen door de lucht bereikt, hoeven er voor Nederlandse vaccins dus geen vliegtuigen te worden ingezet. Het vaccin wordt door Pfizer vanuit Puurs in bulk over de weg naar het bedrijf Movianto in Oss gebracht. 

Dat gebeurt niet in simpele kartonnen dozen, maar in dozen die voor een groot deel gevuld zijn met droogijs. Dat droogijs moet ervoor zorgen dat het vaccin ook onderweg een temperatuur van rond de -70 graden celcius behoudt, want vooralsnog kan de werking alleen bij die enorm lage temperatuur worden gegarandeerd. 

De Amerikaanse farmaceut onderzoekt momenteel wel of het vaccin ook op koelkasttemperatuur kan worden bewaard, zo meldde de Vlaamse omroep VRT gisteren. Als dat zo is, heeft dat grote voordelen voor transport en opslag, en uiteindelijk ook voor de vaccinatiecampagne. 

Eenmaal in Oss aangekomen - een ritje van 150 kilometer en ruim twee uur -  wordt het vaccin door Movianto gebotteld en opgeslagen in vriescellen, totdat het klaar is voor transport naar de eindgebruiker. De afgelopen weken waren dat vooral ziekenhuizen, die hun personeel in de acute zorg hebben ingeënt, maar de afgelopen dagen zijn ook de GGD's van de eerste voorraden voorzien.  

Inmiddels zijn de eerste dozen met ampullen met het Pfizer-vaccin naar de 25 GGD-regio's gebracht. Eenmaal bij de GGD's worden ze niet langer ijs- en ijskoud, maar in speciale koelkasten bewaard, waardoor verondersteld wordt dat ze nog maar een beperkte periode werkzaam zijn. "We bewaren ze bij een temperatuur van 5 graden", zegt zegt Harry Katstra van de GGD Hollands Noorden. "Dan zijn ze ongeveer 4 à 5 dagen houdbaar." 

Vanwege de beperkte houdbaarheid wordt het vaccin dus in etappes geleverd. Bij de levering wordt vanzelfsprekend rekening gehouden met de maximale capaciteit van de vaccinatiestraat en de houdbaarheid, al draait de straat in Alkmaar vandaag en de komende dagen nog maar op halve kracht, vertelt Katstra.

"We hebben acht vaccinatielijnen waar tussen 8.00 uur 17.00 uur iedere vijf minuten iemand kan worden gevaccineerd", vertelt Katstra. Een snelle rekensom leert dat er in theorie dan dagelijks (8 x 12 x 8, red.) 768 mensen kunnen worden ingeënt, maar zo'n vaart zal het in het begin zeker niet lopen. Omdat van de acht vaccinatielijnen vanaf vandaag  de helft geopend is, zullen er voorlopig dagelijks maximaal rond de 384 mensen een prik krijgen. 

Dat 'maar' de helft van de vaccinatielijnen in Alkmaar is geopend, heeft alles te maken met schaarste. Volgens de EU-verdeelsleutel zou Nederland in het eerste kwartaal van dit jaar 2,5 miljoen doses moeten krijgen. Maar omdat iedereen binnen drie weken na de eerste inenting met het Pfizer-vaccin een tweede keer moet worden gevaccineerd, is die hoeveelheid dus voldoende voor 1,25 miljoen Nederlanders. 

Daarnaast heeft Pfizer simpelweg meer tijd nodig om voor alle Europese burgers vaccins te produceren. "We hebben genoeg personeel en capaciteit", zegt Katstra. "Dus als het moet kunnen we snel opschalen." 

Vaccinatietijdlijn

Uit de vaccinatietijdlijn van het ministerie (zie hieronder) blijkt welke groepen er dit kwartaal worden ingeënt. Inmiddels zijn 30.000 à 40.000 medewerkers in de acute zorg ingeënt. Vanaf vandaag komen er in totaal zo'n 273.000 medewerkers van verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen aan bod.

Medewerkers in de gehandicaptenzorg en thuiszorg - zo'n 462.000 in totaal - kunnen volgens de tijdlijn vanaf begin februari bij de GGD  hun eerste prik halen. Een groot deel van hen zal niet het Pfizer-vaccin, maar het AstraZeneca-vaccin krijgen, zo is de verwachting. Dat geldt naar verwachting ook voor medewerkers van verpleeghuizen die in februari voor het eerst worden gevaccineerd. 

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Om bureaucratie en transport tot een minimum te beperken worden die AstraZeneca-vaccins op meer dan twaalf plekken in de wereld geproduceerd, meldt het bedrijf op haar website. Daaronder zijn India en Engeland, maar ook Nederland. Begin december maakte de farmaceut wereldkundig dat het een contract heeft gesloten met het biotech-bedrijf Halix BV uit Leiden. Daarmee is het AstraZeneca-vaccin - als het straks is goedgekeurd - voor Nederlanders waarschijnlijk het duurzaamste vaccin. 

Volgens de vaccinatietijdlijn van het ministerie gaan de GGD's eind februari ook het Moderna-vaccin toedienen. Daarvoor komen naar verwachting 'mobiele thuiswonenden vanaf 60 jaar' in aanmerking, al kunnen zij ook het Pfizer/Biontech of het AstraZeneca-vaccin krijgen. 

Zwitserland

Dat Moderna-vaccin is inmiddels beschikbaar in Nederland, al heeft het daarvoor wel een iets langere weg moeten afleggen dan het Pfizer-vaccin. De Moderna-vaccins voor Nederland (en een groot deel van de vaccins de rest van de wereld) worden namelijk niet in België, maar in Zwitserland gemaakt. Moderna maakt zelf ook vaccins, maar besteedt het grootste deel uit aan de Lonza Group. Dat bedrijf kan in haar fabriek (zie foto hieronder) in het plaatsje Visp dagelijks 800.000 doses vaccin worden gemaakt, maar fabriceert ook in de Amerikaanse staat New Hampshire.

Tekst gaat verder onder de foto

Zodra de Moderna-vaccins klaar zijn worden ze verspreid door transportbedrijf Kuehne+Nagel opgeslagen en vervoerd. Groot verschil met het Pfizer-vaccin is dat het Moderna-vaccin niet bij -70 graden celsus, maar bij 'slechts' -20 graden celsius moet worden bewaard. Het transportbedrijf zegt alleen al over zo'n tweehonderd farmaceutische vrachtauto's te beschikken die de vaccins op temperatuur kunnen houden. Die vrachtwagen rijden dus óók naar Movianto in Oss, waar de vaccins worden opgeslagen.  

Zoals gezegd verspreid Movianto de vaccins onder de GGD-regio's. In Noord-Holland zijn dat vijf regio's: Hollands-Noorden, Amsterdam, Kennemerland, Zaanstreek-Waterland en Gooi en Vechtstreek. Amsterdam is eerder deze week al begonnen met het inenten. Dat gebeurt in de Rai, waar verpleeghuismedewerker Dickey afgelopen week de eerste was. 

Tekst gaat verder onder de video

Waar de GGD-regio Amsterdam-Amstelland conferentiecentrum Rai heeft aangewezen als vaccinatielocatie, is dat voor de GGD-regio Hollands Noorden een tent met een oppervlakte van 150 vierkante meter op een festivalterrein aan de Olympiaweg.

In de regio Zaanstreek-Waterland is gekozen voor sporthal De Beuk in Purmerend, in de regio Gooi en Vechtstreek een paviljoen op het terrein van de Koninklijke Visio in Huizen, en  in Kennemerland dat het XL-test paviljoen op parkeerterrein P4 van Schiphol. 

Schiphol 

Over Schiphol gesproken: bij de distributie van de vaccins voor Nederland speelt onze luchthaven nauwelijks een rol. De vaccins die we de komende maanden met z'n allen ingespoten krijgen, komen allemaal over de weg - via Oss - naar Noord-Holland.

Op wereldwijde schaal speelt KLM trouwens wel een belangrijke rol bij de distributie van de vaccins. KLM Cargo doet het vaccintransport van bijvoorbeeld Azië naar Zuid-Amerika, of van Azië naar Afrika, laat het bedrijf aan NH Nieuws weten. "Het kan nog zijn dat KLM ook vaccins voor Nederland gaat vervoeren, maar nu nog niet", aldus een woordvoerder. "Maar we zijn er wel klaar voor."  

Achtduizend Boeings 747-vrachtvliegtuigen

De hoeveelheid vaccins die de komende tijd wereldwijd door de lucht wordt vervoerd, is desalniettemin gigantisch. "Organisatie IATA (Internationale Air Transport Association) heeft berekend dat heeft berekend dat voor de distributie van een enkele dosis vaccins naar 7,8 miljard wereldburgers 8.000 747-vrachtvliegtuigen nodig zijn", aldus Schiphol in een persbericht. 

De gemiddelde levensduur van de Nederlander stijgt door de jaren heen gestaag. De coronapandemie met haar fatale gevolgen dwarsboomt die ontwikkeling, signaleert Jan Latten. ,,Als we iedereen een langer leven gunnen, moet we elkaar blijven ontlopen tot we gevaccineerd zijn.”

LIJNDEN - De politie heeft gisteravond een einde gemaakt aan een bijeenkomst in een loods. De 66 aanwezigen hebben een boete gekregen vanwege het overtreden van de coronamaatregelen. 

Het is vooralsnog niet bekend wat de aanwezigen in de loods aan het doen waren.

Het aantal ingeënte medewerkers in acute zorg bedraagt donderdagavond volgens het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) 39.000. Dat zijn er vijfhonderd meer dan een dag eerder. Volgens een woordvoerster van het LNAZ wordt vrijdag ”het laatste plukje medewerkers” voorzien van het vaccin van de farmaceuten Pfizer-BioNTech tegen het coronavirus.