De bezoekersaantallen van West-Friese musea zitten flink in de lift. Vorig weekend maakte het Oorlogsmuseum in Medemblik bekend dat zij 10.000 bezoekers begroet hebben. Vier maanden eerder dan vorig jaar. Bij een tentoonstelling in Hoorn werd deze week de 50.000ste bezoeker begroet, en ook de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik stevent opnieuw af op een bezoekersrecord.

Ten opzichte van vorig jaar verwacht het Museum van de Twintigste Eeuw in Hoorn bijna twee keer zoveel bezoekers te krijgen. "2022 was een gebroken jaar, omdat we de eerste drie weken van januari nog niet open konden", vertelt directeur Hans Stuijfbergen. "Desondanks kwamen er ongeveer 43.000 mensen naar het museum en de exposities toe. We waren niet ontevreden."

Inmiddels is dit aantal ruimschoots behaald door het museum op het Oostereiland. De speciale Lego-expositie verwelkomde afgelopen week de 50.000ste bezoeker. En dat terwijl deze in december vorig jaar geopend werd en nog steeds in ontwikkeling is. "Mensen hebben al gezegd dat ze terug willen komen als het echt af is. Je merkt dat Lego populair is bij jong en oud. Bij deze tentoonstelling zien we naast gezinnen, ook opa's en oma's met kleinkinderen, of volwassenen die zelf komen kijken."

Door de populariteit van deze expositie, en de campagne die het museum deze zomer wil voeren om meer buitenlandse toeristen enthousiast te maken, verwacht directeur Hans Stuijfbergen dat het aantal van 100.000 bezoekers reëel is. "Met gunstige omstandigheden kunnen we daar optimistisch over zijn. Dat betekent dat we ruimschoots boven het vorige topjaar zitten, toen 82.000 mensen een bezoek brachten aan het museum."

Museumstoomtram

Bij de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik zijn de bezoekersaantallen teruggekeerd naar het niveau van voor corona. In 2018 en 2019 trok de stoomtram een record van ongeveer 100.000 unieke bezoekers. "Sinds de opening van de museumtram, op 1 april, hebben we al 20.000 mensen kunnen begroeten. Dit zijn er significant meer dan vorig jaar", stelt directeur René van den Broeke. "Een nieuw record kan er zeker in zitten."

Vanwege de pandemie is de organisatie van de Museumstoomtram de afgelopen jaren veranderd. Dit zorgt onder meer voor een tekort aan vrijwilligers. "Je hebt veel mensen nodig om de treinen te laten rijden. Het runnen van deze treinen is behoorlijk arbeidsintensief. Het vrijwilligersniveau bij ons is hoog, maar nog niet hoog genoeg. We zijn dus driftig op zoek naar mensen die mee willen helpen."

Medemblik

Het Oorlogsmuseum in Medemblik bereikte vorig weekend al een mooie mijlpaal. Op zaterdag konden zij namelijk de 10.000ste bezoeker begroeten. Vergeleken met vorig jaar is dit aantal een paar maanden eerder behaald. "Waar de bezoekersaantallen voor de meeste musea de laatste jaren zijn teruggelopen, zien wij een enorme stijging in het aantal bezoekers", vertelt directeur Lars Rustenburg. Dit jaar hoopt het museum 30.000 bezoekers naar Medemblik te trekken.

Ook het Nederlands Stoommachinemuseum in Medemblik heeft al meer bezoekers getrokken ten opzichte van vorig jaar. "Een goed teken. We zitten nu op 5.000 bezoekers. Dat is een kwart meer vergeleken met 2022", licht bedrijfsleider Henk Olbers toe. Net als vorig jaar hoopt het museum ongeveer 20.000 mensen te verwelkomen. "Net als bij anderen zijn we echter afhankelijk van de weersomstandigheden. Maar als we boven dit aantal zitten, zijn we spekkoper."

Sprookjeswonderland

Bij themapark Sprookjeswonderland in Enkhuizen zijn de bezoekersaantallen iets lager ten opzichte van vorig jaar, vertelt directeur Mathijs de Vries. "Maar dat is lood om oud ijzer. Het heeft er ook mee te maken dat we afhankelijk zijn van de feestdagen, en het weer", licht hij toe. "Vergeleken met de jaren voor corona hebben we al meer bezoekers getrokken."

Volgens de directeur van Sprookjeswonderland zijn de schoolvakanties een zogeheten 'prikpunt'. Net als vorig jaar hoopt het park ongeveer 240.000 bezoekers in Enkhuizen te verwelkomen.

Tijdens corona ging hun sterrenrestaurant Niven failliet, en nu hebben ze met hun nieuwe zaak Triptyque alweer een groene ster! Virginie van Bronckhorst-Kunz (34) runt ’m samen met echtgenoot/chef-kok Niven en is daarnaast basisarts en huisarts in opleiding. Een bijzondere combinatie.

Vergaande coronamaatregelen, de toeslagenaffaire en het volgens de oppositie gebrekkig informeren van de Kamer. Hoe staat de Nederlandse rechtsstaat er anno 2023 voor en is er nog ruimte voor optismisme? Lezers reageren kritisch op het kabinet in de Kwestie van deze week. Er klinkt vooral een roep om nieuw elan, en de terugkeer van het referendum. „De fundering kunnen we nog wel laten staan, maar er zal toch echt een totale nieuwbouw moeten plaatsvinden.”

Op donderdag 1 juni staat de Alpe d'HuZes weer op het programma in Zuid-Frankrijk. Aan de start verschijnt ook Rob Vliegenthart uit Bergen. Hij heeft goed getraind: "Ik fiets voor mijn overleden schoonmoeder en voor mijn vriendin die borstkanker overwon."

Met zijn tocht wil hij zoveel mogelijk geld inzamelen voor onderzoek naar kanker. Van dichtbij maakte hij mee hoeveel impact deze ziekte kan hebben. "Het is een heel zware periode geweest voor ons toen mijn vriendin borstkanker kreeg. Voor het gezin, maar ook voor de winkel."

Rob Vliegenthart en zijn partner Franka Nelissen runnen samen een damesmodezaak in Heerhugowaard. "Die winkel is ooit opgericht door mijn schoonmoeder", vertelt Rob, die ook met háár in gedachten de berg op gaat. "Net zo'n vechter als haar dochter, maar helaas kwam de kanker bij haar terug."

Rob wilde al eerder meedoen, maar de coronajaren gooiden roet in het eten. "Dit keer dacht ik: we gaan het gewoon doen! Ik heb me in september al ingeschreven."

Voor de beklimming van de berg Alpe d'Huez heeft hij een team opgericht: de Remblokjes on Tour. "We gaan met een groep van negen, waarvan er zes de berg op gaan", vertelt Rob. Achter de teamnaam zit een mooi verhaal. "Mijn fietsmaatje en ik worden bij een afdaling Robbie Remblok en Hansie Handrem genoemd, haha. Dus daar hebben we ons door laten inspireren."

Zes keer naar boven

Franka staat straks langs de route om aan te moedigen. "Ik ben heel trots dat hij dit gaat doen", vertelt ze. "En of hij één keer naar de top gaat of zes keer, dat maakt mij niet uit. Ik ben nu al trots."

Rob heeft flink getraind en hoop inderdaad zes keer de top te halen. "Ik durf het bijna niet te zeggen, maar daar ga ik wel voor." Hij verwacht dat het een emotionele dag zal worden. "Als ik klaar ben en bovenop die berg sta, denk ik wel dat de tranen doorbreken."

Op donderdag 1 juni staat de Alpe d'HuZes weer op het programma in Zuid-Frankrijk. Aan de start verschijnt ook Rob Vliegenthart uit Bergen. Hij heeft goed getraind: "Ik fiets voor mijn overleden schoonmoeder en voor mijn vriendin die borstkanker overwon."

Met zijn tocht wil hij zoveel mogelijk geld inzamelen voor onderzoek naar kanker. Van dichtbij maakte hij mee hoeveel impact deze ziekte kan hebben. "Het is een heel zware periode geweest voor ons toen mijn vriendin borstkanker kreeg. Voor het gezin, maar ook voor de winkel."

Rob Vliegenthart en zijn partner Franka Nelissen runnen samen een damesmodezaak in Heerhugowaard. "Die winkel is ooit opgericht door mijn schoonmoeder", vertelt Rob, die ook met háár in gedachten de berg op gaat. "Net zo'n vechter als haar dochter, maar helaas kwam de kanker bij haar terug."

Rob wilde al eerder meedoen, maar de coronajaren gooiden roet in het eten. "Dit keer dacht ik: we gaan het gewoon doen! Ik heb me in september al ingeschreven."

Voor de beklimming van de berg Alpe d'Huez heeft hij een team opgericht: de Remblokjes on Tour. "We gaan met een groep van negen, waarvan er zes de berg op gaan", vertelt Rob. Achter de teamnaam zit een mooi verhaal. "Mijn fietsmaatje en ik worden bij een afdaling Robbie Remblok en Hansie Handrem genoemd, haha. Dus daar hebben we ons door laten inspireren."

Zes keer naar boven

Franka staat straks langs de route om aan te moedigen. "Ik ben heel trots dat hij dit gaat doen", vertelt ze. "En of hij één keer naar de top gaat of zes keer, dat maakt mij niet uit. Ik ben nu al trots."

Rob heeft flink getraind en hoop inderdaad zes keer de top te halen. "Ik durf het bijna niet te zeggen, maar daar ga ik wel voor." Hij verwacht dat het een emotionele dag zal worden. "Als ik klaar ben en bovenop die berg sta, denk ik wel dat de tranen doorbreken."

De gemeente Amsterdam ontving in 2022 in totaal 2951 meldingen over slechte woningen en vermoedens van woonfraude, zoals illegale onderverhuur. Door de wooncrisis en bewustwordingscampagnes van de gemeente lijken Amsterdammers steeds meer oog te hebben voor wantoestanden op woongebied, schrijft wethouder Zita Pels. Overlast van vakantieverhuur is juist veel minder vaak gemeld.

Wethouder Zita Pels (GroenLinks) voor Volkshuisvesting schrijft dat in een brief aan de gemeenteraad. Het melden van illegale toeristische verhuur, onderverhuur, lege en slechte woningen wordt Amsterdammers de afgelopen jaren gemakkelijker gemaakt. Online meldpunten, actief aangeprezen door de gemeente, worden steeds vaker gebruikt. 

Wooncrisis

In 2018 en 2019 had het grootste deel van de meldingen - grofweg de helft - nog betrekking op toeristische verhuur. In 2022 hadden Amsterdammers veel meer oog voor onderverhuur, lege woningen en de kwaliteit van woningen dan vóór de pandemie. Het aandeel van misstanden die samenhangen met toeristenverhuur ligt dit jaar veel lager. De wethouder vermoedt dat de brede aandacht van media, politiek en publiek voor de wooncrisis daaraan heeft bijgedragen.

In vergelijking met 2019 steeg het aantal meldingen over onderhuur met 45 procent. De wooncrisis zorgt mogelijk dat Amsterdammers meer 'meldingsbereid zijn', schrijft de wethouder.  Ook het Meldpunt Woningonderhoud, voor bijvoorbeeld onderhoudsklachten, wordt steeds vaker gebruikt. En de nieuwe leegstandsverordening, van kracht sinds december vorig jaar, zorgde dat leegstand meermaals het nieuws haalde. "Dit heeft er mogelijk aan bijgedragen dat er meer gemeld is door Amsterdammers."

De leegstandsverordening heeft overigens nog niet geleid tot een golf van leegstandsmeldingen: sinds 1 december 2022 zijn dat er 310. Volgens het statistiekbureau van de gemeente staan er 10.000 woningen leeg in de stad. Wethouder Pels schrijft in haar brief nog geen conclusies te willen verbinden over de effectiviteit van de nieuwe wetgeving.

Meer bewoning, minder boetes

De gemeente zegt vorig jaar 1350 woningen te hebben vrijgemaakt voor bewoning. Het gaat bijvoorbeeld om leegstaande huizen waar na een melding weer bewoners in zijn getrokken (650) en huizen die weer bewoonbaar zijn na een opknapbeurt (321). 

Na twee coronajaren konden handhavers vorig jaar weer vaker op pad om meldingen te controleren en waar nodig op te treden. Door een opstapeling van dossiers zijn handhavers nog niet zo vaak op pad gegaan als in 2019. In 2022 waren er in totaal 1053 onderzoeken ter plaatse; in 2019 waren dat er nog 2306. In 2022 legde de gemeente ruim 2,1 miljoen euro aan boetes op. Dat is 10 procent meer dan vorig jaar, maar flink lager dan de 8,5 miljoen aan gefactureerde boetes in 2019, het laatste jaar vóór de pandemie.

Een belangrijke oorzaak is het opschorten van de vakantieverhuurboetes in juni dit jaar. De gemeente hanteerde tot die tijd een streng beleid met boetes die snel op konden lopen.

Overijverig

Sommige Amsterdammers maken kennelijk iets te gretig gebruik van de meldpunten. Het precieze aantal meldingen kwam vorig jaar uit op 2951, maar zo'n 200 meldingen kwamen van één overijverige burger. Van deze meldingen bleek geen één keer sprake te zijn van een misstand.

Dramadocent Bart Segers (39) uit Roermond is al sinds 2018 bezig met Muziektheater Cuypers. Corona en de verbouwing van De Oranjerie vertraagden de voorstelling, maar leverden ook veel goeds. „We zijn familie geworden.”

Luilak in Hoorn: het stond altijd garant voor veel kattenkwaad, lawaai, maar ook vernielingen, brandjes en arrestaties. Dit alles lijkt sinds een aantal jaar helemaal verdwenen. Morgen is het weer zover, alleen Luilak (de zaterdag voor Pinksteren) is niet meer. Maar hoe ging het er vroeger dan aan toe?

"We gingen met een grote groep 's morgens vroeg door de stad, met blikken, en eindigden dan op één van de pleinen in de stad. Dan kreeg je wat lekkers", vertelt Horinees Wally Ooms over zijn herinneringen van zo'n zestig jaar terug.

Ook zijn broer weet het nog als de dag van gister. "We gingen heel vroeg weg, uurtje of vier of vijf in de morgen. Daarmee lieten we zien dat we niet lui waren. En met veel lawaai lieten we dat blijken. En hoe meer herrie, hoe beter. Sommigen werden dan ook boos, omdat er werd aangebeld of op het slaapkamerraam werd geklopt."

Maar naast lawaai maken ging het vaak ook gepaard met baldadigheid. Zo schrijft het Westfries Genootschap dat de iets oudere jeugd vaak vuurtjes maakte en een spoor van vernielingen aanrichtte. Volgens de vereniging is daarom in 1949 besloten dat in Hoorn Luilak door de Hoornse Jeugdraad werd georganiseerd. Kinderen konden zich verkleden en prijzen winnen. En op de Roode Steen werd dan kabaal gemaakt, waarna ze een zogenaamde luilakbol als lekkernij kregen. 

Verschrikkelijk iets 

De combinatie van lawaai en vandalisme ging ook in de jaren tachtig nog hand in hand tijdens luilak, zo is in een oude video te zien. Ramen van winkeliers worden ingegooid, wat leidde tot boosheid. "Het is een verschrikkelijk iets, dat je je spullen niet eens knap achter kan laten", vertelt de sigarenman die ook nog een aantal sigaren moet missen. "Al is het deurtjebel of met bussen achter de fiets, dan zeg je: oké."

Brandjes in containers en een telefooncel volgen. "Dit is helemaal niet meer leuk. Dit heeft niets met luilak te maken", vertelt een brandweerman. 

Bekijk hier een video van Luilak in 1986 en 1965:

En zo zet luilak zich ook tientallen jaren voort. Hier en daar vernielingen, brandjes en vooral lawaai en gooien van boter en eieren naar auto's of woningen. Krantenberichten laten elk jaar wel zien dat er vandalen zijn aangehouden of een boete hebben gekregen.

Inmiddels is luilak vervaagd. Jongeren die de straat op gaan om mensen massaal wakker te maken met herrie, het gebeurt niet meer. "Vroeger gingen we samen met de politie de wijken door, de nacht voor luilak vaak om jongeren aan te spreken", vertelt een jongerenwerker. "Maar het is nu weggeëbd, eigenlijk voor corona al."

En ook de politie merkt dat de traditie steeds meer afneemt. Wel blijven ze alert en roepen ze vooral jongeren op om het gezellig te houden. 

Luilak in Hoorn: het stond altijd garant voor veel kattenkwaad, lawaai, maar ook vernielingen, brandjes en arrestaties. Dit alles lijkt sinds een aantal jaar helemaal verdwenen. Luilak is niet meer. Maar hoe ging het er vroeger dan aan toe?

"We gingen met een grote groep 's morgens vroeg door de stad, met blikken, en eindigden dan op één van de pleinen in de stad. Dan kreeg je wat lekkers", vertelt Horinees Wally Ooms over zijn herinneringen van zo'n zestig jaar terug.

Ook zijn broer weet het nog als de dag van gister. "We gingen heel vroeg weg, uurtje of vier of vijf in de morgen. Daarmee lieten we zien dat we niet lui waren. En met veel lawaai lieten we dat blijken. En hoe meer herrie, hoe beter. Sommigen werden dan ook boos, omdat er werd aangebeld of op het slaapkamerraam werd geklopt."

Maar naast lawaai maken ging het vaak ook gepaard met baldadigheid. Zo schrijft het Westfries Genootschap dat de iets oudere jeugd vaak vuurtjes maakte en een spoor van vernielingen aanrichtte. Volgens de vereniging is daarom in 1949 besloten dat in Hoorn Luilak door de Hoornse Jeugdraad werd georganiseerd. Kinderen konden zich verkleden en prijzen winnen. En op de Roode Steen werd dan kabaal gemaakt, waarna ze een zogenaamde luilakbol als lekkernij kregen. 

Verschrikkelijk iets 

De combinatie van lawaai en vandalisme ging ook in de jaren tachtig nog hand in hand tijdens luilak, zo is in een oude video te zien. Ramen van winkeliers worden ingegooid, wat leidde tot boosheid. "Het is een verschrikkelijk iets, dat je je spullen niet eens knap achter kan laten", vertelt de sigarenman die ook nog een aantal sigaren moet missen. "Al is het deurtjebel of met bussen achter de fiets, dan zeg je: oké."

Brandjes in containers en een telefooncel volgen. "Dit is helemaal niet meer leuk. Dit heeft niets met luilak te maken", vertelt een brandweerman. 

Bekijk hier een video van Luilak in 1986 en 1965:

En zo zet luilak zich ook tientallen jaren voort. Hier en daar vernielingen, brandjes en vooral lawaai en gooien van boter en eieren naar auto's of woningen. Krantenberichten laten elk jaar wel zien dat er vandalen zijn aangehouden of een boete hebben gekregen.

Inmiddels is luilak vervaagd. Jongeren die de straat op gaan om mensen massaal wakker te maken met herrie, het gebeurt niet meer. "Vroeger gingen we samen met de politie de wijken door, de nacht voor luilak vaak om jongeren aan te spreken", vertelt een jongerenwerker. "Maar het is nu weggeëbd, eigenlijk voor corona al."

En ook de politie merkt dat de traditie steeds meer afneemt. Wel blijven ze alert en roepen ze vooral jongeren op om het gezellig te houden. 

Twee maanden terug kwam de landelijke GGD met een zorgelijk rapport. Veel jongeren in Nederland zitten niet lekker in hun vel. In Amsterdam geeft zestig procent van de jongvolwassenen - tussen de 16 en 25 jaar oud - aan dat ze mentale problemen hebben. Dat is ver boven het landelijk gemiddelde. Deze week is daar extra aandacht voor tijdens de Europese Week van de mentale gezondheid. "Mensen wilden mij helpen maar begrepen mij niet."

De 22-jarige Wahe verloor zijn moeder toen hij zeventien was aan kanker. Sindsdien is hij aan het knokken om er weer bovenop te komen. "Ik heb een jaar zitten rouwen in bed. Nu ben ik al vier jaar bezig met mijn eigen mentale en fysieke gezondheid. Dat gaat met ups en downs. Elk jaar gaat het weer beter."

Wahe gaat - samen met andere jongeren - de hele week al scholen in Amsterdam af om zijn ervaringen te delen. Dat doet hij niet als jongerenwerker maar als ervaringsdeskundige. In de aula van het Mediacollege in West staat hij naast een zogenaamde photobooth. Op de achterkant van zijn T-shirt staat '#durftedelen'. "Studenten kunnen een foto laten maken en er een emotie bijschrijven. Voor hunzelf of om met anderen te delen op sociale  media." 

Eerstejaars Timothy staat lachend op de foto maar de hashtag die hij gebruikt stemt droevig. '#Eenzaam' staat er onder de foto.  Het gaat verder prima hoor zegt Timothy, maar ook hij heeft zijn ups en downs gekend. Hij vindt het goed dat er aandacht is voor de mentale problemen onder jongeren. "Ik ken iemand die daardoor zelfmoord heeft gepleegd. Dus het is echt belangrijk dat we er alert op zijn. Want als het te ver gaat kan het zomaar iemands leven kosten."

Probleem in de steden groter

Vooral in de grote steden hebben jongvolwassenen het moeilijk, staat in de Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022: 

De naam zegt het al: 'Corona Gezondheidsmonitor'. En het klopt dat de coronaperiode een grote impact heeft gehad op de mentale gezondheid van jongeren en jongvolwassenen in Amsterdam. Maar volgens Juul van Hoof van 'Thrive Amsterdam Mentaal Gezond' - een programma van de GGD - speelt de problematiek in de stad al langer. "Thrive (in het Nederlands 'groeien' of 'bloeien',  red.) werkt met Amsterdammers aan een betere mentale gezondheid in de stad. Thrive  is al opgericht vóór corona, in 2019, dus daarvoor was er al een stijgende trend te zien wat betreft mentale klachten. Vooral onder jongeren en jongvolwassenen. Dat is de reden waarom we met Thrive gestart zijn. En helaas zijn we nog steeds nodig."

Thrive is deze week actief in de hele stad en zit ook achter het initiatief op het Mediacollege. "Deze week staat in het teken van jongeren. In de Week van de mentale gezondheid gaan we in gesprek met jongeren. Dat doen we op scholen, maar ook in de vorm van bijvoorbeeld kickbokslessen of coachingssessies. Dus we doen van alles."

Taboe

Praten over hun mentale problemen is voor jongeren nog vaak taboe, ziet Van Hoof. "Terwijl uit onderzoek blijkt dat praten helpt. Het lucht op, je krijgt een connectie met iemand, en je leert dan je eigen problemen relativeren. Je nodigt een ander uit om ook  te delen en zo krijg je een diepere vriendschap. Dat maakt gewoon gelukkiger . En weerbaarder voor mentale problemen." Waarom vooral jongeren in de grote steden met zichzelf in de knoop zitten is niet zo een twee drie uit te leggen. "We zijn aan het kijken waar dat precies aan ligt. Het zijn ook de uitdagingen van de grote stad. Het snelle, jachtige en toch wat anonieme leven in vergelijking met het leven buiten de randstad."

Het is inmiddels zes jaar geleden dat de moeder van Wahe overleed. In het begin was heel veel sporten voor Wahe de enige manier om met zijn problemen om te gaan. "Zolang ik maar sportte en in beweging was zat ik beter in mijn vel."

Pas veel later is hij met mensen gaan praten. "Eerst merkte ik dat mensen mij niet begrepen. Ze wilden mij helpen, maar begrepen mij niet. Toen ze me wel begrepen had ik echt het gevoel dat ik kon delen. Soms kunnen mensen het ook niet begrijpen en dat is ook oké. Nu ben ik hier omdat ik een passie heb om jongeren te helpen met het verbeteren van hun mentale gezondheid. En omdat ik weet hoe moeilijk het is om in een diep dal te zitten."

Deze zomer treden er meer artiesten in de Johan Cruijff Arena op dan gebruikelijk. Het gaat naast Bruce Springsteen om Harry Styles, The Weeknd, Coldplay en Beyoncé. Na de zomervakantie vindt ook het Amsterdam Music Festival plaats. 

Na de laatste thuiswedstrijd van Ajax begonnen de voorbereidingen voor de twee concerten van Bruce Springsteen. De eerste vindt op dit moment plaats. Fans hadden zich al vier dagen eerder gemeld om vooraan te kunnen staan en vrachtwagens van de artiest staan om de hoek geparkeerd.

In De Telegraaf vertelt Hidde Salverda,  operationeel directeur van de Johan Cruijff Arena, over de concertzomer. "Dat we nu achter elkaar vijftien concerten kunnen geven, is uitzonderlijk, maar heeft nog altijd te maken met het na-ijleffect van de coronapandemie. Artiesten konden lang niet optreden en zijn nu met een inhaalslag bezig, waarvan wij en alle muziekliefhebbers profiteren." 

Hij wijst erop dat de mega-evenementen ook veel werk opleveren voor stewards, beveiligers en horeca-medewerkers. "Want vergis je niet wat dit voor de stad doet. De economische spin-off is enorm. Veel bezoekers maken er een paar dagen van en daarvan hebben veel ondernemers profijt."

Op het gras zijn zo'n 1300 aluminiumplaten neergelegd, zodat concertgangers daar kunnen staan. Zo zag het er eerder dit jaar en vorig jaar van binnen en van buiten uit toen dat gebeurde: 

Na de zomervakantie houden de grote evenementen niet op. In oktober vindt opnieuw het Amsterdam Music Festival (AMF) plaats. Gisteren werd bekend welke dj's daar optreden. Het gaat onder meer om Armin van Buuren en Afrojack. Zij stonden er vorig jaar ook.

Zo ziet het concert van Bruce Springsteen er vanavond uit: 

Tienduizenden ondernemers lukt het niet om de in coronatijd opgebouwde schulden af te lossen. Bij de Belastingdienst staat nog meer dan €16 miljard aan uitgestelde betalingen open. Toch maken maar weinig ondernemers gebruik van de mogelijkheid om schulden te herstructureren, zonder dat alle schuldeisers akkoord zijn. Het traject is te complex en te duur, oordelen verschillende experts. Een deel van het bestaande herstartkrediet als voorschot geven, kan volgens experts uitkomst bieden.

Op het Leidseplein staat sinds vandaag een Russische tank, die vorig jaar kapot is gemaakt door Oekraïense soldaten. Debatcentrum De Balie wil hiermee het gesprek aanwakkeren over democratie en hoe fragiel die is. Hoewel veel voorbijgangers de tank indrukwekkend vinden, is niet iedereen er blij mee. "Het gesprek komt op gang, dat is goed."

De tank is onderdeel van het festival 'Forum on European Culture' van De Balie. Het thema van dit jaar is democratie. "De democratie staat aan alle kanten onder druk", zegt directeur van het debatcentrum Yoeri Albrecht. "Door coronamaatregelen, door internetontwikkelingen,  maar ook door dictators." Volgens Albrecht is het belangrijk om het gesprek hierover aan te gaan. De tank is daar een middel voor, omdat het de fragiliteit van de democratie aantoont.

'Indrukwekkend'

De tank is kapotgemaakt in het dorpje Dmytrivka, bij de slag om Kiëv, ook in de buurt van Bucha, waar een groot aantal mensen is vermoord. Sommige voorbijgangers vinden de tank indrukwekkend. "Als je een boodschap wil overbrengen, lukt het wel op deze manier."

Burgemeester Halsema opende het expositiestuk officieel met een toespraak, en dan wordt vrij snel duidelijk dat niet iedereen blij is met de oorlogsmachine op het plein. Door haar speech wordt 'boe' geroepen en geschreeuwd dat de tank 'oorlogspropaganda' is. Halsema: "Het plaatsen van deze tank is geen gebaar van triomf. Integendeel. Het is een gebaar van pijn, verdriet en geknakte democratie."

Bloemenzee

De tank stond eerder in het Vrijheidsmuseum in Groesbeek. Daar werden Russische vlaggetjes neergezet en werd de tank beklad. Ook werden er bloemen neergelegd, die het museum steeds weghaalde. Dat vertelde de directeur aan Omroep Gelderland. Het museum wil namelijk niet dat het 'historisch object' uitgroeit tot een monument.

In Amsterdam is de tank na de speech van Halsema een ware bloemenzee en er ontstaat discussie, maar dat vindt Albrecht dus niet erg. "Het gesprek komt op gang. Het is hartstikke goed dat we hier het recht hebben om ons uit te spreken. Laten we ons bewust zijn van het feit dat dat een groot goed is." Ook voorziet hij geen moeilijkheden nu de tank op zo'n publiekelijke plek staat als het Leidseplein.

De tank is op het plein te zien tot en met zondag 4 juni. Daarna gaat de tank terug naar Groesbeek.

Na een enorme geweldsexplosie in het stadion van AZ rijst de vraag hoe de ooit keurige familieclub zo kon afglijden. Uit gesprekken met betrokkenen wordt duidelijk dat er al veel langer onrust is onder supporters. De club lijkt er weinig raad mee te weten. Een reconstructie van de nu al beruchte avond tegen West Ham United. 

Vanaf de A9 glimt ze je tegemoet. Het Alkmaarse stadion met haar horizontale zwart-witte strepen en stalen dak. Al zeventien jaar het huis van AZ-supporters van jong tot oud. Maar het gaat daar vorige week donderdag tijdens de halve finale van de Conference League helemaal mis. 

De escalatie

"Schaam je kapot", scanderen de duizenden mensen die avond naar het kleine groepje hooligans dat zich misdraagt. Een van de supporters is Arjen Coin. De veiligheidsexpert zit toevallig op hoofdtribune is vooraf al 'heel benieuwd hoe AZ dit gaat organiseren'. 

Bij hem in het vak zijn ook tweehonderd plekken bezet door genodigden van UEFA zoals familieleden en sponsoren, maar ook fanatieke Engelse supporters. Die groep zit vlak bij de harde kern van AZ - de Benside. 

De spanning is te voelen, beschrijft Boin, die onderzoek doet naar de veiligheid binnen publieke instituties. Als het er voor AZ in de zeventigste minuut niet meer zo gunstig uitziet, gaan de Engelsen staan, draaien zich om en beginnen te zingen.

"Zoals bij een overwinning. Een paar fans van AZ in mijn buurt werden daar al heel opgewonden van en wilden die lui te lijf gaan." Volgens Boin een 'signaal' dat er onrust is, maar beveiligers ziet hij niet.

Anderen vertellen dat er dan ook al met bier is gegooid en hoe groepjes hooligans de hele laatste fase van de wedstrijd probeerden naar het vak van de Engelsen te komen. Als West Ham-supporters een 'eigen' vlag ophangen in het vak, een vermeende doodzonde binnen de hooliganwereld, gaat het mis.

Onderzoeker Boin ziet in het gedrag dat dan volgt een 'bepaalde organisatiegraad'. "De aanhangers hebben dan ergens maskers opgezet, verzamelen zich en komen de trap af. Dat zijn tekenen die je als veiligheidsorganisatie snel moet vertalen in: wat gaan we doen?" 

Achter hem wordt dan nog een Engelsman aangevallen door een AZ-supporter, 'in zijn ribben geraakt, gevallen op de trap'. "De man was helemaal ontdaan, want zijn belager stond in de Kees Kist-lounge gewoon een biertje te drinken."

En dan stuift de groep hooligans 'als mieren' vanuit de stavakken van de kleine trap via de gracht richting het hek dat tussen de twee vakken staat. 

Wie ook goed zicht heeft op de relschoppers is de Alkmaarse burgemeester Anja Schouten. Ze schat de groep op zo'n 150 mensen. Het escaleerde volgens haar 'in een paar minuten'. "Het ging allemaal veel sneller dan ik en anderen hebben beleefd."

Boin: "Het ging vrij snel, maar het was niet alsof het een soort aardbeving was. Stewards gingen als de zee van Mozes opzij. Logisch ook. Dat zijn soms jongens en meisjes, vrijwilligers." Hij ziet dan wel al politie in het stadion, maar het duurt 'vrij lang' voordat de mobiele eenheid er is en ingrijpt.

Daarover zegt de burgemeester dat die dan al klaarstaan om de uitstroom van de stadionbezoekers te begeleiden. De veiligheidsexpert: "De ME moest zich ook nog van achter in de hooligans vechten. Dat schiet niet op."

Er zijn aannames gedaan door de veiligheidsorganisatie van AZ, denkt Boin. "Dat stewards ingrijpen, dat het hek het wel houdt." Het zijn 'kleine weeffouten, die op zichzelf niet heel erg zijn'. "Maar als je die optelt, heb je een probleem.

De directeur van AZ Robert Eenhoorn zegt achteraf in een interview met de NOS dat hij 'tussen de relschoppers sprong'. "Dat lijkt me niet zijn taak. Als er al een plan was, werkte het in ieder geval niet", aldus Boin. 

De hoogleraar crisismanagement benadrukt het belang van een goede informatiepositie voor aanvang van zo'n wedstrijd als AZ tegen West Ham United. "Ik zag van tevoren op open bronnen zoals Twitter dat er werd gesproken over vergelding voor wat er in Londen was gebeurd."

De aanloop

Het is een week eerder al grimmig tussen de fans van de clubs. Bij de wedstrijd in het stadion in Londen worden een paar honderd AZ-supporters geëvacueerd om dreigende uitingen vanuit supporters van West Ham United.

"We zaten er ook te midden van allemaal Engelsen. De stewards hebben ons snel meegenomen, onvoorstelbaar", zegt AZ-supporter Klaas daarover. In Alkmaar gaan daarna geruchten dat rivaliserende supportersgroepen bij de return naar de stad komen om rottigheid uit te halen.

Op de dag van de return is er veel politie paraat, maar niet op de goede plek. Bij het café waar de harde kern van AZ zit breken hooligangevechten uit. Geen arrestaties. Burgemeester Schouten zegt later die dag door de politie te zijn geïnformeerd dat de betrokken personen van buiten de stad daarna 'niet meer in Alkmaar zijn gezien'. 

Tekst gaat door onder de video.

De rest van die Hemelvaartdag zijn er geen confrontaties, maar wel gelijke misdragingen zoals eerder in de metro in Amsterdam. Als een groep fanatieke AZ-supporters voor de wedstrijd in een stoet richting het stadion loopt om de spelersbus te onthalen, worden er 'volop antisemitische leuzen' gezongen.

"De geluiden over de spreekkoren kennen wij ook", zegt de burgemeester daarover. "Deze worden onderdeel van het onderzoek naar het verloop van die dag."

Nadat de bus met AZ-voetballers onder gejuich van honderden aanhangers in rode rook arriveert bij het stadion, wordt vlak voor het publiek vlak voor het startsignaal nog opgezweept met een video over 'het trauma van AZ in 2005', de verloren Europese halve finale in eigen huis.

De recente geschiedenis

Even terug in de tijd: lang zijn supporters van AZ verenigd in Victoria Alkmaar. Als die club het stokje overdraagt, lijken er scheuren te ontstaan in de relatie tussen een deel van de fanatieke groep fans en club. En die leiden tot consequenties.

In 2009, drie jaar na de opening van het nieuwe stadion en vlak na het landskampioenschap van AZ, wordt Victoria Alkmaar opgericht 'om de relatie tussen de club en de supporters te verbeteren'. En met succes.

Er komen staanplaatsen en een contactpersoon voor supporters (Supporters Liaison Officer, SLO). "We hebben onze grootste doelen bereikt", vertelt voorzitter Matthijs Keuning in september 2021 tegen NH als Ben-Side Loyals het overneemt. 

In de maanden daarna zijn er meerdere incidenten met hooligans van AZ: een vuurwerkbom, de stadionbestorming door ruim honderd man bij de besloten wedstrijd AZ tegen NEC, een matpartij bij Feyenoord uit en vernielingen in het stadion van PEC Zwolle. In mei 2022 stelt AZ een alcoholverbod in voor bij uitwedstrijden.

Vanwege de 'ontsierende' gebeurtenissen en het vertrek van trouwe stewards is er daarom in juli 2022 een supportersoverleg met afgevaardigden van Benside Loyals, Supportersvereniging AZ, algemeen directeur Robert Eenhoorn, de SLO en veiligheidscoördinator Marcel van der Holst.

Voordat die laatste in 2020 in dienst treedt bij AZ was hij jarenlang stadionmanager bij ADO Den Haag. Van der Holst is de opvolger van Rob Koning, die twintig jaar leiding gaf aan het veiligheidsteam. Iemand 'met een harde hand voor hooligans, maar heel zichtbaar in het stadion en betrokken bij de vrijwilligers'. 

Bij het overleg aan het einde van het seizoen geven Eenhoorn en de 'nieuwe' Van der Holst aan dat ze 'het met name belangrijk vinden dat de stewards bij AZ zich (weer) veilig voelen. AZ moet het nu meer mensen met een beveiligingsachtergrond inhuren die weinig tot geen affiniteit met de club hebben'.

Intussen begint de 'oudere garde' van de Benside zich steeds meer te ergeren aan misdragingen van nieuwere jongens. 

"Ik heb in dertig jaar bij deze mooie club al heel wat meegemaakt en gezien, maar wat er de laatste tijd allemaal gebeurt, lijkt erger te worden en baart me zorgen. Het wordt grimmig, er is geen respect meer", luidt een brief van een bezorgde supporter naar Robert Eenhoorn in april van dit jaar.

Met het sportieve succes van het elftal groeit op de socials ook de populariteit van de hooligans, de zogenoemde ultra's, uit Alkmaar. Ze posten video's van sfeeracties en verkopen hooligan-items in de webshop. Offline in het stadion resulteert het in te drukke stavakken.

"Ik heb al jaren een seizoenkaart en dus ook een vaste plek. Maar moet regelmatig de strijd aangaan met gasten met een losse kaart die daar willen staan." Er zijn regelmatig opstootjes tussen AZ-supporters.

Meerdere bronnen melden onafhankelijk van elkaar dat er vaste supporters en ook stewards worden bedreigd. Sommige mensen voelen zich onveilig op 'hun eigen' tribune. En ook het openlijk drugsgebruik loopt uit de klauwen.

"Eerst hoorden we af en toe wat gesnuif achter een wc-deur bij het supportershome. Maar tegenwoordig staan ze gewoon voor de neus van mijn jongen coke in hun neus te stoppen." Een ander zegt: "Niet alleen AZ pakt punten, zover is duidelijk. Al zingend houden ze de rest van ‘hun’ stadion nauwlettend in de gaten, op zoek naar ‘indringers’. Ze kijken soms dwars door me heen."

Corona zou een reden zijn dat er op deze generatie minder grip lijkt te zijn. Een gefrustreerde fan zegt: "Ze hebben geen voetbalopvoeding gehad. Ik ben in De Hout (het oude stadion van AZ, red) van de jonkies steeds een vak verder opgeschoven. Ze verpesten  wat anderen hebben opgebouwd. Het is fuck up na fuck up."

De politie erkent het coronaprobleem met nieuwe, jongere, generatie AZ-supporters: "Deze groep zorgt voor relatief meer incidenten dan andere generaties. Dit vraagt nieuwe aandacht van zowel politie als AZ om ze te leren kennen, een band mee op te bouwen en afspraken mee te maken."

Maar ingevoerde bronnen zeggen dat het zeker niet alleen 'de piepjonge gasten' die zich misdragen. "Er zitten ook oudere gasten bij." Die lezing lijkt bevestigd door de leeftijd van het gros van de inmiddels opgepakte verdachten voor de rellen. 'Eind twintig en in de dertig jaar'.

Vertegenwoordigers van de fanatieke Alkmaarse hooligangroepen en aftakkingen hebben tot nu toe nooit publiekelijk afstand gedaan van gewelddadigheden. Drie maanden terug nog beklagen Crew Alcmaria 2020, Alkmaar Loyals, Ben-Side Youth en Ben-Side Loyals zich in een statement op Instagram over 'de onprofessionele veiligheidsorganisatie van AZ'. 

Ze vinden dat er na opstootjes veel stadionverboden 'worden aangesmeerd' terwijl er door 'slechte organisatie' rivaliserende supporters in 'hun' vak belanden. Onderstaande confrontatie met fans van Dundee noemen ze 'een klein opstootje'. 

Tekst gaat door onder de video

Ook noemen ze de veroordelingen voor de stadionbestorming het 'criminaliseren van supporters'. Ze schrijven dat 'de maat vol is' en zeggen tegen de organisatie van AZ: "Hoe vinden jullie het zelf gaan, Marcel?'

Een seizoenkaarthouder van AZ die pal naast hun vakken zit zegt: "Zolang ze geweld faciliteren, goedpraten en verheerlijken, hebben zij wat mij betreft geen enkel recht van spreken. Zij cultiveren hooliganisme en sturen filmpjes naar Tsjechische hooligankanalen. Alles voor de likes. Maar 'het was wel te voorkomen'?"

Het dilemma

De eerdergenoemde veiligheidscoördinator Marcel van der Holst is tijdens de wedstrijd tegen West Ham United afgelopen donderdag al niet meer aan het werk voor AZ. Dit bevestigt hij tegen desgevraagd. De club heeft eerder die week een vacature online gezet voor de functie 'Manager Veiligheid & Wedstrijdorganisatie'.

Hoe AZ zich precies heeft voorbereid op de wedstrijd moet nog blijken uit onderzoek. Volgens hoogleraar crisismanagement Arjen Boin is dit in ieder geval 'een keerpunt' voor het 'groeiproces' van de Alkmaarse club.

"Er zitten allemaal spanningsvelden in deze organisatie: commercieel belang, sportieve prestaties, reputatie. Ze zijn al een hele poos bezig om een grotere club te worden. En daar heb je ook weer supporters voor nodig."

Hij stelt dat als AZ die niet beheerst - de leiding daarover de 'controle verliest' - de club wordt gehinderd in diens succes. "De formule werkt dan tegen je. Er volgen straffen van UEFA, er is onrust van fans. Dus dit is een belangrijk signaal: blijkbaar is de veiligheidsorganisatie niet op orde. En daarin moet worden geïnvesteerd."

In 't Gooi wordt met meer dan een schuin oog de vogelgriep in de gaten gehouden. Vooralsnog valt het mee in de regio, maar de instanties die er op dagelijkse basis mee bezighouden zijn zich erg bewust van de besmettelijkheid van de dieren en de mogelijke gevolgen daarvan. 

Een plek in 't Gooi waar vogels met een probleem vaak terecht komen is het Vogelhospitaal in Naarden. Hier worden vogels uit heel Midden-Nederland opgevangen. "Het gaat nu om enkele vogels in de week die hier binnenkomen met de vogelgriep", laat Erik Bruining van het Vogelshospitaal weten. Maar naar verwachting zal dit aantal binnen een aantal weten toenemen. "We houden ons hart vast. Vooral hoe dat logistiek zal gaan."

Het team van het Vogelhospitaal is zich dan ook ontzettend bewust van de gevaren die de ziekte met zich kan meebrengen voor andere vogels en hebben al flinke voorzorgsmaatregelen genomen. Alles om vogelgriep buiten de deur te houden en te voorkomen dat de gezonde vogels besmet worden. "We hebben al een tijdelijk quarantaine-unit, maar dat wordt binnenkort een permanente." Hier komen alle vogels terecht die symptomen hebben van de vogelgriep.

"Het uit zich vooral in neurologische problemen", legt Bruining uit. "Als de vogel bijvoorbeeld naar achter trekt met de kop of niet rechtop kan staan. Maar ook uitvloeiing uit de neus en een vale waas over de ogen zijn een teken."

Besmetting van mensen voorkomen

Naast dat besmettingen onder de vogels voorkomen moet worden, moet ook voorkomen worden dat het team zelf besmet raakt. De vogels met de symptomen krijgen een behandeling die lijkt op die van tijdens de coronacrisis: de medewerkers van het hospitaal dragen witte pakken met handschoen, maskers en brillen wanneer ze een besmette vogel onder handen nemen.

"In de basis is de vogelgriep niet gevaarlijk voor mensen, maar als er een heftigere variant komt kan het echt een vervelende ziekte zijn", vertelt Bruining. De stichting van het hospitaal betaald zelf een griepprik voor de medewerkers. "Want je moet voorkomen dat de vogelgriep zich gaat hechten aan een menselijk griepvirus."

Hygiëne is dan ook de sleutel in dit verhaal. Ook voor de mensen die besluiten een zieke vogel met symptomen op eigen houtje naar het Vogelhospitaal te brengen. "Mensen nemen daarmee de griep mee hun huis of auto in en dat virus kan zeker een aantal dagen overleven. Mijn advies is dan ook om de vogel niet aan te raken, maar gelijk de dierenambulance te bellen."

"Het gaat allemaal om het verlagen van de kans om besmet te worden, maar dat is nooit helemaal zeker." De Dierenambulance Gooi- en Vechtstreek onderstreept de tips van het Vogelhospitaal. 

Eempolder en randmeren

In het weidevogelgebied Eempolder tussen Eemnes en Spakenburg is nog geen vogelgriep aangetroffen. Weidevogelbeschermer Wilhelm Bos van het Eemland Collectief is dagelijks in het gebied en ziet geen dode vogels liggen. "We hebben hier voornamelijk weidevogels", zegt Bos. "En die lijken op dit moment niet besmet."

Verder geeft hij aan dat het buiten de Eempolder anders kan zijn. Ook laat Bos weten dat het probleem van de vogelgriep voornamelijk in de buurt van de randmeren zich afspeelt, omdat daar meer meeuwen voorkomen.

Volgens Natuurmonumenten zijn er in het Eemmeer een aantal dode vogels gevonden, die zijn inmiddels geruimd. De organisatie zegt uit ervaring te weten dat het snel ruimen van kadavers de beste manier is om besmettingen tegen te gaan. 

Hoewel de coronapandemie, die als grote aanjager gold van het aantal extremistische complotdenkers, voorbij is, neemt hun aantal in ons land niet af, maar verder toe. De Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD) maakt zich zorgen over de ondermijnende effecten van dit anti-institutionele extremisme op de langere termijn.

Hoewel de coronapandemie, die als grote aanjager gold van het aantal extremistische complotdenkers, voorbij is, neemt hun aantal in ons land niet af, maar verder toe. De Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD) maakt zich zorgen over de ondermijnende effecten van dit anti-institutionele extremisme op de langere termijn.

De politie heeft haar handen vol aan verwarde personen. Vorig jaar kwam bij de politie het recordaantal van 138.000 meldingen in deze categorie binnen. Soms leidt dat tot gevaarlijke situaties, waarbij zelfs arrestatieteams van de Dienst Speciale Interventies (DSI) in actie moeten komen. „Het is eigenlijk niet ons werk, maar we zijn er wel veel tijd aan kwijt.”

Danny Damman neemt in het najaar afscheid als directeur van de Ziggo Dome. Hij was ruim vijftien jaar directeur van de concerthal in Zuidoost.

Damman schrijft op Linkedin dat hij de beslissing 'op basis van gevoel' heeft genomen. "Er is namelijk geen enkel rationeel argument te bedenken. Ik heb het immers mega naar mijn zin. In alle opzichten. Een meer dan tevreden mens. Ga het vertrek dan maar eens uitleggen, dat is dus niet te doen." Toch vindt Damman dat hij 'het leven af en toe ondersteboven moet houden om te zien of er nog meer in zit'. 

In de concerthal aan de Johan Cruijff Boulevard vinden wekelijks optredens - van vaak grote namen - plaats. De afgelopen jaren stonden onder meer Robbie Williams, Chris Brown en Pearl Jam in de Ziggo Dome. In maart sprak Barack Obama, voormalig president van de Verenigde Staten Barack, er. Niet zelden stonden fans in lange rijen, vooral voor sterren als Billie Eilish, Harry Styles en K-popbands.

Tijdens de coronacrisis ging het een stuk slechter met de concerthal doordat alle evenementen afgelast moesten worden. Inmiddels is daar niets meer van te merken. Doordat er in de AFAS Live en Johan Cruijff Arena ook concerten plaatsvinden, is het soms zelfs te druk op de Johan Cruijff Boulevard. 

In zijn bericht schrijft Damman dat hij wel 'een idee' heeft wat hij na dit najaar wil doen, maar dat hij nog bezig is met een plan. De directeur heeft vorige week aan een directielid van Vodafone Ziggo laten weten dat hij vertrekt. "Hij zei in reactie hierop: 'het is de kunst om weg te gaan op het moment dat een aantal mensen het nog jammer vinden ...'. Hopelijk blijkt ooit dat ik deze kunst beheerste en was de beslissing niet te vroeg of te laat."

De tijd dringt voor zo’n 18.000 bedrijven die nog geen definitieve berekening hebben aangevraagd voor de loonsteun die ze ontvingen tijdens de coronacrisis.

Een extra bad in het Amstelveense zwembad De Meerkamp gaat de gemeente miljoenen extra kosten. In totaal heeft het college 4,5 miljoen extra nodig om het bad aan te leggen. Het grootste deel van die meerkosten was vanwege de inflatie onvermijdelijk, maar een deel had kunnen worden voorkomen met een nauwkeuriger bouwontwerp. 

Dat heeft de gemeente vandaag bekendgemaakt. In het bouwontwerp is onvoldoende rekening gehouden met de modernste standaarden op het gebied van verduurzaming. Ook zullen enkele verouderde installaties moeten worden vervangen, waarvoor de kosten niet op voorhand waren ingecalculeerd.

Met de 4,5 miljoen euro extra komen de totale kosten van het bad, inclusief het gebouw, op 16,5 miljoen euro. Het college vraagt de raad in te stemmen met de meerkosten, 'want prioriteit is de zwemveiligheid van de kinderen'. 

Zwemvaardigheid onder druk

Net als in veel andere regio's staat ook in Amstelland de zwemveiligheid en zwemvaardigheid van de jeugd onder druk. Nadat zwembad De Otter in Uithoorn medio vorig jaar de deuren had gesloten en de Amstelveense vereniging De Futen was gestopt met abc-zwemmen, liepen de wachttijden voor zwemlessen vorig jaar alleen maar verder op. 

De gemeente wilde enkele jaren geleden een geheel nieuw complex, maar door financiële onzekerheid in corona-tijd werd besloten dat plan uit te stellen tot 2030. Bovendien kan het huidige zwembad nog zo'n tien jaar mee, mits er enkele aanpassingen worden gedaan en het wordt uitgebreid met een extra bad.

Dat bad zou inclusief het daarvoor bestemde pand zou dus al 12.050.000 euro gaan kosten, en wordt nu dus ruim een kwart duurder dan gepland. Als de gemeenteraad tegen de verwachtingen van het college niet met de meerkosten instemt, zal de bouw niet in 2025 kunnen beginnen en worden de wachtlijsten alleen nog maar langer, waarschuwt verantwoordelijk wethouder Raat.

'Serieus bedrag'

Hij erkent in een persbericht dat het om een 'serieus bedrag' gaat. Tegelijkertijd vindt hij het gelet op de zwemveilligheid van de Amstelveense jeugd onverantwoordelijk om 'het extra zwemwater uit te stellen'. "Het is een van de belangrijkste voorzieningen in Amstelveen, waarvoor we onze verantwoordelijkheid moeten nemen." 

Omdat in 2021 een bedrag van ruim 21,5 miljoen euro is gereserveerd voor extra zwemwater, waaronder de bouw van een nieuw bad(gebouw) en de tijdelijke huur van extra accommodaties, zouden de meerkosten voor de gemeente geen financiële tegenvaller betekenen.

Als je op een verjaardagsfeest zo snel mogelijk de sfeer wilde verzieken, was het coronabeleid twee jaar het meest geschikte onderwerp, Zwarte Piet ook een tijd een uitmuntende kandidaat, maar misschien het allermeest gevoelige onderwerp voor al een lange tijd blijft toch: vluchtelingen.

Remco Evenepoel verliet vorige week de Giro d’Italia na een positieve coronabesmetting. De Belg van Soudal Quick-Step moest zich sindsdien koest houden, maar kreeg dinsdagochtend goed nieuws.

Amsterdamse kinderen van 4 tot en met 11 jaar kunnen vanaf de start van de zomervakantie 4 maanden lang gratis met bussen, trams en metro's van het GVB reizen. De gemeente maakte vorig jaar nog 1 miljoen euro vrij om kinderen alleen op de zaterdag te laten reizen, maar zegt nu dat het later mogelijk bleek om het aantal dagen uit te breiden.

Verkeerswethouder Melanie van der Horst wil met de maatregel het openbaar vervoer 'toegankelijker en betaalbaarder' maken voor Amsterdamse gezinnen. "Er zijn zoveel gezinnen waarvoor het niet vanzelfsprekend is om buiten hun eigen buurt en door de stad te reizen", zegt de wethouder. 

"Ik hoop dat deze actie hen een mooie zomervakantie bezorgt en de kans geeft om hun horizon te verbreden. Daarna loopt het abonnement nog drie maanden door. Dus ik hoop dat iedereen gebruik maakt van deze mooie actie."

Van der Horst kreeg in november van de raad de opdracht om uit te zoeken hoe het ov voor verschillende groepen toegankelijker kan worden gemaakt. Ook voor jongeren tussen 12 en 17 werden de mogelijkheden voor gratis reizen onderzocht, maar voor deze groep komt er geen regeling.

Zwaar weer

Van der Horst hoopt ook dat de actie de reizigersaantallen een klein zetje in de rug geeft. Omdat er sinds de coronaperiode minder mensen reizen, moet het GVB het al jaren met lagere inkomsten doen. Daarnaast zijn ook de kosten gestegen, waardoor de tarieven vanaf volgend jaar mogelijk een 10 procent hoger worden. 

"Het zou mooi zijn als meer mensen hun weg terugvinden naar het openbaar vervoer", aldus de wethouder. "De reizigersaantallen zijn nog steeds niet terug op het oude niveau en we zijn hard aan het werk om het netwerk op peil te houden."

Voor het gratis reizen moeten Amsterdammers een reisproduct aanvragen, die vervolgens op een persoonlijke ov-chipkaart kan worden gezet. Mensen die niet goed weten hoe je zo'n reisproduct moet aanvragen, kunnen om ondersteuning vragen bij het team van de gemeente dat normaal gesproken gratis ov voor aow'ers behandelt.

De gemeente gaat het gebruik van het gratis openbaar vervoer evalueren. De resultaten daarvan zullen vervolgens gebruikt worden om te kijken of en op welke manier het initiatief na de eerste 4 maanden een vervolg kan krijgen.

Amsterdamse kinderen van 4 tot en met 11 jaar kunnen vanaf de start van de zomervakantie 4 maanden lang gratis met bussen, trams en metro's van het GVB reizen. De gemeente maakte vorig jaar nog 1 miljoen euro vrij om kinderen alleen op de zaterdag te laten reizen, maar zegt nu dat het later mogelijk bleek om het aantal dagen uit te breiden.

Verkeerswethouder Melanie van der Horst wil met de maatregel het openbaar vervoer 'toegankelijker en betaalbaarder' maken voor Amsterdamse gezinnen. "Er zijn zoveel gezinnen waarvoor het niet vanzelfsprekend is om buiten hun eigen buurt en door de stad te reizen", zegt de wethouder. 

"Ik hoop dat deze actie hen een mooie zomervakantie bezorgt en de kans geeft om hun horizon te verbreden. Daarna loopt het abonnement nog drie maanden door. Dus ik hoop dat iedereen gebruik maakt van deze mooie actie."

Van der Horst kreeg in november van de raad de opdracht om uit te zoeken hoe het ov voor verschillende groepen toegankelijker kan worden gemaakt. Ook voor jongeren tussen 12 en 17 werden de mogelijkheden voor gratis reizen onderzocht, maar voor deze groep komt er geen regeling.

Zwaar weer

Van der Horst hoopt ook dat de actie de reizigersaantallen een klein zetje in de rug geeft. Omdat er sinds de coronaperiode minder mensen reizen, moet het GVB het al jaren met lagere inkomsten doen. Daarnaast zijn ook de kosten gestegen, waardoor de tarieven vanaf volgend jaar mogelijk een 10 procent hoger worden. 

"Het zou mooi zijn als meer mensen hun weg terugvinden naar het openbaar vervoer", aldus de wethouder. "De reizigersaantallen zijn nog steeds niet terug op het oude niveau en we zijn hard aan het werk om het netwerk op peil te houden."

Voor het gratis reizen moeten Amsterdammers een reisproduct aanvragen, die vervolgens op een persoonlijke ov-chipkaart kan worden gezet. Mensen die niet goed weten hoe je zo'n reisproduct moet aanvragen, kunnen om ondersteuning vragen bij het team van de gemeente dat normaal gesproken gratis ov voor aow'ers behandelt.

De gemeente gaat het gebruik van het gratis openbaar vervoer evalueren. De resultaten daarvan zullen vervolgens gebruikt worden om te kijken of en op welke manier het initiatief na de eerste 4 maanden een vervolg kan krijgen.

Met de afgeketste verkoop van het Afval Energie Bedrijf (AEB) aan een Rotterdamse afvalwerker, is het 'dossier AEB' vandaag nog dikker geworden dan het al was. Al jaren probeert de gemeente een oplossing te vinden voor het noodlijdende bedrijf, wat onder meer al leidde tot het aftreden van een wethouder. Een overzicht van de roerige afgelopen paar jaar bij het bedrijf. 

Van Noord naar Westpoort

Sinds 1918 wordt er in Amsterdam afval verbrand om daar energie van te maken. Eerst gebeurt dat nog in Noord, vanaf 1993 in Westpoort. In 2007 wordt daar de Hoogrendement Centrale (HR Centrale), die er ook nu nog staat, in gebruik genomen. De Gemeentelijke Dienst Afvalverwerking heet vanaf dat jaar Afval Energie Bedrijf, oftewel AEB. In 2014 verzelfstandigt het AEB, maar de gemeente behoudt honderd procent van de aandelen.

In 2017 wordt er naast de HR Centrale een scheidingsinstallatie in gebruik genomen om metalen, plastic en papier te filteren uit het huisvuil. Het is ook in dat jaar dat bij het AEB vijf keer brand uitbreekt. Mede daarom wordt het AEB begin 2018 onder verscherpt toezicht gesteld door de Omgevingsdienst Noordzeekanaal.

Grote financiële problemen

Volgens de dienst is er namelijk een verhoogd risico op nieuwe incidenten. Er wordt geconcludeerd dat er 'geen goed onderhoudsregime is'. Ook zou er binnen de organisatie te weinig technische kennis zijn. In 2019 worden vier van de zes verbrandingslijnen stilgelegd om de veiligheid van werknemers te waarborgen. Het bedrijf zegt dan 'niet in controle te zijn over de arbeidsveiligheid in de fabriek en daardoor lopen ze veel inkomsten mis. 

Enkele dagen later lekt uit dat de gemeente er rekening mee houdt dat het AEB failliet gaat. Het bedrijf heeft grote schulden bij onder meer de gemeente en meerdere banken. Later dat jaar zeggen de banken toe het AEB voor tien miljoen euro te steunen. De gemeente zegt zes miljoen euro toe. Ook betaalt het twee openstaande rekeningen: een van 3,2 miljoen en een van 3 miljoen euro.

Tientallen miljoenen extra

Er staat wel iets tegenover die kapitaalinjectie: het AEB moet van de gemeente twee nieuwe leden in de raad van commissarissen aanstellen. Ook dient er een 'herstructureringsmanager' te worden aangesteld, die gaat kijken in welke vorm het AEB door gaat. De gemeente wil dan bovendien toegang tot alle documentatie van het bedrijf.

Er wordt er geëist dat er een plan B komt. Hierin moet duidelijk worden wat er gebeurt als de werkzaamheden van het AEB helemaal stil komen te liggen, als het bedrijf failliet gaat of de veiligheid van de werknemers niet meer kan worden gegarandeerd. Later investeert de gemeente nog eens tientallen miljoenen in het bedrijf om het overeind te houden. 

Wethouder stapt op

In september 2019 is de discussie over de toekomst van het AEB de reden voor het opstappen van wethouder Udo Kock (Financiën). Zelf is hij voorstander van volledige privatisering, hij wil het bedrijf verkopen aan ondernemer Wim Beelen.

Meerdere andere wethouders willen dat de stad aandelen van het bedrijf in handen houdt, om zo het publieke belang van de afvalverbranding en de stadswarmte te kunnen blijven garanderen. Kock vindt dat financieel te riskant en meent dat een succesvolle doorstart van het bedrijf op die manier minder kans van slagen heeft. Omdat hij er niet uitkomt met de rest van het college, ziet hij geen andere optie dan het neerleggen van zijn functie.

Fusie gaat niet door

De oplossing die het college aandraagt is een fusie van het AEB met de Huisvuilcentrale (HVC). Het HVC is ook een overheidsbedrijf, met vestigingen in Zaanstad, Alkmaar en Dordrecht. Het plan van het college is om het AEB bij HVC onder te brengen en de gemeente Amsterdam ook lid te laten worden van het overheidsinitiatief. 

Een maand later wordt duidelijk dat de fusie niet doorgaat. Meerdere aandeelhoudende gemeenten van HVC blijken geen trek te hebben in het Amsterdamse plan. Daarom wil de gemeente toch overgaan tot verkoop van de aandelen, maar door de coronacrisis loopt dat vertraging op. In juni 2021 worden de aandelen uiteindelijk te koop gezet. Geïnteresseerde partijen kunnen vanaf dat moment bieden. Een paar maanden later, in december, wordt bekend dat er een koper is gevonden: het Rotterdamse Afvalverwerking Rijnmond (AVR) wil 450 miljoen euro betalen. 

Marktwaakhond ligt dwars

"Met AVR krijgt AEB een kapitaalkrachtige nieuwe aandeelhouder en kan er verder worden gebouwd aan versterking en verduurzaming van de onderneming", zegt wethouder Victor Everhardt (Deelnemingen) dan. "Ik vertrouw er op dat AEB met deze koper een gezonde en stabiele toekomst tegemoet gaat, met zorg voor de medewerkers." Het idee is dat AVR honderd procent van de aandelen van de gemeente overneemt. Wel is dan al duidelijk dat marktwaakhond Autoriteit Consument & Markt (ACM) de deal nog wel moet goedkeuren. 

Maar vandaag wordt dus duidelijk dat de ACM de verkoop verbiedt. Overname zou leiden tot een te machtig bedrijf. De verwerkingscapaciteit van het bedrijf zou ruim twee keer zo groot worden als die van de nummer twee. "Vooral gemeenten in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht zouden na het samengaan van deze bedrijven meer moeten gaan betalen voor de verwerking van huisvuil", legt bestuursvoorzitter Martijn Snoep van de ACM uit over het verbod.

Nieuwe keuze

AVR zou eventueel in beroep kunnen gaan, maar het besluit wordt niet opgeschort. De overname is daardoor definitief van de baan. In een brief aan de gemeenteraad schrijft wethouder Reinier van Dantzig dat vanwege het besluit de gemeente opnieuw voor de keuze staat om het AEB te verkopen of te behouden.

"Het college kan samen met de raad een goed onderbouwd besluit nemen over de toekomstige relatie van de gemeente met het AEB." Van Dantzig laat weten dat het college binnen enkele weken een besluit gaat voorleggen aan de raad. 

De Eerste Kamer heeft ingestemd met de pandemiewet van zorgminister Ernst Kuipers. Dit betekent dat het kabinet weer een juridische grondslag heeft om bij een (dreigende) pandemie, zoals corona, bijvoorbeeld een mondkapjesplicht in te voeren. Ruim een jaar had het kabinet die niet. De wet is met 49 voor en 24 stemmen tegen aangenomen.

Het blijft Thierry Baudet verboden om het coronabeleid te vergelijken met de Holocaust. Dat oordeelde het Gerechtshof Amsterdam vandaag in het hoger beroep in de zaak van CIDI, CJO en vier Holocaustoverlevenden tegen de Forum voor Democratie-voorman. In 2021 noemde hij op sociale media onder anderen ongevaccineerden ’de nieuwe Joden’.

Het Afval- en Energiebedrijf (AEB) mag niet worden overgenomen door Afvalverwerking Rijnmond. De Autoriteit Consument & Markt (ACM), een marktwaakhond, heeft dat verboden. Volgens de ACM zou de overname leiden tot een 'te machtig bedrijf'. De gemeente betreurt het verbod. 

Door de overname zou het bedrijf veruit de grootste afvalverwerker worden van het land. De verwerkingscapaciteit van de twee partijen samen zou ruim twee keer zo groot als de nummer twee. "Vooral gemeenten in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht zouden na het samengaan van deze bedrijven meer moeten gaan betalen voor de verwerking van huisvuil", legt bestuursvoorzitter Martijn Snoep van de ACM uit over het verbod. "Er zijn onvoldoende alternatieven." 

Na aanhoudende problemen bij de afvalverwerker besloot het het college in 2019 om AEB te privatiseren. Nadat de verkoop door de coronacrisis uitgesteld werd, bereikte Amsterdam in 2021 een akkoord met de Rotterdammers. De ACM onderzocht de overname en kwam tot conclusie dat er te weinig andere spelers op de markt zijn die op zo'n grote schaal afval kunnen verwerken. Andere verbrandingscentrales liggen daarnaast te ver voor de meeste gemeenten en daarom zouden de afvalwerkers na de overname een hogere prijs kunnen rekenen, wat weer wordt doorberekend tot de inwoners van de gemeenten. 

Opnieuw beslissen

Het college zag de overname door de 'Rotterdamse broer' van het AEB wel zitten en 'betreurt' het dat deze niet door kan gaan. Daarnaast staan ze niet achter de analyse die de ACM heeft gemaakt. Vooral de keuze om de afvalmarkt als regionaal te beschouwen en transportafstand als criterium te nemen voor het verbod zijn ze het niet mee eens.  Afvalverwerking Rijnmond zou eventueel in beroep kunnen gaan, maar het besluit wordt niet opgeschort. De overname is daardoor definitief van de baan. 

In een brief aan de gemeenteraad schrijft wethouder Reinier van Dantzig dat vanwege het besluit de gemeente opnieuw voor de keuze staat om het AEB te verkopen of te behouden. "Het college kan samen met de raad een goed onderbouwd besluit nemen over de toekomstige relatie van de gemeente met het AEB." Van Dantzig laat weten dat het college binnen enkele weken een besluit gaat voorleggen aan de raad. 

Voor velen lijkt corona iets wat ver achter ons ligt, maar talloze Nederlanders kampen nog steeds met long Covid-verschijnselen. Caroline Prommenschenckel (60) is eindelijk hersteld en wil nu anderen helpen meer energie te krijgen.

Voor bewoners van Amsterdam en ook voor de gemeente was het voor corona vaak een doorn in het oog: de enorme drukte in het centrum en hordes toeristen die de stad overspoelden. Niet zelden met de nodige overlast als gevolg. Door corona nam die drukte flink af, maar inmiddels is het oude peil alweer zo goed als bereikt en dreigt het de komende jaren nog drukker te worden.

De drukte in de stad is onder andere af te lezen aan het aantal toeristische overnachtingen. Dit liep volgens het CBS in 2019 op tot ruim 18 miljoenen overnachtingen op jaarbasis. In de coronajaren klapte dit aantal enorm in, maar vorig jaar liep het aantal overnachtingen alweer op tot bijna 15,8 miljoen. In de eerste drie maanden van dit jaar ligt het aantal overnachtingen al op enkele duizenden hoger dan in de eerste kwartaal van 2019.

Gemeente weert 'overlasttoeristen'

De overlast van het toerisme bracht de gemeente tot de campagne Stay Away. Deze werd eind maart gelanceerd. Het is een online campagne die zich richt op zogenoemde overlasttoeristen; deze worden ontmoedigd om naar Amsterdam te komen.

"Amsterdam is een wereldstad en daar hoort drukte en levendigheid bij, maar om onze stad leefbaar te houden, kiezen we nu voor begrenzing in plaats van onverantwoorde groei", liet wethouder Sofyan Mbarki van Economische Zaken en Aanpak Binnenstad eerder op de site van de gemeente weten.

Vragen die NH de gemeente aanvullend stelde over het onderwerp werden vandaag niet beantwoord.

Maar niet iedereen is blij met die campagne. "De horecaondernemers zien hier helemaal geen oplossing in", zegt Pim Evers, voorzitter van de Amsterdamse afdeling van de Koninklijke Horeaca Nederland. "Je moet gewoon veel meer sturen op het gedrag van de bezoekers, in plaats van ze weg te sturen. We hebben niet minder bezoekers nodig, maar we hebben behoefte aan respectvolle bezoekers."

"Het is als een schoolklas waar geen docent voorstaat", legt Evers verder uit. "Dat gaat fout, dan gaan kinderen zich ook misdragen. De gemeente zou zich moeten toeleggen op handhaven en zorgen dat het in ieder geval veilig is."

'Het hoort er een beetje bij'

Evers erkent overigens dat het inderdaad weer behoorlijk druk wordt en snapt dat niet alle bewoners hier blij mee zijn: "Er zijn weer een hoop mensen in de stad, dat zien wij ook. Volgens cijfers van het gemeenteonderzoek waar wij ons op baseren gaan we dit jaar weer richting het niveau van 2019 en daar gaan we volgens de verwachtingen volgend jaar waarschijnlijk overheen. Maar als het veilig is en de overlast in de hand wordt gehouden door goede handhaving, dan hoort het er ook een beetje bij in het centrum van de stad."

Dinsdag stemt de Eerste Kamer over de ’Pandemiewet’. Tegenstanders vrezen bij een nieuwe gezondheidscrisis zware vrijheidsbeperkende maatregelen. „Terwijl de coronamaatregelen nog niet zijn geëvalueerd.”

32 gebieden in de stad worden op dit moment met camera's in de gaten gehouden vanwege ernstige geweldsincidenten of andere verstoringen van de openbare orde. Dat blijkt uit een inventarisatie van AT5. Het centrum en Nieuw-West worden het meest in de gaten gehouden, in beide gevallen gaat het om zeven locaties. Maar of het toezicht ook werkt, kan de gemeente niet met zekerheid zeggen.

Ondanks het grote aantal gebieden met toezicht en het feit dat burgemeester Halsema na een aantal incidenten relatief snel voor een korte tijd camera's ophangt, is de burgemeester volgens de woordvoerder toch terughoudend met het middel. "Cameratoezicht zal alleen ingesteld worden als dit noodzakelijk is", waar de woordvoerder de nadruk legt op noodzakelijk. "Daarmee bedoelen we dat de ernst van de overlast, criminaliteit en/of openbare orde verstoringen dusdanig ernstig is dat het de inzet van cameratoezicht rechtvaardigt én dat de inzet van andere minder ingrijpende maatregelen niet het gewenste resultaat heeft."

Centrum

In het centrum hangen de camera's vooral in de binnenstad en rond de uitgaansgebieden. Zo hangen ze bij de Kalverstraat en het Rokin, het Wallengebied en de Nieuwendijk en bij het Centraal Station. In alle gebieden werd de afgelopen jaren een daling van het aantal incidenten gezien, maar volgens de gemeente komt dat vooral door de coronacrisis. Bij het Centraal zijn de camera's nodig vanwege het aantal dak- en thuislozen, bedelaars en verslaafden die voor overlast zorgen. In oktober vorig jaar werd er ook met die reden een alcoholverbod rond het station ingesteld. 

Rond de uitgaanspleinen - Leidse, Rembrandt en het Spui - hangen ook al een tijd camera's. Het uitgaanspubliek kan zorgen voor overlast, zo kunnen er gevechten uitbreken en worden er fietsen en scooters gestolen. Daarnaast hebben de uitgaansgebieden een aantrekkingskracht voor straatdealers. Vanwege die dealers werd het toezichtsgebied rond het Rembrandtplein uitgebreid naar de Kloveniersburgwal en het 's-Gravelandseveer, aangezien dit twee populaire vluchtroutes zouden zijn. 

Als laatste locatie in het centrum staat Witten- en Kattenburg onder cameratoezicht. De buurt ervaart overlast van de jeugd en ruzies op straat. Sinds het plaatsen van de camera's is de overlast wel verminderd, maar nog niet volledig afgenomen. Daarom werd het toezicht, net zoals bij de rest van de camera's in het stadsdeel, verlengd tot het einde van 2023. Dat wil niet zeggen dat de camera's vervolgens verdwijnen, aangezien de camera's al een langere tijd in het centrum staan en al eerder zijn verlengd. 

Nieuw-West

In Nieuw-West staan ook zeven gebieden onder toezicht van camera's. Vooral rond een aantal grote pleinen in het stadsdeel hangen ze. Bij Plein '40-'45, Delfland-, Lambertus Zijl-, Piet Mondriaan- en Osdorpplein. De bewoners rondom de pleinen ervaren vooral overlast van criminaliteit, jongeren en daklozen. Het gaat dan om ruzies en lawaai, maar ook soms om het gooien van vuurwerk, mishandeling, steekpartijen en overvallen. De gemeente voerde in een aantal gebieden waar camera's hangen een veiligheidsonderzoek uit onder buurtbewoners. Het Delflandplein kwam daarin het slechts uit de bus, 37 procent van de ondervraagden gaven aan zich onveilig te voelen.  

Naast een aantal pleinen in het stadsdeel, hangen de overige camera's in de Wildeman- en Lodewijk van Deysselbuurt. Bij de laatstgenoemde ervaren omwonenden last van een grote groep jongeren die ouderen belagen, met stenen gooien en vernielingen aanrichten. In de Wildemanbuurt gaf ook een grote groep bewoners, 32 procent, aan zich niet veilig te voelen. 

De meeste camera's hangen in Nieuw-West al een langere tijd en hangen in ieder geval tot het einde van dit jaar, met kans op verlenging. Alleen op het Piet Mondriaanplein zit het anders. Halsema besloot vorig jaar voor de derde keer daar camera's te plaatsen en in maart van dit jaar werd het toezicht met een half jaar verlengd. De camera's hangen er nu tot 1 september. 

Zuidoost

Zuidoost is na het centrum en Nieuw-West het stadsdeel waar de meeste camera's hangen. Op vier van de vijf locaties blijven de camera's tot in ieder geval het einde van het jaar hangen. Alleen op de Gooise Kant, waar Halsema begin deze maand na een explosie en een autobrand toezicht aanwees, verdwijnen de camera's begin juni.

Het cameratoezicht rond de Arenapoort, bij het stadion van Ajax en het station, en bij Ganzenpoort is volgens de gemeente voornamelijk vanwege de grote hoeveelheid bezoekers die daar komen. Met winkels en locaties waar evenementen worden gehouden, zoals de Ziggo Dome, in combinatie met veel kantoren zijn het twee gebieden waar toezicht noodzakelijk blijft. 

In de K-buurt en in Holendrecht zijn de camera's nodig vanwege criminele activiteiten. Halsema besloot vorig jaar om het toezicht in Holendrecht uit te breiden naar de hele buurt. "Er zijn meldingen van drugsdealen, gewelds- en schietincidenten", aldus de burgemeester. Ook in de K-buurt, rond het metrostation Kraaiennest en het winkelcentrum, is er last van ernstige criminaliteit. Zo werd sinds 2019 een granaat voor een winkel gelegd en werd er een liquidatie gepleegd. Daarnaast stelt de gemeente dat er twee groepen zijn rond de flat Kikkenstein die zich bezig houden met 'high impact crimes'.

Noord

In Noord is er cameratoezicht op vier locaties. Rond station Noord bij het Buikslotermeerplein hangen de camera's vanwege een aantal overvallen en de drukte die steeds groter wordt. Het gebied ondervindt voornamelijk last van vechtpartijen, zo werd vorig jaar een jongen van 12 jaar door een leeftijdsgenoot neergestoken. Bij een ander druk gebied in Noord, rond de Buiksloterweg, hangt ook een aantal camera's. De drukte ontstaat daar vanwege de pont en een aantal toeristische trekpleisters, zoals de A'dam Toren en Eye. Volgens de gemeente ontstaan er vanwege de drukte vaak opstootjes. Daarnaast is de pont een vluchtroute van straatrovers rond het Centraal Station. 

Ook het Waterlandplein, een wijk waar veel nieuwe woningen worden gebouwd, staat onder cameratoezicht. In de buurt werden meerdere woningen beschoten en er werd in 2019 een vrouw doodgestoken. De laatste locatie waar camera's hangen in het stadsdeel is rond de straten Mastbos en Lohuis. Tussen augustus en november vorig jaar ging het meerdere keren mis in het gebied. In Lohuis werd 29 augustus een woning onder vuur genomen; in het nabijgelegen Mastbos werd een dag later een explosief gevonden, waarop Halsema besloot om camera's op te hangen. Een maand later, op 1 oktober, raakten twee jongens van 17 gewond bij een steekpartij. Het toezicht werd door de burgemeester verlengd tot eind juni van dit jaar, in de rest van de gebieden staan de camera's er in ieder geval tot 31 december. 

Oost en West

Zowel in stadsdeel Oost als West hangen er in drie gebieden camera's. In Oost staat de Dapperbuurt en de Indische Buurt onder toezicht, ook rond de Pampuslaan hangen camera's. In de twee buurten ondervinden omwonenden overlast van drugshandel en gebruik. In de Indische Buurt, die veel horecagelegenheden kent, worden er ook overvallen en straatroven gepleegd. Op de Pampuslaan werd vorig jaar september het toezicht verlengd tot het einde van dit jaar, dezelfde voorlopige einddatum als bij de rest. De reden is dat er veel zwaar vuurwerk wordt afgestoken en dat bewoners worden geïntimideerd. Ook na het plaatsen van de camera's zijn er nog altijd diefstallen en gaan mensen op de vuist met de politie. 

In West hangen er onder andere camera's rond het Vondelpark, zoals op de Overtoom. Er is uitgaansgeweld als het Leidseplein leegstroomt, en drugshandel. Ook rond het Karel Doormanplein, in Bos en Lommer, ervaren de bewoners veel overlast. De laatste locatie in West is de Jan Evertsenstraat en het Mercatorplein. Een deel van de Jan Evertsen is een drukke winkelstraat waar volgens de gemeente veel mishandelingen en winkelovervallen plaatsvinden. Het Mercatorplein, waar vorig jaar na WK-wedstrijden van Marokko meerdere keren ongeregeldheden ontstonden, is voor de verdachten een belangrijke vluchtroute. Alle camera's in West hangen er nu nog tot het einde van het jaar. 

Zuid en Weesp

Zuid en Weesp kennen de minste locaties met camera's. In Zuid staat een gedeelte van de Pijp en de Diamantbuurt onder toezicht en in Weesp alleen het gebied rond het station. In De Pijp, voornamelijk rond de Ferdinand Bolstraat en de Albert Cuypmarkt, zijn veel horecagelegenheden. In combinatie met de metrohalte bij de Ceintuurbaan, waar in mei 2021 een man vijf mensen neerstak, komen er veel meldingen van overlast binnen. Dit verschilt van openbare dronkenschap tot ruzies. 

Het toezicht in de Diamantbuurt werd begin dit jaar door Halsema met een jaar verlengd. Vooral vorige zomer was het in de buurt onrustig, toen een groep jongeren voor overlast zorgde. In juli werd er meerdere nachten achter elkaar brand gesticht en in augustus volgde een explosie op straat. Aangezien de situatie niet veel verbeterd is, hangen de camera's er een jaar langer. 

In Weesp hangen er alleen camera's rond het Stationsplein. Er is daar veel overlast van hangjongeren en er worden tientallen fietsen en brommers gestolen. Sinds 2018, toen het stadsgebied nog niet onder ander de Amsterdamse gemeente viel, werden er al meerdere maatregelen genomen. Toch blijven er nog te veel incidenten om het cameratoezicht te stoppen. De camera's blijven voorlopig tot het einde van het jaar hangen.

Werkt cameratoezicht?

Naast een aantal locaties waar de gemeente al een lange tijd camera's heeft hangen, zoals rond de uitgaanspleinen, wordt er ook hier en daar na incidenten voor een korte tijd camera's geplaatst, bijvoorbeeld op de inmiddels cameravrije Nieuwe Houttuinen in het centrum en het Martin Ennalsplein in Zuidoost. Maar de vraag is dan of het toezicht werkt. Een woordvoerder van burgemeester Halsema laat weten dat dat lastig te bepalen is. 

"We weten dat het instellen van cameratoezicht het veiligheidsgevoel van omwonenden over het algemeen verhoogt. Of het ook daadwerkelijk geweld, overlast, criminaliteit voorkomt kunnen we natuurlijk niet met zekerheid vaststellen." Volgens de woordvoerder komt dat omdat je niet weet wat er rond de locatie zou zijn gebeurd als er geen camera had gehangen en omdat het toezicht altijd gepaard gaat met een aantal andere maatregelen, zoals bijvoorbeeld extra politiesurveillance of een alcoholverbod. "We kunnen als het rustig blijft op een locatie dus niet met zekerheid zeggen dat het puur door het cameratoezicht komt.""

Ze voelen zich het slachtoffer van corona en de energiecrisis. Voetbalclub The Haarlem Boys zag de afgelopen jaren het ene na het andere elftal sneuvelen door gebrek aan voetballers. In de winterstop werd het tweede al uit de competitie gehaald. Het eerste speelde dit weekend haar laatste wedstrijd in de vijfde klasse. Tot grote spijt van oudgedienden Sjaak van Gennip en Cor Jonen. Nog steeds verbonden aan de club, mochten zij de laatste aftrap nemen. 

"Het was mijn leven", verzucht Sjaak als hij na de aftrap het veld afloopt. Als beheerder en verzorger van de velden is het voor hem dit einde van de buurtvoetbalclub uit de Leidsebuurt het zwaarst. Daar is iedereen het langs de zijlijn over eens. 

De voetballers van het eerste hebben dan ook maar één missie: winnen. "Wij gaan alles geven", zegt nummer 14 Alex Rasker. "Het is belangrijk voor Sjaak, onze clubheld, om het mooi te kunnen afsluiten."

Kijk hier naar de reportage of het The Haarlem Boys lukt om clubheld Sjaak van Gennip dat afscheidskadootje te geven. 

Af en toe lees ik iets van een politiek commentator die klaagt dat dit land zo links is. Drie jaar geleden, aan het begin van de coronapandemie, beweerde onze minister-president ook al dat Nederland in de kern diep socialistisch is.

Het aantal zwartrijders in de stad is flink gestegen. Het GVB ziet het aantal Amsterdammers die niet inchecken in 2022 met 50 procent toenemen ten opzichte van 2019, het laatste jaar voor corona. 

Volgens Edgar van de Pas, woordvoerder van het GVB is het niet betalen voor het ov verergerd sinds de coronaperiode. "Er was toen veel meer discussie met mensen tijdens het controleren, we zagen echt een normvervaging", vertelt van de Pas. "Sommige mensen denken echt dat ze niet hoeven te betalen."

In 2022 werd 2,2 procent van de reizigers in de metro gepakt voor zwartrijden en in de tram was dat 1,8 procent. In de bus rijden de minste mensen zwart, namelijk 0,8 procent. In 2019 lagen die aantallen, zowel in de tram, de metro en de bus lager. Belangrijk om te vermelden is dat de percentages zijn gebaseerd op wat GVB-medewerkers tegenkomen tijdens hun reguliere controles. Het GVB controleert jaarlijks zo’n 700.000 reizigers.

Wat het meest opvalt is de verschillen tussen de trams met en zonder conducteur. Uit de laatste cijfers blijkt dat maar liefst 4,5 procent van de reizigers zonder kaartje reist als er geen conducteur in de tram zit. Een logische oplossing om zwartrijden tegen te gaan, zou dan misschien wel meer controleren kunnen zijn. Volgens het GVB is dat op dit moment niet haalbaar. "Ja, dat zou een hele goede oplossing zijn, maar we hebben te maken met personeelskrapte en we kunnen overal tegelijk zijn", vertelt van de Pas.

De meningen over het stijgende aantal zwartrijders zijn verdeeld bij het Centraal Station. "Ik maak mezelf er soms ook wel schuldig aan". vertelt een reiziger. "Maar ik denk dat het wel te maken heeft met inflatie, alles wordt duurder", vertelt hij. "Maar ik praat het niet goed hoor", zegt hij lachend. Een andere reiziger is duidelijk. "Ik vind eigenlijk dat je gewoon moet betalen voor het ov", vertelt ze. 

Er lijkt een einde gekomen aan de snelle opleving van de Nederlandse economie na corona. Veel economen zijn verbaasd over de opvallend slechte cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) deze week presenteerde over de eerste maanden van dit jaar. De nieuwe krimpcijfers zitten vol tegenstellingen, zegt Martin Visser. In een nieuwe aflevering van Kwestie van Centen schetst de financieel journalist met presentator Robbert Ophorst hoe onze economie er op dit moment voor staat. Wat betekent deze tegenvaller voor het kabinet -en voor een volgend kabinet- want het woord bezuinigingen is al gevallen? En hoe zorgen we dat we elkaar niet de put inpraten?

De dertiende editie van de Alkmaar Pride begint morgen. Voorafgaand aan de bonte grachtenparade op zaterdag 27 mei, worden er een week lang tientallen andere roze activiteiten georganiseerd. Morgen is de opening van de feestweek met aansluitend aandacht voor sport. "Daar schort het nog altijd met de acceptatie van LHBTIQ+-ers."

'Pride Unite' is het thema dit jaar van de Alkmaar Pride. "Ja, dat bekt lekker", lacht Pride-voorzitter Adrie Rotteveel. "Maar het is ook precies wat we willen: samen! We willen de Pride samen doen, met heel Alkmaar samen vieren dat je trots mag zijn op wie je bent."

"Maar we zijn als stichting ook trots op Alkmaar. Dat een 'klein' stadje zo'n groot feest kan en wil vieren. Maar de aandacht voor acceptatie blijft nodig. We zijn verdorie als Nederland een plek gezakt als het gaat om LHBTIQ-rechten. En dat in een land dat zegt trots te zijn op haar acceptatiebeleid."

Regenboogvlaggen

Volgens Rotteveel gaat het niet goed op dat vlak. "Kijk wat er recent is gebeurd met het verbranden van de regenboogvlag in Delft. Maar ook dichter bij huis: in Heiloo werd de vlag vorige maand meermaals gestolen. Er is nog een hoop werk aan de winkel en daar vragen we komende week ook aandacht voor."

Morgen is de opening van de roze week met de Pridewalk die om 13.30 uur bij het stadhuis aan de Langestraat begint. "Met muzikale begeleiding van Bateria Unidos lopen we richting het Clarissenbolwerk. Daar vindt de eerste Alkmaar Pride en Sport plaats met workshops en demonstraties, maar ook met foodtrucks en dj's."

Pride en Sport

"We hebben dit jaar nadrukkelijk contact gezocht met sportverenigingen, omdat we helaas zien dat de acceptatie daar nog hard nodig is. Je hoort de spreekkoren in stadions: 'mietje, homo, flikker'. Maar dat hoor je ook bij de gewone clubs en in de kleedkamers, ondanks dat verenigingen zeggen gay friendly te zijn."

"Vaak spreken mensen en clubs over 'tolerantie' als het om de LHBTIQ+-gemeenschap gaat. Maar dat klinkt in mijn oren als gedogen. Wij willen acceptatie; dat er geen gesprekken over dit onderwerp meer nodig zijn, maar dat het gewoon is. Hoe mooi is de wereld als iedereen zichzelf kan zijn. Met al die paradijsvogels ook die je bij de parade ziet. Iedereen hoort erbij."

De rest van de week draaien er 'roze' films in het Filmhuis Alkmaar, is er een drag queen-bingo en de onderwatermusical Aqueerius. Op de website van Alkmaar Pride is het hele programma te vinden, maar het klapstuk van de week is toch wel de grachtenparade.

Botenparade

"Dit jaar varen er 25 boten mee. Dat zijn er flink meer dan vorig jaar toen we, waarschijnlijk door de nasleep van corona op veertien bleven steken. Toen startten we ook laat met de voorbereidingen, omdat lang onzeker was of het wel door kon gaan."

Rotteveel is trots op de gemêleerde samenstelling van de boten. "De gemeente, een dansstudio, zorgcentrum NIKO, voor het eerst ook het Noordwest Ziekenhuis, maar ook een katholieke organisatie onder de noemer 'Heilig Bootje' en natuurlijk Kees van de wc's."

"Maar we proberen dit jaar ook iets voor elkaar te krijgen met de Wensambulance. Al jaren vaart er een vriendengroep uit Nijmegen mee. Eén van die jongens is ernstig ziek en wil nog een keer de Alkmaarse Pride meemaken. We werken daar graag aan mee en het zou heel gaaf zijn als het lukt."

Eindelijk: de zon schijnt. De natste lente ooit gemeten lijkt voorbij te zijn. Dit Hemelvaartweekend trekken mensen massaal naar het water om te genieten van het weer, en dat is ook te merken bij Recreatiepark Aalsmeer.

De telefoon van eigenaar Erik Verbeek staat roodgloeiend. Hij is druk bezig met het verwerken van de laatste reserveringen. Aan de andere kant van de lijn hoor je Nederlanders, Duitsers en Fransen. Allemaal willen ze naar het park om te kunnen genieten van de Westeinderplassen. Of dat nou met hun eigen sloep, kano of op een supboard is. 

Hij moet 'nee' verkopen: het hele terrein staat vol. Er is enkel nog plek in de glampingtenten, maar die zijn nog niet ingericht. Al het regen van de afgelopen weken gooide roet in het eten. Naast alle toeristen is ook de zon een welkome gast, want het seizoen liep tot nu toe in het water.

Het ruime sop

Vogels en kabbelend water. Verder hoor je op het campingterrein weinig. Ondanks dat het park is volgeboekt, zie je amper gasten. Bijna iedereen heeft het ruime sop gekozen en is te vinden op de plas. Linda en Willem niet, zij genieten in hun hemdje bij hun tent. 

"Nou!", zegt Linda enthousiast: "Hier waren we wel aan toe!" De twee zijn met vervroegd pensioen en kunnen nu volop genieten van hun vrije tijd. Ze hebben een vaste plaats op het park, en zullen hier aankomende zomer dus veel te vinden zijn. "We willen eigenlijk ook nog naar het buitenland, maar met al die vervallen vluchten is dat nog maar afwachten."

Hun sloep ligt aan hun campingplaats: ze kunnen zo instappen en vertrekken, de plas op. "Daar zijn we blij mee, deze dramatische lente was echt heel slecht en duurde veel te lang", aldus Linda.

Campinggast Bart is het daar helemaal mee eens. Hij staat een stukje verderop en heeft het goed voor elkaar. Een box met muziek aan, een ligbed en ook hij heeft zijn eigen bootje. Hij woont in het drukke Amsterdam dus komt hier graag voor zijn rust. "Het is hier een stuk relaxter. Twaalf jaar geleden kocht ik mijn eerste boot, die lag toen in de stad. Het was daar veel te druk op het water."

Volgens eigenaar Verbeek gaat het goed met de campingbranche, en verwacht hij een vol seizoen. Sinds corona hebben mensen de sloep en de camper helemaal ontdekt. Bij allebei heb je eigen sanitair en veel vrijheid. De rek lijkt er nog niet uit, want zijn telefoon gaat opnieuw: dit keer zijn het Nederlanders die te vroeg zijn. Ze staan in hun camper voor de deur te wachten om aan hun zonovergoten Hemelvaartweekend te kunnen beginnen.

Ziekenhuizen behandelen nog maar 157 mensen die het coronavirus onder de leden hebben. Dat is het laagste aantal sinds 15 juli 2021.

In Amsterdam en omgeving zijn vorig jaar 2.287 taakstraffen uitgedeeld. Dat blijkt uit cijfers van Reclassering Nederland, die de dataredactie van het AD heeft geanalyseerd.

Iemand moet een taakstraf uitvoeren wanneer de rechter dit besluit of wanneer een verdachte deze optie krijgt aangeboden door het Openbaar Ministerie. Voorbeelden van taakstraffen zijn vuil prikken op straat, graffiti verwijderen en helpen in de keuken van een verpleeghuis. In sommige gevallen kan een taakstraf  in combinatie met een andere sanctie worden opgelegd.

Corona

Tijdens de coronapandemie werden er veel minder taakstraffen opgelegd en uitgevoerd dan in de jaren daarvoor. In het arrondissementsgebied Amsterdam, waartoe de gemeente Amsterdam behoort, zijn drie jaar geleden 2.353 taakstraffen opgelegd. In 2019 gebeurde dat 2.993 keer.

Het aantal mensen dat vanwege een verkeersdelict een taakstraf moet uitvoeren is de afgelopen jaren gestegen. Vijf jaar terug was dat 17 procent, vorig jaar was het bijna 30 procent aan mensen die zich hebben misdragen in het verkeer. Deze groep is inmiddels groter dan de mensen die zich agressief naar anderen hebben gedragen.

Het AD vroeg cijfers op over het aantal taakstraffen per arrondissement in de periode 2017 tot en met 2022.  Het gaat om de taakstrafcijfers van de drie reclasseringsorganisaties samen. Dat zijn Reclassering Nederland, Jeugdbescherming en Reclassering van het Leger des Heils en de Stichting Verslavingsreclassering van de GGZ.

De rellen op de tribune bij AZ komen niet uit de lucht vallen. Al maanden is het onrustig op de tribunes van de Alkmaarse club. Een nieuwe generatie supporters lijkt de macht over te nemen in het stadion. Deze groep - veelal jonge - supporters valt op door drugsgebruik en en schuwt buitensporig geweld niet. Anderhalve maand geleden schreef NH onderstaand stuk over een nieuwe generatie 'fans'.

In een mail naar de directie van het Alkmaarse AZ beschrijft een voetbalsupporter begin april zijn zorgen. "Ik heb in dertig jaar bij deze mooie club al heel wat meegemaakt en gezien, maar wat er de laatste tijd allemaal gebeurt, lijkt erger te worden en baart me zorgen."

Voetbalgeweld is weer hot topic. Een minderjarige hooligan die een speler van zijn club aanvalt, de bloedende wond op het hoofd van Ajacied Davey Klaassen door een aansteker uit het publiek, vechtende supporters in Volendam en ook Alkmaar is niet onbesproken. 

Hoewel supportersgeweld van alle tijden is, merken meerdere supporters van AZ dat er sinds corona in het imposante stadion langs de A9 wel echt wat is veranderd op de tribune. 

Zo is het te druk in het vak van de harde kern. Als centraal punt is dat X1 en aan weerszijden vak X2 en W. "Ik heb al jaren een seizoenkaart en dus ook een vaste plek", aldus een supporter van AZ tegen NH. "Maar moet regelmatig de strijd aangaan met gasten met een losse kaart die ook in dat vak willen staan." 

Hij gooit het op de aanzuigende werking van de jonge aanhang met hoodies, die, zo moet hij toegeven, óók zorgen voor veel gejuich en sfeer. "Natuurlijk is het daar leuker staan. Als ik naar een wedstrijd ga, wil ik ook niet zitten. En voor liederen moet je in ons vak zijn."

Maar de discussies die hij over zijn plek met jongens heeft monden steeds vaker uit in scheldpartijen, bedreigingen of zelfs geweld. "Het wordt steeds grimmiger. Er is geen respect meer." Een andere AZ-supporter van het eerste uur die NH spreekt, onderstreept die lezing.

"Ik was ook echt niet altijd zoete lieve Gerritje, maar zoals het nu gaat? Dat was toen niet. Het is veel harder en veel meer geworden." Nadat vorige week zaterdag vanuit het uitvak van Heerenveen brandende fakkels op het veld werden gegooid als vergelding op een actie van de AZ-aanhang in een eerder duel, werd het onrustig in het vak van de harde kern van de Alkmaarders. 

"Er wordt duidelijk gewaarschuwd dat de wedstrijd wordt gestaakt, maar ze steken dan toch weer fakkels aan. Ik denk dan: jullie leren er ook niks van hé? En als er dan van boven bier wordt gegooid als een soort correctie, komen ze met vijftien man verhaal halen. Ogen rood als stuiterballen, nou dan weet je hoe laat het is."

Het drugsgebruik in het stadion is een doorn in het oog van andere supporters. "Eerst hoorden we af en toe wat gesnuif achter een wc-deur bij het supportershome", beschrijft de mailer. "Maar tegenwoordig staan ze gewoon voor de neus van mijn jongen coke in hun neus te stoppen."

In de mail staat: "Dat vind ik het ergst. Ik en met mij vele andere supporters hebben kinderen die graag mee willen naar AZ en die worden steeds vaker blootgesteld aan openbaar drugsgebruik." Een andere supporters beschrijft dat jonge fans vaak 'zo dronken zijn als een toeter'. 

"Toen ik terugkwam van een plaspauze in de rust van AZ - Lazio zaten drie gasten te roeptoeteren op onze plekken. Ze wisten van de drank niet eens meer waar ze de eerste helft hadden gekeken en wilden niet weg, ook niet toen ik mijn seizoenkaart liet zien." Ook zijn er in het stadion dingen van de muur gesloopt. "Omdat ze dachten dat er camera's in zaten." 

Het zorgt voor een opgefokte sfeer en ook onrust binnen de harde AZ-kern. "Ik hoor dat echt om me heen. Mensen zijn bang, het is angstaanjagend. En binnenkort zou er weleens een explosie kunnen komen."

In de noodkreet naar de directie van AZ staan ook positieve woorden. Want er vinden wel degelijk zo nu en dan gesprekken plaats tussen de club en supporters uit verschillende groepen. "Maar als je anderen een paar keer aanspreekt op wangedrag ze luisteren niet, ben je er wel klaar mee. Daarbij: als je de verkeerde treft, heb je een pot met heibel." 

De roep om een snelle oplossing klinkt nu harder dan ooit. "Wanneer wordt er nou eens definitief tegen opgetreden door AZ? Stewards worden bedreigd en de politie zie je niet. Ik zou zeggen: laat die in het stadion en zet drugshonden bij de ingang." 

De ander zegt: "Harder straffen. En niet in Alkmaar maar een meldplicht in een andere, verre stad met lange reistijd. Zodat ze ook rondom de wedstrijd in de stad geen ellende kunnen veroorzaken."

Naast frustratie over de onrust is het vooral hun clubhart dat huilt. "Dit kan niet de bedoeling zijn. Mijn kinderen willen graag mee naar AZ. En die beschrijft zichzelf als familieclub. Voor mij voelt het nu niet zo."

Benside Loyals, de overkoepelende organisatie van de Benside, wil geen commentaar geven. Bij de politie ligt een reeks vragen over mogelijke misdragingen van AZ-supporters en onrust binnen de harde kern. Zij hadden op moment van de publicatie de antwoorden nog niet. 

Gewapend met een grijper en een boodschappentas, gaat Zwerfinator Dick Bos de strijd aan met het zwerfafval in zijn omgeving. “Kijk, daar ligt bijvoorbeeld een kroonkurk!”, het geoefende oog van Bos speurt de grond af naar afval. Binnen een mum van tijd heeft hij zakken vol. 

Dick Bos is 55 jaar oud, getrouwd, en woont al 23 jaar in Huizen. Van beroep is hij IT'er. Hij raakte geïnspireerd door de ‘Zwerfinator’, toevallig ook een IT'er van huis uit. De man achter de Zwerfinator, Dirk Groot, raapt en documenteert zwerfafval. Ook verzamelt hij alle nodige informatie om tot een gerichte aanpak van de achterliggende oorzaken van zwerfafval te komen. 

Plastic soup

Omdat Dick in de coronaperiode veel tijd had en meer moest bewegen van zijn diëtist, kocht hij zijn eigen grijper en ging aan de slag. "Ik erger me wild aan dat rond waaiend plastic in mijn omgeving, via de sloot en de rivier in zee beland", zegt Bos over zijn motivatie. "Zo help ik mee aan het voorkomen van de 'plastic soup'."

Bos heeft zijn kantoor aan de Huizermaatweg in Huizen en de directe omgeving is dankzij zijn toedoen brandschoon. Maar als we even een paar minuten lopen naar het nabijgelegen grasveld met picknicktafel komen we al meer dan genoeg zwerfafval tegen.

De boodschappentas is al snel gevuld met zwervend plastic, lege blikjes energydrank, andere drankverpakkingen en snoeppapier. Dat noemen ze ‘hotspots’: het bekende afval als blikjes en plastic maar ook de beruchte plekken waar zwerfval zich verzamelt en vaak blijft liggen.

Tegenwoordig loopt hij gemiddeld drie keer per week zo'n vier tot soms negen kilometer. Dit levert vier tot vijf stampvolle zakken afval op die Bos netjes verdeelt over de prullenbakken die hij onderweg tegenkomt. Soms loopt zijn vrouw met haar eigen grijper mee.

"Kijk, deze routes heb ik al gelopen." Bos houdt waar hij heeft gelopen bij in een app op zijn telefoon. Is een route net gelopen door hem of een collega-zwerfinator dan kleurt deze groen. Is de route een tijdje niet gelopen dan wordt deze oranje of rood.

Trots

De oprit van de A27 in Huizen is ook een beruchte hotspot met veel zwerfafval. Als je vraagt waar Bos het meest trots op is dan vertelt hij lachend dat hij deze heeft schoongemaakt toen de oprit voor werkzaamheden was afgesloten.

Andere gemeenten

De gemeente Huizen heeft al sinds 2017 een particulier initiatief. Via deze organisatie worden er diverse schoonmaakacties georganiseerd. Soms helpt zelfs de burgemeester, Niek Meijer, mee met schoonmaken. 

De gemeente Laren biedt een ‘opruimpakket’ aan, nadat je een gebied(je) hebt geadopteerd. In zo'n pakket zitten een grijper, handschoenen en een goed zichtbaar geel hesje. 

Als particulier bij de gemeente Gooise Meren en in Blaricum, Eemnes en Laren kun je wel een initiatief indienen voor het opruimen van zwerfafval. De gemeente gaat dan meedenken en helpen. Hoe dat er uit ziet hangt af van het initiatief.

Miljarden euro’s aan coronaschuld zullen nooit worden terugbetaald aan de overheid, zo verwacht Michiel Hordijk, directeur van het Instituut voor Midden- en Kleinbedrijf (IMK), dat ondernemers met schulden helpt bij het treffen van een saneringsregeling. Staatssecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit) liet deze week aan de Tweede Kamer weten dat ’het uitgangspunt is dat de coronaschuld volledig wordt terugbetaald’, maar omdat een deel van de bedrijven niet levensvatbaar is, worden regelingen getroffen waarbij slechts een fractie van de schuld wordt terugbetaald.