De Hollandsche Schouwburg wordt sinds september 2021 grondig gerenoveerd. Door de verbouwing, en ook door corona, kan er al jaren geen herdenking plaatsvinden, zoals dat al sinds de jaren 60 al wordt gedaan. Maar vandaag gaan de deuren, ondanks de verbouwing die nog volop plaatsvindt, toch open om te kunnen herdenken.

Annemiek Gringold, projectleider van de restauratie, vertelt dat de herdenkingsplaats sinds 1993 niet is gerenoveerd. "Het was bouwkundig nodig, maar een nog belangrijkere reden is dat we merkten dat onze bezoekers met de jaren steeds minder weten. We voelden een behoefte om meer uit te leggen, onderwijs te geven en verhalen te vertellen."

Op de muren van de binnenplaats komen daarom armaturen in de vorm van druppels, die op een interactieve manier het persoonlijke verhalen brengen van mensen die vanuit het oude joodse theater werden gedeporteerd. "43.000 joden werden binnen zestien maanden naar vernietigingskampen gedeporteerd", vertelt Emile Schrijver, directeur van het Joods Cultureel Kwartier, waar de Hollandsche Schouwburg deel van is. Op de muren komen ongeveer veertig verhalen, die kunnen worden verteld door overlevenden of zijn opgesteld aan de hand van oude brieven.

Voelbare geschiedenis

De geschiedenis is voelbaar bij het monument, vertelt Schrijver. "Je voelt het, zonder dat je iets hoeft te zeggen." Dat is volgens hem ook de reden dat het zo belangrijk is om de herdenking op deze plek te houden. Gringold is het ermee eens. "Dit is de plek waar mensen afscheid hebben genomen. Familieleden en geliefden zijn vanuit hier gedeporteerd en dit is dus ook de plek waar je het dichtstbij hun geschiedenis kunt komen in Amsterdam."

"Als mensen hier binnenlopen, hoop ik dat ze denken: hier klopt iets niet. Iets ontbreekt hier", zegt Gilad. Tan vult hem aan. "Vroeger was hier een grasveld. Het was richtingloos. Nu hebben we de bomen vrij willekeurig neergezet, terwijl het er omheen heel strak is."

Nationaal Holocaust Museum

Gringold: "Als je hier vroeger was, had je uitleg nodig om te begrijpen waar je was. Nu leggen we het meer uit, maar blijf je nog steeds met vragen. Die worden beantwoord aan de overkant, in het Nationaal Holocaust Museum." Dat museum staat ook nog in de stijgers.

Bekijk hieronder de reportage over het Nationaal Holocaust Museum.

De Hollandsche Schouwburg wordt sinds september 2021 grondig gerenoveerd. Door de verbouwing, en ook door corona, kan er al jaren geen herdenking plaatsvinden, zoals dat al sinds de jaren 60 al wordt gedaan. Maar vandaag gaan de deuren, ondanks de verbouwing die nog volop plaatsvindt, toch open om te kunnen herdenken.

Annemiek Gringold, projectleider van de restauratie, vertelt dat de herdenkingsplaats sinds 1993 niet is gerenoveerd. "Het was bouwkundig nodig, maar een nog belangrijkere reden is dat we merkten dat onze bezoekers met de jaren steeds minder weten. We voelden een behoefte om meer uit te leggen, onderwijs te geven en verhalen te vertellen."

Op de muren van de binnenplaats komen daarom armaturen in de vorm van druppels, die op een interactieve manier het persoonlijke verhalen brengen van mensen die vanuit het oude joodse theater werden gedeporteerd. "43.000 joden werden binnen zestien maanden naar vernietigingskampen gedeporteerd", vertelt Emile Schrijver, directeur van het Joods Cultureel Kwartier, waar de Hollandsche Schouwburg deel van is. Op de muren komen ongeveer veertig verhalen, die kunnen worden verteld door overlevenden of zijn opgesteld aan de hand van oude brieven.

Voelbare geschiedenis

De geschiedenis is voelbaar bij het monument, vertelt Schrijver. "Je voelt het, zonder dat je iets hoeft te zeggen." Dat is volgens hem ook de reden dat het zo belangrijk is om de herdenking op deze plek te houden. Gringold is het ermee eens. "Dit is de plek waar mensen afscheid hebben genomen. Familieleden en geliefden zijn vanuit hier gedeporteerd en dit is dus ook de plek waar je het dichtstbij hun geschiedenis kunt komen in Amsterdam."

"Als mensen hier binnenlopen, hoop ik dat ze denken: hier klopt iets niet. Iets ontbreekt hier", zegt Gilad. Tan vult hem aan. "Vroeger was hier een grasveld. Het was richtingloos. Nu hebben we de bomen vrij willekeurig neergezet, terwijl het er omheen heel strak is."

Nationaal Holocaust Museum

Gringold: "Als je hier vroeger was, had je uitleg nodig om te begrijpen waar je was. Nu leggen we het meer uit, maar blijf je nog steeds met vragen. Die worden beantwoord aan de overkant, in het Nationaal Holocaust Museum." Dat museum staat ook nog in de stijgers.

Bekijk hieronder de reportage over het Nationaal Holocaust Museum.

Verpleegkundige Theo V. heeft aan hulpverleners bekend dat hij in het Wilhelminaziekenhuis in Assen (WZA) twintig doodzieke coronapatiënten uit hun lijden heeft verlost. „Waar haalt hij het lef vandaan om in zijn eentje te beoordelen dat zij leden?” zeggen nabestaanden boos.

Theodoor V., de verdachte verpleegkundige van het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen, zou aan hulpverleners hebben verteld dat hij het leven van zeker twintig coronapatiënten beëindigde in het WZA, omdat hij vond dat ze ernstig leden.

De verdachte medewerker van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen (WZA) blijft 30 dagen langer vastzitten. Theodoor V. (31) uit Veenhuizen wordt verdacht van betrokkenheid bij het overlijden van patiënten tijdens de coronapandemie.

Voordat het startschot van de Giro d’Italia heeft geklonken, krijgt Jumbo-Visma het al zwaar voor de kiezen. Kopman Primoz Roglic heeft zijn zinnen gezet op de eindzege en zal in die strijd onder anderen moeten afrekenen met Remco Evenepoel. De 33-jarige Sloveen zag meesterknecht Wilco Kelderman wegens een blessure al eerder afhaken en na die fikse aderlating moeten Robert Gesink en Tobias Foss wegens een coronabesmetting hun forfait geven. „Dat is heel vervelend, vooral voor die jongens zelf”, zegt ploegleider Arthur van Dongen.

Het laatste stof wordt van de lampen verwijderd, de taps aangesloten en de bierglazen gespoeld. Nog wat laatste voorbereidingen en dan is ook Karin Blokker klaar voor de heropening van De Lindeboom. Het dorpscafé van Westwoud was drie jaar lang gesloten, maar wordt dankzij drie vriendinnen vanaf zaterdag nieuw leven ingeblazen. "Kom maar op!"   

Natuurlijk kennen Karin Blokker, Thea Bot en Edith Ekelmans de verhalen van andere horecagelegenheden. Een café openen in deze tijden, het lijkt geen voor de hand liggende keuze. Hoge energiekosten, prijzen die alsmaar stijgen. "We gaan het gewoon doen. Gewoon goed onderhandelen, dan kom je ver", lacht Karin.

"Natuurlijk zou het op termijn een reden kunnen zijn om te stoppen", zegt ze. "Maar daar denken we nu helemaal niet aan. We willen eerst de loop er weer in krijgen, met veel gezelligheid. Kom maar op!", klinkt het strijdvaardig. 

Marco en Crista Brandsen waren de laatste uitbaters van De Lindeboom. "Zij hebben veel verbouwd, vlak voordat corona uitbrak. Wat dat betreft komen we in een gespreid bedje terecht", weet Karin. "We hebben hier nog met vijf vrienden onze 50e verjaardag gevierd. Het was het eerste feestje na de verbouwing, maar ook meteen het laatste. Vanwege corona was het niet meer te doen voor ze. Heel triest." 

In actie komen

De vriendinnen kregen het tijdens een feestje over het gesloten café en besloten in actie te komen. "Thea kende de eigenaar en Edith en ik zijn in het verhaal mee gegaan. Zo is het balletje gaan rollen. We wilden ook iets voor het dorp betekenen. Natuurlijk hebben we dorpshuis De Schalm, maar echt een bruin café is er in Westwoud niet. En dat is wel iets anders. Het moet weer een ontmoetingsplek worden. Dat vinden we belangrijk voor het dorp. We horen veel enthousiaste reacties en daar doe je het voor." 

Zaterdag vindt de opening plaats, met onder meer live muziek en een springkussen voor de jeugd. Daarna is De Lindeboom iedere week van donderdag tot en met zondag geopend. Karin kan niet wachten. "We hebben er alle drie heel veel zin in en we gaan het gewoon doen!"

Ferry Torrez, de man die vier krokodillen in een schuur achter in zijn tuin in Oost hield, is op vrijdag 28 april overleden aan kanker. Dat schrijft zijn vader op Facebook. AT5 filmde de Amsterdammer in 2014 met de reptielen, die hij gebruikte in zijn circusshows.

"Een icoon in de gay-, fetish- en circusscene", volgens Steven Koudijs, eigenaar van de Spijkerbar waar Torrez portier was in coronatijd. Toen zijn dierenshows niet doorgingen, hielp hij de bar met het handhaven van het maximale aantal bezoekers.

Torrez wordt maandag gecremeerd en na afloop is er een viering van zijn leven in de Spijkerbar. "Dat was zijn wens, zegt Koudijs. "De show must go on hè, dat was zijn motto. Hij was heel loyaal, rustig en vriendelijk, als portier ook de-escalerend. Die dieren waren zijn alles, hij heeft ze in januari al ondergebracht bij iemand anders toen hij niet in staat was om ze te verzorgen."

Volgens Koudijs liep Torrez altijd rond in skin gear of leer. "Hij was echt een fetish-man, al vanaf zijn vijftiende toen dat allemaal nog niet zo normaal was. Hij was in dat opzicht een heel markant iemand, die altijd gewoon lekker deed waar hij zelf zin in had."

Koudijs verwacht een boel mensen op het feest in de Spijkerbar maandag. "Hij zat in de circuswereld, maar ook in die hele leerfetisj-gayscene. Het wordt een interessante mensenmix."

Taakstraf

Enkele jaren geleden kwam Torrez in het nieuws omdat zijn krokodillen tonnen drugsgeld bleken te bewaken. Hij getuigde hier niets vanaf te weten. Hij kreeg een taakstraf vanwege het witwassen van geld, voor drugshandel werd hij niet vervolgd.

Ferry Torrez, de man die vier krokodillen in een schuur achter in zijn tuin in Oost hield, is op vrijdag 28 april overleden aan kanker. Dat schrijft zijn vader op Facebook. AT5 filmde de Amsterdammer in 2014 met de reptielen, die hij gebruikte in zijn circusshows.

"Een icoon uit de gay-, fetish- en circusscene", volgens Steven Koudijs, eigenaar van de Spijkerbar waar Torrez portier was in coronatijd. Toen zijn dierenshows niet doorgingen, hielp hij de bar met het handhaven van het maximale aantal bezoekers.

Torrez wordt maandag gecremeerd en na afloop is er een viering van zijn leven in de Spijkerbar. "Dat was zijn wens, zegt Koudijs. "De show must go on hè, dat was zijn motto. Hij was heel loyaal, rustig en vriendelijk, als portier ook de-escalerend. Die dieren waren zijn alles, hij heeft ze in januari al ondergebracht bij iemand anders toen hij niet in staat was om ze te verzorgen."

Volgens Koudijs liep Torrez altijd rond in skin gear of leer. "Hij was echt een fetish-man, al vanaf zijn vijftiende toen dat allemaal nog niet zo normaal was. Hij was in dat opzicht een heel markant iemand, die altijd gewoon lekker deed waar hij zelf zin in had."

Koudijs verwacht een boel mensen op het feest in de Spijkerbar maandag. "Hij zat in de circuswereld, maar ook in die hele leerfetisj-gayscene. Het wordt een interessante mensenmix."

Taakstraf

Enkele jaren geleden kwam Torrez in het nieuws omdat zijn krokodillen tonnen drugsgeld bleken te bewaken. Hij getuigde hier niets vanaf te weten. Hij kreeg een taakstraf vanwege het witwassen van geld, voor drugshandel werd hij niet vervolgd.

Er worden dit jaar 393 schepen verwacht aan de kades van Zaanstad. De grote drijvende hotels zorgen voor overlast bij de bewoners, maar de gemeente is er blij mee. De toeristen die op de schepen verblijven zijn namelijk goed voor de ondernemers in de stad en de regio. 

Het is nu piekseizoen voor de riviercruiseschepen, met als gevolg een drukke kade in Zaandam. Mede omdat Amsterdam uitpuilt van het toerisme is er door de Metropool Regio Amsterdam afgesproken de riviercruiseschepen te spreiden over omliggende gemeenten. Met de groei van het aantal schepen groeit ook het aantal klachten in Zaandam.

Honderden riviercruises

In Zaandam hebben dit jaar 393 riviercruises een plekje gereserveerd aan de kade. De gemeente laat weten dat dit getal niet vast staat, het kunnen er nog meer óf minder worden. "Het klopt dat het bij de aanlegplaatsen voor schepen drukker is dan de afgelopen jaren. Dit zien wij ook en het heeft onze volledige aandacht", aldus de gemeente in een verklaring. 

Nu corona definitief achter de rug lijkt te zijn, neemt het toerisme weer zijn oude vorm aan.
Zo waren er vorig jaar 333 riviercruises met een reservering. Een aantal dat in de jaren van de pandemie op 142 in 2021 en 125 in 2020 lag. 

Overlast

Dat de schepen voor overlast zorgen bij omwonende, is bij de gemeente bekend. "Er zijn in de afgelopen weken meerdere meldingen van inwoners bij ons binnengekomen over cruiseschepen die de walstroomvoorzieningen niet gebruiken. Wij zijn hiervan op de hoogte", aldus een woordvoerder van de gemeente. 

Omdat op dit moment één van de kasten die stroom levert stuk is, zijn de boten ook afhankelijk van een eigen aggregaat. Dat zorgt voor geluid- en stankoverlast in de buurt. Om te voorkomen dat de kasten verkeerd gebruikt worden en dus stuk gaan zijn er onlangs gebruikershandleidingen in diverse talen opgehangen. Zaanstad hoopt op deze manier de defecten aan de elektriciteitskasten aan wal, in de toekomst de kunnen voorkomen. 

Artikel gaat door onder de video

Ondanks de overlast ziet Zaanstad de toeristen graag. De stad hoopt dan ook dat ze meerdere dagen blijven en de regio bezoeken. "Het Inntell hotel is inmiddels één van de meest gefotografeerde plekken van Nederland. Bovendien heeft het toerisme ook een toegevoegde waarde voor inwoners zoals meer werkgelegenheid en betere voorzieningen. Voor ondernemers en horeca zorgden de toeristen voor een hogere omzet."

Naast de Zaanse Schans gaan veel toeristen die op de boten zitten ook naar Marken, Volendam en de Keukenhof. Hoelang de riviercruises aan de kade liggen, verschilt. De boten kunnen er kort liggen, maar ook meerdere dagen. 

Informatie

De buurt is niet blij omdat ze niet geïnformeerd zijn en er nu opeens veel schepen voor de deur liggen. Volgens de gemeente is de informatie wel degelijk openbaar gedeeld tijdens de gemeenteraad via het raadsinformatiesysteem. Eind mei is het piekseizoen voor de boten afgelopen. Volgens de Zaanstad zullen bijna alle rivierboten in oktober weer verdwenen zijn en kunnen buurtbewoners in de winter weer van hun uitzicht genieten. 

Er worden dit jaar 393 schepen verwacht aan de kades van Zaanstad. De grote drijvende hotels zorgen voor overlast bij de bewoners, maar de gemeente is er blij mee. De toeristen die op de schepen verblijven zijn namelijk goed voor de ondernemers in de stad en de regio. 

Het is nu piekseizoen voor de riviercruiseschepen, met als gevolg een drukke kade in Zaandam. Mede omdat Amsterdam uitpuilt van het toerisme is er door de Metropool Regio Amsterdam afgesproken de riviercruiseschepen te spreiden over omliggende gemeenten. Met de groei van het aantal schepen groeit ook het aantal klachten in Zaandam.

Honderden riviercruises

In Zaandam hebben dit jaar 393 riviercruises een plekje gereserveerd aan de kade. De gemeente laat weten dat dit getal niet vast staat, het kunnen er nog meer óf minder worden. "Het klopt dat het bij de aanlegplaatsen voor schepen drukker is dan de afgelopen jaren. Dit zien wij ook en het heeft onze volledige aandacht", aldus de gemeente in een verklaring. 

Nu corona definitief achter de rug lijkt te zijn, neemt het toerisme weer zijn oude vorm aan.
Zo waren er vorig jaar 333 riviercruises met een reservering. Een aantal dat in de jaren van de pandemie op 142 in 2021 en 125 in 2020 lag. 

Overlast

Dat de schepen voor overlast zorgen bij omwonende, is bij de gemeente bekend. "Er zijn in de afgelopen weken meerdere meldingen van inwoners bij ons binnengekomen over cruiseschepen die de walstroomvoorzieningen niet gebruiken. Wij zijn hiervan op de hoogte", aldus een woordvoerder van de gemeente. 

Omdat op dit moment één van de kasten die stroom levert stuk is, zijn de boten ook afhankelijk van een eigen aggregaat. Dat zorgt voor geluid- en stankoverlast in de buurt. Om te voorkomen dat de kasten verkeerd gebruikt worden en dus stuk gaan zijn er onlangs gebruikershandleidingen in diverse talen opgehangen. Zaanstad hoopt op deze manier de defecten aan de elektriciteitskasten aan wal, in de toekomst de kunnen voorkomen. 

Artikel gaat door onder de video

Ondanks de overlast ziet Zaanstad de toeristen graag. De stad hoopt dan ook dat ze meerdere dagen blijven en de regio bezoeken. "Het Inntell hotel is inmiddels één van de meest gefotografeerde plekken van Nederland. Bovendien heeft het toerisme ook een toegevoegde waarde voor inwoners zoals meer werkgelegenheid en betere voorzieningen. Voor ondernemers en horeca zorgden de toeristen voor een hogere omzet."

Naast de Zaanse Schans gaan veel toeristen die op de boten zitten ook naar Marken, Volendam en de Keukenhof. Hoelang de riviercruises aan de kade liggen, verschilt. De boten kunnen er kort liggen, maar ook meerdere dagen. 

Informatie

De buurt is niet blij omdat ze niet geïnformeerd zijn en er nu opeens veel schepen voor de deur liggen. Volgens de gemeente is de informatie wel degelijk openbaar gedeeld tijdens de gemeenteraad via het raadsinformatiesysteem. Eind mei is het piekseizoen voor de boten afgelopen. Volgens de Zaanstad zullen bijna alle rivierboten in oktober weer verdwenen zijn en kunnen buurtbewoners in de winter weer van hun uitzicht genieten. 

Waar zijn de Chinezen? Volgens sommigen in de besturing van TikTok. Maar niet in het voormalig arrondissement Roermond van het departement Nedermaas (Meuse Inférieure), waartoe naast Roermond ook de kantons Weert, Achel, Bree en Maaseik behoorden.

De stakingen in de distributiecentra van Albert Heijn hakken erin. De schappen in de AH-supermarkten worden leger en klanten grijpen steeds vaker mis. Een einde van het conflict lijkt voorlopig niet in zicht. De directie van het supermarktconcern heeft de bonden uitgenodigd om weer aan tafel te gaan, maar die weigeren te praten zolang AH het loonbod voor de 6000 medewerkers niet aanpast.

Wat startte met een passie voor voertuigen uit de Tweede Wereldoorlog, is uitgegroeid tot een compleet Oorlogsmuseum in Medemblik. Robin, Sietske en zoon Lars Rustenburg verwachten dit jaar zo'n 30 duizend bezoekers te trekken. "Dit hadden we niet kunnen bedenken."

In 2004 kocht Robin Rustenburg zijn eerste oude legerjeep. Zo'n tien jaar later startte hij met zijn vrouw Sietske het museum. En dat is de laatste jaren behoorlijk gegroeid. Vier jaar geleden nog een oppervlakte van zo'n 225 vierkante meter bevatte en nu inmiddels 3.000 vierkante meter groot. Vorig jaar kwamen er 15 duizend bezoekers naar Medemblik, dit jaar wordt gegokt op een verdubbeling.

Het museum draait grotendeels op vrijwilligers. Ook dit aantal steeg de laatste jaren explosief, van 8 naar 90 in totaal. Ontwikkelingen die grondleggers Robin en Sietske niet direct hadden voorzien. "Het idee was oorspronkelijk om de kinderen uit de gemeente Medemblik kennis te laten maken met de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog, die hier in de regio gebeurd zijn. Als educatief centrum", zegt Sietske.  

Enthousiast

Haar man Robin vult aan. "We zijn eraan begonnen met ons gezin, maar onze kinderen en heel veel mensen er omheen zijn zó enthousiast geraakt dat het nu een compleet museum is geworden." 

Al snel na het basisschoolbezoek kwam het regulier bezoek op gang. "Stonden er ineens op zaterdag mensen voor de deur. Of ze koffie en een gebakje konden krijgen. Of hier konden lunchen. Nou, toen zijn we dat maar snel gaan regelen." Ook familie-, kinder- en bedrijfsuitjes vinden tegenwoordig in het Oorlogsmuseum plaats. "Verder zijn er twee interactieve exposities, maar er vinden ook rondleidingen plaats, of een informatieve rondrit langs West-Friese Tweede Wereldoorlog monumenten."

Inmiddels is hun 28-jarige zoon Lars museumdirecteur. "Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in de Tweede Wereldoorlog, bijvoorbeeld door het lezen van de boeken van Snuf de Hond." In de moeilijke coronaperiode, toen het museum grotendeels gesloten bleef, werd de blik onverstoorbaar op de toekomst gericht. En die vasthoudendheid betaalt zich nu uit. "Maar we zijn nog niet klaar", zegt Lars monter. Zo zijn er onder meer plannen voor een expositie over de luchtoorlog boven West-Friesland.

Boodschap

De familie geeft de bezoekers van het educatieve museum graag een boodschap mee. "De Tweede Wereldoorlog zelf kunnen we niet meer veranderen", zegt Lars. "Maar de lessen daaruit kunnen we wel toepassen op onze eigen leefomgeving. Op school, of op de werkvloer. Denk aan thema's als pesten, buiten sluiten of diversiteit. Iedereen heeft zo zijn eigen rol om de zwaarbevochten vrijheid te behouden."

Even verderop staat zijn moeder met een verkeersbord: werk in uitvoering. "Zo geven we aan dat we met z'n allen moeten blijven werken aan de vrede en veiligheid die we hier hebben."

Het muziekspektakel 'Mokum in Medemblik' gaat dit jaar weer niet door, omdat de politie kampt met onderbezetting. Hoewel horecaondernemers nog met een oplossing kwamen - het inzetten van gecertificeerde beveiligers op eigen kosten - ziet de gemeente Medemblik daar tóch vanaf.

Door onderbezetting bij de politie zet de gemeente Medemblik een streep door 'Mokum in Medemblik', dat op 18 mei gehouden zou worden.

Een klap voor de horeca in Medemblik - ze hebben twee coronajaren achter de rug. Om het evenement toch door te laten gaan, bedacht de organisatie een oplossing: het inzetten van gecertificeerde beveiligers op eigen kosten.

Toch ziet de gemeente Medemblik af van de voorgestelde oplossing. Op advies van de politie en Veiligheidsregio Noord-Holland Noord wordt er geen vergunning verleend, omdat het evenement als een 'verhoogd veiligheidsrisico' wordt gekwalificeerd.

Burgemeester Dennis Straat: "Gebrek aan voldoende capaciteit om een eventuele inzet te garanderen ontbreekt. De kermissen in Wognum en Hoogkarspel en de extra drukte die op Hemelvaartsdag te verwachten is, zijn hier debet aan." De organisatie was zelf niet bereikbaar voor commentaar.

Zorgmedewerkers met langdurige covid die arbeidsongeschikt zijn geraakt, kunnen een vergoeding van 15.000 euro per persoon krijgen. Minister Conny Helder (Langdurige Zorg) laat weten dat zorgpersoneel eenmalig dat bedrag kan ontvangen. Het gaat om mensen die in de eerste coronagolf in 2020 voor covidpatiënten hebben gezorgd en daardoor zelf ook ziek werden.

Aan Oranjesfeer geen gebrek in Amstelveen vandaag: voor de tiende keer wordt de verjaardag van Willem-Alexander uitgebreid gevierd, al is het dit jaar voor het eerst weer vergelijkbaar met de sfeer pre-corona. En dus barstte de handel op de vrijmarkt aan de Amsterdamseweg vanochtend al vroeg los. 

Veel bewoners van de Amsterdamseweg hadden de afgelopen dagen hun Koningsdag-territorium al afgebakend met tape of stoepkrijt. De schaarse ruimte daartussen was gewild bij verkopers die van verder komen. 

Tien over half vijf

Velen waren er daarom bijzonder vroeg bij, vertellen ze aan NH-verslaggever Celine Sulsters. "We stonden hier om tien over half vijf, en daarna werd het al heel rap drukker, dus we hebben geluk gehad." 

Vanaf zeven uur struinde een mensenmassa de lommerrijke weg af op jacht naar koopjes. Alleen rond hotel/café/restaurant Abina was het nog stil. Daar barst het feest vanmiddag los. 

Als ware markthandelaren schreeuwen drie jongens het passerende publiek toe. "Jullie willen wel snoep kopen, toch?", probeert één hen twee passerende meisjes te verleiden. Met succes, want niet veel later cashen de jongens opnieuw. 

Met hun andere business oogsten ze minder succes. "Een jongen heeft al drie keer raak gegooid", vertellen ze over het spelletje dat ze aanbieden. Deelnemers moeten een muntje in een glas gooien dat volledig onder water staat. "Dus daar zijn we geld op verloren. Dat was niet de bedoeling."  

Parkeren

Noemenswaardige incidenten hebben zich (nog) niet voorgedaan. Wel lijkt het erop dat de oproep van de gemeente aan vrijmarkthandelaren en -bezoekers om zoveel mogelijk met het openbaar vervoer te komen, niet bij iedereen is aangekomen. De parkeerplaatsen in de buurt van het Raadhuis waren rond een uur of 9:30 uur al overvol.

De Duitse bezorger van maaltijdboxen HelloFresh heeft in het eerste kwartaal van dit jaar een recordomzet gerealiseerd. Dat komt onder meer doordat klanten voor een hoger bedrag bestelden. Het aantal klanten nam wereldwijd wel af, iets wat HelloFresh toeschrijft aan de invloed die de coronacrisis nog had op de cijfers van vorig jaar.

Spijkerpoepen met in je ene hand een biertje en in je andere hand een zak met troep: morgen is het weer Koningsdag! Ook in Amstelland is natuurlijk weer van alles te doen. NH heeft per gemeente de leukste activiteiten voor je op een rijtje gezet.

Na twee jaar coronateleurstelling en een afgeslankte vorm vorig jaar wordt 'de grootste reünie van Amstelveen' dit jaar gewoon weer als vanouds gevierd. Hotel/café/restaurant Abina aan de Amsterdamseweg heeft weer een groot podium opgebouwd waar de hele dag artiesten optreden.  

Genoeg te doen in Amstelveen

Waar met Koningsnacht het feestje binnen plaatsvindt, is tijdens Koningsdag alles buiten. Dat betekent overal buitenbars en tentjes waar eten wordt verkocht. Toch heeft het feest dit jaar een zwart randje. Clown Hoky Poky (Jan Wilhelmis) die normaal gesproken tijdens Koningsdag de kinderharten sneller liet kloppen met verschillende optredens bij Abina, is vorige week overleden.

Natuurlijk is er langs de Amsterdamseweg ook weer een grote vrijmarkt, waar je heerlijk kunt kijken, kijken en eventueel kopen. De grootste vrijmarkt van Amstelveen loopt tot de Graaf Aelbrechtlaan. In het Oude Dorp van Amstrelveen is ook een grote vrijmarkt, live muziek en je kunt neerploffen bij een van de cafés. 

Zo zag de grootste vrijmarkt van Amstelveen er vorig jaar uit. Tekst gaat verder onder video.

Wil je op iets kleinere schaal koningsdag vieren in Amstelveen? Er zijn ook vrijmarkten bij De Meent in Middenhoven, op het Westwijkplein, in het Urbanuspark in Bovenkerk, in het Catharina van Clevepark in de wijk Randwijck en op het Stadsplein. Daar kun je tijdens Koningsnacht tussen 18.00 uur en 23:00 uur ook terecht voor verschillende optredens en een licht- en vuurshow.

Dorpsfeest in Aalsmeer

Aalsmeerders trekken naar verwachting weer massaal naar het Raadhuisplein. Aalsmeer Oranje moet er dit jaar best hard aan trekken om het feestje rond te krijgen. "Er zijn nog twee of drie vrijwilligers nodig en we hebben een financiële tegenvaller gehad, dus we hopen dat mensen morgen nog wat doneren", vertelt organisator Rob. 

Het feest op het Raadhuisplein is echt een 'dorpsfeest' zag NH Nieuws vorig jaar. Kinderen kunnen overal spelletjes doen, terwijl de ouders toekijken met een biertje. De beelden van vorig jaar bekijk je hieronder.

Tekst gaat verder onder video

Natuurlijk zijn in de straten en wijken van Aalsmeer ook verschillende vrijmarkten te vinden. Jongeren trekken met koningsnacht en -dag vaak de Westeinderplassen op. Politie en handhaving worden ruim ingezet om in de gaten te houden of er geen feesten worden gegeven terwijl daar geen vergunning voor is, of er niet te hard of onder invloed wordt gevaren en of de muziek niet te hard staat. 

Feestweek in Ouderkerk

In Ouderkerk aan de Amstel is het eigenlijk al de hele week feest. De feestweek werd afgelopen zaterdag afgetrapt met het ringsteken te paard of met de koets. De traditionele kermis is vanaf dinsdag geopend. Op de hoek Dorpsstraat/Raadhuislaan wordt vanavond vanaf 19.30 uur Koningsnacht gevierd met een spelletje kratstapelen.

Tekst gaat verder onder post

Met Koningsdag zelf is het hele dorp al vroeg wakker. Om 07:30 uur rijdt namelijk een geluidswagen door de straten. "Goedemorgen Ouderkerk!", klinkt het dan en iedere inwoner wordt gevraagd naar het Raadhuis te komen. De echte lawaaioptocht begint om 08:45 uur. 

Fiets versieren in Uithoorn

Ook in de gemeente Uithoorn is voor Koningsdag een heel programma in elkaar gedraaid. Bij het Dorpshuis in de Kwakel kunnen kleuters vanaf 09:30 uur hun fiets versieren en rijden dan om 10.00 uur een rondje door het dorp. Vanaf 11.00 uur tot 18:30 uur zijn hier allemaal spelletjes te doen en om 13.00 uur begint de vrijmarkt. 

Volwassenen kunnen zich 's middags en 's avonds vermaken tijdens feestjes bij verschillende horecagelegenheden. Op het Evenemententerrein Legmeer-West is een Foodtruckfestival. 

Vanwege de coronapandemie kon Het Beloofde Varkensland in Amstelveen vorig jaar niet uitgebreid stilstaan bij haar 25-jarig bestaan. Dit jaar wordt die schade ingehaald, met een andere gebeurtenis als ijkpunt. "Het is 25 jaar geleden dat mijn eerste biggetje gekomen is", vertelt oprichter Dafne Westerhof in het NH-radioprogramma Lunchroom. "Dat was Aagje. Die heb ik in Middelie opgehaald." 

"Het was een belevenis natuurlijk", vertelt ze over het eerste jaar van de Familie Bofkont op Het Beloofde Varkensland. "Er zijn inmiddels veel varkens geweest, maar de allereerste is de grootste herinnering."  

In de jaren daarvoor werkt Dafne als communicatieadviseur in de Amsterdamse  P.C. Hooftstraat, maar ze wilde 'op een positieve manier tegenwicht bieden aan de bio-industrie', vertelt ze. "Toen ben ik op mijn hoge hakken naar een landbouwschool in Barneveld gegaan, en een van de eerste lessen die ik daar kreeg was 'geboortezorg biggen'." 

Staartjes, tandjes en balletjes

Een sterke maag was daarbij geen overbodige luxe. "We moesten bij de pasgeboren biggetjes de staartjes eraf branden, de tandjes eruit slijpen en de mannelijke biggetjes ontdoen van hun balletjes, en dat allemaal zonder narcose. Dat heb ik geweigerd. Ik heb tegen die leraar gezegd: dat doe ik geen duizend jaar."  

Ondanks haar aversie tegen de gangbare productiemethoden besluit ze te blijven. En van de leraar mag ze ook blijven. "Hij zag dat het menens was", vertelt Dafne, "dat ik er iets mee wilde."

Dafne moest beloven dat ze niet voortdurend in discussie zou gaan en zijn les zou saboteren, maar kon haar studie dan wel voortzetten. "Ik wist dat ik niet meer zo dicht bij de bio-industrie zou komen, en ik moest wel zien hoe het gaat, anders had ik geen recht van spreken." 

Ze droomt er dan al van om ten dode opgeschreven biggetjes en kalfjes vrij te kopen op de veemarkt, vertelt ze. Een ideale plek had ze toen ook al op het oog. "Wat zou het prachtig zijn als ik een boerderij onder de rook van Amsterdam kon vinden. En dat is allemaal uitgekomen."  

Band met varkens

Aagje leeft niet meer, maar Het Beloofde Varkensland biedt inmiddels onderdak aan zo'n zestig soortgenoten. En die gaan pas weg als 'ze omvallen van ouderdom', vertelt Dafne, die met veel varkens een band heeft opgebouwd. "Als je ze vanaf biggetje aan hebt, groei je hun leven mee. Dat is ontzettend mooi om mee te maken, die hele ontwikkeling." 

Varkens die van jongs af aan vrij opgroeien hebben een heel ander karakter dan de opgesloten varkens in de bio-industrie, vertelt Dafne."Ik kan je vertellen: het zijn rauwdouwers", waarschuwt Dafne. Denk twee keer na voordat je een varkentje vrijkoopt, is haar advies. "Want voor je het weet staat er een joekel van een varken naast je, en ze slopen alles."  

Hoogsensitief

Varkens zijn niet alleen superintelligent, ze zijn volgens Dafne ook erg gevoelig. Dat ontdekte ze per toeval toen ze haar massagetechnieken bij de angstige big Aagje toepaste. Inmiddels heeft ze ruim 900 workshops varkens masseren achter de rug. 

"Als je het plekje bij de oksel hebt gestimuleerd vallen ze om en geven ze zich voor honderd procent over, en als jij je dan voor honderd procent terug kunt geven, en je gaat ze masseren, dan lopen bij sommige mensen de tranen over de wangen. Je raakt zen, je gaat helemaal in elkaar over."

Bekijk hieronder beelden van de zorgboerderij, daags na de brand in 2017. Lees door onder video

De meeste mensen die de workshops volgen zijn geen vegetariër, vertelt de varkenshoudster. En dat veroordeelt ze niet. "Ik hoop dat de varkens ze verleiden, maar wat er daarna gebeurt heb ik geen zicht op en daar wil ik me ook niet mee bemoeien."

Hoewel er nog steeds veel winst valt te behalen, is er ook al veel verbeterd, benadrukt Dafne. Dat drachtige zeugen tegenwoordig niet meer vast staan in kooien, maar tussen andere drachtige zeugen kunnen rondlopen bijvoorbeeld. "Dat is een fantastische vooruitgang, want varkens zijn sociale wezens." 

Varkensverpleeghuis

Omdat ze zelf ook ouder wordt, zal Dafne haar varkens strenger gaan selecteren. "Ze worden ouder, ze hebben steeds meer medicijnen nodig, dus je hebt een heel varkensverpleeghuis. Dat gaat op termijn niet meer. Maar ik blijf de moedervarkens vrij kopen, want die werken zo verschrikkelijk hard en hebben dan ook hun pensioen. Maar dan wel kleine aantallen."

Luister hieronder het volledige interview terug.

De NS kampt nog steeds met de naweeën van de coronajaren. Het aantal reizigers zit anno 2023 nog steeds niet op het niveau van voor de virusuitbraak. Dat betekent niet alleen een financiële domper voor de vervoersmaatschappij, maar doorkruist ook het streven om het gebruik van de auto terug te dringen en dat van het openbaar vervoer te stimuleren.

Ozzy Osbourne (74) lijdt al jaren aan de ziekte van Parkinson. Toen zijn gezondheid vorig jaar nog meer achteruit ging nadat hij werd gevloerd door het coronavirus, moest Sharon Osbourne (70) noodgedwongen haar tv-werkzaamheden neerleggen om voor haar man te zorgen. De vrouw van de rockster doet nu voor het eerst een boekje open over zijn verslechterde gezondheid. „Het is heel moeilijk geweest.”

Holland Casino heeft afgelopen jaar 17 miljoen euro winst gemaakt na twee lastige coronajaren met verlies te hebben gedraaid. Dit meldt het staatsgokbedrijf dinsdag bij het bekendmaken van de jaarcijfers. Onder de streep resteerde in 2021 nog een verlies van 45,7 miljoen euro.

De meeste onderscheiden vrijwilligers hebben hun lintje pas na hun vijftigste en decennia loyaal buffelen gekregen, maar dat geldt niet voor Cynthia (26) en Jamie (31) Chua. De jonge Hoofddorpers zijn zijn sinds gisteravond Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Al vijftien jaar zetten ze zich in voor maatschappelijke doelen, onder meer met het jaarlijkse benefietconcert GIG Haarlemmermeer. "Ik voel me ontzettend vereerd", aldus Cynthia.

Cynthia en Jamie zijn nog maar 7 en 12  jaar oud als ze in 2004 besluiten een podium voor lokaal talent te organiseren waarvan de opbrengst naar een goed doel moet gaan. De keuze valt op het Adamas Centrum en het Hospice Bardo, waarvan de barakken destijds met flinke lekkage kampten.

Zeventien jaar later is GIG Haarlemmermeer uitgegroeid tot een 'waar fenomeen in de regio', aldus de gemeente in een persbericht.  Daarom heeft het Zijne Majesteit de Koning behaagd om broer en zus te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. De twee werden gisteravond - na afloop van de vijftiende editie van de benefietshow - onderscheiden door Commissaris van de Koning Arthur van Dijk. 

Dat Cynthia en Jamie op hun jonge leeftijd al Ridder in de Orde van Oranje Nassau zijn, hebben ze te danken aan het feit dat ze zich op jonge leeftijd  "Ik was nog wethouder in Haarlemmermeer toen er een jongen van 12 aan mijn bureau stond", aldus Commissaris van de Koning Van Dijk. "Ik kon toen bijna niet geloven dat een jongen van die leeftijd zo'n goed idee had en dat daadwerkelijk tot ontwikkeling kon brengen." 

"Maar jong als hij was wist hij me te overtuigen dat het oprichten van een podium voor jong talent een goed idee was. En toen bleek dat hij een vijf jaar jonger zusje had dat hem met alles ging helpen, viel ik helemaal van mijn stoel." 

Jamie had het 'totaal niet verwacht', vertelt hij als NH Nieuws hem om een reactie vraagt. Toch voelde hij naarmate de avond vorderde, dat er iets bijzonders stond te gebeuren. "De Commissaris van de Koning had veel details in zijn speech waarvan ik dacht: hoe kan hij dat weten?" 

Sinds 2017 hebben broer en zus een adviserende rol binnen hun stichting, vertelt Jamie. Sindsdien wordt de jaarlijkse benefietavond op poten gezet door jongeren, van wie een deel nog naar de middelbare school gaat. Omdat de show de afgelopen jaren vanwege corona niet kon doorgaan, hebben die jongeren nauwelijks ervaring kunnen opdoen, en stonden Jamie en Cynthia hen dit jaar ook in de uitvoering bij.  

"De hele wereld is veranderd", zegt Jamie, die in het dagelijks leven arts is. In die hoedanigheid stond hij aan het begin van de covid-pandemie veel zieken, familieleden en nabestaanden bij. "Het was een pittige periode waarin veel onbekend was en veel  mensen stierven, maar ik heb mijn best gedaan om ervoor te zorgen dat mensen waardig afscheid konden nemen." 

Toelichting backstage

Uit de toelichting die de Commissaris van de Koning backstage gaf, bleek dat Jamie niet uitsluitend is onderscheiden vanwege zijn inspanningen voor GIG, maar ook voor zijn inspanningen tijdens corona om de gevolgen van het virus dragelijker te maken. Ook ander werk, waaronder het voorzitterschap van de promovendivereniging van de Universiteit van Leiden en als judotrainer, hebben volgens hem aan de onderscheiding bijgedragen.  

"Ik probeer onderzoek, onderwijs, gezondheidszorg en kunst en cultuur met elkaar te combineren, maar de rode draad is bruggen bouwen", vertelt hij, "mensen bij elkaar brengen, en creatieve oplossingen te bedenken als mensen vastlopen."  

Steun voor kwetsbaren

Cynthia benadrukt dat zij en haar broer altijd een goed team zijn geweest en veel samen hebben opgepakt. "Voor ons is het vanzelfsprekend", zegt ze "maar ik zit in het onderwijs en weet daarom dat het ook anders kan." 

Behalve voor haar inspanningen voor GIG is ze net als haar broer onderscheiden voor tal van andere functies waarmee ze de maatschappij iets beter maakt. Zo heeft ze onder meer het Eerste Digitale Orkest opgericht, om kwetsbare jongeren weerbaarder te maken, en werkte ze met vluchtelingen en verslaafden. "Het komt er op neer dat ik altijd mijn best heb gedaan om kwetsbaren in de samenleving", vat ze de toelichting op haar onderscheiding samen.

"AAAAAAAA", roepen zo’n dertig expats. "OOOOOOO", oefenen ze de uitspraak van de Nederlandse klinkers hardop. Zij zitten op zaterdagmiddag in een ruimte in de Westergas in Amsterdam op de IamExpat-fair. Tijdens een workshop Practical Dutch leren deze buitenlanders die hier werken dat het woord peen 'very important is in de Dutch cuisine'. En dat 'buur' erg belangrijk is in onze cultuur. Zij schrijven gretig mee en maken foto's van de sheets.

Over Nederlandse cultuur gesproken, buiten spelen Amsterdammers korfbal op de velden van Sporting West. Binnen, in een parallelle wereld, is de voertaal Engels en laten expats zich informeren over geldzaken, het kopen van huizen, maar ook over scholing van de kinderen en de Nederlandse taal. In workshops komen ook zaken als integratie aan bod. Met het uitschreeuwen van de Nederlandstalige klinkers hebben de expats in de workshop hun eerste stappen naar integratie gezet.

Dikke onvoldoende

Over die inburgering bestaan er klachten bij Amsterdamse en andere Noord-Hollandse deelnemers aan de panels van AT5 en NH. Zij geven een dikke onvoldoende aan het alsmaar stijgende aantal expats. En de panelleden zijn het in meerderheid beu dat de internationale werknemers vaak met de rug naar de samenleving leven, geen Nederlands spreken en niet sociaal zijn naar de buren.

Ook de burgemeester van de stad heeft een oproep voor de expats. Vorige week bleek uit een rapport van de Rabobank dat Amsterdammers de stad steeds meer verlaten en dat eigenlijk alleen nog expats nieuw in de stad komen. Dat baart haar zorgen. "Zit niet in je bubbel en zet je in voor de buurt", zegt Femke Halsema via AT5 tegen de nieuwkomers. "Het is een deugd als je de taal van jouw land leert spreken. Word Amsterdammer."

Boze blikken

Werk aan de winkel dus voor de internationals, zoals de expats zijn gaan heten vanwege een slecht imago dat kleeft aan het woord expat. Uit een andere peiling, die onder de leden van het panel van Omroep Flevoland, blijkt dat ze daar veel positiever zijn over de groei van het aantal expats. Dus lijkt daar nog ruimte te zijn om heen te gaan en de boze blikken in Amsterdam te ontlopen.

De ervaren expatcoach Michel Daenen heeft daarnaast een positieve boodschap wat betreft de expats. Want de nieuwe expat is steeds vaker een blijvertje, en niet iemand die even een paar jaar als een God in Amsterdam komt leven en daarna weer vertrekt. Er komen steeds meer 'stay-pats' zoals hij dat noemt. Zoals het Pakistaanse gezin in Almere dat we in de video hieronder interviewden.

De tekst gaat door onder de video.

Het zijn niet meer alleen de klassieke expats die Daenen ook jarenlang begeleidde van de top 50 multinationals via een internationaal relocation-bureau. Nu begeleidt hij expats die nog in hun eigen land wonen via de site 'Your move to the Netherlands'. Hij heeft een kentering gezien. "De klassieke expat van vroeger werd een paar jaar uitgezonden en dan ging die weer door naar een volgend land. Daar werd alles voor georganiseerd en daar ontbrak het aan niets. Met flinke toelages het er eens flink van nemen in Europa. Die mensen zetten een behoorlijke druk op de huizenmarkt en de huizenprijzen."

Hij begrijpt dat die vreemdelingen met gefronste wenkbrauwen zijn ontvangen. "De plaatselijke bevolking voelt dat als een overname. Deze mensen zijn ook niet per se gericht op integratie. Die leven een parallel leven in de stad."

Maar er is ook een groep ontstaan die heel anders in de wedstrijd zit. "Dat is een andere categorie, die wel wat tegemoetkoming krijgt in de kosten voor een huis en een belastingvoordeel. Soms worden ze de eerste drie maanden gehuisvest. Maar daarna moeten ze zichzelf redden. En die wijken dus uit naar andere plekken. Die komen in Lelystad, Almere, Diemen of Purmerend terecht. Die hebben vaak ook kinderen op Nederlandse scholen en zijn meer geïnteresseerd in Nederland."

Burgemeester Halsema en de panelleden kunnen dus enigszins rustig ademhalen, het kan beter worden, zegt Daenen. "Deze mensen willen de taal leren, een bestaan opbouwen hier. Daar is ook meer behoefte aan vriendschappen sluiten en zo. Je aanpassen, Nederlands leren. Dat is een andere sfeer."

Melting pot

De coronapandemie heeft de grote multinationals volgens Daenen geleerd dat het ook anders kan. "Covid heeft iets gedaan met de wereld van de expat. We hebben geleerd dat mensen best op afstand kunnen werken. Die bedrijven gaan ook rekensommetjes maken en dan kijken: kunnen we niet een lokaal iemand aannemen, of iemand op afstand laten werken. De nieuwe expats hebben vaak ook een Nederlands arbeidscontract. Er kwam met covid een soort bewustzijn."

Misschien ook wel als inwoner van Almere begrijpt Daenen het maar al te goed dat expats uitwijken naar Flevoland. De expatcoach is socioloog, een wetenschapper die het gedrag van groepen en de maatschappij bestudeert. Hij vergelijkt Flevoland graag met het Amerika, dat na de ontdekking door Columbus begon als een melting pot van diverse nationaliteiten. Het nieuwe land waar nog ruimte is. "Iedereen in Flevoland was ooit nieuwkomer. In Flevoland zit iets fris en iets nieuws."

Pioniers

Hij heeft een theorie, niet gestoeld op onderzoek, dat in de oude wereld van Amsterdam en Haarlem minder ruimte is voor nieuwkomers. "Amsterdam gaat terug tot 1600, er zit iets van oudheid in die stad. Dat heb je ook met Haarlem. Oudste spoorlijn van Nederland, ook daar zit heel veel historie. Nieuwe mensen krijgen dan toch snel het stempel van: die zijn nieuw, horen niet bij de oorspronkelijke bevolking, maar ze zijn de boel hier wel een beetje aan het overnemen. Dat is een ander sentiment dan in Flevoland."

In Flevoland heeft nog bijna niemand een echte historie, daar kunnen makkelijker nieuwelingen bij. "Iedereen boven de 40 is niet in Almere geboren. We zijn allemaal nieuwkomers en pioniers en proberen er iets van te maken. Iedereen komt ergens anders vandaan. Het is een hypothese, maar ik vind hem wel plausibel. Je voelt het ook, hier zit iets avontuurlijks. Er zijn nog geen geijkte patronen, alles is mogelijk. In een nieuwe wereld is er nog geen gevestigde cultuur en een wij/zij-gevoel. Er is geen echte Almeerder."

En over hoe gewenst expats of vreemdelingen zijn, wil hij nog wel een stapje dieper gaan. "In de kern ervaren mensen de komst van nieuwe culturen als iets bedreigends. De mens houdt van veiligheid en zoekt zijn eigen groep op. Dat zou wel eens diep in ons kunnen zitten. De Amerikaanse socioloog Milton Bennett is beroemd vanwege een model over hoe om te gaan met die verschillen. Het laat zien dat de mens kan groeien in het vermogen om op een goede manier om te gaan met culturele verschillen. Veel mensen hebben dat niet vanuit zichzelf en maken daarin al dan niet een ontwikkeling door."

"AAAAAAAA", roepen zo’n dertig expats. "OOOOOOO", oefenen ze de uitspraak van de Nederlandse klinkers hardop. Zij zitten op zaterdagmiddag in een ruimte in de Westergas in Amsterdam op de IamExpat-fair. Tijdens een workshop Practical Dutch leren ze dat het woord peen 'very important is in de Dutch cuisine'. En dat 'buur' erg belangrijk is in onze cultuur. Zij schrijven gretig mee en maken foto's van de sheets.

Over Nederlandse cultuur gesproken, buiten spelen Amsterdammers korfbal op de velden van Sporting West. Binnen, in een parallelle wereld, is de voertaal Engels en laten expats zich informeren over geldzaken, het kopen van huizen, maar ook over scholing van de kinderen en de Nederlandse taal. In workshops komen ook zaken als integratie aan bod. Met het uitschreeuwen van de Nederlandstalige klinkers hebben de expats in de workshop hun eerste stappen naar integratie gezet.

Dikke onvoldoende

Over die inburgering bestaan er klachten bij Amsterdamse en andere Noord-Hollandse deelnemers aan de panels van AT5 en NH. Zij geven een dikke onvoldoende aan het alsmaar stijgende aantal expats. En de panelleden zijn het in meerderheid beu dat de internationale werknemers vaak met de rug naar de samenleving leven, geen Nederlands spreken en niet sociaal zijn naar de buren.

Ook de burgemeester van de stad heeft een oproep voor de expats. Vorige week bleek uit een rapport van de Rabobank dat Amsterdammers de stad steeds meer verlaten en dat eigenlijk alleen nog expats nieuw in de stad komen. Dat baart haar zorgen. "Zit niet in je bubbel en zet je in voor de buurt", zegt Femke Halsema via AT5 tegen de nieuwkomers. "Het is een deugd als je de taal van jouw land leert spreken. Word Amsterdammer."

Boze blikken

Werk aan de winkel dus voor de internationals, zoals de expats zijn gaan heten vanwege een slecht imago dat kleeft aan het woord expat. Uit een andere peiling, die onder de leden van het panel van Omroep Flevoland, blijkt dat ze daar veel positiever zijn over de groei van het aantal expats. Dus lijkt daar nog ruimte te zijn om heen te gaan en de boze blikken in Amsterdam te ontlopen.

De ervaren expatcoach Michel Daenen heeft daarnaast een positieve boodschap wat betreft de expats. Want de nieuwe expat is steeds vaker een blijvertje, en niet iemand die even een paar jaar als een God in Amsterdam komt leven en daarna weer vertrekt. Er komen steeds meer 'stay-pats' zoals hij dat noemt. Zoals het Pakistaanse gezin in Almere dat we in de video hieronder interviewden.

De tekst gaat door onder de video.

Het zijn niet meer alleen de klassieke expats die Daenen ook jarenlang begeleidde van de top 50 multinationals via een internationaal relocation-bureau. Nu begeleidt hij expats die nog in hun eigen land wonen via de site 'Your move to the Netherlands'. Hij heeft een kentering gezien. "De klassieke expat van vroeger werd een paar jaar uitgezonden en dan ging die weer door naar een volgend land. Daar werd alles voor georganiseerd en daar ontbrak het aan niets. Met flinke toelages het er eens flink van nemen in Europa. Die mensen zetten een behoorlijke druk op de huizenmarkt en de huizenprijzen."

Hij begrijpt dat die vreemdelingen met gefronste wenkbrauwen zijn ontvangen. "De plaatselijke bevolking voelt dat als een overname. Deze mensen zijn ook niet per se gericht op integratie. Die leven een parallel leven in de stad."

Maar er is ook een groep ontstaan die heel anders in de wedstrijd zit. "Dat is een andere categorie, die wel wat tegemoetkoming krijgt in de kosten voor een huis en een belastingvoordeel. Soms worden ze de eerste drie maanden gehuisvest. Maar daarna moeten ze zichzelf redden. En die wijken dus uit naar andere plekken. Die komen in Lelystad, Almere, Diemen of Purmerend terecht. Die hebben vaak ook kinderen op Nederlandse scholen en zijn meer geïnteresseerd in Nederland."

Burgemeester Halsema en de panelleden kunnen dus enigszins rustig ademhalen, het kan beter worden, zegt Daenen. "Deze mensen willen de taal leren, een bestaan opbouwen hier. Daar is ook meer behoefte aan vriendschappen sluiten en zo. Je aanpassen, Nederlands leren. Dat is een andere sfeer."

Melting pot

De corona-pandemie heeft de grote multinationals volgens Daenen geleerd dat het ook anders kan. "Covid heeft iets gedaan met de wereld van de expat. We hebben geleerd dat mensen best op afstand kunnen werken. Die bedrijven gaan ook rekensommetjes maken en dan kijken: kunnen we niet een lokaal iemand aannemen, of iemand op afstand laten werken. De nieuwe expats hebben vaak ook een Nederlands arbeidscontract. Er kwam met covid een soort bewustzijn."

Misschien ook wel als inwoner van Almere begrijpt Daenen het maar al te goed dat expats uitwijken naar Flevoland. De expatcoach is socioloog, een wetenschapper die het gedrag van groepen en de maatschappij bestudeert. Hij vergelijkt Flevoland graag met het Amerika, dat na de ontdekking door Columbus begon als een melting pot van diverse nationaliteiten. Het nieuwe land waar nog ruimte is. "Iedereen in Flevoland was ooit nieuwkomer. In Flevoland zit iets fris en iets nieuws."

Pioniers

Hij heeft een theorie, niet gestoeld op onderzoek, dat in de oude wereld van Amsterdam en Haarlem minder ruimte is voor nieuwkomers. "Amsterdam gaat terug tot 1600, er zit iets van oudheid in die stad. Dat heb je ook met Haarlem. Oudste spoorlijn van Nederland, ook daar zit heel veel historie. Nieuwe mensen krijgen dan toch snel het stempel van: die zijn nieuw, horen niet bij de oorspronkelijke bevolking, maar ze zijn de boel hier wel een beetje aan het overnemen. Dat is een ander sentiment dan in Flevoland."

In Flevoland heeft nog bijna niemand een echte historie, daar kunnen makkelijker nieuwelingen bij. "Iedereen boven de 40 is niet in Almere geboren. We zijn allemaal nieuwkomers en pioniers en proberen er iets van te maken. Iedereen komt ergens anders vandaan. Het is een hypothese, maar ik vind hem wel plausibel. Je voelt het ook, hier zit iets avontuurlijks. Er zijn nog geen geijkte patronen, alles is mogelijk. In een nieuwe wereld is er nog geen gevestigde cultuur en een wij/zij-gevoel. Er is geen echte Almeerder."

En over hoe gewenst expats of vreemdelingen zijn, wil hij nog wel een stapje dieper gaan. "In de kern ervaren mensen de komst van nieuwe culturen als iets bedreigends. De mens houdt van veiligheid en zoekt zijn eigen groep op. Dat zou wel eens diep in ons kunnen zitten. De Amerikaanse socioloog Milton Bennett is beroemd vanwege een model over hoe om te gaan met die verschillen. Het laat zien dat de mens kan groeien in het vermogen om op een goede manier om te gaan met culturele verschillen. Veel mensen hebben dat niet vanuit zichzelf en maken daarin al dan niet een ontwikkeling door."

Na een lange periode van onthouding door corona mag het weer: uitgaan, tot in de kleinste uurtjes. Ze hebben genoten. ’s Nachts om vier uur rijden Chloe en Iris in feeststemming op één fiets naar huis, Chloe aan het stuur, Iris achterop. Iris ziet dat een fietser nadert. Een jonge man op een witte elektrische fiets, zwart petje op, joggingbroek. Hij komt vlak langs de twee meisjes rijden. Opeens haalt hij uit met zijn rechterhand naar de billen van Iris en knijpt er stevig in.