De meeste onderscheiden vrijwilligers hebben hun lintje pas na hun vijftigste en decennia loyaal buffelen gekregen, maar dat geldt niet voor Cynthia (26) en Jamie (31) Chua. De jonge Hoofddorpers zijn zijn sinds gisteravond Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Al vijftien jaar zetten ze zich in voor maatschappelijke doelen, onder meer met het jaarlijkse benefietconcert GIG Haarlemmermeer. "Ik voel me ontzettend vereerd", aldus Cynthia.

Cynthia en Jamie zijn nog maar 7 en 12  jaar oud als ze in 2004 besluiten een podium voor lokaal talent te organiseren waarvan de opbrengst naar een goed doel moet gaan. De keuze valt op het Adamas Centrum en het Hospice Bardo, waarvan de barakken destijds met flinke lekkage kampten.

Zeventien jaar later is GIG Haarlemmermeer uitgegroeid tot een 'waar fenomeen in de regio', aldus de gemeente in een persbericht.  Daarom heeft het Zijne Majesteit de Koning behaagd om broer en zus te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. De twee werden gisteravond - na afloop van de vijftiende editie van de benefietshow - onderscheiden door Commissaris van de Koning Arthur van Dijk. 

Dat Cynthia en Jamie op hun jonge leeftijd al Ridder in de Orde van Oranje Nassau zijn, hebben ze te danken aan het feit dat ze zich op jonge leeftijd  "Ik was nog wethouder in Haarlemmermeer toen er een jongen van 12 aan mijn bureau stond", aldus Commissaris van de Koning Van Dijk. "Ik kon toen bijna niet geloven dat een jongen van die leeftijd zo'n goed idee had en dat daadwerkelijk tot ontwikkeling kon brengen." 

"Maar jong als hij was wist hij me te overtuigen dat het oprichten van een podium voor jong talent een goed idee was. En toen bleek dat hij een vijf jaar jonger zusje had dat hem met alles ging helpen, viel ik helemaal van mijn stoel." 

Jamie had het 'totaal niet verwacht', vertelt hij als NH Nieuws hem om een reactie vraagt. Toch voelde hij naarmate de avond vorderde, dat er iets bijzonders stond te gebeuren. "De Commissaris van de Koning had veel details in zijn speech waarvan ik dacht: hoe kan hij dat weten?" 

Sinds 2017 hebben broer en zus een adviserende rol binnen hun stichting, vertelt Jamie. Sindsdien wordt de jaarlijkse benefietavond op poten gezet door jongeren, van wie een deel nog naar de middelbare school gaat. Omdat de show de afgelopen jaren vanwege corona niet kon doorgaan, hebben die jongeren nauwelijks ervaring kunnen opdoen, en stonden Jamie en Cynthia hen dit jaar ook in de uitvoering bij.  

"De hele wereld is veranderd", zegt Jamie, die in het dagelijks leven arts is. In die hoedanigheid stond hij aan het begin van de covid-pandemie veel zieken, familieleden en nabestaanden bij. "Het was een pittige periode waarin veel onbekend was en veel  mensen stierven, maar ik heb mijn best gedaan om ervoor te zorgen dat mensen waardig afscheid konden nemen." 

Toelichting backstage

Uit de toelichting die de Commissaris van de Koning backstage gaf, bleek dat Jamie niet uitsluitend is onderscheiden vanwege zijn inspanningen voor GIG, maar ook voor zijn inspanningen tijdens corona om de gevolgen van het virus dragelijker te maken. Ook ander werk, waaronder het voorzitterschap van de promovendivereniging van de Universiteit van Leiden en als judotrainer, hebben volgens hem aan de onderscheiding bijgedragen.  

"Ik probeer onderzoek, onderwijs, gezondheidszorg en kunst en cultuur met elkaar te combineren, maar de rode draad is bruggen bouwen", vertelt hij, "mensen bij elkaar brengen, en creatieve oplossingen te bedenken als mensen vastlopen."  

Steun voor kwetsbaren

Cynthia benadrukt dat zij en haar broer altijd een goed team zijn geweest en veel samen hebben opgepakt. "Voor ons is het vanzelfsprekend", zegt ze "maar ik zit in het onderwijs en weet daarom dat het ook anders kan." 

Behalve voor haar inspanningen voor GIG is ze net als haar broer onderscheiden voor tal van andere functies waarmee ze de maatschappij iets beter maakt. Zo heeft ze onder meer het Eerste Digitale Orkest opgericht, om kwetsbare jongeren weerbaarder te maken, en werkte ze met vluchtelingen en verslaafden. "Het komt er op neer dat ik altijd mijn best heb gedaan om kwetsbaren in de samenleving", vat ze de toelichting op haar onderscheiding samen.

"AAAAAAAA", roepen zo’n dertig expats. "OOOOOOO", oefenen ze de uitspraak van de Nederlandse klinkers hardop. Zij zitten op zaterdagmiddag in een ruimte in de Westergas in Amsterdam op de IamExpat-fair. Tijdens een workshop Practical Dutch leren deze buitenlanders die hier werken dat het woord peen 'very important is in de Dutch cuisine'. En dat 'buur' erg belangrijk is in onze cultuur. Zij schrijven gretig mee en maken foto's van de sheets.

Over Nederlandse cultuur gesproken, buiten spelen Amsterdammers korfbal op de velden van Sporting West. Binnen, in een parallelle wereld, is de voertaal Engels en laten expats zich informeren over geldzaken, het kopen van huizen, maar ook over scholing van de kinderen en de Nederlandse taal. In workshops komen ook zaken als integratie aan bod. Met het uitschreeuwen van de Nederlandstalige klinkers hebben de expats in de workshop hun eerste stappen naar integratie gezet.

Dikke onvoldoende

Over die inburgering bestaan er klachten bij Amsterdamse en andere Noord-Hollandse deelnemers aan de panels van AT5 en NH. Zij geven een dikke onvoldoende aan het alsmaar stijgende aantal expats. En de panelleden zijn het in meerderheid beu dat de internationale werknemers vaak met de rug naar de samenleving leven, geen Nederlands spreken en niet sociaal zijn naar de buren.

Ook de burgemeester van de stad heeft een oproep voor de expats. Vorige week bleek uit een rapport van de Rabobank dat Amsterdammers de stad steeds meer verlaten en dat eigenlijk alleen nog expats nieuw in de stad komen. Dat baart haar zorgen. "Zit niet in je bubbel en zet je in voor de buurt", zegt Femke Halsema via AT5 tegen de nieuwkomers. "Het is een deugd als je de taal van jouw land leert spreken. Word Amsterdammer."

Boze blikken

Werk aan de winkel dus voor de internationals, zoals de expats zijn gaan heten vanwege een slecht imago dat kleeft aan het woord expat. Uit een andere peiling, die onder de leden van het panel van Omroep Flevoland, blijkt dat ze daar veel positiever zijn over de groei van het aantal expats. Dus lijkt daar nog ruimte te zijn om heen te gaan en de boze blikken in Amsterdam te ontlopen.

De ervaren expatcoach Michel Daenen heeft daarnaast een positieve boodschap wat betreft de expats. Want de nieuwe expat is steeds vaker een blijvertje, en niet iemand die even een paar jaar als een God in Amsterdam komt leven en daarna weer vertrekt. Er komen steeds meer 'stay-pats' zoals hij dat noemt. Zoals het Pakistaanse gezin in Almere dat we in de video hieronder interviewden.

De tekst gaat door onder de video.

Het zijn niet meer alleen de klassieke expats die Daenen ook jarenlang begeleidde van de top 50 multinationals via een internationaal relocation-bureau. Nu begeleidt hij expats die nog in hun eigen land wonen via de site 'Your move to the Netherlands'. Hij heeft een kentering gezien. "De klassieke expat van vroeger werd een paar jaar uitgezonden en dan ging die weer door naar een volgend land. Daar werd alles voor georganiseerd en daar ontbrak het aan niets. Met flinke toelages het er eens flink van nemen in Europa. Die mensen zetten een behoorlijke druk op de huizenmarkt en de huizenprijzen."

Hij begrijpt dat die vreemdelingen met gefronste wenkbrauwen zijn ontvangen. "De plaatselijke bevolking voelt dat als een overname. Deze mensen zijn ook niet per se gericht op integratie. Die leven een parallel leven in de stad."

Maar er is ook een groep ontstaan die heel anders in de wedstrijd zit. "Dat is een andere categorie, die wel wat tegemoetkoming krijgt in de kosten voor een huis en een belastingvoordeel. Soms worden ze de eerste drie maanden gehuisvest. Maar daarna moeten ze zichzelf redden. En die wijken dus uit naar andere plekken. Die komen in Lelystad, Almere, Diemen of Purmerend terecht. Die hebben vaak ook kinderen op Nederlandse scholen en zijn meer geïnteresseerd in Nederland."

Burgemeester Halsema en de panelleden kunnen dus enigszins rustig ademhalen, het kan beter worden, zegt Daenen. "Deze mensen willen de taal leren, een bestaan opbouwen hier. Daar is ook meer behoefte aan vriendschappen sluiten en zo. Je aanpassen, Nederlands leren. Dat is een andere sfeer."

Melting pot

De coronapandemie heeft de grote multinationals volgens Daenen geleerd dat het ook anders kan. "Covid heeft iets gedaan met de wereld van de expat. We hebben geleerd dat mensen best op afstand kunnen werken. Die bedrijven gaan ook rekensommetjes maken en dan kijken: kunnen we niet een lokaal iemand aannemen, of iemand op afstand laten werken. De nieuwe expats hebben vaak ook een Nederlands arbeidscontract. Er kwam met covid een soort bewustzijn."

Misschien ook wel als inwoner van Almere begrijpt Daenen het maar al te goed dat expats uitwijken naar Flevoland. De expatcoach is socioloog, een wetenschapper die het gedrag van groepen en de maatschappij bestudeert. Hij vergelijkt Flevoland graag met het Amerika, dat na de ontdekking door Columbus begon als een melting pot van diverse nationaliteiten. Het nieuwe land waar nog ruimte is. "Iedereen in Flevoland was ooit nieuwkomer. In Flevoland zit iets fris en iets nieuws."

Pioniers

Hij heeft een theorie, niet gestoeld op onderzoek, dat in de oude wereld van Amsterdam en Haarlem minder ruimte is voor nieuwkomers. "Amsterdam gaat terug tot 1600, er zit iets van oudheid in die stad. Dat heb je ook met Haarlem. Oudste spoorlijn van Nederland, ook daar zit heel veel historie. Nieuwe mensen krijgen dan toch snel het stempel van: die zijn nieuw, horen niet bij de oorspronkelijke bevolking, maar ze zijn de boel hier wel een beetje aan het overnemen. Dat is een ander sentiment dan in Flevoland."

In Flevoland heeft nog bijna niemand een echte historie, daar kunnen makkelijker nieuwelingen bij. "Iedereen boven de 40 is niet in Almere geboren. We zijn allemaal nieuwkomers en pioniers en proberen er iets van te maken. Iedereen komt ergens anders vandaan. Het is een hypothese, maar ik vind hem wel plausibel. Je voelt het ook, hier zit iets avontuurlijks. Er zijn nog geen geijkte patronen, alles is mogelijk. In een nieuwe wereld is er nog geen gevestigde cultuur en een wij/zij-gevoel. Er is geen echte Almeerder."

En over hoe gewenst expats of vreemdelingen zijn, wil hij nog wel een stapje dieper gaan. "In de kern ervaren mensen de komst van nieuwe culturen als iets bedreigends. De mens houdt van veiligheid en zoekt zijn eigen groep op. Dat zou wel eens diep in ons kunnen zitten. De Amerikaanse socioloog Milton Bennett is beroemd vanwege een model over hoe om te gaan met die verschillen. Het laat zien dat de mens kan groeien in het vermogen om op een goede manier om te gaan met culturele verschillen. Veel mensen hebben dat niet vanuit zichzelf en maken daarin al dan niet een ontwikkeling door."

"AAAAAAAA", roepen zo’n dertig expats. "OOOOOOO", oefenen ze de uitspraak van de Nederlandse klinkers hardop. Zij zitten op zaterdagmiddag in een ruimte in de Westergas in Amsterdam op de IamExpat-fair. Tijdens een workshop Practical Dutch leren ze dat het woord peen 'very important is in de Dutch cuisine'. En dat 'buur' erg belangrijk is in onze cultuur. Zij schrijven gretig mee en maken foto's van de sheets.

Over Nederlandse cultuur gesproken, buiten spelen Amsterdammers korfbal op de velden van Sporting West. Binnen, in een parallelle wereld, is de voertaal Engels en laten expats zich informeren over geldzaken, het kopen van huizen, maar ook over scholing van de kinderen en de Nederlandse taal. In workshops komen ook zaken als integratie aan bod. Met het uitschreeuwen van de Nederlandstalige klinkers hebben de expats in de workshop hun eerste stappen naar integratie gezet.

Dikke onvoldoende

Over die inburgering bestaan er klachten bij Amsterdamse en andere Noord-Hollandse deelnemers aan de panels van AT5 en NH. Zij geven een dikke onvoldoende aan het alsmaar stijgende aantal expats. En de panelleden zijn het in meerderheid beu dat de internationale werknemers vaak met de rug naar de samenleving leven, geen Nederlands spreken en niet sociaal zijn naar de buren.

Ook de burgemeester van de stad heeft een oproep voor de expats. Vorige week bleek uit een rapport van de Rabobank dat Amsterdammers de stad steeds meer verlaten en dat eigenlijk alleen nog expats nieuw in de stad komen. Dat baart haar zorgen. "Zit niet in je bubbel en zet je in voor de buurt", zegt Femke Halsema via AT5 tegen de nieuwkomers. "Het is een deugd als je de taal van jouw land leert spreken. Word Amsterdammer."

Boze blikken

Werk aan de winkel dus voor de internationals, zoals de expats zijn gaan heten vanwege een slecht imago dat kleeft aan het woord expat. Uit een andere peiling, die onder de leden van het panel van Omroep Flevoland, blijkt dat ze daar veel positiever zijn over de groei van het aantal expats. Dus lijkt daar nog ruimte te zijn om heen te gaan en de boze blikken in Amsterdam te ontlopen.

De ervaren expatcoach Michel Daenen heeft daarnaast een positieve boodschap wat betreft de expats. Want de nieuwe expat is steeds vaker een blijvertje, en niet iemand die even een paar jaar als een God in Amsterdam komt leven en daarna weer vertrekt. Er komen steeds meer 'stay-pats' zoals hij dat noemt. Zoals het Pakistaanse gezin in Almere dat we in de video hieronder interviewden.

De tekst gaat door onder de video.

Het zijn niet meer alleen de klassieke expats die Daenen ook jarenlang begeleidde van de top 50 multinationals via een internationaal relocation-bureau. Nu begeleidt hij expats die nog in hun eigen land wonen via de site 'Your move to the Netherlands'. Hij heeft een kentering gezien. "De klassieke expat van vroeger werd een paar jaar uitgezonden en dan ging die weer door naar een volgend land. Daar werd alles voor georganiseerd en daar ontbrak het aan niets. Met flinke toelages het er eens flink van nemen in Europa. Die mensen zetten een behoorlijke druk op de huizenmarkt en de huizenprijzen."

Hij begrijpt dat die vreemdelingen met gefronste wenkbrauwen zijn ontvangen. "De plaatselijke bevolking voelt dat als een overname. Deze mensen zijn ook niet per se gericht op integratie. Die leven een parallel leven in de stad."

Maar er is ook een groep ontstaan die heel anders in de wedstrijd zit. "Dat is een andere categorie, die wel wat tegemoetkoming krijgt in de kosten voor een huis en een belastingvoordeel. Soms worden ze de eerste drie maanden gehuisvest. Maar daarna moeten ze zichzelf redden. En die wijken dus uit naar andere plekken. Die komen in Lelystad, Almere, Diemen of Purmerend terecht. Die hebben vaak ook kinderen op Nederlandse scholen en zijn meer geïnteresseerd in Nederland."

Burgemeester Halsema en de panelleden kunnen dus enigszins rustig ademhalen, het kan beter worden, zegt Daenen. "Deze mensen willen de taal leren, een bestaan opbouwen hier. Daar is ook meer behoefte aan vriendschappen sluiten en zo. Je aanpassen, Nederlands leren. Dat is een andere sfeer."

Melting pot

De corona-pandemie heeft de grote multinationals volgens Daenen geleerd dat het ook anders kan. "Covid heeft iets gedaan met de wereld van de expat. We hebben geleerd dat mensen best op afstand kunnen werken. Die bedrijven gaan ook rekensommetjes maken en dan kijken: kunnen we niet een lokaal iemand aannemen, of iemand op afstand laten werken. De nieuwe expats hebben vaak ook een Nederlands arbeidscontract. Er kwam met covid een soort bewustzijn."

Misschien ook wel als inwoner van Almere begrijpt Daenen het maar al te goed dat expats uitwijken naar Flevoland. De expatcoach is socioloog, een wetenschapper die het gedrag van groepen en de maatschappij bestudeert. Hij vergelijkt Flevoland graag met het Amerika, dat na de ontdekking door Columbus begon als een melting pot van diverse nationaliteiten. Het nieuwe land waar nog ruimte is. "Iedereen in Flevoland was ooit nieuwkomer. In Flevoland zit iets fris en iets nieuws."

Pioniers

Hij heeft een theorie, niet gestoeld op onderzoek, dat in de oude wereld van Amsterdam en Haarlem minder ruimte is voor nieuwkomers. "Amsterdam gaat terug tot 1600, er zit iets van oudheid in die stad. Dat heb je ook met Haarlem. Oudste spoorlijn van Nederland, ook daar zit heel veel historie. Nieuwe mensen krijgen dan toch snel het stempel van: die zijn nieuw, horen niet bij de oorspronkelijke bevolking, maar ze zijn de boel hier wel een beetje aan het overnemen. Dat is een ander sentiment dan in Flevoland."

In Flevoland heeft nog bijna niemand een echte historie, daar kunnen makkelijker nieuwelingen bij. "Iedereen boven de 40 is niet in Almere geboren. We zijn allemaal nieuwkomers en pioniers en proberen er iets van te maken. Iedereen komt ergens anders vandaan. Het is een hypothese, maar ik vind hem wel plausibel. Je voelt het ook, hier zit iets avontuurlijks. Er zijn nog geen geijkte patronen, alles is mogelijk. In een nieuwe wereld is er nog geen gevestigde cultuur en een wij/zij-gevoel. Er is geen echte Almeerder."

En over hoe gewenst expats of vreemdelingen zijn, wil hij nog wel een stapje dieper gaan. "In de kern ervaren mensen de komst van nieuwe culturen als iets bedreigends. De mens houdt van veiligheid en zoekt zijn eigen groep op. Dat zou wel eens diep in ons kunnen zitten. De Amerikaanse socioloog Milton Bennett is beroemd vanwege een model over hoe om te gaan met die verschillen. Het laat zien dat de mens kan groeien in het vermogen om op een goede manier om te gaan met culturele verschillen. Veel mensen hebben dat niet vanuit zichzelf en maken daarin al dan niet een ontwikkeling door."

Na een lange periode van onthouding door corona mag het weer: uitgaan, tot in de kleinste uurtjes. Ze hebben genoten. ’s Nachts om vier uur rijden Chloe en Iris in feeststemming op één fiets naar huis, Chloe aan het stuur, Iris achterop. Iris ziet dat een fietser nadert. Een jonge man op een witte elektrische fiets, zwart petje op, joggingbroek. Hij komt vlak langs de twee meisjes rijden. Opeens haalt hij uit met zijn rechterhand naar de billen van Iris en knijpt er stevig in.

Ursem kan zich na vijf jaar weer opmaken voor een nieuw Bevrijdingsfestival op 5 mei. Na de vorige editie in 2018 werd het feest niet meer gehouden. De organisatie is er klaar voor. "Het leeft enorm, dat ervaren we zeker", zegt Sonja Vet. "En dat is heel leuk om te zien."

Het enthousiasme spat er vanaf als we bellen met Sonja Vet, een van de vier organisatoren van het Bevrijdingsfestival in Ursem. En dat is niet zo gek, want na een lange afwezigheid kan het dorp eindelijk het einde van de Tweede Wereldoorlog vieren.

De laatste keer dat Bevrijdingsdag uitbundig gevierd werd in Ursem was in 2018. Twee jaar later zou er opnieuw een festival georganiseerd worden, maar corona gooide roet in het eten. "We hebben een te grote organisatie om dit ieder jaar te doen", legt Sonja uit. "Vandaar dat we het in ieder geval elke vijf jaar vieren. Maar omdat we de periode ertussen te lang vinden is ook besloten om na twee of drie jaar iets te organiseren."

Grote bereidwilligheid

Na alle coronaperikelen kan het vierkoppige organisatiecomité weer aan de bak. Zo wordt het Batterplein in Ursem omgedoopt tot hét feestcentrum van het dorp. Omdat het mogelijk slecht weer kan worden is de organisatie van plan om een zogeheten stretch-tent neer te zetten.

Naast de vrijmarkt zijn er allerlei activiteiten voor jong en oud, en zullen er verschillende optredens zijn op het podium. “We zijn enorm trots dat we met onze korte voorbereidingstijd zo’n mooie line-up konden boeken,” zegt Sonja. En er staat ook nog een verrassingsact op de planning.

De opbrengst van de verkoop op de vrijmarkt gaat geheel naar een kleinschalige woonvorm voor jongeren met een verstandelijke beperking. Via de kraam kunnen feestgangers even kennismaken met hun nieuwe buurtgenoten; bewoners en medewerkers van Wonen Bij Anders.

Het uitgangspunt van de organisatie is om het festival 'voor en door Ursem' te laten zijn. En dat blijkt, want na een rondgang langs verschillende bedrijven is gebleken dat iedereen graag wil meewerken. "Het leeft enorm, dat ervaren we zeker. En dat is heel leuk om te zien."

"Het programma was snel rond, en ook willen veel mensen als vrijwilliger helpen. Er zijn zeker 30 vrijwilligers aanwezig op 5 mei", legt Sonja uit. "Zeker na de afwezigheid van vijf jaar is de bereidwilligheid van Ursemmers groot. En het scheelt misschien ook dat mensen niet elke week of maand als vrijwilliger hoeven te helpen, zoals soms gebeurt bij verenigingen."

Vrijheidsvuur

Naast het Bevrijdingsfestival keert mogelijk ook het officiële Vrijheidsvuur terug naar Ursem. In 2018 werd het vuur naar het dorp gebracht door iemand uit Heerhugowaard, die na ontsteking van het vuur in Wageningen in estafettevorm naar Noord-Holland was gelopen. Ook voor dit jaar heeft Sonja goede hoop dat het vuur weer in Ursem komt.

"Daar zij we nog hard voor aan het werk. Want ook het Vrijheidsvuur hoort bij de viering in Ursem", licht ze toe. "Degene die toen omgelopen is naar Ursem loopt dit jaar niet mee. Dus we hopen dat iemand anders uit Heerhugowaard, of Broek op Langedijk waar het vuur naartoe gaat, naar Ursem wil komen. Maar iemand uit het dorp zelf is natuurlijk ook van harte welkom om de officiële vlam op te halen."

Mocht het Vrijheidsvuur naar het dorp komen, zijn er twee ceremonies waarbij de vlam een prominente plaats krijgt. Een vindt 's ochtends plaats op de Elf Oktoberstraat in Ursem, de andere is op het festivalterrein op het Batterplein. Bij beide momenten zal er een speech zijn van wethouder Rosalie den Dolder, en ook van een 'mystery guest'. 

Het Bevrijdingsfestival in Ursem wordt op 5 mei gehouden op het Batterplein. Entreegeld hoeft "zeker weten" niet betaald te worden, want zo zegt Sonja: "Iedereen moet gewoon komen."

Na de magere coronajaren waar de stoelen in de filmhuizen lang leeg bleven, lijken mensen hun weg naar de film weer terug te hebben gevonden. Bij Studio/K in Oost en Rialto in De Pijp zijn er in de eerste maanden van dit jaar al meer bezoekers dan het jaar voor corona. "Dit hadden we niet durven hopen."

Het gaat weer de goede kant op met de filmhuizen.  Bij Studio/K in Oost ziet programmeur Thomas Streekstra dat de bezoekersaantallen van januari tot en met maart van dit jaar, hoger zijn dan diezelfde maanden in 2019, het jaar voor corona. "En dat terwijl 2019 ons beste jaar was sinds de opening in 2007", vertelt Streekstra. 

Volgens hem komt de toename van bezoekers voor een groot deel doordat er meer nieuwe films uitkomen. "Vorig jaar zagen we een filmdroogte. Veel films zijn doorgeschoven door corona en die lading komt nu onze kant op. In juni en juli komen er ook een aantal grote studiofilms uit zoals Barbie en Oppenheimer, dus ik verwacht ook wel een goede zomer." 

Jonger publiek

Bij Rialto in de Pijp is er ook reden tot vrolijkheid. De bezoekers nemen ook hier toe en er komt een opvallend jonger publiek, zeker overdag. "Voor corona waren het voornamelijk oudere bezoekers die overdag films kwamen kijken. Tijdens corona waren we een van de weinige plekken waar je nog  naartoe kon en een drankje kon krijgen. Dat hebben toen veel jongeren ontdekt en nu zien we dat die blijven hangen", vertelt directeur Raymond Walravens. 

Ook de populariteit van de Cineville-pas, een abonnement waarmee je onbeperkt naar filmhuizen kan, zien de heren als oorzaak dat het publiek blijft toenemen. Landelijk namen de abonnementen de afgelopen drie jaar met 35% toe, in Amsterdam was dat 15%. "Cineville is voor ons altijd al belangrijk geweest", vertelt Streekstra. "Maar nu is meer dan de helft van onze bezoekers lid."

Heeft justitie met de vervolging van 41-jarige Terrence de K. een terrorist net op tijd ontmanteld of is de Hilversummer een intelligente nerd die zich in coronatijd voorbereidde op slechtere tijden om zijn gezin te beschermen?

Het tweede boksgala in Oostzaan trok gisteravond een volle zaal: met 350 verkochte kaarten was het evenement uitverkocht. Voor organisator Gilbert Hallie was het een speciale avond. Zijn zoon Kilat stond in de ring, opa en voorbeeld Cees keek trots toe.  

In 2019 werd het eerste boksgala georganiseerd in Oostzaan. Na de coronajaren kan het dit jaar weer doorgaan. Het gala is vernoemd naar de vaders van Gilbert Hallie en Mario Walda: het Cees Hallie en Mat Walda boksevent. De twee families zijn zeer bekend in de bokswereld. 

Kilat is voor zijn partij vol goede moed, gesterkt door het feit dat zijn opa meekijkt. "Mijn opa is er in de amateurboksen bij elke wedstrijd bij geweest. Helaas heeft hij door zijn gezondheid niet bij mijn profwedstrijden kunnen zijn. Dit is de eerste profwedstrijd waar hij bij is, dus ik moet goed m'n best doen."
 
Bekijk in de reportage hieronder hoe de partij van Kilat afloopt. Tekst loopt door onder de video 

Gilbert is de hele avond wat gespannen, maar in een prima humeur. "Het is dan ook een hele speciale dag, echt iets unieks. We hebben naast alle toppers ook nog het Nederlandse team dat bokst tegen het Schotse team. Het is een kampioenenbal."

Het organiseren van zo'n avond moet niet worden onderschat. "Deze keer gaat het iets beter, ik ben er beter op voorbereid." Grijnzend: "De eerste keer was ik helemaal van de kaart, kreeg ik een black-out. Toen heeft mijn vrouw het overgenomen de laatste week. Maar nu heb ik alles onder controle."

Jaarlijks gala

De organisator heeft genoeg plannen om dit gala tot een jaarlijks succes te maken: "Ik hoop dat we hiermee door kunnen gaan. Dat ik met Kilat mee ga groeien: ik met het organiseren van dit soort programma's en hij met het boksen." 

“Ik voel me nu al beter dan voor de behandeling en ik ben nog aan het herstellen, zegt Iris Weststrate uit Heemskerk met een klaterende lach. Ze is nog maar twee weken terug van haar reis naar Mexico, waar ze een zware stamcelbehandeling onderging. De 65 duizend euro die nodig waren om reis en behandeling te kunnen betalen werd via crowdfunding door vrienden en familie bij elkaar gebracht.

We hebben Iris aan de telefoon. Ze ontvangt nog geen mensen, omdat haar gezondheid na de behandeling nog kwetsbaar is. Ze klinkt blij en is heel optimistisch: “Ik denk dat ik er heel goed uit ga komen, ik ben alle mensen die dit mogelijk gemaakt hebben zo ontzettend dankbaar”.

MS

Iris lijdt sinds haar 22ste aan Multiple Sclerose (MS) en onderging begin maart een stamcelbehandeling in Mexico. Deze behandeling wordt in Nederland niet toegepast en in het buitenland wordt die niet vergoed door de verzekering.

Om toch, dan maar op eigen kosten, voor de operatie naar Mexico te kunnen reizen was 65 duizend euro nodig. Vrienden en familie brachten dat geld bij elkaar. Onder het motto Iris verslaat MS verzonnen ze allerlei inzamelacties. Een pubquiz, een gesponsorde muurschildering, een rommelmarkt; alles was goed, als het maar geld in het laatje bracht.

Iris kijkt met enige verbazing terug op die periode. In een maand of drie was het bedrag bij elkaar gebracht. “Het ging allemaal zo snel en zo makkelijk dat ik het me amper realiseerde. Pas toen ik in Mexico was realiseerde ik me hoe bijzonder dat eigenlijk allemaal was, hoe lief mensen eigenlijk zijn. Het lijkt soms wel alsof mensen sinds Corona wat afstand van elkaar hebben genomen maar als dit je overkomt blijkt dat mensen toch voor elkaar klaar staan als de nood aan de man is”.

Iris vertelt hoe verbaasd ze was over de stortvloed aan donaties die binnenkwamen na publicatie van haar verhaal op NH Nieuws. Sommige lieve teksten die erbij geschreven werden zijn haar bijgebleven. “Een mevrouw schreef dat ze weinig geld had en in de schuldsanering zat maar toch wilde helpen, die maakte twee euro vijftig over, hoe ontzettend lief is dat?”, aldus een ontroerde Iris.

Behandeling

Ze was vier weken in Mexico samen met haar partner Mo die 24/7 aan haar bed waakte. Hun zoontje Semih van twee logeerde bij Iris’ moeder. Dat vond Iris nog het moeilijkste, om hem zo lang te moeten missen. De behandeling zelf begon onmiddellijk na aankomst en verliep voorspoedig.

Iris: "Ik heb geluk gehad met mijn lichaam; ik heb eigenlijk maar één dag echt pijn gehad. In de kliniek waar ik lag zag ik dat ook anders kon, er waren mensen met ontzettend veel pijn.”

Inmiddels is Iris twee weken thuis en kan ze terugkijken op een succesvolle behandeling. “Volgens de artsen is mijn immuunsysteem gereset en komt de ziekte nu zeker tien tot vijftien jaar tot stilstand.” Een heel verschil met de situatie zonder behandeling in Mexico: "ik zou dan heel snel en definitief in een rolstoel terecht zijn gekomen", zegt Iris.

Nu de behandeling zo goed lijkt aan te slaan durft Iris voorzichtig naar de toekomst te kijken. “Ik verheug me vooral op kleine, gewone dingen. Het lijkt me geweldig om Semih straks lopend naar de peuterspeelzaal te kunnen brengen. Het is maar een paar straten hiervandaan maar vroeger kon dat echt niet." 

Verder kijkt ze ernaar uit om met haar oogappel van twee naar de kermis te gaan “Dat is echt een ding hier in Heemskerk. Ik wil er bij zijn als hij daar voor het eerst van geniet.”

Maar zover is het nog niet. Het is eerst nog wachten op uitslagen van het onderzoek naar haar bloedwaarden. Als die goed genoeg zijn kan de quarantaine worden opgeheven en kan ze weer een enigszins normaal leven gaan leiden. 

Daarna kan ze met hulp van een fysiotherapeut keihard gaan werken aan volledig herstel. Ze streeft naar een vakantie in de zon gezin volgend jaar zomer. Ook hoopt ze volgend jaar haar 35ste verjaardag, op 22 april, precies vandaag over een jaar, met een knalfuif te kunnen vieren.

Sinds begin dit jaar neemt het aantal faillissementen weer toe. Moeten we ons opmaken voor een flinke faillissementsgolf? „Veel bedrijven hebben het zwaar.”

Het rijexameninstituut CBR stelt nog altijd te kampen met de naweeën van de coronatijd, omdat door de lockdowns zo’n 300.000 praktijkexamens niet konden doorgaan. In sommige grote steden lopen de wachttijden zo op tot meer dan twintig weken.

Hoewel covid-patiënten vaak langdurig kampen met concentratieverlies of vergeetachtigheid, zijn er geen aanwijzingen dat hersenschade door het coronavirus daarvan de oorzaak is.

Nu de mensen na de coronacrisis weer onbezorgd op reis kunnen, verhogen veel vliegvelden de parkeertarieven fors, meldt Vliegveldinfo.nl. Een week parkeren in Antwerpen is tweemaal zo duur als in Beek.

"Het is niet echt een dag voor een zonneauto", lacht Tijn van Weel (23), terwijl de regen uit de hemel neerdaalt. Hij is teruggekomen naar zijn oude middelbare school Het Eerste Christelijk Lyceum in Haarlem om te laten zien aan welk project hij nu werkt. Daarom heeft hij ook de Nuna 11 meegenomen. Het is de zonneauto die vorig jaar in Zuid-Afrika een grote racewedstrijd won, de Sasol Solar Challenge.

De hele ochtend heeft Tijn, die deel uitmaakt van het Brunel Solar Team, leerlingen uitgelegd hoe de zonneauto werkt. Ze staan buiten om de auto heen en luisteren aandachtig naar zijn verhaal. "Ik kan mij de eerste keer dat ik een zonneauto zag nog goed herinneren", vertelt Tijn. Het leek wel een soort ruimteschip, een echte 'eyecatcher'. Die indruk wil ik de leerlingen nu ook geven."

De scholieren van het ECL zijn onder de indruk van Tijn zijn woorden en hoe de zonneauto eruit ziet. Inmiddels is het Brunel Solar Team al druk bezig met het ontwikkelen van de opvolger, de Nuna 12. Hij legt uit dat dat de coureur straks best een beetje oncomfortabel in de auto zal zitten. "Dat is de paradox van een zonneauto. Je heb de nieuwste technologieën, maar er moet zoveel mogelijk gewicht bespaard worden en dat gaat dan ten koste van het comfort."

De Nuna 11 kwam vorig jaar in september als eerste over de finish in Zuid-Afrika. Traditioneel zou de race eigenlijk in Australië gehouden worden, maar vanwege corona moesten de zonneauto's uitwijken naar het Afrikaanse continent. 

Of ze dit jaar met een nieuwe wagen ook weer mee kunnen doen om de prijzen, is nog onzeker. Aan hun inzet zal het zeker niet liggen. "We gebruiken de nieuwste technologieën en werken ontzettend hard", verteld Stefan Loen (22), één van de andere teamleden. "Maar we gaan, net zoals alle andere teams, natuurlijk wel voor de winst."

Teamgevoel

Ook Stefan vertelt vol vuur over het bouwen van de zonnewagen en houdt ook erg van het teamgevoel. "Je doet dit als een soort tussenstation van je studie. Ik heb nu drie jaar gestudeerd aan de TU Delft en maximaal geleend. Dat geld heb ik gespaard en maak ik nu langzaam op. Dit is namelijk geen studie en je krijgt ook niet betaald. Het is allemaal passie. Wij zijn met een gemotiveerd team bezig aan het einddoel, winnen in Australië", legt Stefan uit.

In oktober staat de race in Australië op de agenda. Tot die tijd gaan Tijn en Stefan samen met de Nuna 11 op tournee langs middelbare scholen, om meer jongeren te inspireren. "Nu gaan we eerst naar Purmerend om mijn oude middelbare school te bezoeken", vertelt Stefan. Hij weet nog niet hoe zijn toekomst er precies uit zal gaan zien. "Het is niet dat ik straks per se in de auto-industrie wil werken. Al zijn er wel meerdere mensen uit andere teams in de Formule 1-wereld terecht gekomen." Wie weet, eerst maar naar Purmerend.

De verdachte die het OM maandag arresteerde voor betrokkenheid bij de dood van coronapatiënten in het Wilhelmina Ziekenhuis Assen, is de 30-jarige V. uit de gemeente Noordenveld. V. werkte bij meerdere ziekenhuizen in Noord-Nederland. Dat bevestigen meerdere bronnen aan Dagblad van het Noorden.

Theater en filmhuis de Schuur in Haarlem zit in zwaar weer. Er is een tekort van een half miljoen euro per jaar. De reden: eerst corona en daarna de komst van twee nieuwe bioscopen: de Filmkoepel en Kinepolis in Schalkwijk. De gedroomde oplossing: meer bioscoopstoelen in De Schuur zelf. Hoe zit dat?

Het gaat financieel gezien dus niet goed met de Schuur. Sinds vorig jaar lijdt de culturele instelling in het centrum van de stad structureel een half miljoen euro per jaar verlies. De bezoekersaantallen bij het filmhuis daalden eerst door corona en later door de komst van de Filmkoepel en Kinepolis. 

Kinepolis in Schalkwijk ging eind 2020 open en heeft zes bioscoopzalen met in totaal 937 stoelen. Begin vorig jaar kwam daar nog de Filmkoepel bij op een steenworp afstand van de Schuur. De Filmkoepel heeft ook zes zalen en telt ruim 600 stoelen.

Met name de Filmkoepel is een concurrent met een vergelijkbaar filmaanbod als de Schuur. Toch hoort de Schuur nog wel bij de filmhuizen met de hoogste stoelbezetting van het land en komen er dit jaar naar verwachting zo'n 100.000 mensen een film bekijken.

Nog meer zalen?

De Schuur wil uitbreiden met twee zalen: een filmzaal met 70 stoelen en een multifunctionele zaal waar plek is voor 60 bezoekers. Dat klinkt tegenstrijdig. Maar het klopt wel, zegt woordvoerder Sunniva Matla van de Schuur: "Het is een filmwet dat het publiek weer groeit met kleine zalen erbij. Je kunt simpelweg een bredere programmering aanbieden, meer titels op dezelfde tijd vertonen dus."

Verder komt er dan meer plek voor nieuwe activiteiten. "Denk aan de Filmeducatiehub Noord-Holland, die nu ook in de Schuur zit. Met die hub en extra plek voor educatie kunnen we straks twee keer zoveel kinderen bereiken als nu."

Flinke investering

De wens voor die twee extra zalen leefde al langer bij de Schuur, maar door de tekorten is haast nu geboden. Cultuurwethouder Diana van Loenen is voorstander van de uitbreiding, vertelt haar woordvoerder. "Zonder uitbreiding komt de Schuur in grote financiële problemen. Dan kan het in de toekomst niet meer de huidige functie uitoefenen."

Voor de gemeente is de Schuur een belangrijk podium en productiehuis met als vaste bespeler Toneelschuur Producties. "Met de uitbreiding kan de Schuur het tekort terugdringen. De investering die nodig is - zo'n 2,5 miljoen euro - verdient zich in tien tot twaalf jaar terug."

De gemeente heeft overigens een 'second opinion' onderzoek laten doen, waaruit blijkt dat er inderdaad meer bezoekers komen als er straks meer zalen zijn. Het pand waar de nieuwe zalen moeten komen - pal naast de Schuur - is van de gemeente zelf.

Uiteraard gaat de gemeenteraad uiteindelijk over zo'n grote investering. Wethouder van Loenen hoopt dat de raadscommissie Ontwikkeling zich al in mei over de mogelijke uitbreiding buigt.

Als de raad niet akkoord gaat met de uitbreiding blijven er twee scenario's over. In het eerste moet de gemeente het jaarlijkse tekort van een half miljoen euro bijpassen met een extra subsidie. In het zwartste scenario komt er helemaal geen extra geld voor de Schuur en dreigt het einde voor de culturele instelling.

Medewerkers en patiënten van het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen reageren donderdagmiddag geschrokken op de verdenking tegen een 30-jarige ziekenhuismedewerker. De man zou betrokken zijn geweest bij de dood van verpleegde patiënten in coronatijd.

Prins Maurits van Oranje heeft kritiek op het beleid rond zonne-energie in Amsterdam. Volgens hem worden door de gemeente en de haven kansen gemist. De prins vertelt in het programma Gesprek aan de Amstel ook hoe het is om met media-aandacht te leven, en wat de afgenomen populariteit van de monarchie voor hem betekent.

Maurits, de oudste neef van koning Willem-Alexander, is vrijdagavond om 21.00 te gast in Gesprek aan de Amstel dat te zien is op AT5. Daarin wordt hij geïnterviewd door schrijver Kemal Rijken.

Potentie
In het dagelijks leven onderneemt Maurits voor Sunrock, een Amsterdams bedrijf dat op grote schaal zonnepanelen levert. In de hoofdstad is het volgens hem lastiger dan in bijvoorbeeld Rotterdam of Zaandam. “Ik heb de indruk dat mensen hier niet echt met elkaar praten,” zegt hij, doelend op belangrijke spelers zoals de gemeente. “Het grootste gebied waar je de meeste energie vandaan kan halen, is het havengebied van Amsterdam. Maar daar is nog geen tiende van de potentie benut. De vraag van ondernemers in het havengebied is er, maar de medewerking vanuit de gemeente en het havenbedrijf is beperkt.”

De ‘groene’ prins, die stelt dat dit voorlopig zijn laatste grote interview is, vertelt ook over ‘ondernemen als Oranje’. Hij begrijpt dat mensen kritischer zijn geworden over de monarchie. “Het is eigenlijk fiftyfifty geworden,” zegt hij. Uit de Koningsdag-enquête 2023 blijkt dat nog ruim de helft van de Nederlanders de monarchie steunt. Hij heeft er als ondernemer geen last van dat de populariteit van de monarchie afneemt. Wel zijn de tijden veranderd. “Mensen zeiden vroeger: ‘O wat leuk, kijk eens wie er belt!’, die tijd is nu voorbij.”

Emotie

Op de vraag ‘wat is geluk?’ reageert de prins met emotie. De Coronatijd deed hem extra beseffen dat gezin en gezondheid belangrijk zijn. Maurits is zich ervan bewust dat anderen minder geluk hebben. “Ik zie dat als het anders loopt, wat voor een enorme pijn dat doet. Ik besef dat het met elkaar zijn het geluk is.” In zijn vriendenkring zijn kinderen overleden, en er zijn andere vreselijke dingen gebeurd. “Dat doet me heel veel.”

 Maurits ziet echter ook te veel mensen om zich heen die ‘alleen maar meer willen’. Tegelijkertijd beseft de prins zich dat hijzelf ‘een ongelooflijk goed leven’ heeft en dat weer anderen in de samenleving het financieel moeilijk hebben. Maurits woont en werkt in Amsterdam en heeft drie kinderen.

 Gesprek aan de Amstel is vanaf morgen maandelijks op AT5 te zien. 

Een 30-jarige man is aangehouden omdat hij verdacht wordt van betrokkenheid bij het overlijden van patiënten in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen (WZA), ten tijde van de coronapandemie.

Een 30-jarige man is afgelopen maandag aangehouden omdat hij verdacht wordt van betrokkenheid bij het overlijden van patiënten in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen, ten tijde van de coronapandemie.

Hier en daar nog flink wat groen, maar verder volop kleur in het grootste aaneengesloten bollengebied ter wereld: de Zijpe. Vanaf komende weekeinde kun je wandelen, fietsen, schilderen en schrijven tussen de talloze tulpen, narcissen en hyacinten. Het is dan weer tijd voor het jaarlijkse evenement Bloeiend Zijpe. "Nog twee dagen zon en alles staat in bloei hoor!"

Een kleurrijker gebied is er bijna niet in Nederland: van Burgerbrug tot 't Zand en van Callantsoog tot Oudesluis liggen de bollenvelden klaar om in kleuren uit te barsten. Bloeiend Zijpe is er klaar voor, vertelt Marijke Baltus van de organisatie: "We missen nog een beetje kleur en we vinden het best spannend, maar de bollenkwekers hebben maar één of twee dagen warmte en zon nodig en dan gaat het goedkomen."

(Tekst gaat verder onder de video)

Sinds de coronaperikelen kan het jaarlijkse evenement weer compleet uitpakken met een wandel- en fietstocht, een hardlooptocht en schrijven en schilderen tussen de tulpen. Baltus: "Ja, gewoon in het veld midden tussen de tulpen. We willen iedereen laten genieten van de prachtige kleuren."

Sparren

En 'iedereen' moet iedereen zijn, vindt Monique Weijers van Bloeiend Zijpe. Zij heeft daarom speciaal voor kinderen een soort puzzeltocht gemaakt: "Als ze een vraag zien op de borden bij de bollenvelden en rustpunten kunnen ze met hun ouders sparren, of met elkaar, over wat het antwoord kan zijn. En daarnaast: al die kleuren, voor kinderen is dat natuurlijk een heel mooi gezicht."

(Tekst gaat verder onder de foto)

Bloeiend Zijpe duurt nog tot en met 7 mei. Komende zaterdag is de hardlooptocht 'TulpenCross' en zondag vanaf 8 uur zijn de routes voor de wandeltocht open. Weijers verklapt alvast één vraag voor de kinderen voor bij de foto hierboven: "Je ziet prachtige, gele pioentulpen: Wanneer worden de bollen geplant?"

Air France-KLM heeft het laatste deel van de coronastaatssteun van de Franse overheid afgelost. Topman Ben Smith spreekt in een verklaring van een „belangrijke mijlpaal” voor het luchtvaartconcern. „Ik ben blij dat we nu alle staatssteun volledig hebben terugbetaald, wat ons verlost van de bijbehorende voorwaarden. Ik wil de Franse en Nederlandse overheden nogmaals bedanken voor hun onschatbare steun tijdens deze ongekende Covid-19-crisis.”

Een strop voor klussend West-Friesland, want Bakker de Houthandel in Hoogkarspel is failliet. De rechtbank heeft gisteren het faillissement uitgesproken. Zo'n 20 werknemers zijn inmiddels op non-actief gesteld en de winkel aan de Oosterwijzend is gesloten vanwege 'omstandigheden'.

Het terrein van Bakker Bouwen en Wonen - in de volksmond bekend als Bakker de Houthandel - ligt er verlaten bij. Dat was tot voor kort wel anders. Al zo'n 30 jaar was de leverancier een begrip voor klussend West-Friesland. Zowel ondernemers als particulieren uit de hele regio kwamen er met regelmaat over de vloer om hout op te halen voor hun verbouwingswerkzaamheden. 

21 werknemers

Ondanks de positieve coronajaren - toen West-Friezen massaal hun woningen gingen verbouwen - dreigen 21 werknemers op straat te komen. De rechtbank heeft gisteren het faillissement van het houtbedrijf uitgesproken. 

Directeur Fred Jansen wil niet reageren en verwijst naar curator Kuno Cerutti. Die voert sinds vandaag gesprekken met overnamekandidaten om het houtbedrijf een doorstart te kunnen geven.

Volgens hem hebben inmiddels twee bedrijven concrete belangstelling getoond om het houtbedrijf 'volledig over te nemen'. "De gesprekken zijn in een goede sfeer verlopen. Ze zijn nu aan het bestuderen of een overname mogelijk en zinvol is. De belangstellenden komen niet uit de regio, maar willen hun netwerk versterken met een afzetlocatie in Noord-Holland", zegt hij.

Dalende omzet

Een dalende omzet en particulieren die terughoudend zijn met grote uitgaven, heeft de directie doen besluiten om de handdoek in de ring te gooien. Cerutti: "De coronajaren zijn voor de houtbranche enorm goed geweest. Sinds de uitbraak zijn we massaal aan het klussen geslagen en dat valt nu weg omdat de verbouwingswerkzaamheden klaar zijn. En ondanks dat de houtprijs is gedaald, zijn we toch terughoudender geworden door een duurder leven. Ook dat heeft meegespeeld."

Om het financiële gat te dichten moest de directie geld bijleggen, maar dat lukte niet. "De bank vond het onverantwoord om door te gaan en heeft de financiering opgezegd, waardoor salarissen niet meer uitbetaald konden worden."

De werknemers zijn naar huis gestuurd, de winkel is gesloten en betalingen worden geweigerd. "We willen zo snel mogelijk met perspectief komen, zodat ze weten waar ze aan toe zijn. Lopende bestellingen worden door de overnemende partij doorgezet of worden uiteindelijk gecanceld."

De grootste vakbonden, FNV en CNV, zijn akkoord gegaan met die nieuwe cao voor ziekenhuizen. Daarmee zijn nieuwe acties in de ziekenhuizen van de baan. "Een hele geruststelling", vindt Tanneke Goverse van het actiecomité in Alkmaar: "Ik ben tevreden. We hebben het maximale eruit kunnen halen."

"De druk op de zorg liep de afgelopen jaren flink op, niet alleen door corona. Ook nu is de werkdruk oneigenlijk hoog", vertelt operatie-assistent Goverse aan mediapartner Streekstad Centraal. "Nog niet alle gaten zijn gedicht. Maar de schade van de afgelopen 25 jaar wordt nu wel hersteld door dit akkoord."

Goverse doelt op een lange reeks bezuinigingen en reorganisaties. "Als zorgmedewerkers hebben we dat veel te lang maar laten gebeuren. We dachten: Daar kunnen we toch niks tegen doen. Ik ben ook maar een operatie-assistente." Te bescheiden, weet ze nu.

"Het klopt wel dat het eigenlijk veel te ingewikkeld is geworden. Er is in Den Haag een integraal zorgakkoord vastgesteld en dat akkoord bepaalt hoeveel wij kunnen verdienen, daar komt het op neer."

Om toch iets in beweging te krijgen hadden zorgmedewerkers de vakbonden nodig. Met die vakbonden staan ze nu sterker. "Daardoor zitten we ineens wel aan tafel. Deze nieuwe cao is er dankzij de druk die wij gezet hebben."

Voor sommige actievoerders blijft er nog wel wat te wensen over. "De salarisverhoging, die is niet voor iedereen genoeg. Maar over het algemeen zijn mensen echt blij. Als de inflatie opnieuw uit de hand loopt, zoals dit voorjaar het geval was, komen er nieuwe gesprekken. Dat is afgesproken in de cao en geeft voor veel betrokkenen toch vertrouwen voor in de toekomst."

De Noordwest Ziekenhuisgroep in Alkmaar laat weten nog niet officieel te reageren, omdat de kleinere vakbonden eerst nog akkoord moeten geven. Voor Goverse is het een prettig besef dat nieuwe actiedagen niet meer nodig zijn. "Nee, zo'n actiedag, dat gaat toch tegen ons gevoel in. Het was nodig, maar liever doen we zoiets niet. We doen dit werk omdat we mensen willen helpen."

Onder mensen met een verstandelijke beperking zijn er naar verhouding ruim vier keer zoveel aan corona gestorven als bij de doorsnee bevolking. Dat schrijven onderzoekers van het Radboudumc in The Lancet Public Health.

Zanger en liedjesschrijver Lex Uiting lanceert dit najaar zijn debuutalbum. Dat doet hij tijdens een tournee door Limburg. De plaat bevat veertien popliedjes in het Limburgs dialect. Albumpresentatie en concerttoer hadden eigenlijk al veel eerder plaats moeten vinden, maar de coronapandemie gooide roet in het eten.

De Beverwijkse snackbar City Snacks kan toch in het huidige pand aan de Breestraat blijven. Eigenaren Hilda Laan en haar zoon Jeroen maakten vorige maand bekend de huur na 28 jaar noodgedwongen te moeten opzeggen vanwege een fikse huurverhoging en de nasleep van de coronaperiode. Dat zorgde voor veel beroering die volgens Jeroen ook de huurbaas niet ongemoeid liet. 

Hilda startte 28 jaar geleden samen met haar man en zoon de snackbar aan de Breestraat. De tent is een begrip in Beverwijk, maar vanwege een huurverhoging van 19 procent voelden de eigenaren zich  vorige maand genoodzaakt de huur op te zeggen. 

Koud op het dak

Reden van de huurverhoging was de huurindexatie. Dat was al een poosje niet gebeurd waardoor de verhoging Hilda en Jeroen overviel: "De indexactie is helemaal volgens de regels gegaan, maar het viel ons koud op het dak. Wij hadden maar een dag om te beslissen en konden niet anders dan de keuze maken de huur op te zeggen." 

Op dat nieuws kwamen honderden reacties en die bereikten ook de eigenaar van het pand: "Ze zijn ons uiteindelijke tegemoet gekomen en dus kunnen we blijven. We zijn zo opgelucht. We hebben vannacht eindelijk weer eens goed geslapen", vertelt Jeroen.

Gouden randje

Toen bleek dat de snackbar toch in het huidige pand kan blijven, plaatste Jeroen het goede nieuws gelijk op Facebook: "We hadden binnen de kortste keren al bijna duizend likes. Je krijgt zo veel leuke reacties en dat geeft je echt enorm veel energie om door te gaan. Misschien is dat wel het gouden randje van dit verhaal", besluit Jeroen. 

Het zit in haar bloed: mensen helpen. Veertig jaar lang was Karin Bouwhuis uit Velserbroek ergotherapeut. Toen ze met pensioen ging, besloot ze maatje te worden van mensen die in de schulden zitten. “Ik help ze om hun leven weer op de rit te zetten.”

Het is geen geheim. Steeds meer mensen hebben moeite om financieel de eindjes aan elkaar te knopen. De dagelijkse boodschappen worden duurder, om nog maar niet te spreken over de energierekening die de pan uitrijst.

De cijfers liegen er niet om. Bijna zeventig procent van de huishoudens in Haarlem heeft geldproblemen of loopt een groot risico om in financiële problemen te komen. Dit ten opzichte van het landelijke cijfer dat op zestig procent ligt. Sinds december vorig jaar zien Karin en de andere vrijwilligers van Stichting SchuldHulpMaatje Zuid Kennemerland dan ook een toename van het aantal aanvragen.

En dat zegt heel wat, want veel mensen schamen zich voor hun problemen, waardoor het lang duurt voordat ze hulp zoeken, vertelt Karin. Ze is vrijwilliger en ambassadeur voor de stichting. "Het zou zoveel beter zijn als ze eerder aankloppen, want echt: het kan iedereen overkomen."

Voordat mensen bij ons durven aankloppen, hebben ze gemiddeld vijf jaar ellende achter de rug.” Ellende die zich vertaalt in stress, schaamte, depressies, relatieproblemen, slapeloze nachten en angst om de voordeur te openen. “Stel je voor dat er weer een deurwaarder op de stoep staat." En dan hebben we het nog niet over de stapel ongeopende post. "Enveloppen worden dicht weggelegd uit angst voor meer rekeningen.”    

Geen kinderbijslag

Zo ook bij een alleenstaande moeder die Karin begeleidt. Haar relatie liep op de klippen, de 1450 euro huur moest ze opeens alleen betalen en ze verloor door corona haar goedbetaalde baan. Toen haar zoon ook nog achttien werd en ze dus geen kinderbijslag en kindgebondenbudget meer kreeg, wist ze dat ze er zelf niet meer uitkwam.

“In de krant zag ze toevallig een artikel over SchuldHulpMaatje Zuid-Kennemerland en nam ze contact op. Binnen een week zat ik bij haar aan tafel. Wij zijn geen overheidsinstantie en kunnen snel reageren."

Karin en de andere vrijwilligers van de stichting die een gedegen opleiding krijgen, komen bij de mensen thuis. Dat vindt Karin ook de meerwaarde van haar werk. “Het is belangrijk om mensen in hun eigen veilige omgeving te bezoeken. Door bij hen aan te schuiven aan de keukentafel, wordt al snel duidelijk waar het probleem ligt.”

De aanvrager houdt zelf de regie. Als eerste werken ze samen om overzicht te krijgen over de financiën. Ze maken ongeopende enveloppen open en brengen de administratie op orde. "Alleen het hebben van overzicht geeft al zoveel rust. Soms vraag ik de aanvrager om twee tot drie maanden een kasboek bij te houden, zodat ze inzicht krijgen waar het geld allemaal naar toegaat." 

Schulddienstverlening

Als iemand zoveel schuld heeft opgebouwd dat het niet in drie jaar tijd kan worden afgelost of de aanvrager heeft bijvoorbeeld een brief ontvangen met een dreiging dat ze het huis worden uitgezet, dan is er sprake van problematische schulden.

Karin helpt dan bij het aanmelden bij de Schulddienstverlening van de gemeente Haarlem en zij blijft de aanvrager ook ondersteunen tijdens dit driejarige traject, dat binnenkort wordt verkort naar anderhalf jaar.

"Zijn de schulden niet problematisch dan gaan we samen kijken of er mogelijkheden zijn om de inkomsten te verhogen en of er bezuinigd kan worden zodat er geld overblijft om de schulden af te lossen."

Radiostilte

Wat ook heel belangrijk is dat er contact wordt gemaakt met de schuldeisers. “Dat doen we samen. Over het algemeen zijn schuldeisers heel blij dat de radiostilte wordt verbroken. Zij willen ook graag weten wat er aan de hand is, waarom ze hun geld niet krijgen. En de meerderheid is dan bereid een regeling voor afbetaling te treffen.”

Niet alle trajecten waar de stichting probeert te helpen, zijn succesvol. Het komt weleens voor dat de aanvrager niet wil bezuinigen. Zo zat Karin eens aan tafel bij een jong stel, waarvan de man behoorlijke schulden had. “Nu zijn eerste kind onderweg was, had hij zich voorgenomen om zijn problemen aan te pakken. Helaas was hij niet bereid om luxe afhaalmaaltijden en zijn personal coach in te leveren. Iemand moet zelf zijn uitgeefgedrag willen veranderen. Anders lukt het niet.”   

Rust

In zo’n geval neemt Karin afscheid van de aanvrager tot die inziet dat het toch anders moet. Maar in de meeste gevallen fietst ze na een bezoek fluitend en zingend terug naar huis. “Alle aanvragers hebben na het eerste gesprek eindelijk het gevoel dat ze er niet meer alleen voor staan. Ze krijgen rust, kunnen weer slapen, gaan met het huishouden aan de slag. Kortom, ze pakken het leven weer op."

Karin besluit: "Schulden beïnvloeden de kwaliteit van leven enorm. Als ik en de andere maatjes met wat tijd en een luisterend oor mensen echt kunnen helpen, dan word ik daar zelf ook blij van."

Onze vrouwen hadden er een potje van gemaakt: met het voornemen een keertje lekker een momentje weg te gaan hadden ze wat geld opzij gelegd voor een gezellig, culinair en cultureel verantwoord uitstapje als dames onder elkaar. Vanwege corona was dat een tijdje opgeschoven, maar nu was het dan eindelijk zover.

Het aantal faillissementen in Nederland stijgt dit jaar naar verwachting met 52 procent, stelt kredietverzekeraar Allianz Trade na onderzoek. Daarmee is ons land wereldwijd koploper.

Wie weet meer van de toestanden op de huizenmarkt dan wijzelf? Dat besef is er ook bij 29 gemeenten, die willen weten hoe ze de woningcrisis moeten aanpakken. Daarom krijgt 1 op de 6 huishoudens in de Metropoolregio Amsterdam via een enquête de kans invloed uit te oefenen. Een ongekend aantal van 200.000 huishoudens krijgt binnenkort lijsten met vragen binnen met de post.

Wat zijn jouw woonlasten en kan je ze betalen? Wil je verhuizen? En waar naartoe? Ga je je huis zelf verduurzamen en wat willen de nog steeds thuiswonende kinderen? Dat zijn vragen die je kunt beantwoorden wanneer jij tot een van de aangeschreven inwoners behoort. Volgens de Metropoolregio Amsterdam (MRA) is deze vierde editie van het regionale woononderzoek 'Wonen in de Metropoolregio Amsterdam' uniek vanwege zijn omvang.

De uitkomsten van het onderzoek geven volgens de MRA, een samenwerkingsverband van gemeenten in Flevoland en het zuiden van Noord-Holland, een goed beeld over woonwensen, verhuisbewegingen en bijvoorbeeld tevredenheid over de buurten. Hoe willen de inwoners wonen? Waar willen ze wonen? Is de buurt wel leefbaar genoeg en als je starter bent: kan jij een woning vinden?

Mismatch

Zo bleek bij het vorige onderzoek in 2021 dat de 'mismatch tussen vraag en aanbod van woningen' steeds groter wordt en dat steeds meer mensen de Metropoolregio verlaten. Dat is van belang, omdat de samenwerkende gemeenten en woningcorporaties hierop hun gezamenlijke beleid kunnen aanpassen. Bijvoorbeeld door te bepalen hoeveel en welke woningen er in jouw gemeente bij moeten komen.

Veel mensen herkennen die mismatch uit de praktijk. Er staan veel huizen te koop, maar die zijn veel te duur. De meeste mensen zoeken woningen die er te weinig zijn, zoals sociale huur en goedkopere koopwoningen. Zo komen er steeds meer particuliere huurwoningen vrij, maar de huur van vaak (ver) boven 1.000 euro is voor velen niet te betalen.

Goed nieuws

Opvallend aan het vorige onderzoek was dat woonwensen veranderden door de coronapandemie. Deelnemers aan de enquête gaven aan bijvoorbeeld meer ruimte te willen om thuis te werken of willen graag een tuin. En er was ook niet bepaald onbelangrijk goed nieuws: de deelnemers gaven hun buurt het rapportcijfer 7,7 en geen enkele wijk in de hele Metropoolregio scoorde onvoldoende.

Of je mee kan doen aan het nieuwe onderzoek ligt eraan. De deelnemers zijn met een steekproef verdeeld over de regio willekeurig gekozen. De antwoorden worden vertrouwelijk verwerkt. Eind dit jaar worden de eerste uitkomsten verwacht. De vorige keer vulde iets meer dan een derde van de gevraagde inwoners hun enquête in.

De fans hebben lang moeten wachten op de tournee van Helene Fischer. Eerst vanwege corona en haar zwangerschap, later door een onfortuinlijke val tijdens een van de laatste repetities. Maar haar publiek is het erover eens: het was het wachten meer dan waard.

Waar veel gemeenten wegens grondgebrek niet of nauwelijks kunnen voldoen aan het realiseren van meer islamitische begraafplekken, heeft Hilversum nog ruimte genoeg. Anita van Loon, directeur van Uitvaartstichting Hilversum (USH) zegt tegen NH juist uitbreidingsplannen te hebben. Bijkomend voordeel is dat eeuwigdurende grafrust in de Gooise plaats geregeld is. "De maatschappij is zo veranderd. Er is een totaal andere vraag", aldus de USH-directeur.

Hilversum kent drie gemeentelijke begraafplaatsen: Zuiderhof, de Bosdrift en de Noorderbegraafplaats. Sinds 2016 is er op laatstgenoemde locatie een veld voor moslims. Sinds de coronaperiode zijn hier meer moslims begraven. Dat had te maken met het toen geldende vliegverbod, waardoor de overledenen niet hun land van herkomst konden worden gebracht. Repatriëring, zoals dat officieel heet, was niet mogelijk. 

Ook in Hilversum ziet Van Loon de vraag naar begraafplaatsen voor moslims toenemen. Dat is niet alleen het gevolg van corona. Steeds meer moslims, de nazaten van de eerste generatie gastarbeiders bijvoorbeeld, willen in hun eigen gemeente hun laatste rustplaats vinden. "Het is heel belangrijk dat mensen die hier wonen hier kunnen sterven en ook hier hun rust kunnen vinden", stelt zij.

Groen licht

Sinds de Wet op de lijkbezorging in 2021 is aangepast heeft Van Loon als USH-directeur meteen eeuwige grafrust doorgevoerd. Van Loon vertelt dat ze voor het doorvoeren van eeuwige grafrust snel het licht op groen kreeg van het college van burgemeester en wethouders. Dat maakt het voor de uitvaartstichting onder meer mogelijk om op de Bosdrift tientallen natuurgraven uit te geven. 

Naast deze eeuwige grafrust is er nog ruimte zat op de begraafplaatsen. Hilversum kan in tegenstelling tot veel andere Nederlandse gemeenten de komende jaren met gemak nog vele graven uitgeven voordat er een capaciteitsprobleem is. Zeker op de Zuiderhof aan de Kolhornseweg en de Noorderbegraafplaats aan de Laan 1940-1945 is nog genoeg plek.

Uitgestoken hand 

Vorige maand deed de Hilversumse moslimgemeenschap een oproep aan de gemeente. Zij willen meer aandacht voor islamitisch begraven met de daarbij horende eeuwige grafrust. Hun uitgestoken hand wordt maar wat graag aangenomen door Van Loon en wethouder Arno Scheepers, al staat er nog geen afspraak in de agenda's. 

Nog voordat ze met elkaar om de tafel hebben gezeten, is er goed nieuws voor de Hilversumse moslimgemeenschap. De uitvaartstichting gaat meer ruimte maken voor islamitisch begraven op de Noorderbegraafplaats. 

Bijna drie keer zo groot

"Ik heb de ruimte om te anticiperen op wat er in de samenleving gebeurt. We gaan daarom het veld met islamitische graven hier uitbreiden. Het wordt bijna drie keer zo groot als nu", zegt Van Loon. "Ik vind dat nodig omdat er behoefte aan is. Wij als uitvaartstichting zijn er namelijk echt voor iedereen. Dat betekent dus dat je na moet denken over wat de vraag is, wat de verschillende culturen willen en ook wat de achtergrond is", luidt de rest van haar verklaring.

Van Loon wil graag vernieuwen. Naast het realiseren van natuurgraven en meer plek voor moslims wil zij onder meer op de Noordebegraafplaats een zogeheten foeutusveld realiseren. Daar kunnen ouders van baby's die na 24 weken zijn gestorven een plekje krijgen. Onder vernieuwen schaart de directeur ook goed luisteren naar de wensen uit de maatschappij.

Meedenken

Van de moslimgemeenschap wil ze dan ook weten wat zij nodig hebben. Hoe zien zij de islamitische begraafplaats? In andere gemeenten zoals Almere en Raalte ziet het islamitische deel er net iets anders uit dan de rest van de begraafplaats. Zo geeft ze als voorbeeld dat de graven misschien dichter bij elkaar kunnen liggen. 

Daarover valt zeer zeker met haar te praten, juist omdat de samenleving zo veranderd is en daardoor ook de vraag. Openstaan voor andere vormen vraagt volgens haar eveneens om de zaak met een andere bril te bekijken. De 'Nederlandse mindset overheerst' naar haar zeggen nu nog te veel.  Meedenken en -helpen betekent overigens niet dat zij de exploitatie en het beheer uit handen geeft. Dat gebeurt zeker niet. 

Op 27 februari 2020 werd de eerste coronabesmetting in Nederland geregistreerd. Het Journaal zond destijds beelden uit van een hermetisch afgesloten woning, ergens in Brabant. Achteraf bleek dat er eind januari al tientallen mensen aan corona gerelateerde klachten hadden ontwikkeld. Zij testten later in februari dan ook alsnog positief. Iets meer dan drie jaar later, op 10 maart 2023 om precies te zijn, werd via de Rijksoverheid bekendgemaakt dat het kabinet, op advies van het OMT, had besloten dat alle coronarestricties konden komen te vervallen. Momenteel zijn we met z’n allen blijkbaar in een zogeheten endemische fase aangekomen, waarin het virus nog wel rondgaat, maar waarbij de meeste mensen de ziekte hebben doorgemaakt of zijn gevaccineerd.

Het is sinds jaar en dag een fenomeen: de dorps-en gemeenschapsveilingen in West-Friesland. In het afgelopen jaar haalden de veilingen gezamenlijk maar liefst meer dan één miljoen euro op. Die gelden komen ten goede aan verenigingen en stichtingen van de dorpen. 

Begin deze maand vond de veiling van Midwoud-Oostwoud plaats, waar de teller eindigde op ruim 76 duizend euro. Normaal gesproken is de veiling eens per vier jaar maar door corona zat er nu zes jaar tussen. Dat het dorp erom stond te springen, bleek wel aan het aantal kavels. "Er werden 800 kavels ingediend. Die hebben we gebundeld en teruggebracht naar 288 stuks. Anders redden we het niet in één avond", vertelt Sylvia Blom namens het dorpsveilingcomité.

Een bronzen beeld van Napoleon, een avondje klaverjassen en zelfs een auto passeren de veilinghamer. Op die laatste kon er geboden worden op drie verschillende autosleutels. Blom: "Maar niet getreurd, ook al ga je niet met de auto naar huis hebben we als troost een kratje bier. Wel een prijzig kratje."

Pitchen

Twaalf stichtingen en verenigingen moesten vooraf een pitch houden. Met daarin een concreet plan waarvoor ze de gelden voor willen gebruiken. Van daaruit werd bepaald, welk percentage de deelnemers ontvangen. 

West-Friesland kent in totaal ten minste 23 veilingen. En waar sommigen al 90 jaar bestaan zoals de veiling in Lutjebroek, komen er ook nog steeds veilingen bij. Zo werd de gemeenschapsveiling in De Weere vorig jaar voor het eerst gehouden.

Bekijk hier alle veilingen, de opbrengsten en bijzonderheden in West-Friesland:

Ook de opbrengsten worden de afgelopen jaren alleen maar meer. In Wervershoof werd dit jaar het ongeëvenaarde bedrag van meer dan één ton opgehaald. Met 96 duizend euro volgt de gemeenschapsveiling van Hem, Venhuizen, Oosterleek en Wijdenes. 

Saamhorigheid

Het ingezamelde geld komt weer ten goede van de dorpen. Bij het buitenzwembad in Midwoud is er eerder al een springkussen aangelegd. De lokale gymvereniging De Spartaan dingt op nieuwe materialen om in de toekomst wedstrijden te kunnen doen. Dit jaar bestaan ze 105 jaar, hoewel het voortbestaan vorig jaar nog aan een zijden draadje hing door een tekort aan mensen.

Zij kregen 10 procent van de winst. "We hebben materialen nodig en financiële middelen om weer een stabiele vereniging te worden en de vrijwilligers te kunnen ontlasten", zegt voorzitter Manon Bootsman. Maar bovenal zorgt de veiling volgens haar voor saamhorigheid. "Met de pitches al in aanloop kom je elkaar tegen en leer je andere verenigingen en stichtingen kennen. Het geeft een gevoel van saamhorigheid en het maakt ook hechter."

De rechtbank in Den Bosch heeft Leroy S., de man die zich tijdens de eerste coronagolf bij het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch voordeed als verpleger, vrijdag veroordeeld tot een gevangenisstraf van 450 dagen. Omdat hij al een flinke periode in voorarrest heeft gezeten, hoeft hij niet terug de cel in. Volgens de rechtbank heeft S. „op slinkse wijze” misbruik gemaakt van het grote personeelstekort tijdens het begin van de coronacrisis.