De kleine beestjes die onder je huid kruipen, oftewel schurft, zijn met grote aantallen aanwezig in de stad. Sinds eind 2021 is het aantal schurftgevallen landelijk met vier keer verdubbeld en daar moeten we iets aan doen, vindt de GGD. Daarom ontwikkelt de GGD nu onder andere een PCR-test en bron- en contactonderzoek om de huidaandoening eerder op te sporen.

"Ik werd helemaal gek, dit wil ik echt niet nog eens meemaken", vertelt Sam. Hij heeft eind vorig jaar schurft gehad en liep er in totaal elf maanden mee rond. "Ik krabte mezelf helemaal open." Scabies, in de volksmond schurft genoemd, komt in minder dan een jaar tijd vier keer zo veel voor. Waar eind vorig jaar nog vijf op de 100 duizend mensen met schurft rondliep, is dat inmiddels twintig op de 100 duizend. "Het is niet dodelijk, maar wel heel vervelend. Dat maakt dat we er gericht iets aan moeten doen", zegt GGD-dermatoloog Henry de Vries.

Dit voorjaar leek er een begin van de piek te ontstaan. Die is dus doorgezet en blijft inmiddels constant. "Het is iets wat veel voorkomt bij studenten die samen in een huis wonen en veel wisselende intieme contacten hebben." Amsterdam als grote stad is een plek waar dit vaker voor komt: "Als mensen dicht langs elkaar lopen en leven, komt het ook meer voor", vertelt de arts.

Sam Luxembourg liep bijna een jaar rond met jeuk. "Het was het einde van de winter, dus ik dacht aan een droge huid. Maar een vriendin van me had het ook en dat was wel toevallig, want we sliepen in hetzelfde bed. En toen kwam langzaam wel het besef dat het waarschijnlijk geen droge huid was."

Het bleek dus schurft. Sam en zijn twee huisgenoten begonnen met de standaard riedel: smeren met anti-schurftcrème, alle kleding en beddengoed op 60 graden wassen of drie dagen in een vuilniszak om de beestjes te doden. "Maar het bleef maar terugkomen. Het is heel moeilijk om je leven helemaal van je huisgenoten te scheiden, dan ligt mijn handdoek weer per ongeluk op die van mijn huisgenoot en is er meteen kans dat het blijft bestaan."

Een nieuwe campagne

"De GGD neemt deze trend heel serieus", begint De Vries. "Daarom gaan we vanaf januari meer spreekuren organiseren." Die spreekuren zijn er al op woensdagochtenden, maar de GGD gaat het uitbreiden zodat meer mensen langs kunnen komen als ze niet van hun klachten afkomen. "Zo willen we meer inzicht krijgen in wie het heeft en bron- en contactonderzoek vergroten."

Een ander middel in ontwikkeling is de PCR-test. "Die kennen we natuurlijk van de coronapandemie. Schurft laat schilfertjes achter op de huid, en we kunnen die schilfertjes in een lab onderzoeken en kijken of er DNA van de schurftmijten in zit." Op die manier zou er secuurder op schurft kunnen worden gezocht. Wanneer die test beschikbaar is voor de Amsterdammer is nog niet bekend.

Voor Sam zou het te laat zijn, maar dit soort ontwikkelingen hoopt hij snel te zien lukken: "Ik werd helemaal gek en paranoia toen het maar niet wegging." De GGD-arts hoopt dat het de piek doet dalen. "Je ziet dat het soms ineens spontaan afneemt. Dus we hopen, zeker met de inspanning die we met de GGD nu van plan zijn, dat we die curve weer naar beneden krijgen naar het oude peil. Want er helemaal vanaf raken zal niet lukken."

De gemeente overtreedt de regels rondom het verstrekken van evenementenvergunningen. Uit een steekproef van AT5 onder beeldbepalende festivals in 2022 blijkt dat Amsterdam regelmatig vergunningen te laat verstrekt, en soms pas maanden na afloop van het evenement publiceert. Bezwaar maken als omwonenden heeft door het handelen van de gemeente praktisch gezien geen nut, omdat de feestende massa al is vertrokken. "Dat betekent eigenlijk dat Amsterdammers onvoldoende rechtsbescherming hebben", zegt advocaat Mark van Weeren, gespecialiseerd in dit thema.

Officieel moeten grote evenementen met meer dan tweeduizend bezoekers uiterlijk zes weken van te voren vergund worden. Een organisator is verplicht om op 1 oktober in het jaar vóór het evenement plaatsvindt al een vooraankondiging te doen bij de gemeente. De daadwerkelijke vergunningsaanvraag moet 16 weken voordat de opbouw start ingediend worden. 

Bij het verlenen en publiceren van een vergunning houdt de gemeente zich regelmatig niet aan de termijnen, zo blijkt uit onderzoek van AT5. Uit een steekproef onder beeldbepalende festivals in de stad die dit jaar plaatsvonden, blijkt dat vergunningen in veel gevallen veel te laat worden verleend en vaak nog later worden gepubliceerd. In sommige gevallen was de publicatie pas maanden ná het evenement. Organisatoren houden zich wél aan de regels en vragen in bijna alle gevallen op tijd een vergunning aan, zo blijkt uit de steekproef.

Paarden

Het ging dit jaar onder andere fout op het Museumplein. Vanaf vrijdag 30 september galoppeerden drie dagen lang paarden over het veld tijdens het evenement Polo Amsterdam. Op het drukste moment werden er maximaal 3000 bezoekers verwacht en dus moest er een vergunning worden verleend door de gemeente. Maar die verleende vergunning wordt pas ná afloop van het evenement gepubliceerd. Bezwaar maken als omwonenden was hierdoor kansloos.

"Dat betekent eigenlijk dat ze onvoldoende rechtsbescherming hebben. Iedereen heeft het recht om een bezwaar in te dienen tegen een besluit van de overheid. Dat kan eigenlijk niet als een dag voor het evenement de vergunning er pas is", reageert Van Weeren, werkzaam bij advocatenkantoor Blenheim.

Ook op het NDSM-terrein ging het dit jaar fout: daar vond van 15 tot en met 17 april het festival DGTL plaats. Een dag voor het feest losbarst, verleent de gemeente de vergunning aan de organisator. Begin oktober, bijna zes maanden na het festival, publiceert de gemeente de vergunning pas online. 

Het maanden te laat publiceren is geen uitzondering blijkt uit onze steekproef: dat gebeurde ook bij onder meer festival de ZON, Pleinvrees én Festifest. Ook bij onder meer Loveland, Guilty Pleasure, Amsterdams Verbond en Het Vrije Westen worden de termijnen rondom verstrekken en publiceren overschreden.

Westerpark

Bewoners rondom het Westerpark zijn het inmiddels goed zat. "Bij de grote drie ging het dit jaar fout: Milkshake was wel zes weken vooraf gepubliceerd, maar wij kregen de vergunning pas twee maanden later nadat we deze hadden opgevraagd. Bij de Rollende Keukens en Awakenings kwamen de vergunning een paar dagen voor het evenement. Dat betekent dat bezwaar maken geen enkele zin heeft want het evenement is al voorbij", zegt Diego Pos van Vrienden van het Westerpark.

Advocaat Van Weeren pleit voor een nieuwe aanpak bij de gemeente. "Ik denk dat de gemeente eerder kenbaar moet maken dat er een vergunning aan zit te komen. Publiceer bijvoorbeeld 30 dagen vooraf  dat je bezig bent met het voorbereiden van een vergunning. Geef aan wat de geluidsbelasting is, hoe lang het evenement duurt. Zo kunnen mensen hun zienswijze indienen. Dan weet de gemeente ook wie die mensen zijn en zodra de vergunning verleend wordt, kunnen ze de deze ontvangen en bezwaar maken als ze dat willen."

Pos: "Je wordt moedeloos. Ik ben niet van de complotten, maar dit speelt al jaren. Doen ze dit met opzet? Ik denk dat het onkunde of onderbemanning is. Wat je wel ziet is dat de overheid wel luistert naar de evenementenbranche, die heeft veel betere toegang tot de Stopera. Wij komen altijd te laat, omdat die vergunningen te laat worden gepubliceerd. Het voelt als rechtsongelijkheid."

Evaluatie

De gemeente zegt in een reactie het te laat verlenen en publiceren van vergunningen voor evenementen onwenselijk te vinden. Wel zegt een woordvoerder dat het in de meeste gevallen goed gaat. Corona, personeelstekorten en enorme hoeveelheden vergunningen zijn de oorzaak van de problemen. Binnenkort komt de gemeente met een evaluatie van het vergunningenbeleid.

Terwijl ondernemers zich zorgen maken over het terugbetalen van de coronasteun en burgers willen weten hoe het zit met bijvoorbeeld de spaartaks of andere belastingvragen hebben, was de Belastingtelefoon twee dagen lang onbereikbaar.

Dansschooleigenaar Miriam de Boer ontdekte dat veel Zaanse jongeren behoefte hebben aan een plek waar zij elkaar kunnen ontmoeten, maar dat zo'n plek er niet was. Ze besloot dit daarom zelf te realiseren. The Next Level Chill Academy in Wormerveer is bedoeld om een veilige plek te bieden waar jongeren kunnen chillen, tafeltennissen of gamen zonder alcohol en drugs. Ondertussen houdt Miriam een oogje in het zeil: "Je moet wel streng zijn."

Het valt niet mee om Miriam te pakken te krijgen deze vrijdagavond om even rustig mee te praten. De stroom is uitgevallen in het oude schoolgebouw aan de Wandelweg 196 in Wormerveer en de initiatiefnemer van de Next Level Chill Academy loopt druk heen en weer. Tussendoor met jongeren pratend legt ze de toegesnelde elektricien uit waar volgens haar het probleem zit. En weg is ze weer, om in een andere ruimte poolshoogte te nemen.

Het zijn Zaanse jongeren in de leeftijd van 12 tot 18 jaar die op initiatief van Miriam de Boer bij elkaar zijn gekomen om leeftijdsgenoten te ontmoeten. Miriam constateerde dat daar behoefte aan was bij jongeren. "Wij konden toen we 16 waren overal heen. Je mocht naar de discotheek en de buurthuizen. Tegenwoordig is dat of op straat of bij iemand thuis. Maar als de groepen groter worden en er is geen toezicht, dan gaan ze soms hele rare dingen doen." 

Vrijwilliger Donna Kloeze is er elke vrijdagavond. Ze vult aan: "Als je naar de middelbare school gaat, ben je niet meer dat kleine kind thuis, maar ga je een zelfstandiger leven leiden. Dan wil je niet meer thuis bij je ouders op de bank zitten, maar je wil wel op een bank zitten die veilig en droog is." 

Veilige plek

Leerlingen van Miriams dansschool waren vaak al een halfuur van tevoren aanwezig om alvast bij elkaar te komen. Vier jaar geleden ontstond het idee van een jongerenontmoetingsplek al in het hoofd van Miriam. Een plek waar alcohol en drugsgebruik niet zijn toegestaan en jongeren op een veilige manier samen kunnen komen. De coronapandemie zorgde ervoor dat het project sneller van de grond kwam.

De wijkmanager van Wormerveer Monica Briefjes zag de potentie van het idee en was vanuit daar een stuwende kracht, looft Miriam haar. "Zij is iemand van 'niet lullen maar poetsen'. Zonder haar hadden we nu niet aan de Wandelweg gezeten."

Het ultieme doel van deze plek? Donna: "Ze van de straat te houden. En te zorgen dat ze andere dingen interessanter vinden dan drank, drugs of roken." 

Ze vervolgt: "Er is in Zaanstad best een probleem met messengebruik vanaf jonge leeftijd. Scholen waar veel incidenten zijn, waar toezicht is met beveiliging. We willen hier wel die gezellige en vriendelijke plek zijn. We zijn er niet zozeer voor probleemjongeren, maar voor alle jongeren, juist om problemen te voorkomen in deze kwetsbare leeftijd." 

Inmiddels is het initiatief The Next Level Chill Academy bijna 1,5 jaar actief. Begonnen in de oude Menebafabriek en nu in het oude schoolgebouw aan de Wandelweg. Jongeren kunnen er gratis terecht voor huiswerkbegeleiding of om gewoon te chillen. Zo kan er gedart, getafeltennist en samen gegamed worden. Er zijn geregeld jongerenwerkers aanwezig waarmee eventuele problemen besproken kunnen worden.

Tekst loopt door onder de foto's.

"Dit is volgens mij de derde keer dat ik hier ben", vertelt de 17-jarige Mickael. Hij voelt zich zo op zijn gemak dat hij zich door zijn vrienden heeft laten opmaken tot clown. "Het is echt heel leuk... vorige keer heb ik ook armpje gedrukt met een van de vrijwilligers. Ik won bijna!"

De 13-jarige Kaan vertelt dat deze plek veilig voelt. Ook hij is hier nog niet vaak geweest, maar als hij wordt uitgenodigd zal hij zeker vaker gaan. "Ik vind het wel een mooie plek, ook omdat ze het hier vrijwillig doen. Er is gratis eten en drinken. Ik vind het bijzonder dat ze dat doen." 

Lange termijn

Of haar initiatief echt helpt om jongeren op het rechte pad te houden durft Miriam niet te zeggen. Daarvoor moet je volgens haar naar de lange termijn kijken. Ook is de invloed van uitsluitend haar initiatief volgens Miriam te klein. "Dit moet op minstens twintig plekken in de Zaanstreek zijn. Het zou bijvoorbeeld fijn zijn als sportclubs willen meewerken aan alcoholvrije ruimtes en leuke chillruimtes voor jongeren. Niet elke jongere heeft dit nodig. Mijn doel is om hier tegen de zomer driehonderd bekende gezichten binnen te hebben." 

Trots

Ze spreken het niet echt uit, maar het is duidelijk dat Miriam en Donna trots zijn op wat hier gebeurt. Donna: "Je weet dat het werkt en dat je de goede plek biedt omdat jongeren terug komen. In die zin werkt het. Of het ook helpt om ze uiteindelijk andere keuzes te laten maken; dat weet je pas veel later. Maar we doen er wel alles aan om dat te bevorderen."

Miriam is er van overtuigd dat ze dit naast haar dansschool nog lang kan blijven doen. "Of ik hier over tien jaar nog steeds rondloop? Bij leven en welzijn wel."

In een loods in Nijmegen heeft de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) een miljoen valse coronatesten in beslag genomen.

De ongekende geweldsorgie die de geschiedenisboeken ingaat als de Coolsingelrellen, heeft een jaar later nog steeds een enorme impact op de Rotterdamse politie. Een demonstratie tegen coronamaatregelen werd gekaapt door een groep doorgedraaide relschoppers die maar op één ding uit was: een confrontatie. Agenten moesten vluchten voor hun leven en stonden doodsangsten uit.

In een loods in Nijmegen heeft de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) een miljoen valse coronatesten in beslag genomen. Het gaat volgens de FIOD om coronatesten die in China zijn gemaakt en die bestemd waren voor de Duitse markt.

De WK-gekte laat op zich wachten, maar toch probeert menig kroegbaas er wel een feestje van te maken. Vooral in Landsmeer wordt het uitbundig gevierd. Bij De Driesprong hebben ze live-muziek bij de wedstrijden van het Nederlands elftal. In restaurant De Zuyd hangen ze speciaal vier schermen op en De Goede Stek kleurt Oranje.  Maar in Purmerend rond de Koemarkt zijn de meest cafés meer in kerst- dan in Oranjesfeer. "Het is ieder voor zich", zegt Arwin Versteyne van café Brasa. "Bovendien is heel veel horeca dicht op maandag."

Ook Teasers, in hartje Zaandam, is normaal op maandag dicht. "We gaan nu speciaal voor de wedstrijd van Nederland maandagmiddag open", zegt een barmedewerker. "We zijn nu in dubio of we de boel gaan versieren. We zijn al helemaal in de kerstversiering en hebben eigenlijk over Oranje niet nagedacht." Hij hoopt dat het enthousiasme zal toenemen als Nederland het een beetje goed doet op het WK.

Verdienen

Bij café Sman in Wormerveer maken ze er niet iets groots van. "Ik zet een groot scherm op en verder niets", zegt eigenaar Denny Pickkers. The Black Smith in Zaandam zet niet eens de tv aan.

De Juffer, ook Zaandam, pakt wél uit met een groot scherm. "Ik hoop er toch wel wat aan te verdienen", zegt eigenaar Sidney Swart, die de boel vlak voor de wedstrijd maandag een beetje oranje gaat versieren. Hij heeft er geen moment aan getwijfeld om de WK-wedstrijden van Nederland niet uit te zenden. "De KNVB en allerlei sponsoren gaan gewoon naar Qatar, dus waarom zou ik dan de boel moeten boycotten?!" Het is de mening van veel kroegbazen. 

Jaap Goede van De Goede Stek hoopt op een mooi WK voor Nederland. "Als we de finale halen op 18 december dan hebben we 6 prachtige wedstrijden. Dan kan ik eindelijk na corona weer eens wat verdienen."

De WK-gekte laat op zich wachten, maar toch probeert menig kroegbaas er wel een feestje van te maken. Vooral in Landsmeer wordt het uitbundig gevierd. Bij De Driesprong hebben ze live-muziek bij de wedstrijden van het Nederlands elftal. In restaurant De Zuyd hangen ze speciaal vier schermen op en De Goede Stek kleurt Oranje.  Maar in Purmerend rond de Koemarkt zijn de meest cafés meer in kerst- dan in Oranjesfeer. "Het is ieder voor zich", zegt Arwin Versteyne van café Brasa. "Bovendien is heel veel horeca dicht op maandag."

Ook Teasers, in hartje Zaandam, is normaal op maandag dicht. "We gaan nu speciaal voor de wedstrijd van Nederland maandagmiddag open", zegt een barmedewerker. "We zijn nu in dubio of we de boel gaan versieren. We zijn al helemaal in de kerstversiering en hebben eigenlijk over Oranje niet nagedacht." Hij hoopt dat het enthousiasme zal toenemen als Nederland het een beetje goed doet op het WK.

Verdienen

Bij café Sman in Wormerveer maken ze er niet iets groots van. "Ik zet een groot scherm op en verder niets", zegt eigenaar Denny Pickkers. The Black Smith in Zaandam zet niet eens de tv aan.

De Juffer, ook Zaandam, pakt wél uit met een groot scherm. "Ik hoop er toch wel wat aan te verdienen", zegt eigenaar Sidney Swart, die de boel vlak voor de wedstrijd maandag een beetje oranje gaat versieren. Hij heeft er geen moment aan getwijfeld om de WK-wedstrijden van Nederland niet uit te zenden. "De KNVB en allerlei sponsoren gaan gewoon naar Qatar, dus waarom zou ik dan de boel moeten boycotten?!" Het is de mening van veel kroegbazen. 

Jaap Goede van De Goede Stek hoopt op een mooi WK voor Nederland. "Als we de finale halen op 18 december dan hebben we 6 prachtige wedstrijden. Dan kan ik eindelijk na corona weer eens wat verdienen."

De WK-gekte laat op zich wachten, maar toch probeert menig kroegbaas er wel een feestje van te maken. Vooral in Landsmeer wordt het uitbundig gevierd. Bij De Driesprong hebben ze live-muziek bij de wedstrijden van het Nederlands elftal. In restaurant De Zuyd hangen ze speciaal vier schermen op en De Goede Stek kleurt Oranje.  Maar in Purmerend rond de Koemarkt zijn de meest cafés meer in kerst- dan in Oranjesfeer. "Het is ieder voor zich", zegt Arwin Versteyne van café Brasa. "Bovendien is heel veel horeca dicht op maandag."

Ook Teasers, in hartje Zaandam, is normaal op maandag dicht. "We gaan nu speciaal voor de wedstrijd van Nederland maandagmiddag open", zegt een barmedewerker. "We zijn nu in dubio of we de boel gaan versieren. We zijn al helemaal in de kerstversiering en hebben eigenlijk over Oranje niet nagedacht." Hij hoopt dat het enthousiasme zal toenemen als Nederland het een beetje goed doet op het WK.

Verdienen

Bij café Sman in Wormerveer maken ze er niet iets groots van. "Ik zet een groot scherm op en verder niets", zegt eigenaar Denny Pickkers. The Black Smith in Zaandam zet niet eens de tv aan.

De Juffer, ook Zaandam, pakt wél uit met een groot scherm. "Ik hoop er toch wel wat aan te verdienen", zegt eigenaar Sidney Swart, die de boel vlak voor de wedstrijd maandag een beetje oranje gaat versieren. Hij heeft er geen moment aan getwijfeld om de WK-wedstrijden van Nederland niet uit te zenden. "De KNVB en allerlei sponsoren gaan gewoon naar Qatar, dus waarom zou ik dan de boel moeten boycotten?!" Het is de mening van veel kroegbazen. 

Jaap Goede van De Goede Stek hoopt op een mooi WK voor Nederland. "Als we de finale halen op 18 december dan hebben we 6 prachtige wedstrijden. Dan kan ik eindelijk na corona weer eens wat verdienen."

De WK-gekte laat op zich wachten, maar toch probeert menig kroegbaas er wel een feestje van te maken. Vooral in Landsmeer wordt het uitbundig gevierd. Bij De Driesprong hebben ze live-muziek bij de wedstrijden van het Nederlands elftal. In restaurant De Zuyd hangen ze speciaal vier schermen op en De Goede Stek kleurt Oranje.  Maar in Purmerend rond de Koemarkt zijn de meest cafés meer in kerst- dan in Oranjesfeer. "Het is ieder voor zich", zegt Arwin Versteyne van café Brasa. "Bovendien is heel veel horeca dicht op maandag."

Ook Teasers, in hartje Zaandam, is normaal op maandag dicht. "We gaan nu speciaal voor de wedstrijd van Nederland maandagmiddag open", zegt een barmedewerker. "We zijn nu in dubio of we de boel gaan versieren. We zijn al helemaal in de kerstversiering en hebben eigenlijk over Oranje niet nagedacht." Hij hoopt dat het enthousiasme zal toenemen als Nederland het een beetje goed doet op het WK.

Verdienen

Bij café Sman in Wormerveer maken ze er niet iets groots van. "Ik zet een groot scherm op en verder niets", zegt eigenaar Denny Pickkers. The Black Smith in Zaandam zet niet eens de tv aan.

De Juffer, ook Zaandam, pakt wél uit met een groot scherm. "Ik hoop er toch wel wat aan te verdienen", zegt eigenaar Sidney Swart, die de boel vlak voor de wedstrijd maandag een beetje oranje gaat versieren. Hij heeft er geen moment aan getwijfeld om de WK-wedstrijden van Nederland niet uit te zenden. "De KNVB en allerlei sponsoren gaan gewoon naar Qatar, dus waarom zou ik dan de boel moeten boycotten?!" Het is de mening van veel kroegbazen. 

Jaap Goede van De Goede Stek hoopt op een mooi WK voor Nederland. "Als we de finale halen op 18 december dan hebben we 6 prachtige wedstrijden. Dan kan ik eindelijk na corona weer eens wat verdienen."

Wetenschappers kunnen toch persoonsgegevens krijgen om onderzoek te doen naar de oversterfte in Nederland. Er is lang gediscussieerd over privacybezwaren tegen het koppelen van gegevens over coronavaccinaties en -testuitslagen, maar na een advies van de landsadvocaat zegt minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid dat het onderzoek toch voortgezet kan worden.

Een ouderwets oranjefeest? Of de boel boycotten? Veel kroegen en clubs staan tijdens het WK in Qatar, dat dit weekend begint, voor een dilemma. Veel uitbaters voelen het ongemak over de mensenrechtensituatie in het gastland, maar de horeca kan wat extra omzet prima gebruiken na de magere coronajaren. Twee Amsterdamse kroegen vertellen over hun afweging.

Argumenten om niet uit te zenden liggen deze editie voor de hand: de vele doden onder de arbeiders die de stadions bouwden, de mensenrechtensituatie in het Arabische land en dan is er natuurlijk nog het druilerige najaarsweer in eigen land. Niet echt feestelijke omstandigheden, al met al.

Maar ja. De bal rolt toch wel en als je niet uitzendt kijken ze wel thuis of bij een andere kroeg. Van de circa vijftig kroegbazen die AT5 sprak, kiest geen één kroeg voor een boycot van het WK. Behalve Checkpoint Charlie in de Staatsliedenbuurt - maar die zonden het WK en EK in het verleden sowieso al niet uit.

Ongemak

"We hebben het wel over zo'n boycot gehad", vertelt Joris Houtman van Café Brecht. Het was één van de drie opties die op tafel lagen. Een tweede optie: gewoon uitzenden zoals gebruikelijk. 
"Uiteindelijk kozen we voor een tussenoplossing. Voor elke bezoeker dragen we 1 euro af aan de FNV." De vakbond gebruikt het geld voor het versterken van de positie van arbeiders in Qatar. 

Maar uitzenden of niet, écht leven doet het WK nog niet in het café aan de Weteringschans. "Dat voelt iedereen geloof ik wel", zegt Houtman. "Er is zo'n ongemak over de situatie daar. Maar een lege kroeg: tsja, daar heeft ook niemand wat aan."

Amnesty

Bij club Westerunie keken ze voorgaande toernooien de wedstrijden vaak buiten op het terras. Deze editie wordt Oranje binnen gevolgd. "Net zoals we al deden bij wedstrijden van Ajax", vertelt Bart Elshof. Ook hij voelt hoe het dit toernooi wringt. "Wij hebben daarom contact opgenomen met Amnesty. Elke gast betaalt 5 euro voor een toegangskaartje, dat rechtstreeks naar Amnesty International gaat." Een prima oplossing, vindt Elshof. Ook hangt hij posters van Amnesty, met QR codes die bezoekers naar meer informatie leidt over de mensenrechtensituatie.

Dus laat de oranjekoorts nou maar oplopen. Houtman hoopt ook op Duits succes: traditioneel komen er in zijn biercafé ook veel Duitsers kijken. Ook hun groepswedstrijden staan dan op het programma.

Elshof weet zeker dat het Nederlands elftal ver gaat komen. "Sowieso heb ik vertrouwen in Van Gaal. Al zou het me wel goed uitkomen als Nederland tweede wordt in de poule. December staat al vol met kerstborrels en feestjes en als we tweede worden passen de wedstrijden in de volgende ronde net wat lekkerder in onze agenda."

Het is erop of eronder voor de 33-jarige Iris Weststrate uit Heemskerk: de jonge vrouw heeft een agressieve vorm van de zenuwziekte multiple sclerose (MS) en heeft 29.000 euro nodig voor een speciale stamceltherapie in Mexico. Met deze speciale therapie worden haar kansen op een leven zonder MS vergroot. Onlangs is er al 36.000 euro ingezameld, maar zonder extra donaties is er een grote kans dat ze in een rolstoel belandt. "Ik wil gewoon met mijn zoontje naar de speeltuin." 

Voordat ze MS kreeg − de diagnose kwam in 2011 − volgde Iris Weststrate (33) een opleiding tot schoonheidsspecialist en had ze een druk sociaal leven. Inmiddels is haar wereld een stuk kleiner geworden. Ze heeft haar beroep nooit kunnen uitoefenen en zit de hele dag binnen. "Het liefst doe ik leuke dingen met mijn zoontje, net als andere ouders, maar dat is gewoon te zwaar", zegt Iris. "Ik kan hem niet in en uit een auto tillen en de hele tijd meenemen."

Hem oppakken kan wel, al doet dat veel pijn. Ook (trap)lopen in huis gaat nog, maar zodra ze naar buiten zou willen, moet ze in een rolstoel. En dat vertikt ze voorlopig nog. "Maar als ik nu weer een aanval zou krijgen, dan zit ik er permanent in."

(Tekst gaat verder door onder de video)

NH Nieuws spreekt met Iris als ze net corona onder de leden heeft gehad. "Dan spelen alle MS-klachten extra op. Ik was zelfs helemaal verlamd van mijn tenen tot mijn middel, ik kon 's nachts niet uit bed komen om te plassen." Gelukkig heeft Iris hulp van haar moeder, die een aantal ochtenden per week langskomt.

Kans

Voor 65.000 euro kan ze stamceltherapie in Mexico ondergaan, waardoor de kans vergroot zou worden dat de MS enige tijd uit haar lichaam verdwijnt en ze niet in die rolstoel belandt. Deze behandeling is in Nederland nog niet beschikbaar en wordt ook niet vergoed door de zorgverzekeraar. Daarom is er voor Iris een stichting opgezet om het geld voor de behandeling mee in te zamelen.

(Tekst gaat verder onder het kader)

Op allerlei manieren is er door familie en vrienden aandacht gevraagd voor de inzamelingsactie in de buurt. "De vriend van mijn moeder heeft op graffitimuur De Oever in Beverwijk een muurschildering gemaakt", vertelt Iris. "Maar die is helaas nu alweer overgespoten."

Wel staat er nog een donatiezuil in de supermarkt op de Beverwijkse Wijkerbaan, waarin mensen hun statiegeldbonnetje kunnen gooien voor Iris. Op meerdere plekken in Heemskerk en Beverwijk staan er ook donatieboxen en liggen er flyers.

"En mijn moeder heeft een rommelmarkt georganiseerd met tweedehands babykleren en speelgoed in Uitgeest en in Zaandam, in de munitiefabriek", zegt Iris. "Daar hebben we 600 euro mee opgehaald."

(Tekst gaat verder onder de foto)

Inmiddels is er met deze acties en de steun van de omgeving 36.000 euro ingezameld, wat betekent dat er nog 29.000 euro te gaan is. Dat geld moet eind december bij de kliniek in Mexico binnen zijn, waar Iris ingepland is voor de therapie in maart. "Als ik deze behandeling kan krijgen, is er een hele grote kans op vooruitgang. En dat wil ik gewoon. Ik wil van dat stomme MS af."

Dat de behandeling zwaar zal zijn en ze waarschijnlijk haar haren zal verliezen, vindt Iris niet erg. "Ik zit in een appgroepje met mensen die ook die therapie gaan doen in maart, en we kunnen alleen maar positief daarover zijn. Natuurlijk zal het zwaar zijn, en ik moet wel 28 dagen mijn zoontje missen, maar wat is die ene maand vergeleken met de rest van je leven?"

Het aantal acute gezondheidsincidenten na drugsgebruik is sinds de heropening van het uitgaansleven in de zomer en najaar van 2021 toegenomen. Volgens kennisinstituut Trimbos waren er opvallend veel xtc-incidenten op feesten.

Dat blijkt uit de factsheet 2021 van de Monitor Drugsincidenten. Het aantal incidenten tijdens de lockdowns af, maar inmiddels zijn de drugsincidenten in het uitgaansleven weer terug. "Tussen juli en november 2021 heropenden nachthoreca en -clubs hun deuren en gingen evenementen weer door. Daarmee kwamen de drugsincidenten in het uitgaansleven terug", aldus het Trimbos.

Volgens het kennisinstituut waren er in de zomer en najaar van 2021 opvallend veel xtc-incidenten op feesten: in twee derde van alle gemelde incidenten hadden patiënten xtc gebruikt. Dat is meer dan voor de coronapandemie, toen ruim de helft van de incidenten op feesten xtc-gerelateerd waren.

Het afgelopen jaar waren het vooral incidenten onder jonge en ervaren gebruikers van zo'n 18 tot 21 jaar. Het is volgens het Trimbos aannemelijk dat zij voor het eerst xtc gebruikten na de coronamaatregelen. Verder waren xtc-patiënten in alle leeftijdsgroepen na de heropening van het uitgaansleven relatief zwaarder onder invloed dan voor de pandemie. "Mogelijk is dit het gevolg van een toename in risicovol xtc-gebruik."

Ook nam het aantal incidenten met 3/4-MMC, lachgas en ketamine het afgelopen jaar toe.

De 33-jarige Iris Weststrate uit Heemskerk heeft een agressieve vorm van de zenuwziekte multiple sclerose (MS) en zamelt geld in voor een behandeling in Mexico. Deze stamceltherapie zou haar kansen op een leven zonder MS kunnen vergroten. Nu zit ze door haar ziekte vierentwintig uur per dag binnen. "Ik wil gewoon met mijn zoontje naar de speeltuin."

Vóórdat ze MS kreeg − de diagnose kwam in 2011 − volgde Iris Weststrate (33) een opleiding tot schoonheidsspecialist en had ze een druk sociaal leven. Inmiddels is haar wereld een stuk kleiner geworden. Ze heeft haar beroep nooit kunnen uitoefenen en zit de hele dag binnen.

"Het liefst doe ik leuke dingen met mijn zoontje, net als andere ouders, maar dat is gewoon te zwaar", zegt Iris. "Ik kan hem niet in en uit een auto tillen en de hele tijd meenemen."

Hem oppakken kan wel, al doet dat veel pijn. Ook (trap)lopen in huis gaat nog, maar zodra ze naar buiten zou willen, moet ze in een rolstoel. En dat vertikt ze voorlopig nog. "Maar als ik nu weer een aanval zou krijgen, dan zit ik er permanent in."

(Tekst gaat verder door onder de video)

NH Nieuws spreekt met Iris als ze net corona onder de leden heeft gehad. "Dan spelen alle MS-klachten extra op. Ik was zelfs helemaal verlamd van mijn tenen tot mijn middel, ik kon 's nachts niet uit bed komen om te plassen." Gelukkig heeft Iris hulp van haar moeder, die een aantal ochtenden per week langskomt. 

Kans

Voor 65.000 euro kan ze stamceltherapie in Mexico ondergaan, waardoor de kans vergroot zou worden dat de MS enige tijd uit haar lichaam verdwijnt en ze niet in die rolstoel belandt. Deze behandeling is in Nederland nog niet beschikbaar en wordt ook niet vergoed door de zorgverzekeraar. Daarom is er voor Iris een stichting opgezet om het geld voor de behandeling mee in te zamelen.

(Tekst gaat verder onder het kader)

Op allerlei manieren is er door familie en vrienden aandacht gevraagd voor de inzamelingsactie in de buurt. "De vriend van mijn moeder heeft op graffitimuur De Oever in Beverwijk een muurschildering gemaakt", vertelt Iris. "Maar die is helaas nu alweer overgespoten."

Wel staat er nog een donatiezuil in de supermarkt op de Beverwijkse Wijkerbaan, waarin mensen hun statiegeldbonnetje kunnen gooien voor Iris. Op meerdere plekken in Heemskerk en Beverwijk staan er ook donatieboxen en liggen er flyers.

"En mijn moeder heeft een rommelmarkt georganiseerd met tweedehands babykleren en speelgoed in Uitgeest en in Zaandam, in de munitiefabriek", zegt Iris. "Daar hebben we 600 euro mee opgehaald."

(Tekst gaat verder onder de foto)

Inmiddels is er met deze acties en de steun van de omgeving 36.000 euro ingezameld, wat betekent dat er nog 29.000 euro te gaan is. Dat geld moet eind december bij de kliniek in Mexico binnen zijn, waar Iris ingepland is voor de therapie in maart. "Als ik deze behandeling kan krijgen, is er een hele grote kans op vooruitgang. En dat wil ik gewoon. Ik wil van dat stomme MS af."

Dat de behandeling zwaar zal zijn en ze waarschijnlijk haar haren zal verliezen, vindt Iris niet erg. "Ik zit in een appgroepje met mensen die ook die therapie gaan doen in maart, en we kunnen alleen maar positief daarover zijn. Natuurlijk zal het zwaar zijn, en ik moet wel 28 dagen mijn zoontje missen, maar wat is die ene maand vergeleken met de rest van je leven?"

Een ouderwets oranjefeest? Of de boel boycotten? Veel kroegen en clubs staan tijdens het WK in Qatar, dat dit weekend begint, voor een dilemma. Veel uitbaters voelen het ongemak over de mensenrechtensituatie in het gastland, maar de horeca kan wat extra omzet prima gebruiken na de magere coronajaren. Twee Amsterdamse kroegen vertellen over hun afweging.

Argumenten om niet uit te zenden liggen deze editie voor de hand: de vele doden onder de arbeiders die de stadions bouwden, de mensenrechtensituatie in het Arabische land en dan is er natuurlijk nog het druilerige najaarsweer in eigen land. Niet echt feestelijke omstandigheden, al met al.

Maar ja. De bal rolt toch wel en als je niet uitzendt kijken ze wel thuis of bij een andere kroeg. Van de circa vijftig kroegbazen die AT5 sprak, kiest geen één kroeg voor een boycot van het WK. Behalve Checkpoint Charlie in de Staatsliedenbuurt - maar die zonden het WK en EK in het verleden sowieso al niet uit.

Ongemak

"We hebben het wel over zo'n boycot gehad", vertelt Joris Houtman van Café Brecht. Het was één van de drie opties die op tafel lagen. Een tweede optie: gewoon uitzenden zoals gebruikelijk. 
"Uiteindelijk kozen we voor een tussenoplossing. Voor elke bezoeker dragen we 1 euro af aan de FNV." De vakbond gebruikt het geld voor het versterken van de positie van arbeiders in Qatar. 

Maar uitzenden of niet, écht leven doet het WK nog niet in het café aan de Weteringschans. "Dat voelt iedereen geloof ik wel", zegt Houtman. "Er is zo'n ongemak over de situatie daar. Maar een lege kroeg: tsja, daar heeft ook niemand wat aan."

Amnesty

Bij club Westerunie keken ze voorgaande toernooien de wedstrijden vaak buiten op het terras. Deze editie wordt Oranje binnen gevolgd. "Net zoals we al deden bij wedstrijden van Ajax", vertelt Bart Elshof. Ook hij voelt hoe het dit toernooi wringt. "Wij hebben daarom contact opgenomen met Amnesty. Elke gast betaalt 5 euro voor een toegangskaartje, dat rechtstreeks naar Amnesty International gaat." Een prima oplossing, vindt Elshof. Ook hangt hij posters van Amnesty, met QR codes die bezoekers naar meer informatie leidt over de mensenrechtensituatie.

Dus laat de oranjekoorts nou maar oplopen. Houtman hoopt ook op Duits succes: traditioneel komen er in zijn biercafé ook veel Duitsers kijken. Ook hun groepswedstrijden staan dan ook op het programma.

Elshof weet zeker dat het Nederlands elftal ver gaat komen. "Sowieso heb ik vertrouwen in Van Gaal. Al zou het me wel goed uitkomen als Nederland tweede wordt in de poule. December staat al vol met kerstborrels en feestjes en als we tweede worden passen de wedstrijden in de volgende ronde net wat lekkerder in onze agenda."

De gemeente Haarlemmermeer wil het voormalig Crowne Plaza-hotel aan de Hoofddorpse Planeetbaan kopen om daar voor langere tijd asielzoekers, statushouders, jongeren en studenten te huisvesten. Het voorlopige koopcontract is getekend, en als ook de gemeenteraad akkoord gaat, kan het pand worden omgebouwd. 

Dat blijkt uit de raadsbrief die het college zojuist heeft vrijgegeven, en wordt bevestigd door een woordvoerder. Het pand telt 242 kamers en is sinds 2020 niet meer in gebruik als hotel. In dat jaar werd eigenaar Tidal Operations failliet verklaard, mede ingeleid door de coronacrisis en de terugval in toerisme en zakelijke reizen als gevolg daarvan.

Met de koop van het hotel wil de gemeente een bijdrage leveren aan het verlichten van de vluchtelingencrisis. Door een gebrek aan beschikbare woningen, blijven veel statushouders in asielzoekerscentra wonen, en kunnen asielzoekers die zich bijvoorbeeld in Ter Apel hebben aangemeld niet doorstromen naar die asielzoekerscentra.

De gemeente heeft met het COA afgesproken dat die organisatie in ieder geval tot 2027 de vleugels of verdiepingen met asielzoekers beheert. "Daarna zien we verder", aldus de woordvoerder. De gemeente verzorgt zelf de huisvesting van andere doelgroepen.

Zo moet Haarlemmermeer net als alle andere gemeenten ieder jaar al statushouders huisvesten, waarvoor het hotel kan worden gebruikt. En omdat veel jongeren en studenten door de hoge huizenprijzen en kamernood nog altijd geen betaalbare zelfstandige woonruimte kunnen vinden, hoopt de gemeente ook daar de druk te verlichten.  

Het pand valt niet alleen vanwege de ligging - op vijf minuten lopen van station Hoofddorp - in de smaak bij de gemeente. De kamers zijn ook relatief eenvoudig om te bouwen tot zelfstandige woonruimtes. In veel kamers zullen nog wel keukens moeten worden aangebracht. 

Recht van eerste koop

Hoe diep de gemeente in de buidel tast voor het hotel is niet bekendgemaakt. Wel benadrukt Haarlemmermeer dat ze het recht van eerste koop had, en daar gebruik van heeft gemaakt.

Dat recht heeft de gemeente ook voor andere te koop staande gebouwen én stukken grond in het Stationsgebied, waaronder het Stationskwartier en Graan voor Visch Zuid. "Omdat we dit gebied willen ontwikkelen met 15.000 woningen", licht de woordvoerder de wens van de gemeente om op de voorste rij te zitten als er grond op onroerend goed wordt aangeboden toe. 

De gemeente Haarlemmermeer wil het voormalig Crowne Plaza-hotel aan de Hoofddorpse Planeetbaan kopen om daar voor langere tijd asielzoekers, statushouders, jongeren en studenten te huisvesten. Het voorlopige koopcontract is getekend, en als ook de gemeenteraad akkoord gaat, kan het pand worden omgebouwd. 

Dat blijkt uit de raadsbrief die het college zojuist heeft vrijgegeven, en wordt bevestigd door een woordvoerder. Het pand telt 242 kamers en is sinds 2020 niet meer in gebruik als hotel. In dat jaar werd eigenaar Tidal Operations failliet verklaard, mede ingeleid door de coronacrisis en de terugval in toerisme en zakelijke reizen als gevolg daarvan.

Met de koop van het hotel wil de gemeente een bijdrage leveren aan het verlichten van de vluchtelingencrisis. Door een gebrek aan beschikbare woningen, blijven veel statushouders in asielzoekerscentra wonen, en kunnen asielzoekers die zich bijvoorbeeld in Ter Apel hebben aangemeld niet doorstromen naar die asielzoekerscentra.

De gemeente heeft met het COA afgesproken dat die organisatie in ieder geval tot 2027 de vleugels of verdiepingen met asielzoekers beheert. "Daarna zien we verder", aldus de woordvoerder. De gemeente verzorgt zelf de huisvesting van andere doelgroepen.

Zo moet Haarlemmermeer net als alle andere gemeenten ieder jaar al statushouders huisvesten, waarvoor het hotel kan worden gebruikt. En omdat veel jongeren en studenten door de hoge huizenprijzen en kamernood nog altijd geen betaalbare zelfstandige woonruimte kunnen vinden, hoopt de gemeente ook daar de druk te verlichten.  

Het pand valt niet alleen vanwege de ligging - op vijf minuten lopen van station Hoofddorp - in de smaak bij de gemeente. De kamers zijn ook relatief eenvoudig om te bouwen tot zelfstandige woonruimtes. In veel kamers zullen nog wel keukens moeten worden aangebracht. 

Recht van eerste koop

Hoe diep de gemeente in de buidel tast voor het hotel is niet bekendgemaakt. Wel benadrukt Haarlemmermeer dat ze het recht van eerste koop had, en daar gebruik van heeft gemaakt.

Dat recht heeft de gemeente ook voor andere te koop staande gebouwen én stukken grond in het Stationsgebied, waaronder het Stationskwartier en Graan voor Visch Zuid. "Omdat we dit gebied willen ontwikkelen met 15.000 woningen", licht de woordvoerder de wens van de gemeente om op de voorste rij te zitten als er grond op onroerend goed wordt aangeboden toe. 

Thuis uit eten gaan is sinds corona een stuk makkelijker geworden en het aanbod is flink gegroeid, ook na alle lockdowns. Bij Gossimijne in Meijel, Horst en Venray zetten ze daar, naast eten in het restaurant, ook op in. Prima voor als je niet naar een restaurant wilt en ook geen zin hebt om in de keuken te staan?

Nog één weekend gaan ze knallen, daarna valt het theaterdoek definitief. Na bijna 160 jaar repeteren en honderden voorstellingen verder stopt toneelvereniging De Klimop uit Venhuizen ermee. Omdat er geen nieuwe leden bijkomen, werd besloten er een punt achter te zetten. "Dat gaat me aan het hart, het doet zeer."

Ver in de vorige eeuw speelde de toneelgroep voor volle zalen. Een televisie was er nog niet en een kaartje voor een voorstelling kostte 35 cent. Na afloop was 'de toneel' het gesprek van de dag in Venhuizen. Maar de tijden zijn veranderd. "We hebben te weinig spelende leden", zegt Ans de Lange, voorzitter van De Klimop. "De laatste jaren werd het steeds moeilijker om de bezetting van een toneelstuk rond te krijgen."

Vroeger bestond de toneelgroep in Venhuizen uit veertien spelers en waren er wachtlijsten. Nu is het ledental teruggelopen tot zes. "Met nog zes spelende leden is het niet langer haalbaar om tweemaal per jaar een voorstelling te houden. Ook gaan spelers met pensioen of haken ze af, omdat het repeteren lastiger wordt. Op een gegeven moment houdt het op, dan is het trekken aan een dood paard." 

Vers bloed nodig

Het vinden van versterking bleek lastig. "Vroeger had de jeugd zijn vertier alleen op het dorp. Hier hadden we onze verjaardagen en het verenigingsleven. Nu gaan ze verderop studeren, komen ze niet meer terug en blijven de ouderen achter. Het leven is veranderd en dus zullen we er mee moeten omgaan."

Om het bestaan van De Klimop toch een beetje feestelijk af te sluiten, brengt de toneelgroep nog één keer een blijspel op de planken: 'Achtergrondmuziek' van James Smith. Dit vindt plaats op 18 en 19 november in dorpshuis Het Centrum.

Doek valt definitief

Na komend weekend valt het doek definitief en telt de gemeente Drechterland weer een toneelvereniging minder. "Het stuk nog op de plank. Vanwege corona konden we dat blijspel niet spelen. Na de voorstelling is er ook livemuziek, net als vroeger. Bal na."

Ans gaat het toneelleven missen, na 40 jaar. "Het geeft mij een fijn gevoel als toeschouwers van de voorstelling hebben genoten. Dat je wordt aangesproken tijdens het boodschappen doen. We zijn een hechte groep geworden, net familie. Je werkt samen heel lang naar de voorstelling toe. Het is leuk om in de huid van iemand anders te kruipen." Eerst richt Ans zich op komend weekend. Of ze ooit nog nog ergens anders op het toneel te zien zal zijn? "Zeg nooit, nooit."

Winkelpersoneel heeft sinds de coronapandemie vaker te maken met scheldpartijen en agressie door klanten.

De drukte op de Limburgse snelwegen zit weer bijna op het niveau van voor corona. Dat blijkt uit berekeningen van Rijkswaterstaat.

Tijdens corona raakte haar huwelijk in zwaar weer en viel het werk stil. Daarbij overleed haar vader en ging haar oudste kind in transitie van jongen naar meisje. Tanja Jess (55), actrice en maker van de goudeerlijke podcast Kaarten op Tafel, maakt de balans op na een roerige tijd. Dit verhaal staat in de nieuwste VROUW Glossy.

Café Scheiwijck in Beverwijk is sinds een paar dagen aan het zicht onttrokken door een enorme wand met daarop spelers van Oranje en bondscoach Louis van Gaal met de wereldbeker op een kameel. Het kan niet missen: het WK voetbal komt eraan. Dan doet Scheiwijck altijd iets aparts. Oók, of beter gezegd juíst, als het om het omstreden wereldkampioenschap in Qatar gaat.  

Cafébaas Taylor van Marrelo legt uit: "Ik weet wat er aan de hand is in Qatar en dat is allemaal niet fraai. Maar wij denken dat het juist in deze tijd belangrijk is de mensen weer samen te brengen en ze met elkaar te laten juichen. Daar zijn we na twee coronajaren en nu de energiecrisis wel aan toe. Daarom hebben we dit keer zelfs extra uitgepakt."

Tekst gaat verder onder de video.

De eerste klanten komen binnendruppelen en die denken er al net zo over als Taylor. "Ik vind het allemaal een beetje vergezocht", zegt één van hen. "We moeten er gewoon lekker voor gaan." Taylor van Marrelo knikt instemmend. Hij heeft begrip voor cafés die het anders aanpakken of straten die vanwege het schenden van de mensenrechten in de Golfstaat afzien van al teveel uitbundigheid.

"Ik snap die mensen wel. Aan de andere kant: in 2010 was het WK in Zuid-Afrika, en daar worden de mensenrechten ook geschonden. Ik heb geleerd dat er in de kroeg twee onderwerpen zij waar je niet over praat: politiek en geloof. In een café is iedereen gelijk en zo hoort het ook. We gaan een drukke, maar mooie tijd tegemoet." 

Mede door het opheffen van de coronabeperkingen in veel landen is de vraag naar champagne sterk gestegen. Dat heeft gevolgen voor de beschikbaarheid van champagne, stelt drankenproducent Moët Hennessy. Het bedrijf achter champagnemerken als Moët & Chandon, Dom Pérignon, Ruinart en Veuve Cliquot zegt door de voorraden heen te raken.

Gemeente Dijk en Waard gaat toch geen vuurwerkverbod instellen tijdens de jaarwisseling. Dat heeft het college vandaag besluiten. Handhaving en politie gaan vooral extra inzetten op vuurwerkbezit, handel en het afsteken ervan buiten de toegestane tijden. "Dit om de ervaren overlast te verminderen."

Afgelopen twee jaar was er een landelijk vuurwerkverbod om de zorg te ontlasten. Dit jaar wordt geen algeheel landelijk vuurwerkverbod verwacht.

Omdat er sinds 2020 landelijk beperkende maatregelen zijn ingevoerd, is het afsteken van Categorie F3 vuurwerk, knalvuurwerk, knalstrengen, enkelschotsbuizen en vuurpijlen al verboden. "De werking hiervan hebben we door de maatregelen rondom het coronavirus nog niet kunnen ervaren", stelt het college.

Het afsteken van vuurwerk buiten de toegestane tijden is –  zoals altijd – niet toegestaan. Tijdens oudejaarsavond zullen er daarom nergens vuurwerkvrije zones worden ingesteld. Met de inzet van handhaving en politie hoopt de gemeente meer afstekers op heterdaad te betrappen. 

Burgemeester Femke Halsema heeft op een conferentie voor burgemeesters van allerlei steden over de wereld een speech gehouden over groepen die de democratie aanvallen en wat steden daar tegen kunnen doen. Halsema kondigde daarnaast aan dat Amsterdam zich aansluit bij het Strong Cities Network, een samenwerking van steden tegen haat en extremisme in de wereld. 

"In een tijd waarin een Europees democratisch land zo brutaal wordt aangevallen van buitenaf, is er geen beter moment om onze democratieën thuis te versterken", begon Halsema tijdens haar speech op de conferentie in Den Haag. "De manier waarop de democratie wordt aangevallen is veranderd. De mensen die onze democratieën aanvallen, zijn veranderd."

Coronacrisis

Volgens de burgemeester kwam het extremistische gevaar eerst vooral van 'gewelddadig jihadisme'. Hoewel volgens Halsema terrorisme vandaag de dag nog steeds de belangrijkste bron voor gevaar is, is er ook een andere bedreiging voor de samenleving. "Extremisme kan vrije samenlevingen op andere manieren aanvallen dan door geweld te gebruiken. Dit werd duidelijk tijdens de coronacrisis."

Halsema gaat verder over de wekelijkse demonstraties tegen het overheidsbeleid en de vaccinaties. "Hun wantrouwen jegens de vaccinaties, angst en stress veroorzaakt door de crisis, kwamen vaker voor in de samenleving en bij mensen die absoluut geen kwaad bedoelen. Helaas veranderde een kleine groep extremisten zoals hooligans, extreemrechtse activisten en andere gewelddadige elementen een paar van deze protesten in bijna gewelddadige gebeurtenissen." Als voorbeeld geeft Halsema de bedreiging richting het adres van toenmalig minister van volksgezondheid Hugo de Jonge. 

Nieuwe vijanden

Nu de meeste maatregelen tegen het coronavirus zijn opgeheven merkt de burgemeester dat een kleine groep zich extremistisch blijft uiten tegenover nieuwe vijanden. "Ze hebben het gericht op de EU, het World Economic Forum, hebben pedofiele netwerken uitgevonden, de zogenaamde deep state, enzovoort." Volgens Halsema zijn hun opvattingen verenigbaar met racisme, antisemitisme, vrouwen- en LHBTI-haat. "En vaker wel dan niet, steun aan de Russische dictator."

Volgens Halsema zaaien deze groepen de zaden van complottheorieën en haat in de crisissen die wereld kent. "Zelfs met een kleine aanhang creëren ze verwarring in een gedeelte van de samenleving en boezemen angst in bij kwetsbare individuen of groepen."

Politici die haat aanzetten

Ook wijst Halsema dat de groep instellingen zoals rechtbanken, de wetenschap en de journalistiek wil vernietigen. Politieke partijen zoals Forum voor Democratie sporen hun daarbij aan. "Er zijn een paar politici die zielige, maar niet onschuldige, pogingen ondernemen om hun kleine aanhang aan te zetten om journalisten te haten en naar het parlement te marcheren, zonder het gebruik van geweld volledig af te zweren."

"Deze anti-regeringshouding heeft een vruchtbare voedingsbodem in een tijd waarin het vertrouwen in de overheid in het algemeen terugloopt, wederom om zeer legitieme redenen", gaat Halsema verder. "In Nederland heeft de regering bijvoorbeeld echt duizenden mensenlevens verwoest door hen valselijk te beschuldigen van fraude en hen, arbeiders met een laag inkomen, enorme bedragen te laten betalen."

Voor de burgemeester is het duidelijk dat het aanpakken van deze houding een 'ingewikkelde opgave is'. "We moeten we ons zeer strikt aan onze eigen democratische normen houden. We moeten ons uiterste best doen om het recht van mensen om hun ideeën te uiten te respecteren, ook als ze verwerpelijk zijn. Bovendien moeten ministers, burgemeesters en anderen die de regering vertegenwoordigen rolmodellen zijn van fatsoen, van genade en waardigheid. Tegelijkertijd moeten we opkomen voor de minderheden die worden aangevallen door extremistische groeperingen."

Iets meer dan 6000 mensen zijn in de afgelopen week positief getest op het coronavirus. Dat is het laagste aantal sinds eind juni vorig jaar, 72 weken geleden. Daarmee vervaagt de najaarsgolf van vorige maand steeds meer.

De Chinese president Xi Jinping heeft zich na een coronapauze weer op het wereldtoneel gestort. Xi hoopt samen met de Amerikaanse president Joe Biden de bilaterale relatie tussen China en de VS te herstellen. „De wereld kijkt toe”, aldus Xi.

Hij komt, hij komt, die lieve goede Sint. Vandaag vaart Sinterklaas samen met 250 pieten Amsterdam binnen. Naast de traditionele tocht met de stoomboot gaat de Sint ook weer te paard over land om kinderen te begroeten. Dat mocht vorig jaar vanwege de coronamaatregelen niet. 

AT5 zendt de intocht vanaf 10.30 uur live uit. We zijn op de stoomboot, bij de burgemeester als zij de sleutel van de stad overhandigt en bij de eindstop van de tocht: het Leidseplein. Er worden langs de hele route ruim 300.000 bezoekers verwacht en dus is er veel snoep ingeslagen. In totaal hebben de Pieten meer dan 4000 kilo bij zich. Zorg dus voor een lege maag! 

Bijzonder dit jaar is dat er ook tientallen Oekraïnse kinderen zijn uitgenodigd om de stoet te leiden door de stad. De organisatie hoopt ze op deze manier een bijzondere dag te geven. Zij zullen rond 14.00 vanaf de Stopera meegaan naar het eindpunt op het Leidseplein.

Op 17 november brengt Sinterklaas ook een bezoek aan verschillende ziekenhuizen in de stad. Op deze manier krijgen kinderen die niet naar de intocht kunnen komen toch de kans om Sinterklaas te ontmoeten.

Tijdens de coronacrisis was theater de Kampanje in Den Helder nog bang mensen te moeten ontslaan, maar die angst bleek ongegrond. Ontslagen zijn er niet geweest. Ook weten de theaterbezoekers de Kampanje weer te vinden. Toch is er wel wat veranderd. Mensen komen vooral voor de bekende namen en 'proberen minder uit'.

Dat vertelt programmeur Kim Smit van theater de Kampanje. De onbekendere artiesten en toneelstukken konden voor de coronaperiode nog wel rekenen op genoeg bezoekers, maar nu laten mensen juist die stukken vaak links liggen. "We hebben er nu natuurlijk een nieuwe crisis bij, een financiële crisis", zegt Smit. "Als mensen minder geld hebben, bezuinigen ze op dingen als het theater. En als ze gaan, gaan ze voor safe en dus naar de bekendere shows."

Het is voor de Kampanje geen reden om dan alleen maar bekende artiesten te contracteren. "Anders houdt het theater op te bestaan, dus nee, dat doen we niet. Bovendien moeten nieuwe, jonge en onbekende artiesten ook de kans krijgen om op het toneel te staan. Wel zullen ze moeten accepteren dat ze mogelijk niet altijd voor een volle zaal staan."

Daarbij gaat het met het theater financieel niet slecht. De regelingen vanuit de overheid hebben geholpen, en ook is de zakelijke markt aangetrokken. "Er zijn nu veel meer beurzen, congressen, feesten en partijen. In coronatijd ging veel niet door en dat wordt nu ingehaald."

Prijs

Hoewel ook de Kampanje voor hogere kosten is komen te staan, zorgt dat niet per se voor duurdere toegangskaartjes. "Wij bepalen de prijs voor theaterkaartjes niet", legt Smit uit. De organisator van de shows legt één prijs vast die voor alle theaters geldt. "Als het bij ons goedkoper zou zijn dan ergens anders, zou iedereen hierheen gaan. Dat is niet de bedoeling."

Waar de Kampanje wél invloed op heeft is de hoogte van de servicekosten. Smit: "Er is kans dat we die nu wel iets gaan verhogen. Al moet je niet denken aan euro's meer."

Het is weer ouderwets druk in de stad. Volgens recente cijfers van het CBS kwamen er deze zomer 88% meer toeristen naar Amsterdam ten opzichte van vorige jaar. Ook de hostels en hotels merken die toename. Daar nam het aantal buitenlandse hotelgasten toe met 130 procent ten opzichte van vorig jaar, en dat is de grootste stijging in heel Nederland.

Voor het team van Rederij 't Smidtje is het even wennen na een rustig coronajaar, waarin er afscheid is genomen van een deel van het team. Waar toen juist afgeschaald werd, moet er nu weer aan alle kanten bijgeschaald worden. "Deze piek hebben we eigenlijk niet eerder meegemaakt. Het is begonnen in april en het was voor ons natuurlijk helemaal de vraag of het wel zou beginnen, en hoe. Maar het is ontzettend snel opgelopen", aldus Tomas de Smidt. 

Ook bij Via Amsterdam, een hostel in Diemen, is het drukker dan ooit. General manager Leonie Sprokholt: "Normaliter zie je eigenlijk wel dat na ADE en Halloween de drukte en bezetting afloopt. Nu zien we dat de weekenden nog steeds volgeboekt blijven en dat er doordeweeks ook nog steeds een hoge bezetting is. Dat is wel uitzonderlijk ten opzichte van voorgaande jaren."

Hoewel ook dit team moest omschakelen na een veel rustigere periode, hebben zij veel personeel weten te behouden tijdens de crisis. Desondanks moesten er meer mensen worden aangenomen om de drukte bij te houden. "We hebben nu meer personeel in dienst dan ooit."

Na twee virtuele intochten vanwege de coronacrisis kon Sinterklaas zaterdagmiddag weer live aanmeren in Nederland. Aan Hellevoetsluis de eer om de kindervriend een warm welkom te heten – als alles volgens plan zou verlopen, natuurlijk.

Amsterdamse flipperaars maken zich op voor het Dutch Pinball Open, oftewel het Nederlands kampioenschap flipperen in Rotterdam. Drie jaar lang hebben de deelnemers op het toernooi moeten wachten, maar volgens Jim Jansen, van de Nederlandse Flipper Vereniging, was dat het absoluut waard. Het spel werd in coronatijd alsmaar populairder. "Het wordt één groot spektakel."

Flipperaars Jim Jansen en Hendrik Morskate staan aan de start van een spannend weekend. "Ik heb enorm veel zin in het NK. Helaas is het niet in Amsterdam maar in Rotterdam. Morgen begint het, 200 machines iedere speler moet 10 keer tegen elkaar. Zondag weten we wie er Nederlands Kampioen is geworden", aldus Jansen. 

Of hij zelf die gelukkige is durft hij niet te zeggen. "Kijk, ik vind het leuk om te doen, zeker met een biertje. Ik zeg top drie, maar geen winnaar." Ook Morskate acht zijn kansen klein. "Realistisch gezien, nee."

Om te winnen moet je volgens de mannen echt wel een paar keer flipperen per dag. Het vereist dus discipline, maar ook fysiek uithoudingsvermogen en 'kastinzicht', aldus de flipperaars. "Elke kast is anders. De ene is leuker dan de andere. Deze 'Adams Family' vind ik leuk omdat hij humor heeft en genadeloos is. Er zit een magneet in die de bal zomaar een andere richting in laat gaan", vertelt Morskate. 

Volgens de Nederlandse Flipper Vereniging, waar Jansen bij betrokken is, is de populariteit van het spel flink gestegen de afgelopen jaren. "Eigenlijk zien we laatste tien jaar een soort trend. De nieuwe generatie flippert op de iPad. Die willen ook graag op de machine. En tijdens de pandemie had niemand geld om uit te geven dus kwam er zo'n ding in de huiskamer." Al zal de doelgroep daarvoor beperkt blijven. Volgens Jansen kost een gemiddeld apparaat 16 duizend euro. Daarnaast hebben de spelers de populariteit in de horeca in Amsterdam zien toenemen. "Vooral ook door alle arcadehallen". Jansen vindt dat niet vreemd: "Flipperkast, goed café, speciaalbier op tap, goed café en je avond kan niet meer stuk."

Toch een biertje

Jim en Hendrik trekken  gemiddeld één keer per week uit om te flipperen. "Muntje erin, taka taka taka, het is hartstikke leuk. Wie de hoogste score haalt hoeft geen rondje te halen. het verveelt echt nooit. Kijk, je hebt je verplichtingen, een gezin, maar op vrijdagmiddag een uurtje flipperen, soms 4 uur flipperen. dan denk je, ik heb echt wel gewerkt." Maar of al de vrijdagmiddag-gezelligheid bijdraagt aan de prestaties van de mannen is de vraag. "Bier helpt tot een bepaalde grens, twee bier is goed bij de derde word je overmoedig en bij de vierde mis je net de flipper. " Of er zondag ook bier bij te pas komt? "Eén biertje", als het aan Jansen ligt. 

Sinterklaasje kom maar binnen, zonder knecht. Zaterdag vaart de goedheiligman weer tal van Nederlandse havens binnen, veelal zonder Zwarte Piet, maar met roetveegpiet. Na jarenlang hevige zwartepietendiscussies en twee sobere coronajaren wordt het kinderfeest dit jaar groots aangepakt. „De magie moet weer terugkeren.”

Op een cruiseschip dat aangemeerd ligt in de haven van Sydney hebben honderden passagiers corona opgelopen. Sydney is de hoofdstad van de Australische deelstaat New South Wales, een van de drukst bevolkte gebieden van het continent.

Een stripclub, een sekstheater, cafés en ruim honderd werkplekken voor sekswerkers. Het nieuwe erotisch centrum dat buiten het stadshart moet komen zal, zo hoopt burgemeester Halsema, een belangrijke bijdrage leveren om de overlast op de Wallen tegen te gaan. Met Project 1012 en het 'gemeentebordeel' My Red Light probeerde het stadsbestuur al eerder het wallengebied op te schonen. Maar wordt er wel genoeg gedaan met de lessen die zijn getrokken uit die eerdere pogingen? 

"We gaan het stadshart terug veroveren en teruggeven aan de Amsterdammers." Het is de winter van 2007 als wethouder Lodewijk Asscher vol trots zijn nieuwe plannen voor de binnenstad presenteert. De Wallen moeten veiliger en leefbaarder worden, zonder crimineel geld en louche coffeeshops. De toeristenwinkels  en massagesalons moeten zoveel mogelijk weg uit het straatbeeld. Hij noemt het Project 1012, naar de postcode van het gebied. 

Met behulp van woningbouwcorporaties koopt de gemeente voor miljoenen de panden in de rosse buurt op. Seksbaas Charles Geerts wordt onttroond als Wallenkoning en de peeskamers worden naaiateliers. Het project kost de gemeente tientallen miljoenen euro's. Het resultaat? Het sluiten van 112 ramen en 48 coffeeshops.

Een succes zou je zeggen, ware het niet dat de ondernemingen die er voor terug zijn gekomen veelal op toeristen zijn gericht. Daarnaast heeft het sluiten van de ramen een negatief effect op de positie van sekswerkers en zijn de criminele activiteiten steeds onzichtbaarder geworden, zo concludeert de Rekenkamer na bijna 10 jaar in een zeer kritisch rapport.

Orgiekamer en pijpbankjes

In mei 2017 probeert de gemeente opnieuw in te grijpen op de Wallen. Ditmaal door het initiëren van bordeel 'My Red Light'. Zonder pooiers, zonder mensenhandel en gerund door de sekswerkers zelf. Aan de Oudezijds Achterburgwal en de Boomsteeg gaan de sekswerkers aan de slag en architect Janpaul Scholtmeijer ontwerpt de peeskamers met pijpbankjes en een orgiekamer. Het is een wereldwijde primeur en zelfs de New York Times schrijft er een artikel over.

Onder bezielend leiderschap van burgemeester Eberhard van der Laan wordt het plan uit de grond gestampt. Het wordt al snel het 'gemeentebordeel' genoemd, al hamert Van der Laan er keer op keer op dat de gemeente geen eigenaar zal worden maar slechts de initiator. 'My Red Light' staat op zichzelf als een zelfstandige stichting met een raad van toezicht met verschillende (ervarings)deskundigen. De gemeente treedt alleen op vergunningverlener, controleur en handhaver.

Na nog geen vier jaar na de opening sluit 'My Red Light' de deuren met een ton schuld en meerdere meldingen van mensenhandel. Voor de buitenwereld lijken schulden en de leegstand door de coronapandemie de oorzaak zijn, maar het is al veel langer onrustig bij het 'gemeentebordeel'.

"Valse start"

Nog voor de opening is er frictie tussen het bestuur en de gemeente, als duidelijk wordt dat er niet verhuurd mag worden aan sekswerkers die hun klanten via internet werven. "In eerste instantie dachten we ook nog dat de ramen per uur zouden worden kunnen verhuurd aan sekswerkers die online wierven. Snel na de opening bleek dat dit niet het geval was", vertelt Lyle Muns, destijds lid van de raad van toezicht, aan AT5.

Het resulteert in leegstand van de net gerenoveerde kamers en daarmee een disbalans in de financiën. "De financiële krapte hebben we meteen aan het begin al aangegeven bij de gemeente. Het was een valse start", zegt Muns.

Wie A zegt moet ook B zeggen

In 2018 vraagt burgemeester Halsema voormalig nationaal rapporteur mensenhandel en seksueel geweld Corinne Dettmeijer om onderzoek te doen. De conclusies van het rapport van Dettmeijer liegen er niet om. De gemeente had nooit aan het bordeel moeten beginnen. ‘My Red Light’ heeft een zwakke financiële positie en de vooraf gestelde doelen zijn niet haalbaar. 

Ondanks de felle kritiek ziet Dettmeijer ook een aantal positieve punten, zoals sekswerkers die vol lof zijn over de voorzieningen, en er is een sekswerker opgeleid tot beheerder. Al met al concludeert Dettmeijer dat de gemeente nu ook commitment moet tonen. Het rapport krijgt dan ook de toepasselijke naam: 'Wie A zegt moet ook B zeggen'.

Halsema besluit na de aanbevelingen van Dettmeijer om door te gaan met 'My Red Light', maar begin 2021 valt toch het doek voor het bordeel.

Voldoende draagvlak?

Wat gebeurt er nu precies met de lessen van deze twee eerdere projecten als we kijken naar de nieuwe plannen van het erotisch centrum? De Rekenkamer concludeerde dat een transformatie van het wallengebied een lange adem nodig heeft van zo’n 30 jaar, en dat er een stevig politiek draagvlak moet zijn om koersvast te werk te gaan

Voor de komst van het erotisch centrum lijkt dat politieke draagvlak er wel te zijn. Maar wat dat dan betekent voor de toekomst van de Wallen, daarover blijken binnen de coalitie flinke politieke meningsverschillen te bestaan. Met de komst van zo'n centrum wil burgemeester Halsema namelijk ook het aantal ramen op de Wallen verminderen. Coalitiepartijen PvdA en D66 laten aan AT5 weten nadrukkelijk voor het sluiten van ramen te zijn om zo de drukte op de Wallen tegen te gaan. Ook de grootste oppositiepartij VVD vindt dat.

Maar coalitiepartner GroenLinks laat weten juist tégen gedwongen sluiting te zijn. "Vanuit GroenLinks zetten wij de positie van de sekswerkers voorop. We gaan sekswerkers niet dwingen om ergens anders te gaan werken", aldus raadslid Imane Nadif. De vraag is dus of er nu wél voldoende politiek draagvlak is voor de nieuwe richting die de Wallen op zou moeten gaan met deze eis van de tweede partij van de stad en coalitiepartner GroenLinks.

Dettmeijer concludeert in het rapport over 'My Red Light' dat de gemeente bij een dergelijke inzet een grotere rol moet krijgen binnen de organisatie, ook als dat er in resulteert dat de gemeente wordt gezien als bordeelhouder. 

Bij het nieuwe erotisch centrum gaat de gemeente alleen optreden als initiator en het proces faciliteren. Ze verlenen de vergunning en treden daarna op als toezichthouder Daarmee vervullen ze eenzelfde soort rol als bij 'My Red Light', dat na schulden en meldingen van mensenhandel ten onder ging. 

"Illegaal werken"

Conclusies uit de uitgebreide rapportages over eerdere pogingen om de Wallen op te schonen, lijken dus nauwelijks te worden meegenomen bij de start van het erotisch centrum. Wel zet de gemeente uitgebreid in op het betrekken van sekswerkers, exploitanten, pandeigenaren en belanghebbende bij de ontwikkelingen van de plannen.

Maar ondanks het uitgebreide marktonderzoek dat de gemeente doet, kunnen veel betrokkenen zich niet vinden in de nieuwe plannen. Zo hebben bewoners en ondernemers van de Wallen hun vraagtekens bij de plannen en doen zo’n 130 sekswerkers doen begin dit jaar een oproep aan architecten en bouwbedrijven om niet mee te werken de bouw van het erotisch centrum. "Als er meer ramen gesloten gaan worden, gaan sekswerkers illegaal werken. Ze willen niet op een plek werken waar ze zich niet comfortabel voelen", zegt oud-sekswerker Felicia Anna in een interview met AT5.

Volgens Iris de Munnik van het Prostitutie Informatie Centrum (PIC) zou het verplaatsen van de raamwerkers ook zorgen voor minder klanten. "Het publiek op de Wallen bestaat voor de helft uit toeristen en voor de helft uit lokale mensen. Die Amsterdammers gaan juist in de menigte en anonimiteit op. Wanneer er een erotisch centrum komt, vraag ik me af of je die klanten behoud."

Dan is er ook nog de vrees dat sekswerkers onvergund thuis gaan werken. “Je krijgt verplichte verplaatsing, waar de meeste het niet mee eens zijn", aldus De Munnik.

Naast de bezwaren van de sekswerkers en het PIC, zijn ook veel buurtbewoners niet gecharmeerd van de nieuwe plannen. In Zuidoost en het Eenhoorngebied in Oost gaan buurtbewoners in protest tegen de mogelijke komst van het erotisch centrum.

Over het erotisch centrum en de toekomst van de Wallen is dus het laatste woord nog niet gesproken. Naar verwachting zal de gemeenteraad begin 2023 een beslissing nemen over de locatie van het erotisch centrum.