Tot nu toe hebben 261.535 mensen een herhaalprik tegen het coronavirus gekregen. Dit zijn met name mensen van 80 jaar en ouder. In die leeftijdsgroep heeft 11,9 procent de aangepaste booster gekregen. Die moet de afweer tegen het coronavirus een oppepper geven, omdat er mogelijk een nieuwe besmettingsgolf komt.

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft moeite met het terugvorderen van te veel betaalde coronasteun van ongeveer 2000 ondernemers. Zij reageren niet op mails, brieven of belpogingen over het geld.

Afgelopen etmaal zijn er 117 nieuwe patiënten met corona opgenomen in een Nederlands ziekenhuis, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Dat is het hoogste aantal nieuwe opnames sinds 5 augustus.

De afgelopen dag zijn 117 nieuwe mensen met corona opgenomen in ziekenhuis. Dat is het hoogste aantal nieuwe opnames sinds 5 augustus.

Veel Noord-Hollandse ondernemers kijken met angst en beven naar de maand oktober. Ze moeten dan nog meer coronaschulden terugbetalen, maar dat is voor veel ondernemers onmogelijk. Restauranteigenaar Dave Wiegert: "De buffer is op. De echte sores begint nu pas."

"In coronatijd dacht ik: schouders eronder en dóór," vertelt Dave Wiegert. Samen met zijn vrouw Ling-chun Chen runt hij sinds 2008 het restaurant Stokjes en Lepel in Bussum. Met een hoop energie en creativititeit kwamen ze de lockdowns door. "We bouwden een caravan om tot foodtruck, gingen taarten bakken en catering doen. Maar nu weet ik af en toe niet meer hoe we het gaan redden." 

Veel ondernemers betalen inmiddels al een deel van de coronasteun terug. Daar komt vanaf oktober de voor twee jaar uitgestelde loonbelasting bij. En dat op een moment dat er financieel al meer sores zijn. "De energielasten stijgen, de huur wordt hoger en mijn inkoop wordt elke week duurder," vertelt Dave. "We blijven lachen, maar 1 oktober is echt een doemscenario."

Een schuld van 62.000 euro

Kapper Remco Vos uit Hilversum zit in hetzelfde schuitje. "Van de coronasteun van de NOW-regeling moest ik 28.000 euro terugbetalen en aan de Belastingdienst ben ik nog 34.000 euro verschuldigd aan uitgestelde belastingen."

Om die kosten versneld af te betalen, nam hij een radicaal besluit. "Ik ben gestopt met mijn kapperszaak in een drukke winkelstraat en knip nu klanten in het schuurtje achter mijn huis," vertelt Remco.

Tekst gaat door onder de video.

Zonder huurlasten en personeelskosten verwacht hij de schuld, waarvan hij al een deel heeft afgelost, sneller te kunnen terugbetalen. "Ik hoop het nu in drie jaar af te lossen, in plaats van in meer dan tien jaar. Maar dan moeten de energiekosten wel stabiel blijven," zegt Remco.

Voor beide ondernemers voelt het niet helemaal eerlijk dat ze met zo'n hoge schuld zitten opgescheept. "Het voelt krom. De overheid wil dat we dichtgaan en we kregen een vergoeding voor het personeel. Maar loonbelasting en pensioenen liepen gewoon door," vertelt Dave. "Ik zie niet in waarom ik het moet terugbetalen," vult Remco aan. "Ik ben ook 80.000 euro omzet misgelopen en dat zie ik nergens terug."

Spannende maand

Econoom Theo Smid van 'ondernemersverzekeraar' Atradius erkent dat oktober een spannende maand wordt voor ondernemers. "We weten dat de gemiddelde schuld ongeveer 67.000 euro per bedrijf is. Er zijn grote verschillen, maar de helft van de bedrijven is een groot deel van de maandwinst kwijt om dat af te lossen."

Toch verwacht hij niet een enorme golf aan faillissementen de komende maanden, wel een lichte stijging. In de video hieronder legt hij uit hoe dat zit.

Dave ziet een nadelig effect van die schulden voor de lange termijn. "Innovaties, verduurzaming, alles ligt nu stil. De horeca ziet er over vijf jaar nog net zo uit als nu, ben ik bang. Zelfs al zou ik zonnepanelen of een warmtepomp willen: ik heb er het geld niet voor." Hij ziet het als een negatieve spiraal. "Als de overheid iets beter voor ons gezorgd had, zaten we er nu beter bij."

Het lastige is dat veel klanten ondertussen denken dat alles goed gaat nu, vertelt Dave. "Corona is toch voorbij en we hebben een goede zomer gehad, hoor ik van klanten. Maar de ellende begint eigenlijk nu pas", vertelt de Bussumer die tegen een schuld van 28.500 euro aanhikt. Het gaat om achterstallige terugbetalingen aan coronasteun, maar ook zijn huur. Hij heeft een deel al terugbetaald, maar is het nog lang niet. 

Toch blijft hij optimistisch gestemd.  "Elke ochtend zetten we met frisse moed het terras uit, kijk ik naar de zon en drinken we een kop koffie. We gaan er weer een feestje van maken."

Blijf koffie drinken

Ook bij Remco is de sfeer weer goed. Hij is blij met zijn besluit om vanuit zijn schuur te gaan knippen. "Het voelde eerst een beetje alsof ik in een hokkie m'n schulden zit weg te werken, maar het pakt goed uit hier," zegt Remco. Hij moet wel iets harder werken, nu hij geen personeel meer heeft. "Maar ik heb weer lol in het knippen en ik ben dankbaar dat het elke dat vol zit hier."

De ondernemers roepen klanten op om vooral te blijven komen. "Ja, blijf koffie drinken," zegt Dave. "Laat m'n collega's ook niet in de steek. Als je wil dat we er na de crisis nog zijn, dan moet je nu - ook als klant - je schouders er even onder zetten."

Veel Noord-Hollandse ondernemers kijken met angst en beven naar de maand oktober. Ze moeten nu nog meer van hun coronaschulden terugbetalen, maar dat is voor veel ondernemers onmogelijk. Restauranteigenaar Dave Wiegert: "De buffer is op. De echte sores begint nu pas."

"In coronatijd dacht ik: schouders eronder en dóór," vertelt Dave Wiegert. Samen met zijn vrouw Ling-chun Chen runt hij sinds 2008 het restaurant Stokjes en Lepel in Bussum. Met een hoop energie en creativititeit kwamen ze de lockdowns door. "We bouwden een caravan om tot foodtruck, gingen taarten bakken en catering doen. Maar nu weet ik af en toe niet meer hoe we het gaan redden."

Veel ondernemers betalen inmiddels al een deel van de coronasteun terug. Daar komt vanaf oktober dit jaar de voor twee jaar uitgestelde loonbelasting bij. En dat op een moment dat er financieel al meer sores zijn. "De energielasten stijgen, de huur wordt hoger en mijn inkoop wordt elke week duurder," vertelt Dave. "We blijven lachen, maar 1 oktober is echt een doemscenario."

Een schuld van 62.000 euro

Kapper Remco Vos uit Hilversum zit in hetzelfde schuitje. "Van de coronasteun van de NOW-regeling moest ik 28.000 euro terugbetalen en aan de Belastingdienst ben ik nog 34.000 euro verschuldigd aan uitgestelde belastingen."

Om die kosten versneld af te betalen, nam hij een radicaal besluit. "Ik ben gestopt met mijn kapperszaak in een drukke winkelstraat en knip nu klanten in het schuurtje achter mijn huis," vertelt Remco.

Tekst gaat door onder de video.

Zonder huurlasten en personeelskosten verwacht hij de schuld, waarvan hij al een deel heeft afgelost, sneller te kunnen terugbetalen. "Ik hoop het nu in drie jaar af te lossen, in plaats van in meer dan tien jaar. Maar dan moeten de energiekosten wel stabiel blijven," zegt Remco.

Voor beide ondernemers voelt het niet helemaal eerlijk dat ze met zo'n hoge schuld zitten opgescheept. "Het voelt krom. De overheid wil dat we dichtgaan en we kregen een vergoeding voor het personeel. Maar loonbelasting en pensioenen liepen gewoon door," vertelt Dave. "Ik zie niet in waarom ik het moet terugbetalen," vult Remco aan. "Ik ben ook 80.000 euro omzet misgelopen en dat zie ik nergens terug."

Spannende maand

Econoom Theo Smid van 'ondernemersverzekeraar' Atradius erkent dat oktober een spannende maand wordt voor ondernemers. "We weten dat de gemiddelde schuld ongeveer 67.000 euro per bedrijf is. Er zijn grote verschillen, maar de helft van de bedrijven is een groot deel van de maandwinst kwijt om dat af te lossen."

Toch verwacht hij niet een enorme golf aan faillissementen de komende maanden, wel een lichte stijging. In de video hieronder legt hij uit hoe dat zit.

Dave ziet een nadelig effect van die schulden voor de lange termijn. "Innovaties, verduurzaming, alles ligt nu stil. De horeca ziet er over vijf jaar nog net zo uit als nu, ben ik bang. Zelfs al zou ik zonnepanelen of een warmtepomp willen: ik heb er het geld niet voor." Hij ziet het als een negatieve spiraal. "Als de overheid iets beter voor ons gezorgd had, zaten we er nu beter bij."

Het lastige is dat veel klanten ondertussen denken dat alles goed gaat nu, vertelt Dave. "Corona is toch voorbij en we hebben een goede zomer gehad, hoor ik van klanten. Maar de ellende begint eigenlijk nu pas", vertelt de Bussumer die tegen een schuld van 28.500 euro aanhikt. Het gaat om achterstallige terugbetalingen aan coronasteun, maar ook zijn huur. Hij heeft een deel al terugbetaald, maar is het nog lang niet. 

Toch blijft hij optimistisch gestemd.  "Elke ochtend zetten we met frisse moed het terras uit, kijk ik naar de zon en drinken we een kop koffie. We gaan er weer een feestje van maken."

Blijf koffie drinken

Ook bij Remco is de sfeer weer goed. Hij is blij met zijn besluit om vanuit zijn schuur te gaan knippen. "Het voelde eerst een beetje alsof ik in een hokkie m'n schulden zit weg te werken, maar het pakt goed uit hier," zegt Remco. Hij moet wel iets harder werken, nu hij geen personeel meer heeft. "Maar ik heb weer lol in het knippen en ik ben dankbaar dat het elke dat vol zit hier."

De ondernemers roepen klanten op om vooral te blijven komen. "Ja, blijf koffie drinken," zegt Dave. "Laat m'n collega's ook niet in de steek. Als je wil dat we er na de crisis nog zijn, dan moet je nu - ook als klant - je schouders er even onder zetten."

De NS had veel eerder moeten communiceren dat vanwege werkzaamheden op het spoor er zaterdag geen treinen stoppen bij het station Bijlmer Arena, zo vindt Ziggo Dome-directeur Danny Damman. 

De werkzaamheden zorgen ervoor dat er zaterdag tussen Amsterdam en Utrecht minder treinen kunnen rijden. Dat terwijl het die dag op de Johan Cruijff Boulevard drukker dan normaal is. Niet alleen trapt Ajax om 20.00 uur af tegen Go Ahead Eagles, op datzelfde moment begint de band De Dijk aan een concert in de Ziggo Dome.

Een uitgeklede dienstregeling op een extra drukke avond kan voor gevaarlijke situaties zorgen, vreest de NS, dat er dus voor heeft gekozen om dan maar helemaal geen treinen te laten rijden.

Communiceren

"Op zich is het een logische verklaring", reageert Damman. "Veiligheid gaat boven alles, maar dat er nu werkzaamheden zijn, wisten ze drie jaar geleden al. Dat hadden ze dus veel eerder kunnen communiceren."

Volgens de NS komen de problemen bij het station Bijlmer Arena vaker voor omdat het er de laatste tijd steeds drukker wordt. "Dat klopt, maar dat heeft allemaal met corona te maken", zegt Damman. "Meer dan de helft van de optredens is door de coronamaatregelen van de afgelopen jaren verplaatst. Er zijn dus veel meer shows dan normaal en de kans dat ze gelijktijdig met een wedstrijd van Ajax vallen, is dus ook groter."

Grand Prix

Het komt de laatste tijd dan ook vaker voor dat er tijdens grote evenementen op het station problemen zijn met de dienstregeling. Begin deze maand liet de NS geen treinen stoppen vanwege verwachte drukte rond de Formule 1 in Zandvoort, die toen gelijktijdig viel met een wedstrijd van Ajax en twee concerten op de evenementenlocatie in Zuidoost. De drukte zorgde toen overigens niet voor grote ongeregeldheden.

Waar Damman bij die laatste maatregel zijn bedenkingen had ("Waarom moeten Formule 1-fans voorrang krijgen boven voetbalfans?"), heeft hij dit keer meer begrip voor de uitleg van NS. "Het is elke keer een andere discussie, maar waar het om gaat, is dat we willen voorkomen dat het vaker gebeurt. Daarom moeten we met de Nederlandse Spoorwegen om de tafel."

Damman geeft aan dat de eerste gesprekken er al zijn geweest. "De NS heeft beterschap beloofd. We hopen dat dat in de toekomst beter gaat." De directeur voorziet namelijk nu al een nieuw probleem. "De volgende Grand Prix (in Zandvoort, red.) valt op 27 augustus 2023. Dan hebben wij Celine Dion. Voor zulke artiesten is zo'n optreden onderdeel van een tour waar een enorme productie achterzit, die kun je niet zomaar verplaatsen."

Anticiperen

"Hoe eerder we weten wat de NS gaat doen, hoe eerder we kunnen anticiperen", herhaalt Damman nog maar eens. Ook voor komende zaterdag heeft hij maatregelen genomen. "We proberen iedereen zo goed mogelijk te informeren. Net als in het Grand Prix-weekend hebben we bijvoorbeeld een carpool app die mensen kunnen gebruiken om iemand te vinden waarmee ze naar Amsterdam kunnen reizen. De vorige keer is dat uitstekend verlopen."

"Daarnaast hebben we het geluk dat een groot deel van het publiek dat naar De Dijk gaat ook in Amsterdam woont", vervolgt Damman. "Dat scheelt op een dag als deze, want die kunnen meestal de fiets, scooter of metro pakken."

De inkomensgrens die bepaalt of een huishouden in aanmerking komt voor een eenmalige energietoeslag van 1.300 euro, verschilt in Noord-Holland per gemeente. Zo krijgt een gepensioneerd echtpaar met een gezamenlijk inkomen van 2.000 euro in Landsmeer geen toeslag, maar in Bloemendaal wel.

Noord-Hollandse gemeenten zien de aanvragen voor de energietoeslag binnenstromen. 50.687 Noord-Hollandse huishoudens hebben al een aanvraag voor de toeslag ingediend. Zeker de helft (25.366) hiervan is toegekend, rekende NH Nieuws uit. Dat blijkt uit cijfers van verschillende gemeenten.

Hoeveel je maximaal mag verdienen om recht te hebben op de toeslag, oftewel hoe 'arm' je moet zijn, hangt dus ook af van waar je woont.

Veel gemeenten kiezen ervoor de landelijk bepaalde 120 procent van het sociaal minimum te hanteren, maar er zijn ook gemeenten die werken met een norm van 130 of 110 procent. Dat betekent dat mensen met hetzelfde inkomen in de ene gemeente wel, en in de andere geen aanspraak kunnen maken.

Tekst gaat verder.

Zijn jij en je partner bijvoorbeeld met pensioen en verdienen jullie 2.000 euro per maand? Dan heb je in Landsmeer geen recht op de toeslag. Maar zouden jullie dertig kilometer verderop in het rijke Bloemendaal wonen, dan vallen jullie daar wel binnen de norm. 

Ben je een alleenstaande twintiger? Dan mag voor een aanvraag in Haarlem maximaal 1.310 euro verdienen, maar diezelfde twintiger zou met dat salaris in Waterland niets krijgen, daar geldt namelijk maximum van 1.244 euro.

Eigen duit in het zakje

Haarlem, Heemstede en Bloemendaal zijn gemeenten die de regels wat hebben opgerekt. Haarlem heeft zelf 2,4 miljoen extra bijgelegd bovenop de bijna 14 miljoen die het Rijk de gemeente toebedeelde. Dat betekent dat 1.840 extra huishoudens in Haarlem de toeslag konden krijgen.

Tekst gaat verder.

In Amsterdam moest er juist zo streng beoordeeld worden dat er niet alleen naar het inkomen werd gekeken, maar ook naar het bedrag op de bankrekening. Wie daar meer dan 6.295 euro (voor gezinnen 12.590 euro) op had staan, kreeg niets.

'Beleidsvrijheid' 

Volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zit er inderdaad enige 'beleidsvrijheid' in de uitvoering van de toeslag. Het ministerie erkent de daardoor ontstane verschillen, en heeft in september extra budget beschikbaar gesteld. Dat zou ervoor moeten zorgen dat de energietoeslag zoveel mogelijk gelijkwaardig wordt uitgekeerd, aldus een woordvoerder.

Toeslagenfobie?

Het feit dat lang niet alle rechthebbende Noord-Hollanders toeslag hebben aangevraagd, kan met onwetendheid te maken hebben, maar ook met wantrouwen en angst. Dat blijkt uit een vragenrondje op een braderie in Landsmeer.

Verschillende bezoekers die weinig te besteden hebben, denken dat ze met hun inkomen toch geen aanspraak kunnen maken. Een van hen vreest dat de toeslag vroeg of laat, net als de coronabijstand, moet worden terugbetaald. "Ik ga dat niet aanvragen, want ik heb geen zin in toestanden met de mensen die aan de macht staan. Dan maar in de kou zitten."

Heidi Bouhlel van de SP Landsmeer ervaart dat wantrouwen ook. "Mensen durven het niet aan te vragen vanwege de toeslagenaffaire. Ze zijn bang dat ze het terug moeten betalen of dat er boetes komen."

18 jaar en dan kanker krijgen. Het overkwam Janneke, de dochter van Heleen Keur uit Andijk. Een leeftijd waarop je plannen voor de toekomst maakt. "Ze was bezig met haar examen en wilde psychologie gaan studeren aan de VU." En dan ziek worden vraagt om een andere vorm van begeleiding. Daarom start het Dijklander Ziekenhuis nu met gespecialiseerde zorg voor deze groep. 

Jaarlijks krijgen 3.900 Nederlanders tussen de 18 en 39 het bericht dat ze kanker hebben. In het Dijklander zijn het er ongeveer 80 per jaar. Het overkwam ook de Andijkse Janneke, waarna haar leven in één klap volledig op de kop stond.

"Ze kreeg te horen dat ze agressieve vorm van kanker had", vertelt moeder Heleen. Nog geen twee jaar later, en pas twintig jaar oud, overlijdt Janneke aan de gevolgen van haar ziekte.

Dat jonge mensen andere begeleiding nodig hebben was ook voor Heleen en haar dochter al snel na de diagnose duidelijk. "Ze werd op een zaal geplaatst bij oudere mensen. Ook had ze geen plek waar ze een serie kon kijken of even samen kon zijn met vriendinnen."

Speciale zorg

Het Dijklander Ziekenhuis start daarom nu met AYA-zorg (Adolescents & Young Adults). "De diagnose kanker heeft op deze groep een heel andere impact. De meeste mensen die kanker krijgen zijn vaak zestig jaar en ouder", zegt woordvoerder Ellen van Ruiten. "Deze mensen zijn vaak in de bloei van hun leven en druk bezig met bijvoorbeeld studeren of het stichten van een gezin."

Heleen Keur en haar gezin zijn de afgelopen jaren nauw betrokken geweest bij de AYA-zorg, die toen steeds meer van de grond kwam. Ze is blij dat het breder wordt opgepakt in het ziekenhuis, maar heeft ook aanmerkingen. "Als het over AYA gaat, dan wordt er sneller gedacht aan mensen die aan het begin staan van hun carrière of gezinsleven", licht ze toe. "Aan mensen die achter in de twintig of begin dertig zijn. Janneke was achttien en bezig met andere dingen, zoals haar school en uitgaan."

"De zorg die aangeboden wordt is niet nieuw in Nederland, maar wij zijn wel heel blij dat wij als Dijklander Ziekenhuis nu onderdeel uitmaken van deze AYA-zorg", gaat Van Ruiten verder. "We krijgen toegang tot een groot netwerk van zorgprofessionals en kunnen onze patiënten nog meer aandacht en hulp bieden."

Zo kunnen de mensen met de diagnose kanker bijvoorbeeld hulp krijgen bij vragen over hun hypotheek. Maar ook is uit onderzoek gebleken dat kankercellen zich soms anders gedragen in jongvolwassen lichamen. Daarom wordt de zorg specifiek afgestemd op deze patiëntgroep.

Oproep om begeleiding bij scholen

Ook Heleen Keur is enthousiast over de start van de AYA-zorg in het Dijklander Ziekenhuis, en zou graag zien dat de specialistische hulp en begeleiding ook wordt aangeboden op scholen en universiteiten.

Haar dochter Janneke wilde haar studie ondanks haar ziekte graag voortzetten, maar kwam er achter dat er op de universiteit weinig tot geen begeleiding was. Ook voor haar zus, die studeert aan de Vrije Universiteit, was er geen persoon of afdeling waar zij terecht kon met vragen en moeilijkheden.

"Al is er alleen maar een loket waar ze terecht kunnen, dan zou dat al heel veel schelen", zegt Heleen. "Hoewel het een unieke situatie was, leek er wel een soort onwil op haar school te zijn. Online lessen volgen kon toen niet, al gebeurde dat later wel vanwege corona. Het zou daarom mooi zijn als ook zij specialistische hulp kunnen aanbieden."

Ik had weinig meer van hem gehoord maar nu kreeg ik weer een brief van Jaap van Dissel. Het RIVM vroeg mij een prik te gaan halen omdat ik ‘extra risico’ loop op corona. Dat zal wel. Ik ben niet anders gewend. De enige lijstjes waar ik op mijn leeftijd nog een beetje op scoor zijn die van risicogroepen. Het leven is sowieso vol gevaren. Zodra je de voordeur achter je dichttrekt, word je door ‘gevaarlijke gekken’ omringd, zoals de schrijver W.F. Hermans constateerde. Hij ging in Parijs wonen.

ASP Adventure, dat (fiets)tochten door de grotten in Valkenburg organiseert, loopt een halve ton aan coronasteun mis. De oorzaak is een verkeerd ingevuld formulier, beweert het bedrijf in een rechtszaak.

Het was zijn grote droom, een grote keten koffieshops door het hele land. Sinds 2014 opende Gordon drie filialen van Blushing maar sinds zondag, toen ook de vestiging in Blarcium sloot, zijn twee van de drie alweer dicht. Corona en zijn vertrek naar Dubai hebben zeker niet geholpen, maar heeft de zanger en presentator zich al niet veel eerder op het hele horeca-avontuur verkeken?

In een lang lint trokken 150 vrachtwagens door West-Friesland. De Truckrun, zoals het evenement wordt, genoemd wil mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking een mooie dag bezorgen. En dat lukte zeker. Bij zowel de deelnemers, als ook de organisatie en de vrachtwagenchauffeurs verdween de glimlach niet van het gezicht.

Na twee jaar afwezigheid door corona, is het evenement terug van weggeweest. En het enthousiasme is groot. Zo ook bij Aaron. Aan de buitenkant zie je niet gelijk wat de jongen mankeert. "Omdat ik een tumor had in mijn been mag ik mee."

'Ik ben bijna genezen'

Het is al de tweede keer dat hij kanker had. Lopen geeft nog wel problemen, maar gelukkig gaat het de goede kant op met hem. "Ik ben bijna genezen, maar ik mag nog heel lang niks." Voor ons poseert hij even in de cabine met de handen aan het stuur. Zo ziet hij zijn toekomst ook voor zich. "Ik wil later vrachtwagenchauffeur worden", legt Aaron uit. 

Het zijn dit soort verhalen waardoor vrachtwagenchauffeurs maar al te graag meedoen aan de Truckrun. "Deze mensen verdienen echt een super leuke dag uit. Dat je dit als bedrijf kan doen is het mooiste dat er is", vertelt chauffeur Dena. Haar collega Dominique vult aan: "Met z'n allen achter elkaar, mensen langs de kant, dat is fantastisch."

Veel geregel

Ook de organisatie is blij dat de Truckrun weer gehouden kan worden. Er komt behoorlijk wat bij kijken om 150 vrachtwagens door West-Friesland te laten rijden. "Je moet vergunningen regelen bij gemeenten, het vinden van sponsoren, verkeersregelaar", somt Randy van Akkeren nog maar een deel van alle werkzaamheden op.

"Maar het geeft een voldaan gevoel. Het is mooi om de mensen te zien genieten. Daar doe je het voor. Ik woon in Zeeland, maar ik kom hier naar toe omdat het geweldig is."

Tekst gaat verder onder de foto

Het verzamelpunt is de parkeerplaats bij IJsbaan de Westfries in Hoorn. De deelnemers mogen zelf kiezen in welke vrachtwagen ze willen zitten. Jurre kijkt er al weken naar uit. En hij weet al wat hij wil: een rode vrachtwagen, zijn lievelingskleur. Met een grote glimlach klimt hij in de cabine. Waarom hij het zo leuk vindt? "Dat weet ik niet", zegt hij lachend.

Toeterverbod

En wat de deelnemers het liefste willen onderweg? Nou, toeteren. Maar op het parkeerterrein hangt een spandoek waarop duidelijk wordt gemaakt dat er een toeterverbod is. Maar al snel blijkt die tijdelijk van kracht te zijn. Zodra de eerste vrachtwagens wegrijden volgt een orkaan aan allerlei soorten toeters. Toeschouwers langs de kant doen regelmatig de oren dicht. Maar door de ramen van de vrachtwagens zie je vooral hele blije gezichten en daar gaat het natuurlijk om. 

Slecht weer speelt het Oktoberfest dit jaar tot nu toe parten. In de eerste week van de eerste bierfeesten sinds de Covid-pandemie hebben zo’n 3 miljoenen mensen een bezoek gebracht, tegen 3,3 miljoen in de laatste editie voor corona in 2019.

Sommige buurtbewoners staan ademloos te luisteren, anderen kijken op en neuriën mee als operazangeres Martina Prins in haar kleine woning in de Vroomstraat aan het repeteren is. En al hoor je haar gezang van ver, van overlast is geen sprake. Buren zijn juist trots als een pauw. 

Je hoort haar krachtige stem door de hele straat en altijd komt er wel iemand een kijkje nemen. Prins woont sinds 2016 in Haarlem en daarvoor woonde de in Amsterdam geboren zangeres jaren in het Duitse München. 

"Ik woonde in een flat aan een plein en ook daar repeteerde ik thuis. Ik deed eens boodschappen in een winkel aan dat plein en sprak met de winkelier over mijn beroep. Hij moest lachen en was blij eindelijk te weten van wie het gezang kwam dat hij kon horen."

Corona 

Martina Prins is en professioneel (opera)zangeres die solo in de grotere schouwburgen van Nederland heeft gestaan. Door ingewikkelde regelingen kreeg ze tijdens corona geen enkele financiële steun van de overheid en ging ze noodgedwongen aan het werk bij de GGD.

"Ik zat thuis en dacht: ik trek het niet hier. Ik was gewend om met 2.500 mensen en een volle orkestbak voor mijn neus te zitten. Dus ik dacht: ik open mijn voordeur en ga voor de buren spelen."

Tekst gaat door onder de foto

Buurman Gert Pool is toen meermaals komen kijken. "Ik kwam - en kom - vaak kijken als Maartje (zo wordt ze door buurtbewoners genoemd, red.) ging zingen voor de buurt. Sommigen zetten zelfs stoeltjes neer. Dat was hartstikke leuk", aldus Pool.

Nu alles weer open mag, staat Prins niet meer in haar deuropening te zingen voor de buurt, maar als ze repeteert, hoor je haar gezang door de straat.

Buurman Ömer Akin is trots op Maartje. "Overlast, nee joh we hebben nooit overlast. We zijn juist trots dat we zo'n zangeres hebben. Misschien wordt ze wel beroemd. Wie weet."

Toch zal het de komende maanden rustiger worden in de straat, Prins heeft namelijk een nieuwe woning gevonden, even verderop in de stad. "We zullen haar zeker gaan missen", besluit Ömer. 

De andere buurman Gert Pool reageert berustend: "Ach er veranderen dingen en er komen nieuwe dingen. Zo gaat dat nou eenmaal."

Dit weekend zijn er niet alleen mannen en vrouwen in blauw-gele pakken te vinden op het terrein van Tata Steel. De deuren zijn geopend voor iedereen die benieuwd is naar hoe er bij de staalfabriek gewerkt wordt. 

Of het een lastige keuze was om bij de buren langs te gaan of een bezoek aan de staalmakers te brengen, weet een van de geïnteresseerden niet zeker. "Ik heb ook hele leuke buren, maar dit is leuk om te zien!"

Het Tata festival wordt dit jaar groots gehouden. Tijdens corona waren de mogelijkheden om mensen een kijkje in de keuken te laten nemen maar beperkt.

Omgevingsmanager Bram Nuchteren vertelt dat sommige bezoekers met interesse om bij Tata Steel te werken aan het einde van de dag met een salarisvoorstel de deur uit kunnen lopen. "We hebben hier ook een banenmarkt. Vanmorgen om 10:00 uur opende 'ie, toen stond er al een rij met mensen te wachten om naar binnen te kunnen."

Tekst gaat verder onder de videoreportage:

Tijdens de rondleidingen per bus over het terrein vertelt een medewerker van alles over de verschillende gebieden van het terrein. Als een jochie vraagt hoe groot het terrein wel niet is, spreekt het antwoord van de gids tot de verbeelding: 1200 voetbalvelden. 

De jongste bezoeker die in de bus zit vertelt wat hij van de rondleiding vindt. "Het was best wel leuk! We kregen ook uitleg van wat er hier allemaal is en dat ze wat dingen gaan slopen en nieuwe dingen gaan plaatsen."

Een vrouw die met haar man vanuit Heemstede naar IJmuiden is gekomen zegt dat ze eigenlijk niets van staalproductie afwist. Daar is vandaag verandering in gekomen: "Ik vond het erg indrukwekkend en groot, dat had ik ook niet verwacht. Dat van al die kolen en erts staal gemaakt wordt, dat is best wel indrukwekkend."

Een advocaat die een miljardenprocedure aankondigde tegen de coronamaatregelen in Duitsland, wordt nu beschuldigd van het misbruiken van het geld dat hij inzamelde. Dat meldden Duitse media deze week. Advocaat Reiner Fuellmich genoot ook bij complotdenkers in Nederland aanzien.

‘Jetzt geht’s los’. Na twee jaar coronapauze vliegen de Duitse bierpullen weer over de tafel op het Oktoberfest in München. Ondanks de crisis vermaken miljoenen bezoekers zich op hoempapamuziek van de lokale fanfare in de Zuid-Duitse stad. En ook de Nederlanders zijn weer van de partij, compleet met Lederhose en jagershoedjes. „Soms zie je de mensen al wankelend door vrienden afgevoerd worden om twee uur in de middag.”

Het medisch tuchtcollege buigt zich de komende maanden over de vraag of de Meijelse huisarts Rob Elens over de schreef ging toen hij coronapatiënten niet goedgekeurde medicijnen gaf.

Het aantal nieuwe coronagevallen loopt weer iets op. In de afgelopen zeven dagen heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 9889 positieve tests geregistreerd. Dat is het hoogste weektotaal sinds 20 augustus, iets meer dan een maand geleden.

Het aantal mensen dat met een coronabesmetting in een ziekenhuis ligt, is op vrijdag opgelopen tot 499. Dat is het hoogste aantal sinds 30 augustus, ruim drie weken geleden. In de afgelopen week is het totale aantal opgenomen patiënten met 65 gestegen.

Grote zorgen voor ambachtelijke bakkerijen, want door een combinatie van hogere energiekosten, arbeidskrachten en de gestegen graanprijzen, komen veel bakkerijen in zwaar weer. Dat betekent dat bakkers de gestegen kosten moeten doorberekenen in de prijs van hun brood. Maar brood onbeperkt duurder maken is geen optie omdat de consument niet de hoofdprijs ervoor wil betalen.

Toen de oorlog in Oekraïne net begonnen was werd tarwe snel duurder, maar de laatste tijd daalt de prijs weer enigszins. "Maar zelfs voor de oorlog was de graanprijs al gestegen door corona", zegt Jan Willem Baas, voorzitter van het Comité van Graanhandelaren, meldt de NOS.

Nog duurder

Brood in Nood

Wat vind jij?

Na een moeizame periode: een faillissement en een vlotte overname van het Belgische Funico, zit uitvaartkistenbedrijf Bogra uit Enkhuizen weer in de lift. Het bedrijf dat jaarlijks zo'n 30 duizend kisten maakt, opent zaterdag de deuren voor het publiek. "Een kist is voor veel mensen confronterend, maar voor ons is het een emotioneel product. Het moet altijd goed zijn." 

Veel Enkhuizers rijden er dagelijks langs en spreken van 'de Bogra'. Maar wat gebeurt er nu achter de muren van het bedrijf aan het Voorland?

Wat begint met een stapeltje planken, verlaat het pand als complete doodskist, inclusief bekleding. Bestemd voor uitvaartbedrijven door heel Nederland. "We hebben heel veel dingen om te laten zien en om trots op te zijn", zegt directeur Jildert Steenbeek over de achterliggende gedachte achter de open dag. 

Bogra heeft een roerige tijd achter de rug. Het bedrijf werd vijf jaar geleden overgenomen door het Belgische Funico en sindsdien is de weg omhoog ingezet. "Er stond al een heel mooi bedrijf, met een goede kern. Daar hebben we op voortgeborduurd. We hebben de processen verbeterd, investeren terug in de fabriek en maken meer kisten zelf. We kunnen weer vooruit en willen gestaag blijven groeien, ook qua personeel."

De coronatijd was een bijzondere periode voor Bogra. De kisten waren aan het begin van de pandemie niet aan te slepen. "Er kwam ineens een enorme piek en hebben meer dat het dubbele aantal gemaakt, in vergelijking met de normale productie. We werkten in ploegen van 6 uur 's ochtends tot 23 uur 's  avonds. En daarna viel het weer helemaal stil, omdat onze klanten voldoende voorraad hadden."

Emotioneel product

De opmerkingen over 'zes planken' en dat een doodskist een eenvoudig product is, laat Steenbeek regelmatig van zich af glijden. "De uitvaartskist is voor veel mensen best confronterend, omdat ze het alleen zien bij een afscheid van een dierbare. Dus dat kan even wennen zijn, als ze er hier zoveel tegelijk zien. Voor ons is het een complex en een emotioneel product. Het moet altijd goed zijn en klanten mogen er hoge eisen aan stellen." 

De open dag is zaterdag van 10.30 uur tot 15 uur. 

Vorig jaar bestond Hotel Okura Amsterdam 50 jaar. Vanwege corona wordt dat nu pas gevierd. Het hotel in hartje De Pijp werd op 24 september 1971 geopend door prins Claus. 

Hotelier Marcel van Aelst was jarenlang general manager van het Okura. Hij was erbij toen prins Claus het hotel officieel opende. "Samen met de toenmalige aandeelhouders zoals de KLM - ook een van de initiatoren van dit gebouw - Heineken, Philips, ABN Amro en Okura. Dat waren de originele eigenaren van dit hotel. De KLM was vooral geïnteresseerd om een Japans georiënteerd hotel naar Nederland te krijgen omdat zij hier meer Japanse zakenlieden en toeristen wilden hebben."

De Japanners zagen een hotel in Amsterdam wel zitten, ook omdat er plannen waren om naast het hotel een groot operagebouw te bouwen. Op de plek van de oude RAI. Dat operagebouw kwam er nooit. En daar waren ze in Japan niet blij mee. En ook niet alle buurtbewoners waren blij. Zij vonden het maar niets, zo'n prestigieus hotel in hun volksbuurtje.

Van Aelst: "Je had voorstanders en tegenstanders. En er waren ook mensen die niet zo gelukkig waren. Eerlijk is eerlijk. Maar ik denk dat wij intussen een heel gewaardeerde en goede buur zijn."

Ook de huidge general manager Michiel Roelfsema denkt dat de buurt het Okura heeft omarmd. "Sommige buurtbewoners zijn vaak bij ons te gast in de restaurants." Want wie aan het Okura denkt, denkt aan eten. Het hotel heeft vier restaurants, waaronder het tweesterrenrestaurant Ciel Bleu  en het Japanse restaurant Yamazato dat één Michelinster heeft.

"Daar zijn we erg trots op," zegt van Aelst. "We zijn eigenlijk een culinaire tempel. Er zijn heel veel mensen die het hotel kennen en het een geweldig hotel vinden. Wat vaak betekent 'ik heb in de restaurants gegeten'. Ze hebben waarschijnlijk nog nooit een hotelkamer gezien."

Koninklijk bezoek

Van Aelst is geen general manager meer maar nog wel nauw betrokken bij de Japanse hotelketen. Hij is voorzitter van de raad van bestuur bij de Okura Group en commissaris van Hotel Okura Amsterdam. Hij heeft in de afgelopen 50 jaar van alles meegemaakt, maar één gebeurtenis zal hem voor altijd bijblijven. De kroning van - toen nog - prins Willen-Alexander in 2013. Het Okura verschafte toen onderdak aan zestien koninklijke families.  "Het hele hotel - inclusief restaurants -  was privé voor koninklijke gasten, adjudanten, personeel, security, noem het allemaal maar op. Dat is in de afgelopen vijftig jaar toch wel mijn hoogtepunt geweest."

Het aantal daklozen in Den Helder is in een jaar tijd bijna verdubbeld. Opvallend is dat het vooral gaat om mensen met GGZ-problematiek. Bij de maatschappelijke opvang kunnen ze het grote aantal aanmeldingen amper aan, reageert Hil Rabenberg van dnoDoen. "De wachttijd voor een spoedopname is nu drie maanden. Die wachtlijst hadden we drie jaar geleden niet."

In slechts een jaar tijd steeg het aantal geregistreerd daklozen in Den Helder van 26 naar 42 mensen. Dat blijkt uit antwoorden van het college op vragen van de lokale partij Behoorlijk Bestuur.

Ankerplaatsen

De lokale partij uit Den Helder uitte zorgen over de plannen van het college om speciale woonunits te plaatsen, ankerplaatsen genoemd, voor 'overlastgevende' daklozen die moeilijk terug zouden zijn te plaatsen in de samenleving.

Behoorlijk Bestuur vreest dat het bieden van speciaal onderdak aan deze mensen zal leiden tot overlast voor de omringende buurt.

"In principe zijn de meeste van de 42 daklozen die mogelijk in aanmerking komen voor speciale woonopvang in meer of mindere mate overlastgevend, zo is de ervaring van politie en GGZ", reageert wethouder van Armoedebeleid Peter de Vrij.

Maar volgens wethouder De Vrij leert de ervaring met soortgelijke projecten elders in het land dat buurtbewoners en daklozen niet tot nauwelijks overlast van elkaar ervaren. "Dat komt mede door goede begeleiding en voldoende toezicht."

Gemeenten zijn sinds dit jaar bovendien verplicht een urgentieplan te maken om bij huisvesting voorrang te kunnen geven aan bepaalde doelgroepen zoals dak- en thuislozen.  "Het is alleen heel lastig meer begrip te creëren voor een groep waar veel inwoners nauwelijks mee in aanraking komen", stelt de wethouder. 

Een dak als basis

"Als er een beschikbare locatie gevonden is, gaan we uiteraard in gesprek met de buurtbewoners van deze locatie. Uit verschillende succesvolle projecten blijkt dat de meeste dakloze mensen met GGZ-problematiek weer goed kunnen gedijen, mits ze maar een dak boven hun hoofd hebben en de juiste begeleiding krijgen."

"Je kunt niet dertig overlastgevers bij elkaar zetten", reageert Hil Rabenberg van de maatschappelijke organisatie dnoDoen. "Zolang het geen grote concentraties zijn, maar kleine groepen die met beheer in de gaten worden gehouden, voorzie ik met dit project geen problemen."

Tekst gaat verder na de foto.

Wanneer iemand dakloos raakt, spelen er meestal meerdere problemen tegelijk. Snel ingrijpen met het bieden van begeleiding en opvang kan voorkomen dat de problematiek verergert.

Die snelle opvang valt in Den Helder door het stijgend aantal daklozen niet meer te garanderen. De opvang barst bijna uit z'n voegen, vertelt Rabenberg. "Het wordt steeds drukker, waardoor de wachtlijst voor opvang alleen maar langer wordt. Doordat het aantal opvangplekken alleen tijdelijk toeneemt, zoals tijdens de coronacrisis, zal de opvangcapaciteit altijd spanningen opleveren. Maar nu loopt het wel écht spaak."

Tekort aan behandelaren

Wat Rabenberg opvalt is dat er vooral meer gevallen zijn van daklozen met psychiatrische problemen. "Dit heeft zeer waarschijnlijk te maken met de lange wachttijden bij GGZ door het tekort aan behandelaren en plekken in vooral de zwaardere geestelijke gezondheidszorg."

Die lange wachttijden zijn volgens de wethouder mede ontstaan door de flinke besparingen van de regering op de geestelijke gezondheidszorg. "De afgelopen jaren zijn veel plekken in instellingen wegbezuinigd, waardoor mensen met een vaak gecompliceerde problematiek op straat kwamen te staan."

Vastgelopen keten

Dat het aantal geregistreerd daklozen in de provincie sterk toeneemt, bleek eind juni al uit een rondvraag van NH Nieuws bij grote gemeenten. Ook daar hebben opvangcentra te maken met enorme wachtlijsten. 

"Mensen verblijven nu noodgedwongen veel te lang in de opvang", reageerde het Leger des Heils destijds. "Niet alleen is er een slechte doorstroom naar begeleid of beschermd wonen, maar ook naar betaalbare woonplekken. Zo loopt dus de hele keten vast."

De begroting van 2023 telt ruim 400 pagina's. Vanochtend werd het document gepresenteerd.  Hieronder de meest opvallende punten. 

De gemeente krijgt in totaal 5,9 miljard euro binnen. Dat geld is zo verdeeld. Het meeste komt van de uitkering van het Rijk, het zogenoemde Gemeentefonds:

Het geld wordt zo uitgegeven:

Een groot deel van de inhoud van de begroting komt overeen met de inhoud van het eind mei gepresenteerde coalitieakkoord. De steunpakketten voor minima, het mkb en maatschappelijke organisaties zijn nieuw.

Zo wordt de inkomensgrens voor de groep die gebruik mag maken van minimaregelingen verruimd van 120 naar 130 procent van het sociaal minimum. Dat kost circa 5 miljoen euro, met uitzondering van de uitvoeringskosten.

De gemeente houdt vast aan de bouw van 7500 nieuwe woningen per jaar en de formule 40-40-20 moet daarbij overeind blijven. Het gaat dan om 40 procent sociale huur, 40 procent middensegment en 20 procent vrije sector. 

In het coalitieakkoord stond al dat er vanaf 2024 op nog meer plekken betaald moet worden om te parkeren. Naast buurten in Zuidoost en Nieuw-West gaat het mogelijk ook om 'één of enkele' buurten in Noord. Wat anders is dan het coalitieakkoord, is dat er nu wordt gewerkt aan een aanpassing van de parkeertarieven in gemeentelijke parkeergarages. In het coalitieakkoord stond nog dat er gekeken werd of de gemeentelijke garages verkocht konden worden.

Nieuwe boten

De gemeente trekt een miljoen euro uit om volgend jaar nieuwe auto's aan te schaffen voor handhavers en toezichthouders. Daarnaast worden er voor 0,6 miljoen euro twee nieuwe boten voor handhaving aangeschaft.

De gemeente investeert 400 miljoen euro aan 'mobiliteit / openbare ruimte'. "Het overgrote deel hiervan zetten we in voor de noodzakelijke vervanging van infrastructuur die aan het einde van zijn levensduur is", schrijft de gemeente. Niet vervangen zou veelal kunnen leiden tot gevaarlijke situaties of verminderde bereikbaarheid. Het gaat om de volgende uitgaven:

• Bruggen & kademuren (57 miljoen euro). 
• Project Oranje Loper; vervanging van acht bruggen plus herinrichting Raadhuisstraat en Rozengracht (68 miljoen euro).
• Renovatie wegtunnels (44 miljoen euro), met name afronding Piet Heintunnel, voorbereiding Arena- en IJtunnel en (voorbereiding) vervanging / vernieuwing verkeerscentrale.
• Vervangingsprogramma’s overige ‘assets’ (71 miljoen euro), waarbij de grootste investeringsbedragen naar verhardingen en openbare verlichting gaan.
• Vervangingsinvesteringen Waternet (72 miljoen euro) voor drinkwater en rioleringen
• Vervanging afvalcontainers (12 miljoen euro)

Bij het project Oranje Loper is vertraging ontstaan, ook zijn de kosten veel hoger dan vooraf verwacht. Ook de planning van het werk aan bruggen en kades moest flink veranderd worden.

Het aantal toeristen is na de coronacrisis sneller gegroeid dan de gemeente verwacht had. Dat betekent dus ook dat er meer toeristenbelasting binnen komt. De gemeente hield in het coalitieakkoord nog rekening met een stijging van 12,5 miljoen euro in 2025 en 22,5 miljoen euro in 2026. In de begroting is de stijging in 2025 hetzelfde, maar in 2025 gaat het om 25 miljoen euro. 

Later dit jaar komt er overigens een 'breed pakket aan maatregelen' als het gaat om het toerisme. Eerder dit jaar werd het verhogen van de toeristenbelasting genoemd als optie om het aantal toeristen minder snel te laten groeien. Mocht die belasting inderdaad verhoogd worden, dan heeft dat ook gevolgen voor de inkomsten van de gemeente. 

De gemeente investeert volgend jaar ongeveer 1.013 miljoen. Dat bedrag is zo verdeeld: 

Een aantal na 2023 geplande investeringen zal geschrapt of uitgesteld worden vanwege de financiële situatie van de gemeente. Het project Sprong over het IJ (meerdere bruggen en een voetgangerstunnel van en naar Noord) zou mogelijk zo'n project kunnen zijn. Andere projecten zijn het doortrekken van de Noord/Zuidlijn naar Hoofddorp en het sluiten van de metroring tussen Isolatorweg.

"Voor de bijdragen aan het grootste deel van deze projecten zijn nog geen voorzieningen opgenomen in de investeringsruimte en dit leidt tot keuzes in het investeringsportfolio voor de (midden)lange termijn", schrijft de gemeente. "De daadwerkelijke wijze waarop de gemeente haar bijdrage vorm geeft is nader uit te werken." 

De volledige begroting is hier te vinden. 

Artis is begonnen met de bouw van het nieuwe leeuwenverblijf. Het verblijf is straks gelegen aan de achterzijde van het park, op het voormalige verblijf van de algazellen. Net als bij de olifanten, giraffen en zebra's kun je straks vanaf de straat ook een glimp opvangen van de leeuwen.

Het nieuwe verblijf is in oppervlakte ruim tien keer zo groot als het huidige verblijf van de leeuwen. Het is een soort heuvelachtig savannelandschap waar de leeuwen naar boven kunnen klimmen en er zijn ook schuilplekken in holtes van een grot die er komt. Voor bezoekers komt er een wandelpad omringd door twee watervallen dwars door het verblijf.

Begin vorig jaar nog liet Artis weten dat de leeuwen uit de dierentuin weg moesten omdat een nieuw verblijf door de coronacrisis financieel niet meer haalbaar was. Dankzij de steun van twee filantropen die geld hebben gegeven, was het alsnog mogelijk om het nieuwe verblijf te bouwen.

De bouw gaat ongeveer een jaar duren. Als alles goed gaat, gaan de leeuwen in de zomer van 2023 over naar hun nieuwe verblijf .

Ondernemers die in de coronacrisis uitstel van belastingen hebben aangevraagd, moeten langer de tijd krijgen om hun schuld af te lossen. VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans heeft het kabinet woensdag gevraagd de start uit te stellen.